Arnoldi Ferroni Burdigalensis, ... De rebus gestis Gallorum libri 9. Ad historiam Pauli Aemylii additi, perducta historia usque ad tempora Henrici 2. Francorum regis

411쪽

Italos mansissent,omnes fatebantur. Corna apparata accu- buerecum Rege Borianius, Lanesus,=Alphonsus hus, tamdiu is deprecatiessent accumberent. La - notus argenteam lancemluvianti Rempustentabat: ματ hisia argentea aquam infundebat: Borianum admanus f afluendas mantile obtulcidem honos,idem cultin,eadem in captum obseruantia quae uisset lorentibus rebus,captist magnitudine animi sucuniaque hostibus. Post coenam um tad Re em adulandum Ferdinandus Duualus Piscaria. ηψ: eum quo in mustum noctem Rex protraxit hermones . grauismis de rebus, captiuis plane mirutiliter homines mouebat. Nunctiva clade Ticinensi, Gallia maxime con- .l frenata est ipsaque dorica Regis mater perterrita. Ais . . natores Gallici, qui Lutetiae, Tholose,Burdigue, Rotho- . . si mus,Dιuione,Gratianopoli, ex ueteri insitum iuri dicen- do praeerant, populum p m admonuerunt,ne anmu δε-l mitteret sese colligeret potius. Decurionibus urbium n tium de nc ut urbespa circuirent, uigilis agerent,

b moestiriapubluae steriem demerent, omni linqueexcitan i ta 'confirmandis intererant sipriores,Gr praeeiatis Horum exemplumst tu Ludovica,consilium habuit pro-

cerum, consolatiquem' hortata in eos, ne adtantuscul tuses animosflubmitterent. Lautrem1 cum Baiona cura Cranssimontanis delegaspe Narbonam, quasum enutu . I turos Caesarianos,ia it. Huic multis uerbis laudato co-

i silio eius, Luctust crinis uideret geret, ne quid Gallia

detrimenti caperet. Si Baronensium res cun , Narbona i nest commoue exquidpeditum, equitum adprouincia

si es tuendos sars esset regeret. Ad haec rueris humanisii o mead riuuat rescriptis ,singulos constiMaitur. Absesse Π

412쪽

FRANCISCVs T. VALE. REX s' is tam Regem tantum a culpa in bello geredo, ut etiam pru-- dentissime omnia istosita habueric euentusique magis co-- sin,qiacon ibu reprehendi posiinquando probrent quod

debuit, m derate quod euenit ferendum: futurum mox ut in armis aut conditione positis ut defatigatione abiectis, autis bacina uidlaria detrachs,Gallia omnis restiret, dget -- tute uafrui Regio populi beneuolentiat ceret. Rex resiis cum maxima molestia Mideretur, nulla tamen as rete eo - futurum rerum perturbationem,hinc um crinensium Du-- ce Belgicae Gallis incubante,hinc Laurreco A quitaniamο-- ίpiciere: ded pse operum, uum ut statum omnia tenerem, is nec melius siisse ad et tenerent,necesse usso in promo p riculo:possiceba ur quoque futurum stilo liberato,si quid in is eo desideratum ese neposthacdesideraretu nequesurum is quod multigrauiter taloent, ut rebus semelinduaris reci -- peratores ulti,nec deleni amplius iudices, ubmotasua -- que iurisi Milone,darentur. ARNOLDI FERRONI RERUM GALLICARUM

LIB. VIII. N hanc dimicationem duorum maxim rumpotentissimorumque R Am, omnes Iressae principes venetique animos inten ' derunt, inter quos Clemens Pontifex, eo

magis quo propiores Mediolano urbes habebat. Is ubi primum au uidium Rege,utrius masset mctoriam dubiis adhuc uiribiis fluctuatus animo fuerat. Po ba captiuitate illius nuxulata ad fortunam in auit, legia quead Borbonium e Lanorum misi centum quo-Λmol. Ferroni de rebus De

