Antiquitatum Romanarum epitome ad usum Seminari Neapolitani auctore Salvatore Aula 1

311쪽

I. SEc Ton , qui cum RETIARIO compositas, ex eo sibi Domen. adscivii , quod adversarium, ut mox subiicietur , plerum que insequeretur. Pro armis ilIi attributa GL Dius , CLYPRUS , et GA LEA. Reliarii vero arrua fuerunt RETE, ei PT-scFAA ; caput autem GALERO Obtectum Puguae inter eos id genus erat. Betiarius in . hostem rete ad obvolvendum Coniiciebat: et,. si quidem res suocessisset , irideate dein serire ni- Auturiat si mi uus tum ,. ut spatium ad illud iterum Iligeudum compararet , raptim hac illuc sugiebat. : ur per id Iemporis intento eum gladio decutor coosossurua insectabatur , donec rursus ille oonversus rete luceret. Ita per has vices, dum alter alterum sauciaret , dimicatio

mo fuit, Scvaeo , et GALEA , cui piscis imago

inerat. Alterius arma erant SacA , et PARMA : quae communi nomi ue dicta , Threcidica. Quando autem Mirmillo , quod nou raro sactum , ctam Retiario comparatatur, tum is hoci inter Pugnandum carmen canebat : NOX TE

PETO, PISCEM PETO : QVID ME FO

III. Aliud par suit MMans , et PRovOCATO Samniti quem sequiore laetate Πνlomachum Vocatum docet Lipsius II. SaturnaL ii. sicut nomen, ita et arinaturam a popula emuomi edesumptam primi attribuerunt Campaui, ut τα- seri Livius IX. 4o Ille Igitur more Samnitium

312쪽

Pinn rapus dictus est. Is Vero tum C Logo armatus Disse videtur : tum vero maxime GL Dio ad seriendum , non secus ac ille. IV. EssEDARi I appellati sunt , qui ex essedis, auriga regente equos , praelia confer 'hant. Eos autem opinatur Lipsius ibin. la.. postquam itae aliqua illii dimicassent , e curru demum desilientes peditum more de pragnasse. - U. ΑΝ-axae E Graecis Α- αται. D r qne ab αραβαίνω conscenclo oculis galea incit praeliabantur ex Pquis. Hina nam in proverbium est , quo utitur Hieronymus contra Iovinianum: Melius est , od dicitur clausis oeulis AΛD.

reces spicυμ elymo non repellere oeritatis. I I. Memorantur praeterea diapsio ibid. I 3. tum ex Artemidori testimonio Di MacΗAERI , qui duobus gladii , ut Vox indicat , dimicarim; tumeliam LAQvEAnii ex Isidori auctoritate, qui eos laqueo ad prosternendum enecandum que hostem

VI'. Gladiatores porro FascALis dicti fuere , qui Augustorum proprii de fisco alebantur. Ah

eisdem non alios esse , qui Senecae Epist. 7.P TvLAUTII vocantur, credibile admodum est ;quippe quod eos ob singularem artem natumque a Principe saepe populus postularet. VIII. Denique MEnim ANI nuncupati quaedam veluti bestiariorum reliquiae, qui nempe matutinae, cum bestiis pugnae superstites , iam circiter meridiem nulla decertandi arte ; nullo adversus ictus adhibito munimeuto se se mutuis vulneribus trucidabant.

313쪽

Re Theatrali. stre duo distingui genera res tota TheatrHis pos

se videtur : quorum alterum corum eει, quae ad Theatrum ipsum , et scenisum apparatum pertinuerunti: alterum vero eorum , quae ludos in sceva edi solitos', Tragoediam, Comoediam, et Satyram spectarunt. Nos, his postremis, quae unius poἡticae artis sunt, praetermissis, de prioribus.tantum sermonem instituemus.

I. Romae THEATRA primo exstitere. Iignea reaque non perpetua , aeri ad tempus eXSutacta. Eiusmodi fuit, quod a M. Scauro , cum ardilitatem gereret, excitatum tradit minius XXXVI. 15. de quo id miraeuli in primis refert: Casea ipsa emit hominunc millia'. cum Pom-miani Theatri, eoties muti licata urbe , t n eoque maiore μορuis , sus ciat large quadroginta millibus. Ad idem porro Theatrorum genus referri debet , quod Marcum Curionem ad Pa- Tentandum patri secisse narrat idem scriptor ibid. cuius Verba iam nos ante attulimus P. a 4

314쪽

De Re Theatradi. 29SQuando autem primum consteri Theatra elapide coeperunt, aVersati ea sunt antiqui mores. Itaque , praeter alia scriptorum hae de re

testimonia, Iegitur in Epilome Liviana XLVIII.

