장음표시 사용
11쪽
Caput I. De Heliodori metaphoris e re SeeIliea Sumptis.
uuamquam tiam oliqui fabularum erotiearum Scriptores interdum mentionem faciunt theatri earumque rerum, quae in eo geruntur, tamen hae commem0ratione nihil continent, quod gravioris momenti esse videatur. In iis autem, quae Heliodorus: de re conica profert more rhetorico, nonnulla in Sunt, quae, quia ad re qua Silam obSeu-riore Speetare Videntur, digna Sunt, quae paulo diligentius tractentur. Propiore liueat mihi, hos loco ad rem Seoniram pertinentes, qui aestant apud Heliodorum, asserre et Xaminare. 1 Commemor 0X0mpli caiisa d0scriptionem pugi0nis conici apud Aehil-loni Tatium lib. III o. 20 Xtr. et Charitonis exclamationem p. 99, 12 Horeh. in
ποlo Iror'VTV ἐπ σκλην- παράδοεο μυΘον ουτως is=ήγαγενς 2 R0hd0us ginueh. 0m. p. 444 putat, Seriptorem ipsum hoc nomen sibi odisse, quasi domonstrantem necessitatum, qua intercederet inter ipsumo illum deum, cuius numen ore in quaque pagina fabulae celebrat, dico MLoν. Etiam Chariton set Xenophon vera ipsorum nomina celavisS Videntur. Sed quia curia desunt testim0nia et t0ta res est posita in coniecturis. dubitatio pr0rsus t0lli 0n 0tost. Liceat mihi pauea ad hanc quaestionem tractandam ass0110. P0ssit quispiam huic R0hdei 0niecturae id opp0nere, qu0dnomon illud sa0p inv0niatur, ita tu fastile credi possit Script0 casu accepisse nomen a parentibus. Sed potest haec dubitatio, qua etiam in X0n0phontem valeret, reici ex iis, quae Sumpta sunt o Heliodoro ipso. Videamus nomen eius, qui princeps est nostrae fabulae, Thea genis. Id quoque nomen permultos viros habuisso constat es Bonsolori loXicon). Tamen apud script0rem nostrum iuveni illi non sino causa tribuitur Heliodori nim maximo interivit, coniugum filia regis p0tentissimi ethi0pum eligere eum, qui esset pr0rsus aptus. Sed quia num apti0r SS potuit, quam qui e de0rum genere procreatuSOSt, hunc filia regis SponSum e dis istum esse lauit p. 75, 18 Behk.3. Quem orium iam nomen ipsum dom0nstrat. Sed curio illo consilio su hoc nomen elegisse fabula principi script0 ipso hau etymol0gia stendit p. 77, 7):τλlVXάμ IV ἐν πρωτοὶς, αυτ Ἀλεος στατ εχουσαν i. e. αρι- κλεet φράZε Bελφοἱ, το τε ,εὰς γε μετr' i. e. εα-γεν 'ς). Itaque put0, qu0 de Theagonis n0mino, eodem modo de ipsius Heliod0ri dicip0SS0. Etiamsi hoe nomen usitatum St, tamen ea non auSa St, cur putemus, Ariuit illi 0 nomon a parentibus datum esse; sed potius credere pos- SumuS, eum eodem modo, quo elegit Chariclea Sp0nS nomen Thoagonis, sibi ipsi tribuisse n0mon Heli0d0ri, ut eo tamquam affinitatem inter ipsum t deum υλιον, qui x templo Delphie usque ad terram Aethi0pum sibi Sacram pr0Sequitur amantes, demonStraret. 3 Brevitur hanc rem tutigit oliduus . . p. 450 ad 11. 2.
12쪽
1. Verbo ραμ re utitur Heliodorus singulari modo, qui apud
Seriptore poSteriore et maXime apud rotioos Saepius invenitur. Significat quidem apud Heliod0rum MI 0 usu vulgari et tragoediam p. 185 16 et 0moediam p. 311, in praeterea autem δρῶμ α appellat Heliodorus omnem rem singularem sive periculoSam 6 25
168, 5 pericula amantium 172, 21 pugnam sivo lamsentabilem 69,
repentinam puella mortem).2. Saepius adnotat Heliodorus a ros, qua geruntur in fabula serotii ipsius. Similes SSe iis, quae aguntur in cena vel in theatro. Verbum κρηνη Surpat hoc modo p. 4, 10 129, 2 168 6
175, 18 θέατρον p. 7, 28; 135, 21; 185, 12 249, 10.3. Si de rebus agit, qua Subito oriuntur, Saepius adicit: κ
D proverbio illo of inprimis Photii 0X.ὶ - Est igitur apud Holiodorum ἐπε et δio progreSSus actionis, tamquam OVUS fabulae eiuS quocum convenit definitio, quae exstat in Aristotelis poset. 12, 2. Cf. oeli. Com. v. fragm. I p. 2. 6. ἐρωτtuo μέρος του δράματος. - o modo appellat Heliodorus p. 188, 2 Thoagenem et Charicleam. Res Si haec. Duo fratres se interfecturi sunt ante portas urbiS, cuius ineolae emur hoc poetaeuhim contemplantur 1 πόλtς σπερ ἐκ Θεάτρου περet εστῶσα του τεuους p. 185, 12). Hi Sunt quasi fabulae pectatores, fabula ipsa illa ante portas pugna. Sed hae fabula igrisi acrio ἐκ τραγrκου το τελος κατέστρεφεν p. 187 233, quia pater illorum fratrum subito advenit. Sed etiam huic comoedia par Samatoria non deest Theagenos et Chariclea, qui seiuncti aliquantum