413쪽

νRANCISCVs I. VALE. REYis' que nummom aureorum millibus,quos uocant ducatos, ut indestipendia persoluerentur militibus,mi : pactis fridere conuenit ut Caesariani e finibuSpontificiarum urta educerentur,conditioneadi ita ,si defeceris lineund cum C aere legibus illi non conueniret, pecunia redderentur. Sperabat autem futurum,ut Regio Lepidi'Ruberia Frenuriensi exorta Caesarianorum copiis, potiretur: qua Dd ieectus , uarisqueprocrastinationibis a Caesarianis eiustus, totum fab eorum amicitia avertit, σ ad Regem tiberata dum animum cum reliquis Italis regulissem aducit. No dum clade ad Ticinum accepta, Histant cum ualdis com Batonam peruenerum: er antea prope portam Leonis co- θα unt, quam resitrei Lautrecus ullum eorum appan tum. Mox tamen ab exploratoribus certisfacias, ueruse eos ste demum furtim ciuuatis intercipiendae, nulla con urbis diutiis oppugnandae. cr ciues qui ueterem tituto ad impetus hosium excipiendosparatisii sempersunt. 'sacerdotes σ sodales Dominicanos cr Francificanos, e reliquos omnes qui arma ferre posent, recenseres quasi mia lites,qua parte maxime bosibus terrori esse posset, circvnduxit,ac per tres dies stam lautus en, nec Ioannes Cr dimontanus σ Altrimontanus Oriensis, G'Caunaus cum expeditis miluibus urbem per fanum Spiritus ingresfuat: boae uel 'e rustrati, qui auxilia nulla uentura crediderant,uelaudacia ciuium oppidanorumque perterriti qui quotidie ex urbe erumpebant,ad μοὐ obsidioneμ- lata receperunt. Atta is hostiumpontem, quein mediari urbe mare altast.deiicere parabant. At celeriter π ma ris angu has m holertia oppidanorum in Iugam uersa ea, uno etiam fastu tormento ex urbe emim,el . . Compositis Baionensium rebus Laut recus Narbonam perueni iniba que nationem unde pararet copias quae tanto bellasium Gestis Catarum VIII.

414쪽

rent, si res interea minime componerentur. Lanotus cum Rere captiuo multa erum iam insito Borbomo er Daudo mouebatur ut fide publica data ex Gallia in Histoniam ultro citroque peras iis cursoribus iter pateat, o Philippum Chalomum Aurengiorum principem, σ Hugonem Moncudum captos antea a Galis in libertatem x Atuat: pro quibus er Petrus Nauarrus, er quidam atqredderentur. Annaquidem Mommorantius liberatus nihil non tralabasiummis umu,industriacluead Regem l berandum patuitque ad Caesarem per Gasiuaditus,quam do reciperet Looius futuris, uti facillimeinduceretur C. si remisso Mediolane pri icipatu iurequeregni Neapotiani ad bberandum Regem. Rex ptis ad matrem Leris id petiit: mi usque est ri Gassium Pelusius Gallus unus ex bis qui Borboniumsecutifuerunt. Is cum Ludovicaco locutus, facile Hugonis Moncadae libertatem impetravit, Chalonis in aliud rempus dbiato. Acceleriter ad C rem transitum cum Narbonam peruria secueritus nesi abiret Laurreco instituto ex itinere retraheretur, cum petasatis comitibus peta utus ipse,quasi mox equos adna purus, Lautrecum inuisit. Ille nobilum aliquot curemis, qui ustro nomina dederunt armatis corpus circumsepsit; urbemquecussidia acri mauit: armorum stlendore apparatuque., collucebat omnia, ille admos in crassinu diem.Cum ad- , misso multa Laut reus disperuit desua cum Borbonio ami -

, ritia: at hiltantifuisse quo rangere dem,uiderisibis ομνε bonium capto Rege resuscinus consiluissὶ sibi prius

, qui ent que aliis potentioribus omnia druos adempturos, is quam ut concedat Galliae res Autius periclitari. scirest quii, furore imbu deprauati, hostesput es esse coeperint, is eos cum a reipublicae pemicierepulsi sint, neque ui coerceri,

