[2]: Renati Des Cartes Specimina philosophiae: sev Dissertatio de methodo rectè regendae rationis, & veritatis in scientiis investigandae: Dioptrice, et Meteora. Ex Gallico translata, et ab auctore perlecta, variisque in locis emendata

발행: 1656년

분량: 318페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

231쪽

ris paribus venti ab oriante fortiores sint quam ab Oecidε-re ct eur

realis sapitis Dida die quam da

nocte. Cur potius tanquam ex coelo versurerram γquam ex serra su sum versus: curca

reris soleat fortior, atque a d frigidus o siccus.

les ut plurimum interdiu spirare, illosque e ali rura maXimeque violentos, frigidos,d siccos esse Cugu

EN F, ubi non multum Sole& nubibus tectam esse atque ad B, ubi sol id rectos seperpendiculares radios lxxi p lis res Xcitari, qui actione luminis agit xi

mi petunt usquedum eo pervenerint,unde visu pQ deris urgente, facilius ad latera detorquentur,' suum tenent versus L M, supra nubes of qVJ

etiam incalescant rares an φὶς ' δῖ' k' i gressi potius progrediuntur a Gis

quam vel ades, vel a venim crassus qui sub polis validius iis obnititur, ψ . Vapores h terra versus me diem surgentes, qui hy

menter concussi,&admotomquaquaversum jam par xii η ἡ Eravate iis loco cedunt.

ita si ponamus Arcticum Q

γ porum am ad L , Vent Vmptentrionalem excitabit, interdiu per Europym bibuς tem qui ventus ex alto praeceps ruit nam uo- in terram fertur. Valde quoque ut plurimum disesus est nam aestu omnium maximo excitatura a s. no scilicet,i materia omnium facillime in I psolubili, nubibus scilicet, constat.Postremo ni

232쪽

ille

isti aeis est inter absen- illa quae

sub polis

nebulis illam di-

tum e nubibus I V. IIstigidissimus Sc siccissimus est, cum ob ingentem illius vim , supra enim diximus Ventos impetuosos sempersccos, frigidos esse tum etiam siccus est, quia ut plurimum ex particulis aquae dulcis crassioribus cum aere mixtis componitur, humiditas praecipue consistit in subtilioribus, quae raro in nubibus, unde hic ventus originem ducit, commorantur Nam ut mox videbimus, glacie potius , quam aquae naturam obtinent ι tum 'tiam frigidus est, quia secum meridiem versus mate viam subtilissimam Borealem rapit, quae primaria frigoris causa est. contra observatur ventos meridionales noctu ut plurimum flare, ex humili in sublimia eniti, lentos esse humidos, cujus rei ratio manifesta itidem erit intuen-xibus terram EB FO cogitantibus partem illiusquam sub AEquatore S in qua nunc noctem esse sup- pQBO, satis adhuc caloris a diurno Sole retinuisse, ad tollendos ex se multos vapores; sed aerem qui est pau-ψ' ltius versus non parum refrixisse. Nam commu-- ter omnia corpora crassa ponderosa, ut terra quae . Iadi diutius receptum calorem servant, quam sub-xilia delevia iit aer qui est ad P. Atque hoc esticit ut va- res qui tunc versus P existunt non fluant versus M, quemadmodum ii qui sunt in alia parte essivunt ςrsus Ilcra , sed ibi cogantur in nubes,quae impedien quo minus alii vapores torram egressi alte ascendant,

0 undequaque inflectunt orsus atque ita eni- unt ventum illum Meridio- Riem, qui noctu solet spirare,& P dferiori loco in altum eniti, *rra nempe in aerem, & qui potest esse nisi lentissimus,

Cur ventus Auseratis

noctu quam interdiu reti fertanquam ex imo in altum. Cuν

soleat esse

dus.

quia crassities aeris noctur-

ςursum illius tardat, tu qui d et

materia

233쪽

ii: ME TE RORV si, non materia qua constat, terra tantum vel aqua grς tam prompte, nec tanta POpi dxi V u . o- reliquorum, quae plerumque a nubibus stremo calidus quoque humidus est, tum d Srem cursiim Tum etiam humidu ςst,qμ aquae dulcis tam crassioribus u in Wh

