Disputatio theologica De formatione Christi in nobis, ad Gal. 4, vers. 19. sub præsidio Johannis Guilielmi Bajeri ab Sebastiano Von Sallern, Apenrada-Holsato

11쪽

1ρσίτης Θεοῦ ν άν3ρώπων apud Matthaelum,cap. XII. Iudaeis, qui essent,ignaris, 'proponit, ut, qui essent, eos doceret. 1Nempe quod servi Imperatoris Romani Hrent,quoniaria imaginen ejus in nitimo expressam ci iacumferrent. . Ego ecassionem Τnde arripi dolendi vicem pseudo-Christianorum haud sciscitantium, qui olim fuerint senescientium , qui jam nunc siilita an. ελώ 'tς se λη συνης *n Veronλοι τῆς αι- Hos

alloquό verbis Christi, eccujus,ajens est imago,quam in anir ic stra expressam circumfer iri in antima im

quam Vestra,non auro, non argento redemta, sed fan

ctissimo iretiosissiimo sanguine Domini vestri Jesu Christi Olim equidem Naginen τῆ θεῆ GHος ci cumgestabanuis, tum , si quis de actis quaesivisset eccujus iaecinit imagoti promptu responsio filisset,

Q , est imago Dpo simillima. Mox vero Diaboli invidia labente Adamo, inimaginis divinae pul-'cherrimae locum foedissima peccati in ago successit. Ubi si interrogasses,eccujus esthaec imago 'reponi oportuiss*t τὴ pii ατος κα του. . PT nunquanis ere

12쪽

ere datum esset, si DEus unigenitosso suo pepercisset, nec ema ανῖλυlρον πεζ πάνων dedisset.Ex quo autem hoc xiατ uθlendor gloria expressa imago DEI Patris , apparuit, exuta magis magisquein dies singulos magune Diaboli, ad imaginem DEI renovari possumus,ut, sicut portavimus imaginem Adami, qui de terra est,jamque imaginem του πονηρὴ induerati ita loco ipsius suscia pere queamus imaginem Adami alterius, qui de coelis est. Et utinam omnes etiam sumperent God veri, id parum fieri yideas, ratio non una subest In potissimistamen recte fortassis habetur, quod rarissime quae-xi audias, eccujus est imago, quam circumgesto te, ne, an Diabolia Christine , an mundi λ Nec non, quod forma vitae Christi, quo in consistat, ferme ignoratur. Id quod nos movit ut deforma hac juxta dietum Pauli num ad Gal. V pauca disserere pie statuerimus DGus adsit coeptis Amen.

Textus authenticus Graecus

Uer Tremellin&Iunii, quae etiam

est BeZae: Filioli mei, quos item parturio, usque quo formetur Christus in vobis. Versio Erasmi Roterodami, retinens verba Vulgatae. Usioli mei, quos iterum parturio, donec semet Christus in vobis. Versio Gallicana.

Me petit ensenta, pour eiquescensenter e tris

13쪽

Versio Megalandria

- Ut serisum verbortim Paulinorum assequamur, sco pum, cum totius epistola ad Galatas perseriptae, tum in specie capitis uoma IV. kvur Notandum igitur, quod Paulus, priusquam in Maced lniam proficisceretur,1 ΘΔ τὸν Γαλατικωχω sis grans regionem Galatia, Ecclesiam in ea plantarit, plantatarinque διερχόμωας , κοιλξῆς τὸν χύραν ταυJην,peram aiiando ex ordinetotam hanc re mise- in fide nae,x confii a narit et juxta Actor. XVI. 6. cap. XVIII. 13. . II. At ecce Apo stolus vix terguna vertit, climam 'ρείσακτοι νευοαδελφοι obiec ingressi si narres me, dant tumultus. Qui fuerint, non satis constat Grotuus non Iudaeos, sed alienigena , qui in Iudaea vixerint, Moris, humprincipem secuti sint, fuisse, ex vehementa tia styli colligit. Sed irae conjecturaetantum sunt. i-cunque denique illi fuerint,subintroierant ade FArazdam liliuertatem ecclesiarum alaticarum, eisdemque persuadere conati erant, Paulum Doctorem ipsarum

reliquorum Apostolorum distipulum longeque hinc eis inferiorem esses hos vero legem ceremonialem. inprimis circumcisionem nosse abrogatam, adeoque uium ejus apud ipsas quoque introducendum esse , si quidem salvari vellent. vide: cum tota συας se hujus