tempori rurSu tum coniunguntur. Hanc partem comoediae appellat
Scriptor το ἐρωτrκον μέρος του δράματος 188, 2). Apparet hanc
eloeutionem non SSe, ut ita dicam, terminum technicum, sed ad hanerem describendam ab Heliodoro novatam. Simili modo res Se habet,
riclea, qui captivi ducuntur ad Aethi0pum regem, a quo Chariolea filia agnoscitur et Theagene gener aeeipitur. USU SeentCUS, UOutitur Huliodorus ad comparationum illam fingendam, hic videtur fuisse Ante fabula ipsius otionem, qua est apud Heliodorum Charioleae recognitio, quae brevi post Sequitur, eius titulus promuitiatus videtur esse, ut demonstrat illud προαναφων=ησlς qua in re Simul ii, qui fabulam agebant apud Heliodorum Thoagonus et Chariclea antequam illa inciperet, Spectatoribus Stendebantur, ut demonstrat illud προεtσόδlον, ornatu theatrico, ut Videtur, famuliSque proSequentibu ένor, δεσμοτα et προεπεμποντο, δορυφορουμενο r). Sed priuSquam plura de hoc Si Soenico proferimus, liceat eo loco aliorum Seriptorum qui ad eum pertinent, asserre Collata Sunt, quae liuo pertinunt, ab Alberi Mulier Grioch Buhnenalterili. p. 18 adn. 40 p. 366 adn. 1.Lucianus Pseudolog 19 κακε iνα μων 'ντα sor πολὶτα ο σοδε, προς το Θέατρον ἐνεανrευου, τοi ὁ χρησταi υποκρὶνόμενος Λα συνταγματάρχρης α rci εἶναr. υδε re γουν προ σου ἀνε σν λθεν iς το Θέατρον ου δ' ἀν ἐμ ηνυσεν, O υ του νομα
τψ δράματι αλλὰ συ κοσμέως πάνυ χρυσῶς ἐμβάδας
εχων κα ἐσθλ/τα τυραννrκη προεὶ σε πέμπου, t 'μένε et αν rei τησων παρὰ του Θεάτρου, στεφάνους κομέZων καὶ κρότρο απrών. Ex hoc loco elueent haec. Priusquam inciperet pantomimVS, unus eum reliqui ad poetatores e conferebat προεrσε- πέμπετο, idem Verbum usurpat Heliodoru Sin, qui apparatu theatrico ornatus, Speetatoribu titulum pronuntiaret Simulque eorum benevolentiam impotrare Studeret. Tum abibat. Xoepta hae benevolentiae Captatione, re eadem est, quae apud Heliodorum. Vid0tur igitur illo usus προαναφωνησzς α προεrσόδrον ad Omnia, quae agebantur in
Seena, pertinuiSSo et ad fabulas Heliod. 0 ad pantomimum Lucian.). Idem apparet e loco Synesii περ προνοέας II 8, 12 D;
13쪽
titulum pronuntiabat, non fuisse histrionem, secernitur enim ab iis ουδὲ σε τους αγωνtστὰς ἐδενμt - , sed famulum, qui in fabula ipsa partes non tonobat idem uolani loeus demonStrure Videtur, qui obtrectandi causa dicit, illum tonuisse illud munus Servile. Haec Sunt veterum testimonia de Su Seenie illo, Cuiu VOω- bullam Ochnicum Heliod0rus tradidisso videtur: προαναφωνησὶς Λαὶ προεrσόδlον; nam locus Aristotelis, qui assertur, ad hane rem non pertinere videtur. Comprehendamus igitur rem paucis. Quia Vetere non Ut OS, tabulis seriptis titubim fabula eiusque auetorem OgnOSCebant, OS erat, ut priuSquam fabula ipsa incip0rot, minister prodiret ad popu-him, qui titubim tabula et auctorem pronuntiaret Sed non Solus id faeiebat, Sed proSequebantur apparatu theatrie ornati, quo I Re quo-1 Apud Aristot0lom P0litie. VII 13364 2P 31 Susumlh IV 15 logi
l0eum non portinor ad illam tituli pr0nuntiation0m, ut putato. Mulierus Griuuli Bilhuenali011h. p. 18 adn. 4), demonStrare conabor AriStoteleS, ut X tot rerum OneX apparet, explieat, primis anim0s hominum facillim imbui πάντα στεργο/ιε τὰ πρῶτα μῶλλον). Idem prop0situm habebat Th00dorus histri et pr0pt0r0 faeiebat id, quod narrat Aristoteles. Causa, propter quam illud pr0positum secutus sit Th00dorus, dilateida est: 00, quod ipSe primu Sc0ram popul Se Stendebat, prohibere studebat, ne quis aliu aute animOS populi in se converioret. 0 110 minus clarum si, Thoodorum in hoc studio imprimis b0 nos histrion0s anto oculos habuisse, quo timebat, Sed quaSi rationem illam pr0rsus Sequentem, ea in illos etiam Sum SSe, quo non timebat, i. e. in malos histrion08 ουδε τῶν υτελῶν πο ὶτων). At hane inersedibile vid0tur, Theodorum secutum esse hoc prop0situli in eo etiam, qui titul08 fabularum pr0nuntiarent, quos praeterea ut Supra commemoratum St,0mnino non hiStriones ne malo quidem, sed ministros fuisse orisimile videtur.