Cuius rationem adhuc inspectus terrae globus

phaerium terrae BFD, in quo)am vernum tempust calefecisse, quam alterum AED, ubi Autumnum, consequenre hoc dimidium BFD magis nive ψης.

ctum, totumque aerem quo cingitur Riης asibi bus magis redrtum esse, quam illum qui ' diu BED circumdat Atque hinc est quod ' bauvapores multo plures ibi dii x nxur dile-

plures condensantui massa enim terra minu .n.

aequalitas inter calorem diurnum, noctVIRUM i atque ita venti Orientales, mane ut dixit: μα, rantes, Septentrionales media die,uterque iός illo anni tempore validiores,quam ullo it ue Et quum venti occidentalas vesperissantes satis fortes sint ob eandem rationem ob quam Oriς' - diuinn spirantes, simulac vel minimum ordin riV ἡ ΟΡ

ventorum cursus, aut juvatur aut tardatur, V . ,

quetur a causis particularibus, quae' HI ' I, possimagis aut minus aerem dilatare, an con ςVP stat,

234쪽

him toto

lis noctu

lus horum ut detor

sent, plures ex iis inter se concurrunt i ita pluvias ge- herantin tempestates quae tamen paulo post cessare selent, quia venti Orientales ὀ Septentrionales, petilendis nubibus idonei superiores evadunt. Et crediderim hos ventos Orientales&: Septentrio Mesese, quibus Graeci ornithiarum nomen Ob reduris avos,vernam auram sequentes imposuere. Sed quantum ad Etesias, quos a Solstitio aestivo observabant verisimile est illos provenire e vaporibus vi Solis a cr-' ι aquis quae in Septentrione sunt elevatis, postquamhm satis diu ad Tropicum Cancri haesit. Constat enim tum diutius in Tropicis morari, quam in spatio inter-jςsto &cogitandum mensibus Martio, Aprili, Ma-

, maximam nubium sinivium partem, quae circa po- nostrum haerebat, in vaporesa ventos resolvi; Ven- 0sque istos ab initio verisi quo tempore sunt validissi- 'Had Solstitium aestivum, paulatim deficiente mate-' languescere, Mense vero Iunio nondum ibi terras Sc quas satis si e calefactas, ut materiam novi venti sup-y'ditent, Sed paulatim Sole ad tropicum Cancri com-'0rante, magis&magis illas incalescere, tandemque irco Etesilas producere , quum magnae illius S per-' ' cis diei, quae ad sex integros menses ibidem eXten 'itur , Meridies paululum inclinat. Caeterum hi venti Generale. Regulares perpetuo'ylos forent, quales illos descripsimus, si superficies ter ubivis aequaliter aqua tegeretur, vel aequaliter eXtra m emineret, adeo ut nulla omnino marium, terra- 'm. montium diversitas esset, nec ulla alia causa r inaesentiam Solis, qua vapores dilatarentur, nec MVR extra ejus absentiam, qua condensarentur. Sed ΠΟ- yddum Solem dum splendet, communiterit Ures Va-p' ς ex mari quam terra attollere , quia terra multis in 'ςi eXsiccata non tantum materiae illi quam aqua sup- q/x tid contractim Sol recessit, calorem relictum, plures

III. venti ab antiquis ornithia dicti. Et qui sint Etesic,

.uterra quam e mari elevare, quia terra diutius

d 3 quam

ferat terrarum marium diversias adventorum productio-n m. Et cur

spe in locis maritimis interdiu sent ventia mari, O noctu a

que ignes

235쪽

fatui nectu quam mare calorem sibi impressum retinet Et prpp rea pius m littoribus observatur, ventos anterdiu mari, noctu a terra spirare ignis etiam fatuus ob eandem causam viatores noctu ad aquam ducit , Inclinere Lenim aeris cuisum sequitur, qui eo a vicinas Iri 3' Pterea defertur, quod ille qui ibi est magis condentetur

