장음표시 사용
11쪽
comparata, docet physiologica multa illi inrare. Sed quem fugit, quanta fuerit olim H F R o-
PHILI atque ERASISTRATI curio stas lImo ex antis litis nostri, Perili. HALLERI, sententia, omnino cadauera disiecuit medici nae parens, HIPPOCRATES. Qtiae lupem sunt hodie GALE Ni monimenta, praeclare docent, virum ingeniosissimum fabricam musculorum ac nemorum singulari studio sibi cognitam reddidisse, et si velum est illud, fa
cile esse inuentis aliquid addere, miror. tanta industria GALE Nubi artis anatomicae fundamenta ieciste, cum adeo pauca inueniret in libris aliorum de fabrica partium corporis immani consignata. Vera initia anatomiae comparatae sunt a tempore G E R H A R D I IB L A s i I, et merito laus debetur recentioribus, inchoatam ab illo animalium disiectionem tanta solertia continuatam fuisse nuper. lnde physiologia recentiorum certior, et morborum rationes facilius intelliguntur. Vehementer tamen dolendum
est, ab eae perimentis illis, quae in animalibus vivis instituta, non tuto sena per destinii posse explicationem eortam, quae in corpore humano fiunt; quod doetissimis argumentis o uicit nuper Ill. Collega, J o. A N D R. M v R R A Y c).
12쪽
Quod vero magis adhuc dolendum
consentire videntur principes huius seculi medici, perperam explicari saepe morborum origines et rationes, ex iis quae in mortuorum cadaueribus a fabrica naturali aliena reperiuntur. Iterum fauet mihi antistitis nostri lil. HALLERI auctoritas, quae summa est. Is enim monuit nuper, cum Cl. GREDINGII dissectiones mani acorum diiudicaret, perperam saepius eius generis morbos a vitiis illis deriuari, quae post obitum in corporibus reperiuntur. Saepissime enim cerebrum, thoracis, et infimi ventris viscera, morbis laborant grauissimis, adsunt nimirum infarctus, obstructiones, indurationes, scirrhi, lapideae et osseae coniscretiones, et alia plura eius generis, et tamen nullo modo inde mens turbatur. Difficile ita, que dictu es , nec explicatu adeo facile, quaenam sint veriores morborum illorum caussae
et rationes. Prodiit hoc seculo quidem, immortale illud magni Mo RG AGNI opus, pro diit similis labor Cl. LIET AUD et aliorum, sed non tanta sibi gratulatur commoda et incrementa medicina practica, quanta quidem desiderantur. Manet quoque WEPFERO,IιONNEΤo atque aliis, laus iusta, illos fuisse fundatores anatomiae practicae, quod quidem studium hoc seculo non coli coepit primum, sed,
nis ans kropp. Holin. 8. vid. N. 6s. Relati Gottingens. de re biis doctis i Tai.
13쪽
see, si verum sateri licet, unice magis magisque emendatum fuit. Saepissime autem et dea sunt signa satis certa, ex quibus postemus cognolere vitia illa quae et hoc seculo adhue occulta dici merentur. Quininao si data nobis esset facultas, ex suis signis cognoscere abstrusa illa et latentia vitia, prorsus tamen destituti sumus adminiculis illis, quibus dis tui deberent sciri hi et indurationes partium internarum. Non sussiciunt pharmaca nostris temporibus cognita, et si etiam illis inesi vis remediatis, summe efficacia illa remedia plus nocent saepius, quam iuuant. Citius enim distatuunt
nostri corporis humores, atque adeo desiniunt prorsus omnem mixtionem ad vitam necessariam, quam possint soluere durissimos lapillos
atque varia concrementa et lapidefacta viscera. Non heri demum coepi mecum cogitare de morbis illis, quos vulgo a neruorum vitiis oriri assii mant, atque probe pensitaui, quaenam si maior recentiorum temporum felicitas in arto medendi morbis illis grauissimis, quorum symptomata et signa exacte satis apu4 veteres descripta leguntur, ubi multa etiam bona et verissima, quae caussas concernunt. Sed vix contigit eximio Tisso aeo, ut in libro de epi-lepsa melius explicaret origines mali, pharmaca vero ibi laudata et medendi ratio vix
noua dici possunt. Vires enim assae foetidae,
14쪽
gummi serulaceorum, volerianae, et similium, alui quislimis iam iam temporibus notissimae
