장음표시 사용
251쪽
smilia similibus gaudent ; M animalia cuncta alio
rum suae speciei societate delectantur. Quidni igntur corporibus etiam naturalibus inclisationem hanc concedamus, qua sui similibus aggregentur Praesertim, chm omnia conservationem sivi gnavi ter appetant, quae a similibus perficitur; fugiatitq;
interitum, quem contrariae re8 afferunt. inualisiam Ex dictis constat, quid per attractionem simila
Ham ex rem, sive magneticam, intelligam : nempe allectationem, sive incitamentum, quo corpus naturale ad aliud sui sintile fertur. At vero, inquis, vocabulum eo sensu acceptum, haud proprie a tractionis titulum merebitur ; cum toto genere ab eo differat, quod mechanice perficitur : qua de re supra actum est. Respondeo : Quoniam hujusmodi attractio illecebram quandam sive incitame tum prae se fert, metaphorice saltem attractionis nomine dignanda venit. Praeterea, quicunq; de motu hoc aliquid tractarunt, attractionis nomine senaper usi sunt: ideoque, quoniam vocabula an tiqua sua possessione exuere nolui, eandem dictionem retinui ; nihil amplius intelligens, quam quod nunc dictum est. αν dicat. Quaeres autem porro, cur attractionem hanc mitaris. semilarem appellaverim, cum ea prilis magnetica sive electrica dicta sit Ego vero aio, me nequaquam nomina illa repudiare ; quoniam autem strictio ris significationis sunt, quam ut rem hanc toto suo ambitu comprehendant, aliud illis commo dilis substitui. Dixi autem attractionem similarems ut ab organica sive mechanica distinguerem. Nam licet attractio hujusmodi in corporis organis re
Periri possit, illa tamen haud organice perficitur 3 sed a similitudine, familiaritate, atque assinitato
252쪽
eo oris attrahentis cum attracto, promanat;
eadsimque similitudo in constitutione partium 'milari, non autem erganica, fundatur. Ac propterea opinor, actionem hanc latissime acceptam, commode dici posse attractionem semilarem. His ita praemissis,concess6que in posterum,corpora similaria semel excitata, actuali conatu ad mutuum congressum tendere; quae jam dicta simi, praesenti negotio applicabimus. Observatu dignum est, vesicam, ia vasia feIlea commodissimo loco posita esse, quo biliosum magis sanguinem ad caeliacam ia melantericas arterias prolectent: quippe ex adverso earum sita sint,ipsaque ductus communis insertio , quae posticam intestini partem ingreditur, illarum origini Propemodum contigua est.
Porro, ut beneficium sive utilitas huius attra' Dicta tra. ctionis quam vesicula, vasaque fellea, ia humor senti neeο- biliosus praestant) apertius constet; sciendum est, iis Map-viX quintam partem sanguinis per cor circulati, mytηr ad arterias jam dictas accedere : adeoque uno sanguinis eircuitu, vix quintam ipsius massis partem ad hepar depurationis ergo deduci: unde etiam utilitas hujus attractionis manifeste liquet.
Quippe licet hoc pacto vix quinta sanguinis Pars,
una ejus circulatione, defaecetur; quoniam is tamen reliquo sanguine, qui in aliis vasis continetur, biliosior est ; totas ad usum corporis abunde
Non equidem dixi, necesse esse ut unoquoque Πguinis circuitu bilis omnis ab eo evacuetur 3 sed naturam munere suo optime fungi, dum in singu-uε circulationibus totali sanguinis depurationiqu/m Proxime accedit. Idque ab ea factum, dum PromPtuaria
253쪽
promptuaria bilis eo loco posivit, quo sanguinem
maxime biliosum versus arterias caeliacam & meo sentericas commodissime alliceret, atque adeb sanguinem in hepar refluum ab excrementitio humore siussicienter liberaret.
