장음표시 사용
281쪽
VII. In quo sitast natura rubet colo ris, avi, ct iridis
caerulei, prout m rismate vitreo conspiciuntur: , quomo in is caruleombeus misceatur,
quam illa tendunt versus X, Quae aliae ori Vnde liquet, pilam Q urgentem motum lateris
si 1m S remoranten notum latera soci rotationem im ius augere, neque pilas via quidquam obstare quo niam Rita in uis stipponitur, ut celerius feratur ad
X, quam illa equitur, π, ut miniis celeriter sequa- tu , quam in praecedit. Atque hoc explicat actionem radii DF. Contra vero, si pilae tardius quam pilacia Aferantur ad M, S autem Q velocius, Rimpedit rotationem partis I, illam partis 3 nibii agentibus duabus reliquis inlcci quo actio radii '
innotescit. Sed notandum , quum 2ς pii I 3
curatissime rotunda esse supponatur, facillime acceaer posse, ut quando satis fortiter premitura duabusi et T. rotationem sitiam ideo non sistat, sed se verta Πbem circa axem ita minim momento ut x . tu, deinceps in contrariam partem rotetur. Duae edI de T , quae primae occasionem severtendi 1 1 seaci ut postea perseveret efficiunt donec hoc motu dimictum circulum impleverit, id aeque non amplais a clareius rotationem, sed contra augere postlat. VJ V consideratio difficultatem mihi expedivit, quam Oti hujus materiae praecipuam esse CX isti m .ibit; Et mea quidem sententia, manifeste echis orni linuet, naturam colorum qui Pinguntur in vo δη ri : in eo consistere, quod Particul V δῖς η bi, ionem luminis transmittentes, mas ori impetus vi O nitantur, quam secundum lineam rectam moveri, qui multo validius rotari nituntur, rub c undUm rem efficiant, & qui non nisi paulo validius, si Vum contra natura eorum qui videntura ' V consistit,quod hae particulae non tam velociter rotent V quam alias solent, cum nulla talis causa earum mox resistit cita ut viride appareat, ubi non multo es solito rotantur caeruleum, ubi multo arci.gydam
282쪽
saepe in extremitatibus huius c rulei rutilus qui dam color ei miscetur,
communicans , in violaceum sive purpureum illum ni utat. Quod Procul dubio ex eo est, quod eadem causa , quae
rotatione particularum materiae subtilis tardare consuevit, quum tunc satis valida sit ad quasdam
invertendas, d. earum situm immutandum, earundem rotationem accelerare debeat, dum interim illam aliarum tardat. Et in his omnibus tam unanimes ratio& experientia iii conspirant, ut non putem ullum , ex iis qui ad utram- que satis attendent, credere posse natura colorum aliam rum corpo-ς sequam explicui. Si en in verum est sensum luminis ρ ρ motu esse, aut ab inclinatione admotum, cujusdam ma 'teriae oculos nostros tangentis ut multa passam te stan o esse. tur& manifestum reddunt; certum quoque diversos ejus materiae motus, alios atque alios sensus in nobis effectu- Os. Et quemadmodum diversitas alia in his motibus ine nequit, quam illabam nobis explicata ita neque eX- perientia ullam aliam , in eo quem habemus horum motuum sensu, praeter illam colorum esse testatur. Et nihil inveniri potest in crystallo MN P, quod colores produs e re queat, praeter modum quo particulas materiae subtilis, ad linteum, atque inde ad oculos mittit. Vnae satis liquere arbitror, nil, letiam praeter hoc in coloribus aliorum corporum quaerendum esse Nam is si e X perien- in quotidiana docet, lumen seu album & umbram seu' 'grum, cum coloribus Iridis hic explicatis, composi-
283쪽
in Iride producantur', quomodo ibi lamen umbra
Cur primaria rides semissi armeter agradibus
interrori hujus autem contra, interior
26 ME TE ORORUM tioni omnium aliorum sussicere. Neque illam distinctionem Philosophorum probare possum, qua dicunt