Ar g. III

14쪽

4. III. Nec irritus piane, impius licet, hic conatus ipsorum fuit Quin penes plurima Ecclesiae Galaticae membravi auctoritas Pauli minor habebatur 4 Judaicae ceremoniae obserVabantur. Dies observa aut e sis tr empora sannos,luxta capa V IO.agrarata angelii in alioEvangelium citd translati, ut verbis ipsius Apostoli utar cap. I. 6. Tantum fascinatio ψευδαδέλ- cptili in GaIatis poterat lg. V. Id quod Pauli animum affectu non imo concutiebat. Primum namque admiratio ipsum capiactat, quod Galatae ito adir)agratiis Evangelii in aliud Evangelium transferrentur. Conferci .v. 6.M7. cap.LEt mira utique haec erat νεργεια τῆς τλ quod Galatae, spreta Evangelii gratia, excus 6que τῶ θγωD χριςῖκῶ*οfιο in υJῆ ἐλαφραῖ, et Gristi commodo re onere ipsius ea 'i, ita prompte colla jugo legis stubmitterent quod tamen nec ipsi Iudaei eorumquePatres porta- repotuerant. Deinde tria aestuabat id quod cum episto- in totius stylo, crebriori bus interrogationibus correctio obus,expolitioni compellatio Galatarum evincit, qua ipsos ανοήτους Γαλατια, gustos Gaiatas appellitat cap. III V. 7. Denique animo ipsius incedebat nil juncta tristitia , Cujus tes is luculentus profecto lint verba cap. IV. 2. φοβῆμα , --ς, μηπως ἐμηκF- κοπωκα εἰς μῆς metuo de vobis ne seu a calorem in voti, omnem insumserim. f. V. Paria ergo Paulus experiebatur cum Parente, cui natus vocem seductoris praefert, spreto ipsius amore,labore sollicitudine. Admiratio ipsum , distrahit, ira effervescit, moerore contabescit AtqUetribus his affectibus commotus calamum arripit, ten-

15쪽

taturus,an Galatas in ordinem redigere possit. Undis totius ad ipsos perscriptae epistolaesopus ipsi hic fit πνευς α δ auctoritatem suam adversus seductores graviter tueri, errorem , quo servandae legis ceremonialis necessitas intempestive asserebatur , solide confutare, Galatasque cohortari,ut sub suave Evangelii jugum deituo mitti se paterenturig. VI Scopus hic indicatur cap. I. V. 6. 7 8 sem o ut potiatur, VersiuIO. citi cap. usque ad finem cap II ea adfert, quae ad probandam suam λο πνευσίαν Masctoritatem faciebant. Tertio, quarto , quintoque

cap. usque ad VLi. IZ argumenta pro egis ceremonia

sis abrogatione pugnantia producit Galatasque abjus observantia abstrahere, interspergendo frequentia 11 ω πα9 conatur Tandem ne justo liberioris disciplinae ecclesiasticae auetor haberi posset, a cap. V. V. IS. usque ad finem, moralia praecepta annectit. f. VII. Ergo, quod interpretari habennis comma, adsecunda artem spectat,seu cohortationem Galatarum, ut rigum legis cervicibus suis imponi haudqua-Wam paterentur, inque libertate per Christum parta doctrinaque Evangelii a se praedicata firmi perstarent. F. IX. Utitur autem Paulus comparatione,

genenationis spiritualla cumgenenatione naturan Unde,

ut sensiim ipsius plenitis assequamur, semper hanc rospiciemus , eaque sim in regeneratione Galatarum notabimus I. Pareoem ejusque semen, a quo regCnera tio pendet: IIJM.rtrem ejusque uterum,in quo regen ratio contingit: III. Mate ran,in qua sit conceptio,una cum privatione formam praecedente IV. Iomanii

ipsam introducendam. Denique V. introductionem formae seu Formationem ipsam. IX.