ob inmi At enim, inquis, cor ia arteriae sanguinem in πονα μ' omnes partes promisicuh impellunt. Est id quidem verissimum, si sollim illarum actionem spectes:
utpote quae susque dεque habeant, quisitam sanguis ad hanc illamve corporis partem abeat. Est tamen, ut opinor, sanguinis ad varia loca fluentis ingens distrimen : nam qui a copioso sero di. Iutior est, vadit ad renes : cui plusculum phlegmatis sive pituitae admixtum est, ad intestina 2 ventriculum facessit: qui chylo magis abundat, Petit ubera, praesertim in lactantibus: qui bilio sior est, ad hepar properat, iac. Antiqui Medici
crediderunt, sanguinem ex ano hirudinum opera Protectum, ab eo disserepare, qui venae semone ebrachio educitur. Et ab omnibus fere receptum est, sanguinem menstruum a reliquo per alias par res distributo plurimum differre. Similiter, tu mores diuturni, fonticuli, fistulae, scabies, scr0 Phulae, cancri, Me. Videntur humorem aliquem p culiarem ad se at Iicere, eundemque in modo ex ulcerata fuerint) evacuare. Quinetiam si casu a liquo eXpurgatio ejusmodi reprimatur, morbi it Iico adveniunt, quos aegre admodum curaverit riin autemissaria illa denuo aperiantur, aut si- iis confimilia illorum vicem subierint. Quoniam igitur humores hi inter se distin guuntur, nec discrimen hoc a corde aut arteriit oritur, alia aliqua causia neeessario inquirenda in Facta autem accurata hujus rei pervestigari 'μ
254쪽
nullam aliam inveniemus, Praeter attractionem similarem partium, humorumque in iis contentorum, quam supra diXimus. Cum enim corpora
naturalia dummodo sui juris fuerint) similibus aliis aggregari ament; quidni & sanguini quoque
eandem libertatem concedamus Est certe corpus naturale, neque a corde aut arteriis ad hunc illumve motum peculiariter determinatur: Cur non
igitur unaquaeque sanguinis pars ad illam corporis Partem tendat, cum qua ipsi plurimum similitudinis aut familiaritatis intercesserit Quod fitamen attractionem hanc partibus denegaveris; quamnam, obsecro, diversi sanguinis , qualis ad
Varias corporis partes fertur, rationem reddes
Non potest discrimen hoc ab ipὶ sanguine promcisci; neque aliud quidpiam reperitur, unde id
contingat, Praeter attractionem istam quam nunc diximus Assimilatio enim non fit in instanti; atque ut id demus, oportet tamen in exigua valde sanguinis Portiunculi eveniat, clim maxima illius Pars Per venas refluat; imo omnis fere, in iis pamtibus quae Peculiarem aliquam secretionem non instituunt: ia quibus secretio talis competit, haud putandum tamen humores secernendos ab iisdem gigni: quam enim utilitatem corpori praestent, si excrementa, quae ipsiemet produxerant, sola es cant foras Necesse est itaque, excrementa illa emassa sanguinis exceperint ; debetque adeo ea sanguinis pars, quae plurimum hujus vel illius excrementi admixtum habuerit, ad illam corporis Pertem dirigi, quae tali excremento eXcernendo a natura destinata est : ac propterea OPUS erat, ut unicuique hujusmodi organo aliquid i nesset,quod crementum ab ipso peculiariter eXcernendum alliceret.
255쪽
alliceret. Atque in hunc modum partes sanguini,
serosiores ad renes & vesicam eunt, ubi earundeciuberior copia acervatur: acidiores Partes ad ven
triculum tendunt 3 8c, quae magis biliosiae, ad he par, in quo humor iste abunde accumulatur, ut similem alium potentilis alliceret. Possent di alia hujusmodi exempla Proserri: verum ex jam dicti, satis intelligitur, quomodo partes quaelibet sanguinis excrementitiae ad ea emissaria illiciantur, quae a natura iisdem expurgandis instituta sunt. nuas mi Qui fit autem, ais, ut cordis atque arteriarum promiscuus impulsus attractionem hanc similarem sat t. non inxerturbet y Respondeo: licet cor sanguinem cum impetu elidat, non est tamen motus ejusmodi, qui partes ejus omnes confundat ac perturbet 3 vexum ipsi libere permittit, partes suas vel unire, vel disgregare, prout aliae temporis locique opportunitates requisierint; adeoque non impe
dit, quo minus Partes quaelibet aliis sui similibus
aggregentur. Praeterea, inter unamquamque cordis pulsationem morula aliqua intercedit ; quo saltem tempore nihil obstat, quin partes sangustiis consimiles consocientur adeo, ut praeeuntium ductum, veluti continuato filo, sequantur. Nempe sic recta Properant ad eas corporis partes, quibu maxime ex usi sunt, & quibuscum optime consen tiunt; singulisique earum sanguis idoneus stippe
ditatur 3 qui in unoquoque circuitu tam univerae defaecatur, quam ad valetudinem conservandam Opus est.