alios colores veros esse, alios falsos seu tantummOdo apparentes Quum enim genuina & sola colorum natura sit apparere, contradictio esse videtur, illos apparentesi tamen falsos esse dicere. Concedo quidem umbram refractionem, non perpetuo iis generandis necessarias esses; sed magnitudinem, figuram, situm, corporis colorati vulgo dit ii, illorum loco diversimode cum lumine concurrere posse, ad augendam aut imminuendam rationem partium a teriae stibi ilis. Ita ut initio quoque dubitarim, an omnino eadem ratione, qua in crystallo M NI colores etiam in Iride generarentur nullam quippe umbram tum 'term man em ibi notaram, neque dum noram, quarς tantiim sub certis quibusdam angulis apparerent dOsςς tandem sumpto calamo, & curiose singulis radiis, in diversa puncta unius guttae cadunt, ad calculum so vocatis it discerem sub qualibus angulis, post duas ς fractiones, inam aut duas reflectiones, ad oculos O st ros venire possint inveni post unam reflectionem duas refractiones, multo plures videri poste, sub angu lo graduum ab uno quadraginta ad duo& quadra ginta, quam sub ullo minore, dc nullum omnino sub ma jori apparere Deinde etiam inveni post duas reflexio nes,oc refractiones totide, multo plures ad oculum nare, sub angulo graduum unius S quinquaginta, o
duorumi quinquaginta, quam sub ullo majori, neqWς ullum sub minori conspici. Ita ut ab utraque parte uis bra lumen terminans adsit quod lumen infinitas pluvigguttas Sole illuminatas permeans, demu ad oculum sudangulo duorum fere dc quadraginta graduum venit . t que ita primariam Iridem generat. Itemque est umbrδquae terni inat lumen, sub angulo unius de quinquagm graduum, aut paulo amplius .atque hoc pacto exterio rem arcum producit. Nullos enim luminis radios, V
284쪽
multo pauciores ab uno objecto quam ab altero vicino in oculos suos recipere, hoc est umbram videre. Atque hinc satis perspicue patet, colores horum arcuum ab iisdem causis esse, a quibus illi qui per crystallum M. Papparent; semidiametrum arcus interioris, duobus, quadraginta gradibus minorem esse non debere nec illam exterioris uno quinquaginta minorem. Et denique priorem accuratilis in eXteriori superficie terminatum esse debere, quam in interiori; alterum plane contra quod accurat cum eXperientia consentit. Verum ut Mathematici videant, an calculus, quo angulos qui hic a radiis luminis fiunt examinavi, satis sit accuratus, illum hic placet X plicare. Sit A s aquae gutta, cujus semidiametrum CD aut X.
in tot aequales partes divido, quot radios calculo leXaminare volo ut tantundem luminis uni quam alteri P .
285쪽
166 ME TE ORORUM attribuatur. Deinde unum horum radiorum speciatim considero, Ut eX. g. EF, qui non recta tendit ad G, sed
in F refractus decedit ad K inde reflectitur ad , ubi iterum refractus tendit ad oculum P vel etiam adhuc semel ab N ad inreflexus, refringitur in Q versus oculum R. Et ducta a ad angulos rectos nisi estis quae in Dioptrice dicta fuere,cognosco Assi, aut I x . Lillam inter se proportione in habere, per quam aquae refractio dimetienda est . Adeo ut sim Fconstet octo millibus partium , qualium AB constat decem millibus, Iconstabit 98 aut circiter; quoniam re fractio aquae paulo major est quam trium ad quatuor, de quam accuratissime illam dimetiendo, invenio es e ut 18 ad aso Cognitis ita duabus lineis Hi MCI f cillime duos arcus cognosco, FG qui est a gradu. yy& minutorum. FK qui est 1o6.3o. Deinde rupeucendo duplum arcus FK, X aggregato arcus F in arcus 18 graduum hoc est dimidii circuli, fit
Pro quantitate anguli Om ' suppono enim
EF es e parallelas. Pri eterea tollendo hos o. q. e.
sit 6s. 6 pro angulo S QR , suppono enim S QS E
est e etiam parallelas. Atque ita omnes alios radios δ rallelos ipsi EF, per omnia puncta quibus divis ac semidiam iter a vel AB transeuntes examinando, bulam sequentem compono. IequLinea
286쪽
69. QEt facillime in hac tabula videmus, radios longe plu
res esse, qui angulum N P, o circiter graduum faciunt quam qui minorem vel S circiter quam qui Morem Deinde ut adhuc accuratius horum angulorum quantitatem inveniam iacio tabulamiequentem.