16쪽

g. IX. Qxii ergo in generatione mystica seu regeneratione Parentis vicem sustinet, DEUS est. Hic enim,juxta Cap.ΠI. IJ.non modo estu ου πασα πατριάsρανολκα δεῖ γης νοεωθὶ ex quo, tanquam a communi patre omnis cognatio coelis, in terris eognowwatur, ut vertit Enet in vel juxta translationen Megalan

dri, dirae' te mater iij re allegi dasSin, Mi isti ima linive undisiis Eri inci sed etiam πατηρ Τῶν Φέων,

mnis donatio bona, om , donum perfectum deficendit, qui S desinata γεluntate nosprogenerat,sectandinnaJaco' m Cap. I. v. p. I6. Pater est admiratione digni si us 'Parentes alii generatu filios ex mortali semine , ipse. semine immortali; de quo inferius. Λ-lii generant ex materia liabili ac disposita ipse nillil habili S dispositum invenit. Alii faciunt, ut quod

nondum viVit, Vivat: ipse, ut Vivat, quod prorsus erat

mortuum. Alii faciunt, ut quod non erat illius,jam fiat iit filius Lipse non tantuna facies, ut ex non filiis filii DEI, sed etiam ut ex filii Diaboli filii DEI viventis audianius. Equidem physicam generatiOnem parens incla Oat, continuatio tamen ,absente etiam ips6 vel omnino mortuo non es at Sine Eo autem generatio spiritualis nec inchoari, nec continu ri potest. Iomines γλυκυπίαρον parentum nomen anhelant , ut cum sibi nequeant , nomini tamen suo de immortalitate prospiciant. Unde Philosoplii generationem desiniunt per ἔργα Θων κα ci Θανατον ἐν Θιητο opus d pinum immortale in animali mortuni Ast tu DEUS nos regenerat mon sane ut

ipse

17쪽

ipse immortalitatem consequatur est enim οἴχων τὴν ζαμην ε εαυ ut πια μονος φθαρ ος, vitam habens in se ipso unus qui incorruptibilis existit. Quin potius , ut nos, etsi moriamur, haud tamen unquam veri moriamur , verbo veritatis fila nos regenerat. En tergo eum Patrem quoque optimum & benignissimum, Meminit ipsius hoc loco Apostoliis, quando se ut id

pluribus infra docebitur Galatarum matrem tantUM, non Patrem , haud obseure appellitat, subinnuens, DEUM parentis locum in spirituali eorum generatione tenere. quidem Paulum patrem Corinthiorum Lip. c. IV. F. se dixisse, aliquibus videtur , cum ita ad

gogos in Chrso, non multos tamen haletis patres siquidem in ciri θυῖ per Evangestum ego vos nui. At enim si contextui locisque parallelis propius attendumus, stare fortassis possiet ea sententia , quae per unum Patrem Corinthiorum ipsum Jesum Christum intelligi Paulumque hic etiam tantum matri assimulari statuit , ut sensus sit ego instar matris , in Iesu Christo, tanquam parente, per Evangelium, tanqualma per semen spirituale, vos genui. Et ne credas, de matre non usurpare phrasin activam γε ανηον, generare filium , sed passivam tantum , ξαυλης γε Θεια gen rari ex ipsa , en i tibi locum Luc. I. V. p. extantelo,

ubi de Elisabeth legitur , quo ομνησι filium

genuerit.

g. X. Tanto magis hoc loco Parens in generatione spirituali iactis auditsol DEUSDeus autem tri-

18쪽

unus seu omnes divinitatis personae Est enim opus Ootentiae,bonitatis' sapientiae divina,quae sicut omnibus persionis inanis ex quo con petit, ita ipsam etiam toti SS. initati adscribi oportet.Unde&in Scripturis irro -