Nam putari n0n 0test, Theodorum, coluberrimum histrionem illius pr0positi cauSa etiam praeconi palles Suscepisse, qui in fabula ipSa nullum l0uum ton0bat ut a Th00d0r timeri n011 0tuit. Histri0nus igitur, qu0 timebat, Sunt ii, qui fabulam ipsam ag0bant i in illos hoc proposito usus est ita, ut Semper primus Oram populo se ostendero ut ipso primus tu animo in Se conVerteret. Berghius, qui similiter sentit 0 00 loco Arist0t0l00 Grioch Littera- turgesch. III p. 88 adn. 304), dicit, Theodorum paries tu etiam SuSeepiSSe,
qui πρόσωπον προτατ1κόν appullatur. Sed neceSSaria non videtur haec e0niectura Agebat, opinor, Theodorus a parteS, quibus πρωταγωVr6τλής, HiUS partem Semper tenebat, in cenam primus prodire potuit. Cui Sententiae On-garuere videtur locus Demosthonis XI 246), quo narratur paries Antig0nae Sophocleae ante omnia gisse Antig0na enim initium facit loquondi. Si Aeliano fidum hab0mus var hist. 14 40), qui loquitur de p00ta tragic0Th00d0ro, qui simul laserit histrio, crodoro possumus, Th00dorum OStrum SeripsisSo ut 000ntiores histri0nos, tragoedias, in quibu agendi parieS, quas
quo orat indutu Lucian.), ii, qui partes fabula tenebant et histri nos o famuli Heliod Lucian. . Tum ho modo speetatoribus eortioribus factis de iis, quae agenda erant, fabula ipsa incipiebat. Apud Romano quoque Similem Sum XStitisse, domonStravit e comoediis Terentianis Plautinisque et ex Donato glaigk0 de prologis Plaut. et Terent disseri Bonn. 1863J.
Quoniam putare non OSSUIBUS , hune morem Seriori aetatis, cuius testimonia sola nobis tradita Sunt, recentioribus temporibus sua Sponte Ortum SSe, Sed profectum eum esse e simili antecedentium temporum Su VeriSimile St, quaeritur, ad quem Similem morem Semnicum Superioris aetatis hio respiciat.
Studet, hune morem Sertorum temporum ortum SSe e illo, quem appellant Scriptore προάγωνα de quo Veteris theatri Su pauea nota Sunt, quae Omnia breviter Collecta nune leguntur apud . iil
tur. Sed rodere non possum, titulum fabula diebus nonnullis ante ipsam actionem populo pronuntiatum esse. Si titulus fabula pronuntiatur, noeesse mihi videtur esse, hoc fieri brevi anto ipsam fabula actionem, id quod re vera laetum SSe illo USU, quem Oeant Seriptore restentiore προαναφων φIV, apud Graeeo et apud Romanos testimonia ipsa demonstrant. Sed quia προάγων nonnullis diebus ante agebatur, puto, hos usus veteris et recentioris theatri, utpoto intor so diSSidonteS, Sesternendo eSSO.D0indo traditum est, illum προαναφων ησ1 laetam SSe in theatro, ut XSpectamus Sed προάγωνα in alio aedificio, deo, actum esSe docet Seholium seseliineum. Tum mirum St, Si Sequimur olideum, Superioribus temporibus rem eandem alio nomine esse Significatam. Nam Si προάγων
nihil fuisset, nisi quod agobatur πρ του γίνοις, tituli pronuntiatio, aegre intellegi poteSt, stur hae res nomen aliud oeeperit atque id, quod tradunt Holiodorus o Synosius προαναφων ησυς). Ut enim Heliodorum, ut est Studi0Sissimus rerum Scenicarum et utitur artiSVocabuliS, otiam huius rei nomen genuinum tradidisse. Itaque chao nominum diversitate verisimile mihi videtur, res quoque fuiSSe diverSaS.
14쪽
Quibus causis commotu credo, hOS USUS, προάγωκα et προαναφων ησὶν leo, Coniurigi inter Se non posse. NeceSSe igitur ost, no quaerere alium fontem, unde profectus Sit illo recentioris astatis USu Seenteus, de quo dicimus.