Cum locatum a censoribus Theatrum ea Striaeretur P. Cornelio Nasica auctore , tanquam inciliis, ac noctoum Publicis moribus , eae senatus consulto destructum est. Sed tandem in peius usque ruentibus saeculis, condita Theatra ta

urbe Sunt i ac primum Pompeii : de quo Diop Io 7. Tum exaedificata alia duo, alterum a Cornelio Balbo ; alteram ab Augusto , quDd ipse M. Marcelli sororis silii nomine nuneupavit. Vtriusque sit mentio ab eodem historico

II. Quod ad Theatri etymon attinet, constat Vocem a Graeco,άομαι mecto derivatami qua locus ad spectandum paratus designaretur. Quare non immerito quaelibet loca spectationi idonea Theatra dici posse observavit Servius ad T. Aeneid. 236. Vbi quidem Poeta hac notione id vocabulum usurpavit , cum. Cecinit : . . Tendis Gramineum in eampum, quem Collibus uh- .dique cureis

Cingebant siloae, mediaque in palle Theatri

Circus erat. -

ΠΙ. Iam Theatr- , m hemicycli formam ο0n immum , plane dimidium Amphitheatri suit : cui reliquis. omnibus par erat. Itaque non absimili ratione Sedilia , Scalaria , Cutiet , i Praecinctiones , Vomitaria , de quibus in de Amphitheatro diximus, in Theatro etiam exstiteruui. Quapropter illinc , quaecunque huc Permtineant , colligas licet.

I llud modo de Sedilibus animadvertenduin

315쪽

'96 caput XII.

h id est , senatoribus in Theatro non, quemadmodum in amphitheatro, primos gradus, sed ipsam Theatri aream fuisse Bd spectandum attributam. Baec , nomine a Graecis mutuato ,

cupata fuit, propterea quod apud Graeaos erat ea quidem Theatri pars saltationibus mancipata. Iudicavimus hoc idem antea p. 278. adnot. 83. B gradibus porro, quatuordecim orchestrae propiores dati equestri ordini suerunt lege Boseia , per L. Roscium Othonem lata. De quaia Epito me Lie. XCIX. scribitur et L. Roscius tribunus Alebis legem culis , ut equilibus Romanis in Theatro quatuordecim gradiaε prozimi as

aignarentur.

Post quatuordecim , reliqui gradus Omnes Plebeiis occupandi relliaquebantur. IV. In lectum , amphitheatri instar , Theatrum

fuit. Qua de causa , ut illio, ita et hela Vela ad inumbrandum imponebantur Hinc Lucr itus VI. inquit;

Carbasus ut quondam magnis intenta Theatris Dat crePitus, malos circa iactata , trabes e. Quod tamen prioribus aetatibus iactitatum none,t: Per quas, testante Properlio IV. I. . Nec sinuosa pago pendebant Vela Theatro.

RE TAT NINc , ut de parte unice Theatri pio pria , videlicet de Sceua , videamus : quod ut accidat opportunius , reoraum Praestabimuε.

316쪽

Dὴ Ira Theatrali.

De Seena. 7I. Non aliud ex vi nominis Seena suit, quam

umbraculum e ramis frondibusque intextum. Ηλ sensu apud Virgilium I. Aeneid. 168. . . . . . . Tum SILUIS SCENA eomseia Desu er , horrentique atrum nemus imminet

umbra.

Est enim ducta vox μο σῆι σαtae ab umbra; uti etiam ibi adnotavit Servius. Sed et porro Mena vocatum tubernaculum fuit, e tabulis , ramis, ae pollibus constructum. Ex quo Arabiae desertae populi dicti Sceni aesunt, quippe eum essent iis pro domibus taber

Cum igitur ad sabulas agendas quondam investius Attica tabernaeulis naeretur, ni ne ortum, ut illa in theatro contabulaiio , quae ab uno ad alterum eiusdem theatri cornu porrecta, proprie actorum locus erat, scENix nuncuparetur. II. Pro tripliei autem ludorum scei icorum genere , tres esse consuevore Scenae tacies. Eas ita describit Vitruvius V. 8. Genera Scenarum unt tria r unum , quod dieisur tractum , ote' rum comicum , teritiam sadiricum. IJorum Omarias 3unt inter se stissimiles , disparique ratione quod tragiae deformantur codumnis , fastigiis , et 3gnis , reliquisque regialbus rebus 3 eomieaeo tem aedficiorum ρ ripatorum, ei moen anorumhGbent vectem , Provectusque fenestris di ρο-3ltos imitatione commutilam aed sietorum i sa' ricae pera ornaustir arboribus , speluncis , mon ιι bu , reliquisqDe agre3tibus rebuε.

317쪽

-st iaput XI IsΙ. Scena ipsa, quod ad structuram attinuit, vel ita erat consormata ut tota simul versa aliam inde imaginem exhiberet, Vel Ita , ut , diductis linc et illinc tabulatis, aspectum inte rem aperiret. Harum alteram Mersitem alte-gam duelliam hauc addo i ad aliud, Maronis In. Georg. 24. Aeι Seem ut discedat frontιbus.

ruum et Pulpitum. Quorum illud fuit Ioeus

atile scenam liber patensque : hoc Vero , ere-eium in ipso Pro)cenio.tabulatum, quo Rotires prodibant.

