De morbi gallici curatione tractatus quatuor. Annotationes ejusdem centum in simplicium materia / [Giorgio Dordoni]

151쪽

hurpuram urgens , densus odoratus , usu amarus,r scitur misero Fro tria, Rhodorum insula . . uo ad Muentorumspissam ta Vnguentari utuntur; lso alterum eius gnus candidum gnosum sine odore

uod deterius habetur antalum omnigenum: Triai in sunt antaligna, habetur ex Columbo, est AD -

cademus ac alijs pleri in arborem lceritatis cora icu assurgit ingentesit; antalorum silue vi untur in i in econtra Palathus humilis es frutex suauiter lens. Quod si dicatur antalum quoq; odoratum esse id, autum in candido Citrino, dicunt deprehenditur Mon inrubeo quod odore destituitur quod si odoratumentiatur cum adeptum est odore ex commixtione albi,et

laui dum simul comportatur antalum item no esse AF 3alathumse . Testimonio deprenditur , qui de pa- albo sub nomine Dasi abam omnia tradidit quae Dios e Palatho De fantalis vero agens nullum Dios. ac iec grecori alicuius affert Testimonium visui moris in ali s que est recis auctoribus desumpsit sed latum trabes citat tu testes Rutilius quoq: vir apprime ductus hoc Hallucinari clarum est dum credidit lignu illud, libodo infula defertur quod Rhodium oleastrum no mili vocant; quodq; seplayi' galo in nuncupatam ex quo precariefactitabatur corosi esse μὴ alathulum AJalathi liguum ut inquit Dios detracto cortice ubescit aut in purpuram declinat ilignum ero oliua

152쪽

srum Modium vocatim partim ita parti lex an aflauoq; venosam conspicitur, est,idere apud artifici qui corosias ex eo tornu conficiunt Assarium. I Ignari pharmacopole usq; in hodiernam diem aso bachara nominat duo diuersaru herbari nota in unconfundentes , acinum, idem simplex censentes, herror etiam Plini temporibus apud nonnullos uigebat

ipse lib. I .c. 6 commemorat inquit n. eorum erro

corrigendus est qui bachar rusticum nardum appellauere; est n. alia herba sic cognominata quam grectassar Υocant, Quod Assaron Bacbaris diuerse ni herbe Dios Descriptione patet sparum inquit lib. p. c. quod siluestre nardum aliqua appoliant hede re foli's minoribus multo rotondioribusq; floribus itinis Hyesciami milibus purpureis interfolia pxime radicemicantibus odoratis in quibus semen acino iuri cauliculos habet angulosos asperos, molles radices numerosi geniculatas tenues oblongas gra ini non dissimiles longittamen graciliores odoratas excalfacientes , quelm ruam Nehementer moident. De Bacbare postea lib. 3 cap. qq. ita scribit Iacharis herba fructicosa que ini ronas additur cuius folia a pera sunt media viole, σὲ verbasci magnitudine caulis angulosus cubiti altitust

dinem petens aliquantulum alter non me appendicibi

adnatis

153쪽

uatis ori purpureo sub albicante odorato radicibus

vitro nigro similibus quibus odor in es inamomo pro iis , quantum ergo serrant adinvicem herbe iste Nitiis in re herbaria mediocriter eruditus diudicare po- erit, Deinde vires aggari recensiendo ac sic scriptum elinquit Assari radices,tiles sunt facultate similes, licibus cori intensiores tam a cuius sententia pace eiussi sentit Mathiolus si quidem cum nulla in acoro deiecto ua itficultas, ossarum, Dios inquit Mesues fa- etur experimento comperto es veratri modo e urget, bilem pituita nq; luperne, O inferne pro stat non videt Mathiolus curacoro in omnibus eius a cultatibus tam facile compararimo sit.

II Credidere recentiorum quida olus Hud hortis omnibus familiarissimum verno ieiunio maxime vi tatum pasemine inspinas aculescente ubi unaceum nuncupat ur, esse triplicem siue saltem eius speciem, pote quod et eo non multum d id a contra bos insat arthiolus in Imens olus hoc noum' νereobus incognitum quodq; foliorum, causis, O seminis forma atq; colore,axime A triplice Gera Micbi autem si forma ira inquit matbiolus inuicem disserre conlpiciantur on videtur esse error magnifaciendus alterum pro altero assumatur Ad certum Pinaceum olus eiusde u