Non tamen in eum finem haec dicta sunt, qu/βVelim, Vel congregationem partium sanguinis si milium in arteriis, eo procedere, ut sanguinςm unum ab alio specifice distinguat; vel persedi aliquam
256쪽
aliquam excrementorum secretionem in arteriis institui: sed sollim ut constet, quomodo sanguis ad unam corporis partem allabens, ab eo differat qui ad aliam accesterit nimirum quod ille, mediante similari attractione, hujus vel illius humoris plus minusve admixtum habeat: simul etiam, quomodo partes,per quas forsitan vix vicesima Lati-guinis pars transsabitur, hunc omnem tamen sunficienter depurgent; quin ia illum etiam quadan- tenus, qui easdem non pertransit: atq; adeo nam ad propositum revertendum est) ut doceam, qui fiat ut sanguis biliosior ad hepar attrahatur,& quis sit usus humoris fellei, quem natura in vesicula, aliisve vasis, in hunc finem recondidit. Hisque ita praestitis, quae jam duodecim propositionibus comPrehendimus, summatim repetam, finemque huic negotio imponam . Plenitudo vesiculae fellere naturalis sive ordina- μνοfit ria, descripta est in propositione prima: extraorianum harum dinaria vero, in secunda: quomodo ipsa, aliaque ς μα- vasa fellea naturaliter impleantur, in tertia propositione dictum est et quarta explicuit, quomodo bilis in aliis quoque vasis restitet: quinta & sexta docent, qua via vasa isthaec omnia inaniantur: septima, octava, ia nona, obliquae insertionis, ductusque communis usum exponunt: decima atque undecima, excretionis hujus humoris moras iniercalares,ia mox eructationes copiosiores explicuit:
duodecima denique humoris hujus ita reconditi utilitates proposuit.
257쪽
Duae adminifl rationes Anatomica, quarum opera vasorum telisorum in hepate messiariarius innote cant. FInito iam vasorum eorum examine, quae seris eXtra hepar conspiciuntur; superest , de iis
quoque agamus, quae in ipfius Parenchymate recondita sunt. Quoniam autem intus in obscuro latent, arte aliqua opus est, qua dilucidius nobis innotescant. Neque ad hanc rem administratio
quali sicunque Anatomica modo lucem aliquam lasserat mihi displicuerit. Crediderim tamen te nebras hasce, ab ea, quam Antiqui nobis praetu' lierunt, face, vix fatis cli sipelli posse: ac propte ' lfacta brevi digressiuncula, duos hujus rei indagan'dae modos, veteribus Anatomicis haud clare e0g nitos, aperiam.
