Anatomia hepatis cui praemittuntur quidam ad rem anatomicam universae spectantia

461쪽

potu ad To, sanguis nullo modo increvisset ; nisi in ejusmodi angustiis propria organa Praeroderet, ac depraedaretur. Quoniam igitur sanguinem hac benius helisonem, quomodo is precor) partibus invictum cedat, quas eodem tempore depascitur γAt vero, ais, sanguis semet ipse praecipvh d, Populatur, suique quotidie plus absumit, quam omnium partium solidarum: ideoque & comes, nem finiui ti cibum, illum merito dixeris. Fateor e quidem, vigecuplo fortassis plus sanguinis, quam solidarum partium, in horas deperdi et ac propterea hoc sensu sanguinem recte dici posse,ia absumere u absumi: quoniam ambitioso suo motu, sive ad dilatandos fines conatu. qua in re vitalis illius calor consistit) magna indies quantitate in

aerem emigrat, Proprioque adeo nisu Plane concidit. Verum clim de Languine agitur,tanquam rem

aliam abliguriente ; non potest idem ea ratione res absumpta censeri; sed quod deperit, oportet sit vel chylus nuperrime adveniens, vel solidarum Partium quicquid a calore sanguinis decoquitur:& utrumlibet statueris , necesse est , ut praedator a praeda omnino diversus sit. Dato itaque, sanguinem hoc respectu praedonem dici posse; debet sane victus illi alius contingere, eritque vel chylus, vel partes solidae. Chylus est victus quotidiam , quo sanguinis dispendia reparantur denuo: in il lius autem defectu ipsae solidae partes resolvuntur, Si in liquorem abeunt; atque, ubi necessitas in gruit, sianguinis iacturam reficiunt 3 uti ex iam dictis exemplis innotuit. Estque etiam alius san guini voracitatis suae explendae modus, isque usi

latus : quoties nempe calore suo, solidorum mem

brorum Particulas minus fixas in balitis diffvn

462쪽

dit. Praeterea, caro a vitali calore perpetuo absumpta, opus habet nutrimento, quo reficiatur; ipsaque , illius resipectu, depraedatrix dici queat: adeoque necesse est, ut caro deperdita, a succo aliquo mitiore instauretur ἴ quomodo enim alias eundem stipereti Lupus agnum devorat , ab hoc vero illi nullus metus : sed oportet, iste tenella viscera teneriore victu M ab iis domabili lacte scit. aut gramine) expleat. Quamobrem, elim sanguis, solidarum partium ratione,'raedo sit; non Potest certe ipsis in victum cedere ; sed alimentum Potius debilius requiritur, quod illae facile doment, imperioque suo subjiciant. s. ' Alimentum partium persimile est substantiae illi, ex qua constant ab initio. Quod enim α; 'pῖrtibus, dum cresicunt, superadditur; ejusdem si' havdfabri-milaris substantiae est,cum eo, quod praeextiterat: cataesuot. ideoque ex congenere materia constitui necesse est.

LX quolibet ligno secundum adagium non fit

Mercuriise neque etiam Naturae perinde est, eX quo quicquam essiciat ; sed Oportet materiam praeparet, sormaeque introducendae specialiter aptam reddat; idque non minus in augmentatione, quam in generatione : siquidem illa revera non

nisi aggeneratio quaedam habenda est. Hateria autem prima, e qua partes fiunt, non ςst sanguis, sed succis quidam liquidis, albumini O 'Orum non absimilis, unde pullus efformatur : eo seldm discrimine, quod in viviparis humor ille sit x'nuior, instar coPiquumenti in ovis post incuba-xionem. Quippe animalia etiam vivi para, ab ini xio ovum quoddam in uteris concipiunt, idemquoxqnui membrana contectum, liquorem viscidum' uminibus ovorum aliquandiu incubatis Persi milem

463쪽

milem intra se complectitur. Ex hoc liquore embryo Primum efformatur, Estque is sanguini ad modum dissimilis; sive substantiam eius, sive co. Ioxem, sive qualitates alias pensiles. Quemadmodum igitur partes haud primum efformantur e fanguine, ita neque postea ex eodem vel nutriuntur, vel crescunt.

Plura alia oecurrent opinioni huic consentanea,tibi dissicultates reliquas ad hanc rem spectantes aggrediar et illa verb suis locis dicenda sunt. Enumerabo sollim interea partes illas, quas succo a sanguine diveri enutriri arbitror. nuniam EXistimo sane, partes omnes fibrosas, membra. partes san' nosas, atque nervosas, non sanguine ali, sed ibguine mihi' quore aliquo leniore, materiae spermaticae ex qu. . - fiunt9 ngeneri ; qui in illas e nervorum extimis capillaribus, in easidem distributis,

emittitur. In eundem censum refero parenchyma' ea Omnia exsanguia ; ut puta cerebrum, medullam spinalem, humores oculorum, ossa, dentes, cun

ctasque in corpore glandulas. Ad parenebre σο ν 4m autem sanguinea quod attinet, ctim nullos nervo viis' In derivatos habeant, non video equidem quin modo, aliarum partium more, per eosdem nutriri queant 3 Praesertim clim nihil aliud fere esse videantur, quam Partes sanguinis crassiores ibidem c0 agulatae, visceraque illa suffercientes. In hoc nu mero mihi stat hepar, lien, renes, cor, Pulmo tria mustulorum partes rubicundae. In his vero Om nibus , quicquid fibrarum, membranarum, aut Vaλrum cum parenchymate commixtorum repς ritur, id omne ad primam classem reserendum est'