rum medicamentorum usu In eX veterum monimentis didicisse. atque eam quoque ob caussam restitutores medicinae graecanicae exstitisse. Conuulsionum. spasmorum, dolorum, epi-lepsiae. maniae, melancholiae, et plurimorum, Chronicorum malorum elegantissimam descriptionem apud vetere, inuenimus, adeo ut assi mare audeam. paucissima hoc seculo accessisse. quae ignorasse veteres aliqua veritatis speciessi mari pollit. Nec haemorrhagiarum doctrina secoli huius vere uoua tradit, sed solummodo
ex antiquitate eruta videtur, et pauca sunt, quae recentiorum sagacitas addidit. Negarunt nonnulli eo modo, quo veteres docuerunt, sanguit aena, qui vomitu elicitur, per vasa sic didia breuia, seu vi recte nuperi vocant, ligamenta illa , quae lienem cum ventriculo ne-
istunt sibi viam in ventriculum parare, sed
exemplis omnino confirmarunt nuperi, veram esse et hanc de vomitu cruento veterum theoriam
15쪽
riam e . Egregia sunt omnino, quae RAEM-ppius eiusque amici, nec non TIS soaevs. seculi nosti i eximium decus, nobiscuin communicarunt de venarum abdominis ins arctibus. Haec ipsa vero priscis iam iam temporibus notissima fuisse, nemo in dubium vocabit, qui legerit HIPPOCRATIs monimenta illa, in quibus accurata satis morbi nigri, vomitus nigri et haemorrhoidum descriptio habetur. Non ignorauit diuus senex HIPPOCRATES haemorrhoidum salubritatem, sed saepius inculcauit, quibusnam morbis' haemorrhoidum flu. Fus, qui ab infarctu liberat vasa, remedio siti pollit. Vicillitudines illas ha morrhagia tum, quibus sit, ut ex alienis locis nonnunquam e fiat sanguis, variasque metas asses ex lochiorum cohibito profluuio, eleganter satis descriptas annotauit princeps ille medicorum s
Repetiit nuper atque nouis experimentis Consi iv auit Perili. HALLE Rus veterum illam docilinam, quae fiat it haemorrhagiam nonnui: quam per dia pedes ii seri, quod perperam
Vid. RASOi R. Jo. Bapt. Marx, diss de atra bilenat. et p. n. Duisb. t 66. et PEILL, peir. Conr. dii sertat. de Vomitu cruento. Duisb. I Ti. cf. doctissimi discipuli. Cl. SCRER P disis haemorrhagiarum therapia, Jen. I 72.
16쪽
Sic quoque Perili. HALLE Rus inflammationum theoriam, cuius apud GALENvΜiam iam sit mentio, adeo feliciter restaurauit, ut mirer, nonnullos adhuc de rei veritate dubitare , cum tamen adeo luculenter docuerit
Perili. HALLE Rus, singula inflammationis phaenomen a facili negotio posse explicari exsanguine in telam cellulosam effuso. Febrium 'quae ad instantimationum pertinent familiam, indolem, ex monimentis priscorum tanta facundia tradidit BoERHAA- v I V S , ut omnium consentu verissima sintilla, quae in aphorismis suis de signis, symptomatibus et exitu consignauit, ex Graecis potissimum 'hausta. Quotquot enim recenti O- rum super his morbis scripterunt nullus dissenti it ob illis, quae in Coacis de angina, periplaeumonia, pleuritide, annotata leguntur, sed
Omnes recentiorum confirmant veritatem monitorum Hippocrateorum. T I S s O T I egregium librum , Avis au Pet is fur se sant . merito laudant omnes, qui veram sapientiam a rudi barbarie discernere didicerunt, propter populare dicendi genus, quo quidem adeo excellit, vi princeps habendus sit eorum, qui
eleganti sermone et vero mascula Onatione nobiscum communicarunt utilissima praecepta doctrinarum et artium. Eius autem amabilis viri praecipuum meritum in eo consistere, mihi
17쪽
quidem videtur, eum gallico sermone repetiisse, quae latino antea B o E R N A A v I V s ex priscis monumentis haustu docuerat de inflammatoriarum febrium natura et indole. TI s s o T 1 monita super vomicis pulchre consentiunt cum monitis BoERHAAvi I, et huius dogmata in Coacis Hippo CRAaeis legi possunt, ex quibus adeo multa hausit BoERHAAVIVS.Coeperunt quidem nuperi HIPPOCRA-τΕΜ iterum euoluere, sed G A L E N v M pauci recentiorum legunt, quanquam verissimum sit, super febribus putridae indolis a nuperis vix quidquam dicturia fuisse, quod non is ciuerit ille atque dixerit iam antea in elegantissimo illo de febrium differentiis libello.