Admi,ii- Et Primus quidem inquirendi modus, fit syrin' l Arri- gis opera: quae licet non magis huic parti, quὸν aliis quoque plurimis detegendis inserviat; t/ men ob praeclaram illius utilitatem, descripu0
nem ejus hic appingere non gi avabor. Utebar primo quidem machinis vulgaribus; pQ stea vero duo ab iis incommoda sum expertu Nam si parvulae obtirissent, liquoris minore aquam Par erat, quantitatem continebant: major res autem , ob longitudinem, ac molem, b V dextre satis adhib bantur. Haec itaque mala GyeVitarem, aliud syringis genus huic operi ad/pxV l. bam : quod constabat, 1 l
258쪽
3. Subere , cum Malligato filo, quo illud e iras. fistulae foramine evelli posset. . Funiculo, quo vesicae ad libitum repletae
collum constringeretur. Et ut verbo dicam, totus hic apParatus ei proxime accedit, quo enemata vulgo exhibentur rpo s1tque adeo idem instrumentum hic quoq; non male usurpari: nihilominus ut selicius res proce dat, fistulae hujus extremitas, in imo sui, uno solum foramine persoretur ;isitque infleXa paululum ; ia in ipso apieri quam in reliquo ejus ductu, paulo crassior, ad styli exploratorii modum, nee vinculo facile elabatur: fiantque etiam fistulae hujusmodi complures variae magnitudinis,ut Omne genus vasis commode inserviant. maius fistulae orificium apto subere obturetur, Idque syndone vel linteo involvatur, ia superiore sui parte vinciatur robusto satis filo, longoque eo ut pars ejus foris extra vesicam propendeat. Vesicae quoque collum vinculo muniendum est. APPropinquante jam utus tempore, fistulae ori- eiam uten ficium majus subere occludendum est . ita tamen, P a ut
259쪽
ut arrepto postmodum filo facile evelli queat. M6κ vescae, quanto opus suerit, liquorem infundito; eiusdsimque summitatem quemadmodum in clystere instruendo fieri solet arcte constringito. Poteritis liquor esse, vel aqua calida simplex, vel lacti commixta, vel croco tincta, vel aliud quodcunque videbitur. Praeparato ad hanc normam instrumento, tonuiorem siphunculi partem, Venae, vel arteriae,
aut alii vasi de quo periculum facere est animusθindito ; dein vasis istius orificium circa siphonem firmiter colligato; tum manu altera prehensa sessulae summitate. altera suber extrahito. Postremo, vesica primhm seviter, mox paulatim validilis comprimenda est; donec liquor vasi ingestus suerit partεmque illam cujus explorandae causa, tanto molimine usiis es) permeaverit; si modo transitus jillac concedatur. Adeoque in hujusmodi admin, istratione, observandum est, at Num liquor inscctus partem pertranseat. Per quodnam vas liquor it transiens egeratur: la num per unum duntaxat, an autem per lptura: simul etiam, quo discrimine id fiat. 3' Quamnam mutationem substantiae partis, quam penetravit, impresserit: ia quantopere vasa distenderitis
Si liquor restitet; inquirendum, quousque lpervadat, atque ubinam subsistat. 3' Num vasis effracta sint; aut aliud quidpiam lliquoris transitum impediat. 6' Quam late vasa distendantur, antequ3m l
liquor Pertranseat, aut priusquam vasa rumpan
260쪽
vasis eiusdem partis; &, quae nunc diximus, d
Alter vasa hepatis indagandi modus, huic parti Admini-Prae caeteris omnibus maxime convenit ; nam in simio aue aliis haud feliciter adeo succedit. Dicitur autem ηφ' hepatis excarnatio e quae fit, dum vasa ejus, dempto Papenchymate, dilucidh ob oculos exponuntur. Doctissimus Spigelius duos modos Proponit,qui' De hum bus hepatis vasta a parenchymate liberentur. Prior COrP. fabri hic est : Faciet, inquit, excarne hepar, se priis nonnihil in aqua colitum, eo utique donec caro mollitiem con Dieelium, traxerit, inde in vase aqua pleno fini ira manu submemgat, ct dextra interim cultello ligneo, aut lapideo, vel certe ferreo, non valde acuto, leviter fricet. Sie enim
sensim euro separabitur 3 ct quae separata est, ab aqua
subito eluetur. Est autem hie modus expertus loquor inele' est manea, gans, incommodus, atque imperfectus. Quippe hoc pacto tumultuario omnia agimus, ia quasi in tenebris rem explicandam aggredimur : fieri enim aliter non potest, quin vasa aliqua sedem Proprimam mutent, alia disrumpantur: si quae forte integra permanserint, haud statis Constat tamen, u- trtim locum suum naturalem servent, an in dive sum abierint. Adeoque necesse est, experimenta
hoc modo instituta, obscura valde atque ambiguitatis plena sint. Μodam aIterum sic explicat: Est, inquit, Eius olim modus non miniss elegans, o facilior ; si formi- modus alias carum acervo impositum relinquatur, donec quod brevi
Fateor quidem,experimenti hujus faciendi non- etiam mindum mihi obii isse copiam e crediderim tamen, ritus. modum hunc haud magnopere . ad hanc rem Pro