ετερον α τραγωδὶκον, τε V εχην η προσδοκῶν τον ivr - λον, ὁ δ' ἀνεtπε t- , ὁ Θεογνr, o χορον. Id in theatro agi, non προαγῶνος die, ut Vult 0hdeus, recto A. Mi illorus adn0tat Griecti Bulinenalterili. 37 adn. in eodem modo PeterSenus iudicavit in libollo, qui inscribitur Dio reisrichtor an do gros SonDi0nysion p. 16 adn. 1. Puto igitur, Dicaeopolim Ss in theatroes exspectare sabulam Aeschyleam illum autem exspectare eschylum o fortasse intellegitur, quod iam antea cognovit, die προαγω- νος, fabulam hiatu poetae agi); Sed praeeo alium poetam evocat. Formula, qua praeco id feeit, videtur ea fuisse, quam tradit Arist0phanes poetam admonebat, ut horum produceret. an autem rem brevi ante fabulam ipsam agendam factam esse, docet locus illo Aristophanis. Itaque Petersenum et Mullorum sequens docili usu haec conieere audeo. Priusquam inciperet fabula ipsa, iudices ius iurandum dabant sic Petorsenus, Satippeum corrigonSin tum de Baecho, qui fabulis agondis celebrabatur, libamen dabatur Petorsenus, Mul-lerusin, ad quod adhibebantur et poeta et horus Vocati a praeeone Aristoph. charn. 13. Arbitror, fortasse hane formulam non ad chorum Solum pertinuisse, sed etiam ad histriones, chorum autem propterea imprimis nominari, quia ab illo initium id0rum os omnium factum St. Tum praeeo Seu poeta ipSe fabulam, quae Seeutura erat, pronuntiabat, et postremo, ut ex alio loco Aristophan00 Ran. 885ὶ concludi poteSt, poeta paucis verbis a dis imprimis in dubio a Baccho auxilium petebat suo proposito. Tum fabula Sequebatur.
Faedo autem intellegitur, poetam modo tum, cum Viveret, horum producere ipsum potuiSSe. Sed eum post mortem magnorum tragi- eorum fabulae eorum Semper repeterentur, cogitari poteSt, Omnino parte poetarum chorum produeentium alium, fortasse praeeonem dum ipSum, SuSeopiSSe, Hi tribuebatur tum et προεr γε et et προαναφωνεIV. Si praeterea reputaVerimus, fabularum etione magi magis- quo cum Bacchi cultu arto cohaerere desiisse et aetas SS tantum Spectatorum delectationes, quae Semper fuerunt apud Romanos ,
non dubitabimus, quin illa preces sublata sint paulatim, et e toto illo votoris theatri usu factus Sit illo, quem iam antea Og 0VimUS X-stitisse serioribus temporibus, die προαναφων ησ1ν α προε2 -δlον, ut ait Heliodorus Credo igitur hunc postserioris theatri usum ex illo Simili Superioris, quom profecti e loco AriStophaneo oonioetura diligentius Xplicare conati sumus, ortum SSe, non, ut Vult Roh deIIS, ex illo, quem Vocant προάγωνα.
Postromo iuuat mihi adicor I0eum Isocrateum, qui huic rei eongruere videtur Montionem eius facit Gopportus in libro, qui in-
tur, quod singuli, qui Sunt Seiuneti, Sed non chorus praehidere pOSSunt. Quaseriti tu, quid sit illud προαναβαλε rer. Legitur προαναβάλλεσθα praetor noStrum locum in Aristophani Paeo S. 1267, ubi, ut illiuid demonstrant versus sequentes, nihil Si nisi proferre antea id, quod poStea canturia aliqui eSt germanie se probiren i Sequun
παρ' sc στὰν προτερον αναβαλου Θαδέ, lium locum, quo usurpetur hoc Verbum, asserri non video. Sed ille Sensus, quem hoc verbum apud Aristophanem habere intellegimus, loco Soerato aptus non St. Nam ea, quae Soerate antea dixit, non eadem sunt atque ea, Hae tum Sequuntur, Sed prooemium, quo de ipSo et de adversariis περὶ ἐμαυτοO κα περ τῶν ἄλλων loquitur, ut auditorii animoso erga Se pSum et erga ea, quae tum Sequuntur quaeque in no prooemii pauci8, quaSi titulo, pronuntiavit, benevolo faciat. Propiorea hoc loco προαναβαλεσθα significare videtur Si generali ais in-l0itun vorausschichon . Et facit, ut ait ipse, hoc ISocrate ,, ῶσπερ χορος προ του ἀγῶνος Sequitur igitur, ut chorus, antequam inciperet certamen, Vel S, qui pro e Verba protulit, prooemium pronuntiaret, quo auditore vel Spectatores de iiS, quae erant Seeutura, er-tioros adoret ut idem facit Isocrates simulque pro ipso gratiam
populi imploraret eodem modo ISoerateSi. Hune ab ISOerate OmmemOratum morem congruere ei, quem Supra explicare conati sumus, facile intellegi potest. Ceterum mirum Sse non poteSt, quod horia Soli1SCommemoratur ab ISocrate, qui XpreSSae comparationi muSa totam rem breviter comprehendit et propterea nominat chorum solum, id quod
simili modo fit formula illa, quam apud Aristophansem Acharn. 11 l0gimus. Auditores enim vel ieetores Isocratis, qui illum Sum plane Cognoverunt, e hae brevi commemoratione facile intellexerunt, quid
dicor vellet. Puto igitur hane comparationem, quae, Ut omne fere comparati0neS, pr0rSUS apta non eSt, reSpicere ad BOStrum USUm Seenteum. Quibus omnibus Xplieare conatu Sum illum Sum quem προάγων nominant SeriptoreS, Seeernendum SSe ab eo, quem apud Heliodorum προαναφων ησὶν κα προεrσόδro appellatum inVenimuS; Sed tamen SSe Uno Ortiim non Sua ponte, Sed e alio Suthoatri superiorum teniporum, qui, quamquam non URUm, tamen aliqua ex parte quidem notu QSt.