., neque senso placarapossemicum talibusIempitemum Arnu. Femni de rebus bElam

415쪽

δε mum arbitrio res agatur, exemplastra editurum,quorum ., posseritus meminisset. Haec dicens diducia manu quasis caturus aliquid ellet, usim illum exanguem σε aestuante ferunt, tremulaque uoce restondentem. Lautrecus quidem

nisiue reo stlendore mitituri apparatu instructus, regia ut illi castra regiumque stiradorem sibi uisem putarent:

multumque remitterent deste Galliae a Caesere lauadendae, qui in uno Laut reco tantu roboris, tantu male latis agnouispent. Pelusio ad Caesarem proficissenti, Ludovica uterus dessit ad Caesarem in hanc sententiam . LUDOVICA- CAROLO FILIO CAESARI s. D. Εquia dem ut auditu filii captiuitate indolui,ita non leuiterre ea D tusem,cum tui eum iuris fae rum agnoui: cuius ego huma-υ nitatem multis rebus perspectum, 'exi Q sest utcon- i laruaugurer utilete Apraebiturii. IV accidit, tyrei- publicae Chri hanae, 'populorum uestrorum tranquisi turiflj mei calamitas proderit. A te uero postilo, animum tandem ad eum liberandum adiiciviletoque donec conum niunt inter uos conditiones,absentis μὴ desiderium crebri- tute literarum leniripatiare. Ego quidem ea proponam c Nia,quaesiste tus fueris, magnoratius te uictoria usim, quam uicisse omnes existimatursent. Interea' nec tudinis uesta iuraproxima, Cr tua humanitas, o illius dignitas Ueruburcustidia asperuetur exigere videntur. Id si feceris, erit mihi uehementissim ratum. Vale. Caesa raudita tanta uictoria,sinlicationibus passim decretis uotuvignes accendi, caeteraque uictoriae encomta triumphi praenuncia adhiberi:palamquepopulo ad sacram contionem uoculo edici istis,uictoriam uni Deo optimo Maximo referendam: nihil nec sibi nesis eo nomine blandi cessis Gasiorum Lib. VIII.

416쪽

FRANCIs CVs I. VALE. RExtam liter sique Ludovicaelem lita coepit, memor casuum humanorum . Scripsis uero Ludovicam hastiteras. ,, CAROLUS CAESAR LUDOVICAE M A-- TRI S. D. Ego quum pacis antea olidus veri merin tu ipsa scis. cir filium ruum testem adhibere potes. Rep ,, dia tis uero pacis omnes conditiones etiam aequissimas . Afis praeteritorum quae mam reprehendi quain corrigi possunt

,, oblatus,non faciam ulmstultem aduersis rebus noris . scito in idem pacis pussium, eundemsemper retinere uoluntatem, , haerere in eadem, commorarique stententia : eoque mitto ad ,, te ibumque tuum Regem , qui uos nomine meo ad quas ,, ego pacis uenturussim conditiones edocebit, Rufium. AeM uos quidem tandem aliquando remittere aliquid ex pristia ,, na elationeaequius fuerit. Neq; plane uiam eadem uti auri steritate non solum in filium tuum,at ne in procreem ullum ., tenuiorem ex uesba nobilitate, qua uos usi tu in Philippuis Aurengiorumprincipem consanguineum nostium que ob is in secro uelaborum captiuorum permutatione, uelsoluto ν is demptionis pretio curabis mihi liberandu.Id Ueceris,quari te velle, quaeque pertinere aequa arbitrabor ad discordias ,, hascepacandvi, diligentiasstudiosiusque curabo. Vale. Lanotus interea simulanse Regem abducturum Neapo lim cum Barbonio G Dauato, Re curam lanciebat: σquastilli in Galliam arma mouere uellin pati que turbares considia, consuluit ei cluse uisua Histantum ad Caesareper-du epateretur,obluenutissimultatibus, futurum madore ut comitate Iberaretur G exc cretur, quam olim Alpho pus Aragonius a Philippo Meviolanensium Duce exceptus liberatu queespe Non ignoro iudiduum,dum infratu Lutetiae agitur de Regetiberando, quosam ita siententia dixisse, quasileuibus tantum conditionibus liberandus essenquo allum est. Tantum confiat, dum uerborum comm--ol. Ferram de rebus tioni σ

417쪽

rRANCIs Cus I. VALE. REX 17., Ambus impotiti quidam, obsedus Britannicum ineundu

refutus est,hEssed ribus dicebat, multi id uiam auerasarentur,parum avuspe quinsaluberrima cum eo pacis co- sinu abrumperentur: unde male in eos Regem animatum fuisse, ut in patronum magni nominis. Quae causa fuit, ut i quidam diutius poIn arce Luparae asseruarentariCon Liqite eodem tempore diem dictum Antonio Pram

n O iur 'raefecto, cuipraestens ime ad ye iubebatur, ob corisobsi iustam possesionem immi bis militibus occupata.