287쪽
288쪽
VeriJm quidem est, aquς calidae refractionem refra Hione frigidae paulo minorem esse, quod aliquantum '' ρο- hunc calculum mutare potest. Hoc tamen semidia me tamiatrum ridis interioris, multra unum aut duos radiis ad summum augere potest, tum illa exterioris fere bis in 'i' tanto minor erit. Quod noratu dignum est quoniam o In te demonstrari potest, refractionem aquae non multo minorem, neque majorem este, quam illam hic statui mus riam si tantillo ma)Orforet. raduim iridis interio os μηροris minorem gradibus saccret quum contra communi errore 'allidentur;&s illam satis exiguam sub ponamus, ii revera graduum sit, inveniemus illum etiamCX Criora iaon multo Morem gradibus,quum tamen vel ad oculum , in temore multo major videatur iρη baat rolyctis, qui ut puto primus omnium interio. ' ''
ς gladiium se observa e scius sit, alteri 6 circi
rat tribuir Unde liquci, quam parum fidei iis obser Α γε vat Onibus sit adhibendum, quae ab ignaris verarum πλ/m causarum fieri solent Q
a tertim Male Intellexi, quare rubetas color exteri-
in eadem causa, ob quam potius in F, quam in Conspicatur per crystalii num MN P, cssicit, ut socii iniun an lintei locum FG H transserentes crystallum re ViCiamus, rubrum ibi versus partem crassiorem VI PVideamus, 'aeruleum versus N. Ruditis enim rubro rLDlore tinctus, qui tendit versus, venit a partu Solis in V versus M P crassiorem partem crustalli est '' - ix . Atque ob hanc eandem rationcm , quia Cn- SV - η Π qu*, consequens illarum P/r crastor, exterior est respectu puncto in co- , L VR u r Orinant arcum interiori in ideo ἡ umeXterior ejus limbo dcle apparere. Et
s. - 0do , interior est respecti eorum quae si . η ς xvriorem, idco in eo rubrum interitis ap-lla Atque
289쪽
XIII. ρυ it con-ringere ejus arcus non sit accurate rotundin itam ut inversus -
Atqtie tantillam difficultatem in hac materia superesse arbitror nisi forte circa illa, quae praeter ordinem assuetum natu me in ea contingunt. Ut quum arcus non accurate rotundus
est, aut centrum illius in recta linea Solem oculum transeunte non jacet. Quod accidere potest vento guttarum figuram immutante nunquam enim tam pa
rum a sphaerica suas ' 'ra discedere possunt, quin statim illud notabilem di rentiam in angulo, sub quo colores videri debent, et 'ciat. Audivi etiam aliquando arcum coelestem inversum cornibus in altum erectis apparuisse, qualem hic reprx sentatum videmus FI Qu*d vix crediderim accidisse, nisi per refleXionem radiorum solarium, incurrent ulmin supersciem maris aut lacus alicujus Ut si a parte G
290쪽
am Ct resilirent, oculus videret arcum FF, cuius centrum InpunctOC ita ut prolata linea CB, usque ad A, ' transeunte per centrem Solis, anguli S AD &BAE aequales sint,&angulus CBF duorum tu uadraginta circiter graduum. Ad hoc tamen etiam requiritur1umma aetas tranquillitas, ne vel minimus ventorum satus, aquae E superficiem inaequalem reddat; forte insuper, ut nubes quaedam isti aquae superincumbat, uua lis G, qu impediat ne lumen Solis recta ad pluviam tendens, illud quod aqua eo refectit, supprima atque extinguat unde sit ut non nisi rarasimh vidcatur Oculus praeteream tali situ respectu Solis&pluviae esse potest, ut videat partem inferiorem circuli quo integra Iris consta non videndo superiorem at tu ita ut illum pro ride inversa sumamus, etiamsi tunc non versus coelum, sed tantummodo Versus terram aquam resticientibus appareat. VQuidam etiam mihi narrarunt,tertiam Iridem duas ordinaria cingentem se aliquando vidissse, sed multo: Pallidiorem tantum circiter a secunda remotam, quantum ab illa prima distat. Quod vi accidissse arbi- Q i it lux. an grandinis grana; mn Xamero tunda tellucida, huic pluviae fuerint immixta in qui--bus clim refractio multo quam in aerem orsiat, arcus coelestis eXterior multo etiam major in illis esse debuit, Fita supra alterum apparere. Interior vero qui Ob Cancem rationem longe minor debuit fuisse, quam interior pluviae siem potest, ut ob insignem hujus fulgorem
i pro uno fuerit habitus, sed pro uno cuJus coloreali- ζ quam in Iride ordinaria dispositi est e debuerunt '' mentum mihi revocat artificium quod
Milia Vasserenturis,qui eoru causas ignorarent. Existi- VJam omnes nosse, quo artificio in fonte arcus coele-