Ean III ubi regen ric Πνέυμα :is Spir ,&f. I. Miram profecto remitarro Pater scilicet Domini nostri Jesu Christi est parens nonsa filii ut unigeniti. Silius DEI est parens sponsa i sororiscae Spiritus' est parens animae fidelis,cujus advocatus alia

dicitur παρακλη ς Nec minus tamen in ulare est Smen parentis hujus , e quo regeniti nascuntur, nempe λογος της κληθειας , sermo veritatis , Iacob. I et

m ex carne sanguine per Poluntatem viri ideae

Rom.I.Scilicet, qui in prima creatione nasci secit omnia per verbum potentiae suae, is renasci etiam facit, ciuotquot renascuntur per ηαφον λουον, λιάμ σῶσαι, ψυχοις. In semine humano corruptibili vermici los notasse volunt Physici medici, Et quid mirum λCum enim totus , qui indeprodit, ironao,vermis prae tereaque nihil sit ma miremur, si quia ipsum, principium sic hominis, vermibus esse plenum putent λAst immortale II senien est purissimum .sanctis simum semen , quia non vetus homo, sed nova creatura inde generatur. Seminis non una, seu simplex

19쪽

sed multiplex varia materia existit. Sic semini; quod generat fideles nempe Evangelii variae sunt pamtes, quas articulos fidei vulgo vocamus. Sed quia regeneratio .conversio coincidere Vulgo putam tu ad conversionem autem ex pariter atque vangelium requiritur3 jam videndum est, anad regenerationem , etiam lex concurrat s Sane Lex non accendit fidem , imo ne primos quidem fidei motus, ideoque hoc sensu dici non potest , quod Deus per

Legem inchoet regenerationem, ' Attamen, quemadmodum in generatione naturali alterationes materiae, alias inhabilis ad recipiendam formam, praerequiruntur ue sic in spirituali egenerationis opere ad fidem , quae velut forma est filiorum DEI, introducendam , contritio praerequiritur , qua mens hominis ita immutetur mut subiiciatur Spiritui, fide in ipsa per Evangelium produci uro. Contritio autem oritur ex Lege i Equidem si homines peccatores sibi relicti, ipsi in agnitionem ac detestationem peccatorum seriam & peccatis suis respondente

tenderenti posset fortalse in illis hucusque perduetis Evangestum absque peculiari opera Legis, per revela 'tionem proponendae , generari fides Sed vis ipsa

corruptionis nostrae per peccatum tanta est 'ut peccata nec omnia , neque ita , uti par erat, agnoscamus ac detestemur, imo ne agnoscere ac detestari satis possimus. Itaque cum fide non nisi in anxiis comtritisque cordibus nascatur , Lege opus est silc lex ipsa ααρεισῆλθε μ in re es Rom. V, eto.

προσόlόθη lecta es Evangeli Ga r. III I9 imo supra 43o anno hominibus lapsis ab ipso Christo at B quam

20쪽

Abrahamo annunciatuna quatit. III. II K tanto longius

post προτευο nailabit ipso filro DEI a veram ,& salutarem poenitentima protoplastis in radiso promulgatum , Gen. III Is. Adde quod Joannes,Christi praecursor,praedicaritbUri u=u evangelii sigillu

III ii Marcu L . nec non,quod pie Christus contra . Pharisaeos, egelii intempestivius urgentes, disputans, lait, omnem scribam ad regnum caesorum doctum. 2um ac metus, sive Evangelium legerin, proponere,

Mati . XIV. a. nempe ut indicetur,legem evangelici hoc illi necessiario jungendum esse,ita, ut quae intes: se distincta siliat ac diversissima b in praxi tamen de- heant esse conjurustimana et quemadmodum is aliasa Leglem Evangelio collustrari debere, docuerunt No iistri Vid.sor; ri concorae Art. V. ejusque solida D a clari S i ex nostris praecipue I G sardusii Disportatione AEI6O9.k. 99 habita tan LL.Theol de Evange- Ilo AILR. in Harmonssiva eL p. m. IJI3. R. rarisia ininus Gomniems in Disputat super form concord debo Lege avangelio g IL p. Guris in ara Disputatione inaugurali de pacti DEI hominibus, habita blB. Musiae g. m. m. D. Praeses in peculiari disse flatione de Lege Evangelica. f. III Hic igitur parens, hoc semen, inge neratione siliorum DEI obtiner Unde Ru θενώ

fustemis generari dicunturi Phan vis III. v. se Nem-