Probo et laudo recentiorum putridarum febrium descriptiones, nihilque horum laudibus detrahere cupio, hoc solummodo volo, nimium laudari nostro tempore emendationem studii nostri a nonnullis, cum facile probare possim, non solum signa sed et causas putridarum febrium egregie iam iam nota GALE No sui soatque aliis etiam medicis graecis, quos propter doctrinae praestantiam toties commendant doctores in academiis discipulis suis g). BAL
r Illud etiam egregie annotatum legitur apud Clar. SELLE, in Pyretologia methodica. verolin. I 273. 8V. pag. 178.
18쪽
aliique seculi nostri celeberrimi medici, qui
emendarunt medendi rationem morbis, pulchre consentiunt cum veterum graecorum d0- ctrina, et hos viros nuper restaurare voluisse
priscam illam medicinam et medendi ratio. nem , in aprico posituin est. Firmiter sum persuasus optimo consito beatum nostrum E RENDRLIU Μ, inter seculi nostri principes numerandum, malignarum febrium genus distinclum a putridis descripsisse. Ρrouocat ubique, vir in arte nostra peritus, ad veterum monimenta , atque ubique inculcauit, se nou nouam proponere doctrinam, sed modo antiquam per tot secula Comprobatam, repetere quod magno quidem emolumento artis nostrae fecisse arbitror. Alibi iam iam doctus discipulorum meorum euicit, utilis limam illum sobrium diuisonem, in in- .flammatori , biliosas, putridas, malignas, quae hoc seculo quatuor summa febrium genera complectuntur, antiquis iamiam notam fuisse V . Ab eodem quoque illud argumentum pertractatum fuit, quid statuendum sit, do nouitate doctrinae de diaeta in acutis. Frequenis
19쪽
Frequenter nuperi partibus dolentibus ipsi
adplicare solent vesicantia et rubefacientia, idque sapientis limo consilio naagnoque aegrotorum emolumento. Ea vero, qua decet eruditum, humanitate, veteribus iuuentionis gloriam tribuit ili. MEnicvs i). Generatim autem monendum est, artem illam, quae docet exstimulare vires vitales languentes, quam hodie adeo frequenter exercent medici, nostri seculi inuentum non esie, sed a tribus inde seculis iam iam cognitam, et seculo potissimum decimo sexto selicster iam iam exercuisse illam illorum temporum medicos. I estimonia inueniri post uni in libris HERC. SAXONI A de Phoenigmis; TH O M. FIENI de cauteriis; PETR. SEMERiNI de essica cimedicina, et aliis libris, qui veram sapietis amredolent, sed hodie non adeo frequenter legi solent, quam quidem legi deberent propter viil illima sapientissimaque monita, quae in illis
Quae cum ita sint, esseelum est ut viri idon illimi atque experient illi mi, hoc seculo
toties commendarent egregias veterum descriptiones illas morborum. Illustre exemplum stlit diuitiis rerum 'medicarum plenus liber lil. Archia tri Vo GELii st), qui maluit
20쪽
I et etiam veterum remedia commenclare, quam minus fida recentiorum temporum. Laus manebit temporibus nostris, emendatam et deis terminatam, ut hoc utar vocabulo, nunc esse medendi rationem, quae docet per euacuantium usum inter initia febrium eliminare so des atque impuritates, et hac ipsa ratione tollere simul morbum. Nimis neglecta in fuisse hane methodum initio seculi huius, neminem fugere arbitror. Audax hinc et minus sectara visa fuit nonnullis, per emetica et pia . santia medendi febribus ratio, cum ante paucos annos horum remediorum usus frequens esse inciperet, illumque in Anglia primum, deinde in Germania etiam commendarent non pauci. Sed nunc nemo amplius diisentire audet, nisi pauci, non satis eruditi in iuuentute, cum scholas frequentarent doctorum qui ne unguem latum quidem recederent a vulgari illorum temporum medicina. Interim tamen illud notatu dignum est iamiam seculo decimo sexto saepius exagitatam fuisse quaestionem. de usu emeticorum in febribus malignis. Nimis autem generali sensu tunc malignas vocasse, quas rectius nunc vocamus putridas ex primarum viarum colluvie impura, probe teneamus, ut constet, perspexisse iam iam illo tempore sagacioris ingenii medicos, saluberri. ina esse iusto tempore data euacuantia.