Quod attinet ad illum προάγωνα, pro certo quidem nihil pol taeeuratius affirmari, Sed hoc probabile milii videtur, constitiSSe uni
15쪽
0 aliquot iistrionum recitationibus choreularumque cantibus Rotideus quidem talia o proagone Xeludenda SS conSet p. 26 sq.); Sed b-star mihi videntur huic sententiae viri doctissimi, qui do aliis robus huc pertinentibus rectiSSime disputavit, complura, ante Omnia teStimonia quaedam Veterum ab pSO allata. Scholium enim Aeschineum, cui omnem fidem derogare non auSim, προαγωνα ita interpretatur, ut aperte illum appellet γονα
προαγωνr εον. EtiamSi ex hac conimemoration do ipso di nihil certi intellegitur, tamen cognoSeitur non tam arie fuiSS inter Se coniuncto προάγωνα et ἀγῶνα, ut inter Se cohaerent pronuntiatio fabula et ipsa actio, Sed re fuisse magi diversas, quae ut Seiunetae commemorantur. Quibus ex Ioel elueere Videtur, utSSe προάγωνα,
qui et diserte ipse ἀγων appellatur et eodem modo, quo γων,
commemoratur, JUS, quam tituli pronuntiationem. Praeterea, ut iam Supra redibile nobis visum non est, id quod die προαγῶνος laetum SS Rohdeu arbitratur i. e. tituli pronuntiationem, aliquot diebus ante fabulae actionem Ss saetam, ita significationem quoque huius rei, προάγωνα, contra Rohdei sententiam dicere puto. Explicat enim olideuS, Significare nomen προάγωνος non ἀγῶνα, sed tantum id, qu0d Sit πρὸ του ἀγωνος et commemorat Xempla προγάμὶ et προθυματα. Sed προγάμιet non, ut προάγων a certamine ipS Seeundum olidoum, nonnullis diobus seiuncta erant a nuptii ipSiS; Sed fuiSSe ea προ τῶν γάμων i. e. brevi ante ipsas nuptias constat; f. C. r. Hormann Grieeli Privat- alterili. p. 271. Videtur igitur, ut vel per se ipsum Si verisimilo usurpari posse haec Significatio Sensu illo, quom Statuit Rohdeus, tum, cum brevi ante illam pSam rem, quam anteeedebat,
aliquid fiebat; προθυμα autem hVoroplar pSum quoque aerificium eSt, Simili modo, qu προάγων quodam modo ipSe ἀγων. Propterea puto olido explicationem ita teneri posse, si fuerit προάγων breviante ipSum certamen et Cum eo arte coniunctus, Sicuti vidimus iudicandum de illis προγαμέοzς Sed, quod nonnullis diebus intermissis Seiunctu eS προάγων ab ipso certamine, arbitror, Oeabulum interpretandum non esse id quod Sit et kτου ἀγῶνος, sed ἀγῶνα, qui
POStromo commemorem, quod poSuit Hillorus Herm. VII 394 sq., Phil. Anet. XVII 3T Sq.ὶ duas comoedias exstitisse et Aristophanis et Philonidis, quarum titulus fuit JΠροάγων. Si προάγων nihil fuisset nisi tituli pronuntiatio, vix intellegi posset, illum Sum Seonteum
tantum iocorum materiae praebuisse, ut comoediae hoe nomine inSori-
Ceterum demonstrari nequit, morem προάγωνος Xtra fineSAttica exstitisse Athenis autem fuisse morem illum usitatissimum
demonStrant et C. I. . II 307, ubi commemorantur προάγωνες ἐν
memorat Plato προάγωνας. His igitur explicare conatu Sum illam Heliodori προαναφω- ν ησr Coniungi non p0SSe eum more, quem Oeant teSte προάγωνα, sed respicere illum posterioris theatri usum ad alium Similem superioris. 8. Παρεγκυκλ νια. - Ηel. 186, 25 κα ταυτα ετ τῶν κτλὶς πολεως Θαυμ αδόντων . . . τερον Υἱνετο παρεγRURλχημα του μύριατος r X mλεrre. Urbis ineolae in muro tanto contemplantur pugnam illorum duorum fratrum, quo iam Supra Comminmoravimus. Haec Si quasi fabula. Tum advenit quasi unum παρεγκυκλ νια pater illorum fratrum, qui in torrumpit fabula aetionem: brevi poSt, dum omne hoe admirantur, Subito equitur alterum παρεγκυκλημα i. e. Chariclea. Facile igitur intollegitur, Heliodorum uti De παρεγκυκλγημα, ut Significet rem, quae ad ipsam fabulae
aetionem non pertinet eiuSque ConSecutionem interrumpit, cui usui