154쪽

atriplicem esse facultatis Ambo n. frigida sunt O M

da ventremq; in cibosumpta molliunt cum aliqua teperata frigiditate Balsamum. I Recensitaressere omnes balsami nomine quod aihoris proprium esto proliquore'surpare,quigrecis olla amon dicitur hoc est balsami arboris me potius si hostis et arbulcule illius liquo pretiosi mus quideq; ad nos amplius non aduehitur , licet plurimi impostori circumforaneis lusitq; non pauci verum balsami liquo rem habere se iactent; in iudea quippesolum in quada valle bal ami viridaria habebatur sed hoc tempore in tui a balsami plantis penitus destituta est a Memphi regibus qui niuerse iudee dominabantur translate plate creduntur. Inibi .n harum plantarum viridarium

negotiatoribus visum est; factitium bal annum a pleri conficitur quod, si plurimis viribus postea nequa .rream tamen νero comparandum erit falluntur quoqqiι oleum in eiustis disitiorum fundamentis per multi secula conditum inueniunt verum essent amisiquorem inam id oleum est a fami succus siue liquor, quod Dios deprehenditur, nota veri tradens his verbis su probatio est,t sit recens validi odoris sincerus nona iac9rem ergens, diluifacilis leuis,adfringens ac modis 1 indensgi sus Sed νane vitiatur mixto ab aliquibuslTerebinthi, l

155쪽

8 I ferebinthi, Uri lentifici balani unguento. Item 'sima topio mede aut opria cera liquidi, quod maleficium

facile deprehenditur nanq; merus tu lanea vesteinfusus neq; maculam facit neq;si eluatur notam relinquit M atres autem inberet, ct in hac instiliatus bal mus gulat quod adulteratus non spicit Quin etiamst erus in 'ue aut ludi celerim liquatu Golore lacte scit, vitiatus vero olei modo natat se conuoluens aut in me modum diffundens 'incerus senescens crassescit; deteriorq; redditur, Hallucinatur qui aqua concretum usum ire, ad insidere arbitrantur os di puta et upe atare Hec Dios Bugiosum. Bi Assum verum nostrum horto in boraeme esse

mon dubitainus, ct praestantismisimplicium indu Cires constanter asseuerant; inter quos excoliens ille m ut rolus Haro quis a canone testimonio id elae ter

probat, attamen vulgare osci buglossum quod re dici pol nocor Ondeat tribus tamen non multum disicrepare crediderim. aproptersuperflue agere milu videntur os . dum quas ant, e boragine Oiuglossem an id herbis us diuersis; sacharumq; conficiis diaboriginatum diabi glossuum seorsum veluti viribus dissontiant umex intentione viri ; edem insint vires satius se esset, O minus impendifex altero tantum ut exi

156쪽

ri glae aquas, lacharum parare. Buphthalmum.18 Plemi conte uni supbthalmum esse plantam illum etiam mulierculis non ignotam quam herbarioris vulgus cotulam non fetidum appellant inter quos eclarissimus Iesuscius cuius sententia secutisunt ainon oci , sane non multum a Neritate discedere rdentur,nam ct hec cotula caules emittit tenues molles folia feniculi, in buphthabito requirit Dios. verum refragatur loris colos, acurate notauit excellens ille mctiolus non totus utens, in buphthalmo oluit Diosed antemidis hoc est vulgaris camamile etauius in medilutens per ambitum candidus, clare notauit Dioin Anthemideo parthenio duobus prioribus capitibi lugeor er quod Dios ipsum buphthalmiflorem anthernidis fori compararit, Deforma an magnitudin cit clare explicat intelligit, non de colore; erum

ipsam herba que a Mathiolo in suo noui vi suptio, commentario quem nuper latinum cumstirpium magii hus ad viuum expressis edidit folio finiculi nequaql mihi habere,identur, quapropter aut herbe ipsius essalem ascet plore perperam elaboratam esse; aut ipsa nequaq; esse νerum, et legitimum Dios bii thalmu

crederem.

Calamintha. a Decalaminthascribens Dios L 3. cap. 6. se

eius

157쪽

usgene facit quedam montibus fantiliaris folia ocimi abens incanasurculos, ct caules angulosos, purpuresi orem Altera pulegio similis essed maior quam silue- re pulegium ideo appellarunt quod odore ipsum mu- etur P epetam latini vocitant Tertia mentas resco 'naausoli' oblongioribos caule ramis aioribus o reperior ed viribus in catior; horum trium tenerum a quesecundo loco a Dios defribituro calamistha credidit perpera Bras aulus esse quam M u fh altaria nuncupat hortis miliaremque fili non pa-

milibus conssicitur, quantum item a pulmei dif- strat qui quis nares consulere εtes Herba item et attaria ut appenta non es tertium calaminthe genus ut fassi credidit sellius, Nam hec calaminio. folio

mentas rum representat non autem νrticam vel mellis hillon. c. confundi pecies calaminthe cum theci , bus mente ed hoc non magnifaciendum es cum parum nJacultatibus diserant. Calamus odoratiis. Satis validis argumentis confundit inermotius bra uoti opimonem asserentis calamum aromaticum sc

exerum legi imum, verum calamum ora heophrasi Dioso Plini quem tamen acoriteri ad Πm e contendit Matbi ilus ut supra quum de Moro issermofuit tactum es calamus erus hodie non is ser