Item notandum aerem qui superficiem aquarum taΠ

gi motum illarum quodammodo sequi ' ἔ

hi ρυ venti uxta maris littora, cum flux illius 'essu u 6 tantur: tranquillo aere circa majora flumina plῖς μquidam venti, cursum liorum secuti sentiuntur'; φης ' μη etiam notandum vapores ex aquis emulos dumi iseram' semper, crassiores illis es , qui eXmulo va quique ideo multo plus aeris atq; exhalationum c. h ' vehunt unde fit ut eaedem tempestate gravius m - Σ quam in terra seviant, desidem ventus qui in una regi υμ ομem siccus est,in alia calidus esse possiit. Ita venti Meridisi q'i.' humidi fere ubivis licci in AEgypto feruntur,ub;

P Africae, sicca secombusta, materiam iis suppς

i' o b ' Hinc etiam proculdubio raro ibidem pluit licet ς' et fi venti Boreales amari spirantes, ibi humidi sint, tamς ntui quia sunt etiam omnium frigidissimi,non facile pi. generare post uni, ut postea videbimus , Praeterea considerandum est lumen Lunae, quod' 'l' modum inaequale est, prout accedit ad Solem au 'di dem recedit,dilatationem vaporum juvare; itemqVς 'bin dis me aliorum siderum. Sed tantum eadem propQ iune,qua in oculos nostros illa agere sentimus; oculis

conferant

ad cognoscendam luminis vim indices omni μή Meteora mi si int. Et ideo etiam stellae comparatae a LUD ρ ρ. - ' in rationem hic venire debent, ut neque Luna ςQGrrata ad Solem. - ῆς reqxti Denique considerantum est, vapores e diveriin s gionibus terrae admodum inaequaliter surgerς

:. montes aliter Astris incalescunt quam planitiς Et,

aliterquam prata, dc fundi exculti quam rcu ME TE ORORUM

236쪽

nterdiu a deandemifferenter erris p densetur.

de pius

'uXumu aa placidi intur. Hic imidiores olluntur,um secum 11s in massi regiose

uod ad

que portis Dculi est

calorem sitscipiendum aptiores. Et Praeterea cum a. Dari yλlde inaequales nubes in aere formentur,eaeque facilli quo oria- eX uno loco in alium transferantur, dc diversis a ter atervallis sustineantur,ic quidem interdum plure si stim parii

, una sub alii Astra longe aliter in superiores quam inferiores agunt, desin has quam in subjectam terram, i a si,

li etiam modo in easdem regiones terrae, cum nubibus visos praedi ' gdatur, quam cum nullis , de postquam pluit aut nin it quam ante Quamobrem fieri non potest ut parti- res ventos praenoscamus qui in singulis terrae parti- μὴ singulis diebus obtinebunt: Nam saepe etiam con- t ri unus supra alium feruntur. Ossi omnia quq hactenus dicta fuere probe observe XIII. V , poterimus utcumque conjicere qui venti frequen-μψres h vehementiores debeant esse, itemque quibus ilius pra- .lycisi temporibus regnare. Atque ho praeViPH 'i potest in iis maris partibus quae a terris sunt Valde is ijsidia 'Qtar cum enim in ejus superficie neutiquam tanta versitas daequalitas,quantam interrestribus loci notavimus, 'ti multo minus irregulares ibi generantur, qui in misi, xxQribus eo versus provehuntur, raro eousque per qμ- 'gere pos unes quod nautae nostri satis eX perti sunt, idcirco mari omnium latissimo Pacifici nomen im- 'uere. XIV. ihil praeterea notatu dignum hic occurrit, nisi quod Ommiffὸ ς ς Omnes subitae aeris mutationes, ut quod interdum '

' 'gis incalescat, vel magis arenat, vel magis nume Area υὸn- δῖ quam pro temporis ratione aventis Ortum ducant: C rque