consontiunt illi quattuor l00 scholiorum ad Aristophanis Nubes v. 18, 22, 132, 218 Scriptorum, quos composuit et examinavit A. AtilioruSPhilolog. XXIII 331 adn. 49 of etiam Holgingor. Ueber die Pare- pigraphae u Aristophanes Wien 1883 p. 45. Sunt enim hoc nomine e Significatae, quae ad actionem ipsam minus pertinent et propterea a Dei ipS non adnotantur, Sed tamquam propter aetionem, paullam eam impedientes, geruntur. Xemplum afferre liceat. In Aristophanis Nubibus Iogimus v. Sin ἄπτε, rei λυκον, παλμPεμετ γραμματεiον, ad quem Deum adnotat Seholiasta: ταυτα πάνταπαμεγκυκλγηματά isset rei παρεπrγραφαί δε γὰρ των iuετηνἄistret τον λυχνον κα δουνα τὸ Ιβλἱον, πεrτα α γαν ἐς το Srβλίον κα ουτω λεγε et του δανε et στάς. Hae igitur Sunt reS, quae, quamqUam Sunt minori momenti, tamen otionum ipsam aliqua ex parte impediunt vel interrumpunt Heliodorus autem Surpat hane loeutionem Sensu quamquam paullim differenti, quia apud eum etioni interruptio maior est, sed tamen Simili A. Atilioria. l. c.)iam domonstravit apii LoX. plicationem prorsu perverSam SSe de Vocabulo παρεπrγραφαὶ cf. 0lZingeri libellum Supra Commemo
SponSum. Quaeritur igitur, quid sit h0 λοιπάδων δράματος et quo SenSu Heliodoru usus sit illa metaphora. Iacobsius in Heliod0ri 1 Sequitur C0raisium I p. 367.
16쪽
amo inor de Personen Maskon dor alton Omodio, die, Wie SSuheint, orgiiglioli 0 dor Auflosun dor dramatiselion HandiungWirhsam aren. Sed hane Xplicationem esse perversam, breVi 0St videbimuS, cum audiverimus, qua Pollux do hae ro tradiderit. olbix im IV 154 p. 178 0kk. communiora illud λαμπαδto in deseribendi recentiori comoediae personis e loco, ubi loquitur de feminarum exSoniS: νεί δὲ γυναrκῶν μοσωπα λεΛτZVr .... ἔ--χρυσος ἐταόα, rQιrτρος, λαμπάδrον. t 0Stea, Sequens hane lispositionem, diligentius explicat: τ δε λαμιπάδ1ον δε τραῶν πλέγματ0 ε IV i ο υ πολλ/γοντος, ἀφ' υ αἱ κεκλληταr. Est igitur λαμπάδiον - fortasse morotrivis, ut demon Strare ridentur ea, quae anteeedunt εταiμα et μυσος, IMIrτρος - erSona, quae nomen habet a Singulari comarum habitu eomae enim, in aeH- tum exeunteS, quaSi Speetum flammae praebent. Videamus iam, quo modo locus Heliodori intellegendus it. Dicit adventum Chariolea sponsi eiusque eoognitionem OSSO Ορω- νἱδ των γαθων et adicit σπερ λαμ πάδtον δράματος. Quae voeabula Si tantum inter Se coniungi possunt, Si inter re ipsaSquaedam similitudo interoedit quam XSistor puto. Κορωνές enim appellabatur Signum, quod ponobatur in no libri; 0indo significat finem ipsum, tum omnino extremum Vel Summum, Simili modo, quo λαλιπώδIον i. e. ille Comarum in acutum X euntium habitus, a quo nomen aecepit ei Sona Pollux). Heliodorus igitur usurpat λαμπάδto non ut significo hominem, qui in fine com00dia simili modo, quo TheageneS, aliquam partem habeat personam huius modi hominis fuisse λαμπάδ1ον, nullo modo notum est), sed ut fingat motaphoram illi κορων id congruontem, audacter et haud Sollertor Sumptam de illa persona conica. Tertium quod dicitur totius huius Comparationis illud extremum et summum si, quod metunt alterae parte κορωνές et λαμπάδlον, altera o parto repentina Thoagenis recognitio, quo deorum dono omnia iam ab iis accepta beneficia tamquam cumulantur. Cuius comparati0nis insulsitas negari non potest Sed tamen comparati ipsa fauilo intollogitur X illo, quod per t0tam fabulam ostenditur, Heli0dori studio metaphoras de re Seenim SumptaSproferendi. Ceterum hae metaphora tam singularis est, ut putari possit Heli0dorus illam ipsam λαμπάδio illo sensu adhibitum omnino non invenisso, Sed tantum adiecisso δράματος Conioetura haee St. A I πάδὶον, opinor, primum appellabatur ille Singulari comarum habitus, quem Pseudo-Dicaearchus Mulierus G00gr. r. min. 1 p. 103 19 dicit xstitissu apud Thubanorum ominas, Ubi hi mo OrtUSVidetur SSO EX quo usu Speciali fortasse, quia hie comarum habitus aliquid alti significabat, paulatim ortus est ille, quem invenimus apud Heliodorum, ita, ut hoc vocabulo omnino Summum Vel X- tremum significaretur Sed altera e parte ConStat, comoediae OetaS,
sortasse rospicientes ad femina Thebanorum, per Sonam inveniSSe, quae, quia ferebat illum comarum habitum, ioci causa λαμπάδtον appellabatur Pollux . α). Habemus igitur duas significationes divor-SaS: altera e parte λαμιπάδ1ον Si metaphora, quae Significat ummum et Xtremum, altera e parte Si nomen erSOnae Comoediae.