158쪽

tur ad nos, inuicem curus ex Callain succidantis muscalboreum supponere licet. Camphora. et Arecentioribus medicis Cain hora, Caphura dii turi, veteribus intacta est, Arabum inuentum est credidere nonnulli Camphua esse Minerale quoddam qu arguit Sauonarola in lib. de Balacis ac ostendit eos palhallucinari , si chius quoq; lib. primo de compositi η medicamentorum aperte factitur asserens ampliora es cuiusdam biti, minis indictgenus nec minus decipi platearium clarum est scribentem amphoram uiresidam helibe succum esse mio testimonium asserentem p plan. Ium est; tum quod Dios nullibi camphore mentione)

fecerit; tum quod ut habetur non solum ex segetio, e Serap. verum ex bis qui nauigatu India perlustrarunt Ophura ex arboribus tante amplitudinis proiceritatis pro sua cgumi vel re sine modo ob homincentanesub qualibet ipsa um condi possint, ampho, multe sunt pecies, candida sit igne aut ole trefeserap. Vt.n inquiunt serap. Huic ipsam esse frigdam, O siccam, O hoc ab effectu dignoscitur, eruiustus, O odor contrarium indicunt videmus iopi: c.

Cancamum.

2 a Cancamum Dios non esse osc. O Arabum acca ingenue cum matbiolo simpli in Oratore solertissi

159쪽

non cum recen Araim nonntata aliis a cor , qui opti, ne rem considerantes perpenderant incamum o, solum odore sed etia tribus a lacca nuncupata plu- rium saries; quippe cum cancanum a Dio destribis ur se arabiri ligni Lichritna mi ho ouodammodo similis.

sussu venta v jurpata lacca vero inodora sitis res , uedamque tintiatoriis Serap. cap. delacca confo istauctoritates quasdam arabum adducens ex quibus

et, bis coijcitu ipsim ignoras e quid spetiere cancama

nos verum cancamum ignoremus Bra uolus vers cainum vocavit laccam. Sed acca si malo usitan s

redimus non est gum aut arboris planteue guttased porus formicarum latarum stercus fare ous ut cera a u Xec minus hallucinatisunt Monachi illi qui in Mesiuere mentarium ediderunt qui dixerunt tu compositiones tutace, si defitiat lucca substituatur auguis draconis , lachrimis, cum in ea compositione cancamum arabica, bd viribus liuis entriculum jecur roboret, est, iones eius potenter expediat, diuerso vero an , is draconis propria facultate ad Nn in v tr latuκ

oios qui ipsum isdem viribus polleretra it quibus la- hematites quoJanguinem friuentem cohabere solemus. Capri ilium .i pixacanta. Ansam erradi prebuit Matheus siluaticus in opere: pandectarum vestio fusibi pluribu qiali' nec non oscinis eo quod Iericlitaenon seu matri tua in capri

160쪽

solii nomine appellari quod nomen prius licio seu pi

canthe indiderat cui magis conuenire videtur, asser

excellens matbiolus cui quoq; subscribit matus lustinus 2 in Ilutatus fuschius caprifolium non lici

sed periclimenon cognominarunt. Cardamomum.

2 Si Mathiosi esur sil sicribere voli res necessier

hobis fateri hodierna die nos vero cardamomo penit destitutos esse nam que femini eplasis nunc ostendati nullam cum Dios Cardamomo conuenientiam habere p. Iam est, Quippe cum a Dioscardamomum sic desicriba tur opti m es quod excomagene Armenia Bosphoi. req; deuehitur , in india quoque o Arabia proueni Eligi debet plenum si augenti contumax occlusum far'ctumq; quod .n huiusmodi non est exoletum iudicatus e gu u acresu amarum odore caput tentans, A femina sic abia deliineatione diuersasunt . Tria non pe ostendat siemim genera primum cardamonetu malu Alterim nigenis citrinam Tertium elegetim se grana paradisi appetant quorum neutrum recorviam r. damomum esse his notis deprehenditur . Vam ea semina nequaquam densa sunt nec fractu conti acta nec gustu amarorem representare enti tur Neq; aliquod hori seminimi es e arabum cardamomum genus aliquod mi sti argi ctis defendit albiolus e diuersi instat a rus usitanus dicens verum cardamomum recorum i