Dum fusiunι equitum, turmae, Peuιtum quo Ouae iusa quouiam , absoluta sabula , rursus attollebamur eam. ob rem idem poeta. . iPhit

318쪽

Da Re Theatrali. 299

nulla pictura variatum : qu0d posteriore aetate aulaeis successit ; prout retulit Donatus in pro Ieg. ad Ter. Hinc pro ludis scenicis usurpatum id nomen fuit a Iuvenale Sat. VIII. Consumsetis vibus Mocem, Damasime, locasti S ario, clamosum ageres ut Phasma Cattilli. a. Machina adhibita ad id fuit, ut vel elata heroas in sublime levaret , Vel demissa numen aliquod in desperatarum rerum subsidium adduceret. Vnde et exstitit aPud Graecos proverbium : diro μηχα - , e machina Deus ;quo remedium auxiliumque insperato allatum

denotaretur.

3. Erostra aliud machinae genus erat, quod rotis conversum , quae intus gerebantur, specta intoribus ostendebat. Atque hine suam illam sententiam deduxit Cic. dς Pro . Cons. 6. cum de Pisone inquit: Ille a Per . . . iam in Exoiastra i. e. propalam helluatur , antea Postsψarium solestat.

II. Alium porro apparatum, qui histrionum fuit, conssarunt Palla , Θrma , Cothurni ,

Soeci, PerSOnae. I. Palla usurpata a tragoedis est: quod in de Vestibus f. 6. notatum invenies. Eius ad foenicum usum auctor mem6ratur a Flacco in Art. . . . . Pallaeque rvereor honestae AEschylus. a. Syrmate actores item tragici utebantur. Fuit ea quidem vestis ita oblonga , ut per humum traheretur ' unde et nomen hausit , quod est a σ uos traho. Et quoniam tragicae male. stati tantummodo adiuncta erat, idcirco pr γslylo tragico nonnunquam id nomen sumitur :uti a Martiale xl I. 96. fasti tragicum tu quoque Syrma tibi.

319쪽

3 oo , caseuι - . , 3. Cothurnis etiam inter ora menta tragica Iocus fuit. Cum enim esset hoe calcei genus aliis elatius, aptum fore credide uni ad heroum , qui in tragoediis agebantur , magnitudinem rein praesentandam. ΕΚ, autem eqnsuetudine. manavit ut Coskur' i vycabulam ad tragoediam signifieandam traduceretur. Hac sigrai sicalione utitur eo Flaocus in Art. Poet. ubi de iambo

Neo vero rarius eadem vox stulὲ magniloqueta. tiae , qualis tragoedias decet, designandM aptata fuit. Ita apud eundem seraptorem ibid. Qui doeua magnumque loquι , nuιque Co-Jurno. Et, apud Maronem. VH . EcI. Io. . . Sola Sophocleo tua carmina digna Cothurno. . contra autem humilis erat comoedorum calceus , uitarum Saecus : certe a Vilibus perisso uis , per comoediam eXhiberi solitis, non alienus. Iam s quemadmodum de cothurno laetum est mos obtinuit, ut Soceus tum pro comoe, dia poneretur , ut ex paullo ante allato Horatu exemplo patet; tum etiam pro pedestri dieeudigmnere, cuiusmodi esse comicum suevit. ΗΘ Musa Martialis VIIl. 3. ceci est An tueat ad tragicos Soecum transferre eothuinoo . . .. erua- 5. Personarum usus in scena νε requens sint A quo erat quidem Aersona, fouficta facies, quae vel rege trι, vel milite M , vel M rvum, vel 2 em

tio, genere verba sunt Martialis A IV. I u.

Sum I uti lusus Ain , Persona Batανι:Quae tu derides, haec uniet ora mer.

320쪽

. t , i .. De Croci Aversione ,

-- , Iacιiaque 'fissilium. Dao adhuc do..theatrali re supersunt, quae postremo hoc loco adiicere visum est, Croei aspersio, ac Missilium iactus. . , I. Ad primum horum quod attinet , solebat Crocus , luxus gratia , in sedilia , inque scenam pee fistulas effundi. Huiusmodi omnino est , quod prodidit Spartianus in Hadr. I9. In honorem Traiani ualsama, el Crocum Per gradus theatri fluere iussit. De eodem more VerbaLueretii suut II. 4 6. Et eum scena Croco Cilici erfusa recens est. Huc accedat Propertii illud IV. i. Pu ita sollem s. non oluere Crocos. Cum igitur sic res haberet , factum inde , ut aliquando per metonymiam Crocus ipse 'ro wena , ut pulpito poveretur uti apud Horatio

II. Epist. I. Recte, necne Croeum .foresque Perambuιet Attae Fabula. . II. Missilium porro nomine ea omnia conclusa sunt, quae in theatris , populo rapieuda , mitti mos suit. De tua locutus Martialis cst Vlu.'8. cum cecinit: .

Omnis habet aua dona dies, nee linea dives 9γὶ

9; Linoae distria nomine in iligi heie iubere orCIAE. tram simul et equeitria opinatus est Graevius Praes. Tuu .

Diuiti se by Cooste