Is cum Ludovicu Lugduni modenubatur considia obcrandi Rexis,una cum Ioanne Rurbeliartio, qui ualde Ludovica oberuabat: ob quae postea reuersio Regeedresti caueri impet nauit, ne ulta decurra senatuum Cauticorum in iuristrae. sectos quae honem decernere poJet. Idem Venutibin prae-he ruraram ecclesia hcaram iura cotrouersa cognitione au-l co consibo dema data attribui uoluit : eoque tempore climaulicum consilium decretum aliquot patrum Parisiensium

in lamaot interpriuatos quodam ob vindicias sacerdotii secundum possessorem datas, oblato bbello ab eo qui causa' ceciderat contrario ; inducitoque iudicio aulico, a patribus Parisiensibus idsublatum e si Ludovica testas Caeseris biseris , postaliquod tempus recepto Petro Nauarro Lautreci admonitione,liberauit Aurensum, qui considum fugae ius idem deprehensius inierat,eoque acriorrcustodia abseruabatur. At Clemens Pontifex Cr Veneti ueriti ne Caesar o cupato Mediolano quod pet rei quum Italiae inuaderet,cu Ludovica Henricoque Britanniae Rer agere coepere de Z

v liberando,Caesareque Italia pellendo. Henricus his bellis ea fuit simulatione,ut inferiori innαus bellum aleret: ita qui utres Caesaris augeri nosset, foedus ter titta Ludovita multis ma n que de rebus, quod a penatibus Cassicis Cestis Gallarum Lib. V III. ce

418쪽

dis praesere adhibiti a Ludovica,toanes Brino Praeses Ro-Homagensis. Ioannes Ioachimus Pasinus, ab Henrinco Guhelmus Cantuanensis Pontifex, Thomas dux Mose forchus,G Thomas Morus, quidam alii: cautumque

is quae depraedari essent Galli superiore bello, re t tueretur,er Ob Tomacum, aliasse pactiones contractum aes allanudissolueretur, agereturque de bello Turcus' Lutheranis inserendo. Serius omnino quam utilitas Galgis pondaret, aliquando tamen Caesaris utres Galli anteas e contemptas uererica erunt. Ludovicae tantum esse consensum omnium uidebat, ut ad aushoritatem dignitatemque regia defendendam constinuspe omnes uiderentur, externis tameauxiliis feta, multum captiuo suo ad liberationem a C. sare impetrandam constrebat. Rutius a Caesare ad Regem missus, duriores conditiones retulerat: simula Onuerat Carolum Lanotum ,simularet sibilusum a Caesare Regem Neapo abduceret,ita futurum ut longinqua captiuaute depulse ad quasis pacis eli uenturus conitiones. Is cum uideret iniquius id Rege rere,oe' Pontificis,Venetorum, aliorumque foedenuorum coniurationes uerererur, ei per-sisadere coepit, si in Histaniam ad Caesarem pergeret, pira rum uti aequioribus conditionibus Iberasus, in regnu mox redirenLanotus id quoque recipiebat. I deius consiliu ma luit Rexsequi, quampericulosa aborum consiba tentare. Genuam tamen profectus, cum undique occum permultitudo , petulantisve aliquorum risu irritatus est,paenitere eam carpitconsilis, minusique aequin=mperpostea Genu sibus uiluisses est. scriptores Gallici aiunt ita pacto con uentum inter Rexem σLanesum, nisi eum aequis contationibus Caeserti berant,ut eum H Italias reduceret. Cosanuni uanissime ea confingi, quaesitumque colorem fan--οι Ferroni de rebus grada