2 in tantum ab iis qui in ea regione spirant, in qua hae ' Rtiones percipiuntur, sed etiam ab iis qui in Vicinis, fidis, diversitate causarum a quibus generantur. Si enim, '' i. 'mpli gratia aeum nos ventum Meridionalem hic sen o V qui ex causa particulari in vicinia exortus, non caliis. M Vm caloris secum adducit, interea in locis Propin- ' lius a Septentrione spiret, qui a loco satis alto vel ru

tationes aeris a mo- vapora

remoto

237쪽

intra terram etiam

disserentia

iam is vaporem. Nubes constare tantum ex qua guttulis aut

particulis glacia r

cur non

remoto veniat,materia subtilissima,qV m tabaeommodissime ad nos pertingςr fh vicinolensessicere poterit Et hic ventus Meridi*ηδ tantum lacu progressus,humidissimM ' usti,

tum hujus lacus effectus sit, nsill δ qq. bes hos tuni

tione aliorum versus Septentrionem , aerem 'φki, longe crassiorem de magis gravantem redo et, haciola condensatione, sine ulla dilatatione: pQ

Meridionalium, generaretur. QV h

Veluti ventos componere, Omnis generi eXnaia secum vehentes pro qualitate terrarum per qua itur Et pr terea nubes cum ab una regione aeris ' descendunt ventumessicere posse, aerem ex alto feriora urgentem, ut mox dicemus rationes; Gomnium motionum habebimus,quae in aere notant. V. De nubibus. ratiose

sci coe LM ita consideravimu RV eunt vapores dilatati ventos essiciant, io v. nunc est quomodo iidem coacti OVti nebulasin nubes generent cisii ςς ihi primum notabiliter aere puro minus PQ, R Τ una si usque ad superficiem terr descendant et u Ntur; sed si in aere maneant suspensi nubς δῖ hu: Et notandum quum motus illorum tard xWr P sunt, que quibus constant sibi invicem sati ζ0p tuos ut una aliam attingat, illasjungi sun diverto cumulos coire,qui sunt totidem gutta aquς ς hst ut tunc hi vapores aere puro M 'Vidi glaciei;unde

238쪽

uos ultra

n nostrum quam li

bi etiam lationes stabun risin aliam

antur.

lucidi evadant. , aratio;

ta si sunt

nilae dicun-ppellantur.

C V. 2I7Quippe cum omnino separati in aere fluctuant hi minis transitum non multum impedire queunt , at coacti possunt licet enim guttae aquae aut glacie particulae , quas componunt, sint pellucidae ita- en cum singulae earum superficies aliquot radios refle-: nt, ut in Dioptrice de cunctis pellucidis corporibus

um fuit, facile tam numerosae superficies ibi oc- urrunt, ut omnes vel fere omnes radios alio reflectere possint. Et quantum ad guttas aquae, illae formantur, cum ma o ri subtilis, circa exiguas vaporum partes fusa, non dem satis virium habet ad efficiendum, ut se exten in quηῖς ite atque in gyrum vertentes, unae alias loco pellant, ' satis adhuc retinet ad illas complicandas, d Omnes urgutta' Rise mutuo attingunt jungendas, atque in sphaerulampi merandas Et superficies hujus sphaerulae tota aequa zzzz tatim ' polita evadit, quia partes aeris illam contin- 'tes , longd aliter quam partes illius moventur ι item- materia subtilis per poros illius fusa, longe aliter V m quae est in acris oras, ut supra diximus, de maris 'perficie verba facientes. Atque eX.eadem causa haed itae exacte rotundae sunt, ut enim pius notare po- mu , quam fluminum in vortices agi, ubi aliquid pedit quo miniis tam celeriter motu recto procedat: incitatio ejus requirit Ita putandum etiam ess Rriam subtilem per corporum terrestrium poros,ea, Rxione qua fluvius per intervalla herbarum, in alii 'iuo crescentium vehitur, labentem, cliberius exiliis P to in aliam naeantem,itemque CX una aquae in . . quam aer aquam, aut Vice versa ex aqua ii 'ςR , ut alibi notavimus, intra unam quamqUe gut-ali ἡ 'V m gi d ebere,utes p. s' quam illac propterea omnes partes ejus su-h6. tu i dare. Cum enim aqua sit corpus liquidum, aceri hanc materiae subtilis circuitionem V mmodare. Et sine dubio,hoc sussicit ad intelligen-ce dum