Holiodorus autem has duas res audacter coniunxit, adieiens ad λαμπάδto illud δράματος, quod non Solum Supervacaneum SSe, Sed metaphoram plane obseurare apparet. Causa diuisendi petonda est ex eo fortasse, quod putavit Heliodorus fontem, ex quo illa metaphora λαμπάδrον i. e. Summum vel extremum orta Sit, esS illam pers nam comoediae, et hane Seientiam demonStraro Studuit. Sed, quamquam haec est mera coniectura, tamen puto, Oeum Heliodoreum ipsum, de quo dicimus, vi alio modo, atque XI OSUimu Supra intellegi 0SSe.
Caput II. De Heliodori studiis Euripideis.
Inter Omne notum St, orioribus illis temporibus Homorum et Euripidem eo fuiSS poetas, quos maxime cognito habebant et commemorabant Seriptores, atque idem ex seliodoro intell0gitur. Qui quamquam alio quoque poetas sine dubio lugerat, tamen hos duos saepissimo imitatur. Sed exstat disserentia. Nam cum Homeri imitationes facile propterea inveniantur, quia ipse Seriptor Homerum Ontem Saepius nominat p. 60 12 81, 13 90 9 99, 22 103, 30ὶ,
Euripidea multo maiore Studio quaerendae Sunt, quia hune poetam nullo loco Commemorat, sed tacit l000s X illius fabulis sumptos indictionem ipsius inserit. Propterea iam dudum versus Homericlos ad locoS, quibus adhibentur, adnotavit Corais in dition Heliodori. Quod attino ad iudiationus Euripid0as, paucas idem collegit Corais, quibus adiecit oliduus gr. Rom. p. 460 adn. 2 nonnullas alias. Sed quia viris doctis multa huius modi imitatione notae non Sunt, Operae pretium videtur SS0, a diligontius colligero. Cuius quaestionis optima partiti ha0 videtur, ut singulas Euripidis fabulas pereenseam et ad unam quamque adnotem ea, quae X ea SumpSit HeliodorUS. Aloe Sti S.
17쪽
Euripides, ut erat rhetorum discipulus, summa diligentia arguto et auriter Scribere Studebat. Itaque sa0penumero oppositione huiusmodi apud eum reperiuntur: συ-εγα Or. 489ὶ, Vel νομα - εργον Or. 454), vel λογμ-εortio Alc. 339i. Deinde, ut opp0Sitionem laeta aeriorem, in Vocabulorum coniunctionibus ita comp0sitis, ut in duabus partibus idem verbum usurpatum sit et in prior quidem Sine negatione, in altera cum ea huius alterius partis Verbum Saepe mittit. Cf. Alc. 278 κα Ζην κα μαὶ Alc. 863 τ λέγω, s δὲ ir'. Electr. 407 εν τε Illi Oiς, εν τε xl. Helen. 923 τ οντα re et Jur'. Heraclid. 989 εἴτε Ἀμρῆον 1τε ur'. Iph. A. 1255 oiκτρα καὶ τα ur'. Verbum interdum adicit Or. 441 Θανεεν ῆ μη Θανε et M.
0s Dyu Noς. quia illa par eorporis, Signifiean deum esse patrem eius, oculos omnium in se infleetebat ita, ut i nomon illii darunt. Aliquid simile profert Euripidos in Bacch. 295 agitur de Bacch0ὶ θροτοι τραφῆνα φασὶν V uri se Urός, νομα μεταστή/σαντες,δτ Θε Θεὸς Hore ποΘ ώμ,ήρευσε, συνΘεντες λόγον - Similitudo horum ouorum dilucida videtur. Apud Euripidem sane res Stcontraria Bacchus fuit μηρος Iunoni et homines, qui id non in- Dilexerunt, Seiunxerunt ὁ - μηρός apud Holiodorum ille egyptius yi ηρος appellatus St, quia illud -μ3ηρός coniunctum est ab hominibus ita, ut 'Oμηρος XSiSteret. Ceterum artem etymologias Scribendi seliodorus fortasse ab 00dem Euripide didicit, quem Saepe imitatur. Sed, quamquam iam Euripidis tym0logiae sunt ψυχραί ut ait solioliasta ad Troad 13ὶ,
18쪽
ἄγκυρα. Hee. 80 παῖς, ο μιόνος ο κων ἄγκυρ' Muci V. 10 Ut opingat Holiodorus fortem animum Charicleae, eam etiam in ipso mortis discrimine Solam et voluntariam rogi uti Scendentem facit p. 231, 8 ῶς κουσα ἐπrys/σετα πυρῶς. Hanc rem mutuatus est o Euripido, qui sa0pius huiusmodi rebuS, quae demonstrant animi fortitudinem et magnitudinum omina-