419쪽

tis passuum missilus extra urbem Toletanam Gisiam iit, cum toto comitata euli ungentiquepecunia donauit,quae mox ut erat illi diro Uus,pasiimque omnes domo excipies,

mensaeque adhibens quod narismum est apud Hillanos

conjumptu est. de po seu ab Henrico Nanseo mutuo

decem aureorum naimmum millia, e P a Laurentio Gono

mossiouedita Calmontii Monteustique ditione viginti nu-mum aureorum missu accipiens, omnia mox consim t. Henricus Nauarror m Rex,cat inuito regnum iampridem

Caesarseruabat,etsipacias erat de redemptionis pretio cum D alo quod moxadputurum erat iussu Caesaris diligentius in Papiresiarceaservasatur. Id Francisecus Rupi sesetius cubicularius eius latuens , qui ultro citroque in urbem cursitare selitus erat,a1cri homo ingenio π solenti, paulatim duos ecustodibνι praecipuos in eam adduxit ententia, titi consitrum eius bberarida cuperent. Solicitatos o Zet cu-podes: deligitur nox proxima reiparandae. Interea funes comparantur oblo te hi nocte intempestisne quamΡ-lerter aptantur a c fodibus,ut his innixus fossas arcis tru- 'stiret. In admonitus ubi transibendum uit, animo consereatus uel periculo ne in fossas decideret, uel acriori custodia minus res ex animi sienteliasuccederet, parum abfuit quin improbato uorum consido in cubiculum rediens, prudens consilium eluderet. At cubicularius ut erat natura ferox, qui heri audaciam nosset, quasitamen ignauta ei exprobrata, resipisiendi nulta locu rebus iam paratis uiri Q enim no damnet ignauia tua heret vi, i liberar 'viuressime in Gustu vin d Luctionem bonorum fugere, quaeram agitatur ob redemptionis tibi pretium a perendum e rselli quidem te uideo. Addo etiam uelle te Caesaris iram Gesia Gestarum Lib. YIII. C c

420쪽

FRANCIs CVS I. VALE. REX s' uuare,quiredemptionepersoluta regni remutim,quod iampridem occupatum p det, forteseblaturus est. Ea omnia cum uelis,tuum esse in experiendo periculum non uis:haud stulte sapis,siquidem idsupere intellitas, te regnumque tuuIunaetus perire. A ar abeundi periculum tibi hodies clie-dum,aut stes opseque omnes regni π uitae amittendae: harum coditionum utram malis di licito. Parata uides omniatur imhsine metu abeundi facultatem uides. At nos in tua uita laudem quaerimus' ubi paululu modo quid nospraeterierit,abeundique consillium Caesariani rescierint, ipse perieris Immo uero nullo abeundi consilio animadverse, uer Pi aemulum tollendum te deliberarunt ut non Luberarint,an putes mjnn meam rem agi quam tuam ' Hic enim

si quid nobis aduersi quod dij auertant euenerit,egoperi

rim, tibisilua omnia.Tibi quidem a Caesarianispaululum diligentior Ilodia,s uerba: misi CP compedes ue breu, ad extremum ceruice id mihi luendum uideo. Quin age e tec nos metu omni libera. Ea cum audiisset Rex Henricus,luctumque iam aleam uideret, redeundi considuomisit.Nec tamen,'nes illos uerituri priuτ sibi transilien .dosputauit, quin prius una a puero aulico qui ei perpetuus comes fueras,tentarentur. M iso igitur puero, transiliente eoiensis pueri infusas desidens, stridulumquesens emi

tens,maiorem ei incuAttii rem . At cubicular' excitatus hermonibus nomine compestare carpit puerum. Isstrenue

transilierat, exauditusque a Regulo cum se transibisse sine periculo diceret,inum ensem decidise: proinde ne quid usreretur, pacata esse omnia, eum mouit ad transidendum.

Itaque Rextransgressus, cubiculario γ' cu lod bus seque-tibus ex arce egreditur: simioque ueste sumpta , celerique

cursu uel ius,in Galliam rediit. Cui Ades ingentibus ue galibus annuis donauit. Interea quo res esset occultior, nec

moL Ferroni de rebus fugientes