239쪽

jis hessea dum guttas aqua rotundas accurate esse, secuna ctiones horigonti parallelas. Nulla enim omnino RVAcst ob quam una circumferentispar propius,qV m' non magis ab Horizonte distans, ad centrum guta*' cedat, aut longius ab eodem recedat cum equo mTis neque minus una quam alia ab aere prematur, Psertim si tranquillus sit, qualem hic intelligere porto Sed quoniam, si guttas secundum alias sectiones coanderemus, dubium esse potest, an non cum sunt ita λguae, ut pondere sub aerem descensui nequeant perly Planiores d minus in latitudine, quam in longitu δ

Observandum est illas aerem tam lateribus quam infra circWmis rum liuia habere atque si pondus earum O lum λδ hi, queminfra se habent loco movendum, ut deicensi non magis post e illum qui est circa latera, desciui in latitudinem diffundantur Et quum e contra tare possimus, an non cum pondere suo pressae o dunt, aer quem dividunt illas aliquo modo areddat, ut repraesentantur ad X aut notandWm ipsas aere undiquaque cingi, atque de ii Wη' so, ita dividunt, Uus locum occupant eicen eodem tempore debere supra ipsas ascendere o Vi

dum spatuim quod relinquunt; quod ψ' atest, quam si uxta ipsarum supersi Viς in ηψλ bs

magis compendiosam Dexpeditam invenici, sint quam si cujuslibet alterius figure CuiVi ς'ym P a

figuram rotundam omnium pacissimanae iς, sti erficie habere pro rationem ZB III

minimum superficie habere, pro ratione δ Θόcorporis sub ea contenti. Et ita quomo Q emum illas guttas conlideremus, Perpetu*JU , siau. debent, nisi forsan impetus venti aut alia cauin Elaris obstiterit endet ς

Quod ad illarum magnitudino si huicci' eo quod particulae vaporis magis velimVβδ ut, quia copi Nati

conc

lat.

alii viam ditis in satis partesilais cs

quia ἡ

240쪽

is causa uam alia

guttae acieque ma- portet, Sconsi-unt ita exi in aperire,

'gitudine oblonga

itandum esscendendo, radreplea iter fieri ps' cunque de

Minent, fit millas componere incipiunt itemque ex eo quod postea magis vel minus agitentur,i denique appa aliorum vaporum, qui ad illas accedere possimi. Rin initio singula guttae extribus tantum aut quatuor Qncurrentibus vapora particulis componuntur; sed tim postea salicin si hic vapor fuerit satis densus, Rar aut tres e guttis inde factis, sibi invicem occur-ntes in unam coalescunt, denuo duae aut tres harumi μ' donec amplius concurrere nequet ni dum in aere suspensa feruntur, supervenientes vapores iis adjungi queunt, atque ita illas crassiores donec urgente pondere in rorem vel in pluvi--m decidant.

iguae vero glaciei particula formantur,dum frigus ii, ἡ δ' ς H in ζst , ut Vaporum partes a materia subtiliri inmixta secti nequeant. Et siquidem hoc frigus de-hs s PCr Venerit, eas congelat, rica quam habebant figura invariata nisi ventus

h Mςn si aut adfuerit, cu)us impulsu ea parte

uli obvertuntur planiores sant. Contra vero frigo, tequam formari coeperint superveniente, particulerit 'ri in longum tantum porrectae junguntur, Ula - glacie admodum tenuia constitiiunt Ast sinae-pi DI Oro q'uod 'plurimit m accidit supervenerit,c6h, y-por in paulatim ut plicantur glomerantur sali, neque tanti in ten poris iis relinquitur, ut ita hesi ', dg fm in andas lungi siliat. Atque

iii ' λβ ab aliis sejunct as habent, icci invicem accu-

capilos sunt,

cedit, Q OacerVaris Offunt, erecte ad illas ac prouis Pill .anaenia Quibus teguntur ficiunt: pote .hn Vel lentius advenit Vel celerius, ia, aut rarior est, hae pitula etiam majores ve

dae ct alba. Et cur haultima qui-

ser exiguis recta sint, quidque eas majores

pilos cra pores vel

tenuiores.

SEARCH

MENU NAVIGATION