Primum Sequantur, quae X argumento huius fabula Sumpsisso vid0tur HeliodoruS. 1. Ad argumentum huius fabula Euripidea respicit id, quod narrat Heliodorus do nomonis noverca amore privigni inflammata lib. Ic. 9 Sq.). Demaeneta enim, id St nomen noverca - eodem modo incenSa Si amore privigni, quo Phaedra Hippolyti λSed fabula rotica p0stulat alium exitum atque tragoedia. nemo enim quamquam iniuria OVereae, quae Oram patre eius Criminis illum accusat, quod pS committere m0n potuit, latria eXpellitur,
19쪽
tamen mortem non obit, Sed X0roni in segypto inv0nit. 0d 0- maenetam mori neceSSe est, quia id dira necessitate illa poetica roti-00rum iustitia postulat, ad quam deseribendam apta Videntur verba Holiod0ri liaeu p. 18, 24ὶ μὶκρυν μὲν Voro Mor ποτε τω νονρο χην αμυναν παρελκουσα, τοet δὲ Ουτως Θέσμοet ἀξυνί riβαλλε οφ Θαλμον. 2. Nutricem ArSaeae, quae Theageni inSidias parat, dum depingit Holiodorus, ante oculos habet nutricem Phaedrae. Et aseo nim tilla, p0Stquam dominae morbum e0gnoVerunt, paulatim Causam illius 0Xplorare Student certiore deinde laetae, animo dominarum amore osso instenSOS, Omni modo auXilium ferre conantur Euris Hipp. 176 sq., Holiod 190 12 Sq.). Diluuid Holiodorus ipso hanc imitationem prodit. Pudor enim Arsaca nullo modo intellegi potest 190, 20 sq.). Nam cur tam subito amorem fatori et amatum nominare nolit praesertim cum iam sa0pissim nutri in his robus dominam adiuverit p. 190 12i Kυβελλὶ .... τὶς πρεσβυτ&ς τω Θαλαμ ηπολω Λαὶ συνγη Θως τά ἐμωτὶ κα θυρσακι dare κονουμένων. Hae ita tantum intol-l0gi possunt, ut Heliodorus, nimis diligenter Spectans ad Euripid0m, oblitus Sit eorum, quae dicit alio 1000. Quam eandem rem alibi repoti doliodorus lib. IV o. 10). Ut Arsaea nutriX, ita hoc loe Calastris, qui S adiutor amantium, Charicloam cogor Atudet, ut fateatur amorem, quem iam dudum Cognovit. Qua in re describenda Heliodorum anto ocidos habuisse Euripidum, dilucido semonstratur imitationibus singulorum oeorum, qui Sumpti
sunt X Euripide: oliod 109, 5 ut Hippol. 439 Heli0d 109, 150 Hipp. Ti, de quibus postea diligentius videbimus. Tum Sequantur imitationes Heliodori, qua pertinent ad Singu
συν πολλα i γυναr z. . . πολλα i πα Θένοἔς. Hipp. 439 ἐρας; .. συν πολλο te βροτῶν. Apud Euripidem homines, qu0 agente faeit poeta, aeeepto incommodo ita Se eonSolantur inter se, ut dicant, ea, quae aeciderint, iam multis aliis odem modo aecidisse et accidere posse. Et oneliam ros se habet; nam, ut ait Cieero Tuso. III 8), eorum qui gravius serunt luctus aliorum exemplis leniuntur Sio perpeSSi Ceterorum facit, ut ea, quae acciderunt, multo minora, quam quanta intexistimata, videantur. Cuius rei exempla e sabulis Euripideis sunt: Alc. 17 ου γὰρ προτος βροτον γυναμός ἐσθλῆς 'μπλακες. Alc. 92 ου συ πρῶτος ωλεσας γυναilire. Praeterea L OStrum
20쪽
Similiter apud Holiodorum 92, 20 182, 4 κλυδων φρον-
1 Catuli. 64, 2 securarum undis fluctuat. 2 Cf. vitam Euripidis 1 sq. Nauch).3 Imitatur Rhosi 00ta hunc l00um Aluustidis vers. 596 λυπν καρδίαν
1 Ad hanu miram imagin0m scribundam Heli0d0rus soriasso ductus si Vorbo γω, quo conubiditur illo Orostis versus. Qui 0E0d0r in sem0ria Drtasse erat propter iocum, qui accidit eum primum hau fabula in suonam prodiit Arist0ph. an. 303 of adn0tationum Κ00kii ad i. α). - Similitudinum quandam praebet Aleiphroni imago ep. III 1, 2 μειδιι Θαλασσης τῆς
2 Vidotur 0ratius ruspicor ad hunc l00um Euripideum vel potius ad fragm0ntum notissima illius fabula Telophi 724 N.): τα τοι μεγιστα πολλάκις εὐ ταπεIV Dγηκε καὶ συμεύτεἱλε πάλet V, earm. I 34, 12 se valet ima summis mutare et insignem att0nuat deus. Videmus hoc loco Horatium simili 0d Euripidem imitari, quo Cicer tauit verbis illius p0etao sortasse saepius utitur commemor locum Catonis Ciceroniani, in quo l0 mu e. 2: S0nectus, quae pleriSque Senibus Sic odiosa est, ut onus se Aetna gravius dicant sustinoro qua verba usumpta sunt ex Euripidis Herculo 638) ἄχθος δε ὁ γῆρας βαρυτερον Atτνας κοπελω επὶ ματι Elzaz.