Adeo ut, in his etiam partibus, id quod sanguiης litur, Perexiguum nulliusque fere momenti si

464쪽

iaseluti per congestionem solum meumuletur. Ac propterea hac quoque in rea Dr Entio vix quicquam seorsium sentio. Altera .dissicultas, quae Opinionem hanc a. i. hae premit, est, quod eam tuentibus necessum sit asse- sententiarere, nervos esse vasa, Sc non solum sensui ac mo- μω nutria tui inservire, sed humorem quoque aliquem flui- tii distrio dum in se deferre 3 quem in partes omnes, in πτquas disseminantur, suo tempore essundant. huis. Hanc quoque sententiam D. Entius jamdudum asseruit,esim in privatis colloquiis Cuti Collegarumvliquot tunc temporis mos erac de rebus Anatomicis confabularemur: etiamsi in libello sito nuper memorato nullam quod sciam hujuste rei mentionem fecerit. Si argumenta omnia, quae sententiae huic farent in medium asserrem 3 te n- da mihi foret prolixa nimis digressis; quamo, eademque m Pauca quaedam duntaxat proponam, quae mi- rationibus hi de hac re primum occurrerint ; aliis in aliud 'firmo tempus dilatis.1.' In parat si, partes reiIutae, ob fibrarum laxitatem facilεmque sanguinis affuXum, initio , - is subtumidae apparent. Constat tamen, id a genui pares 1.no Partium nutritarum incremento minime fieri: quippe eaedem postea, etsi sanguis asique copiose allabatur, paulatim marcescunt 3 ut jam, Praeter ita di pellem, vix quicquam supersit. Argumen x haud obsturo, vasa, per quae nutriantur, ob structa esse ; nervos stilicet: quippe venae & arte xiae morbi hujus immunes sunt, nervique soli osticio suo male funguntur. h,6 π

Inphibis, emplastra cephalica celsi calida ..

465쪽

conveniant apprime conserunt: idque non se Iiam, quod humorum deduxiones sistant; sed quia

Partium etiam nutritionem adjuVant k quod sa ne a caliditate M siccitate eorum nemo eXpectave rit, nisi u nervis quoque eXpediendo huic mu neri vim aliquam afflarent.

a maeie eo- 3e Quemadmodum ii, qui sanguine abun dium qui dant, in macritudinem proni sunt; ita quibus ne, sanguine vi humidi, aperti, u spongiosi contigerunt, faeile σθμη pinguescunt. Tales quippe nervi alimentum co- fore promptεq; suppeditantia more. 8 6 'A E nervosiarum partium vulneributherosarum fePe humor roscidus, albumini ovorum non ab- partiam similis, exstillat: qui certe ab arteriis aut venisu Me ibus minime profluxerit'; ideoque verisimile est, eun-s il 'η dema nervis proficisci. In ejus moes quoque Vul'neribus, carnota excrescentiae,' que subnascunturi Pariter etiam in fonticulorum labris caro saepe luXuriat 3 quippe vera cutis nervose substantiae est :simi sque carnositates nonnunquam in cavis dentium expullulant 3 ubi tamen nulla caro adest, unde ortum ducant. Omnes istae excrescentiae sensu acri donantur, ia dolore facise percellunturi indicio certo, plurimum illis cum nervis rei esse. Sanguis vero plane ineptus videtur, qui hujusmodi excres centias producat: ad quas gignendas materia aliqua foermati analoga necessario requiri

tur.

1 rum- Argumento illi affine est hoc alterum rum origine Nempe stramarum ti scrofulosorum tumorum het neratio, videtur materiam suam seminalem aher vorum rore mutuari,non autem a venis aut alteriis sanguis enim non est materia seminalis ad hanc rem accommoda, utpote asperitatis atque acrimo

466쪽

niae nimiae particeps. EXPerientia quippe compertum est, tumorum istiusmodi rudimenta, esse veluti ova membranoso involucro inclusa, quod humorem ovorum albumini similem , non autem sanguinem in se contineat ; eadεmque ad formationem quandam, licet imperfectam, tendunt; pr'ducuntque aliquando massam carneam, nomiiqnquam vermiculum, aut monstri genus aliud. Quibus essicitur, materiam eorum primitivam, non esse sanguinem, sed succum aliquem mitiorem: qui cum aliunde inuantlim hactenus notum est)quam e nervis emanare nequeat ue credendum sane est, eundem inde profluere.

6. ' Sententiam hanc porro confirmat materia a generatia-

feminis, modusque quo illud in testibus praepara-m seminutur. Quippe semen non videtur produci e sangui- :. ne, sed e materia multo suaviore, quae per nervos advehitur. Hi enim copia longe majore,& intimhmagis in testium parenchyma dissemInantur,quam

arteriae aut venae: ac propterea interior eorum

substantia albicat, non autem rubescit. Quinetia am tunica illorum propria,non videtur esse aliud, quam nervorum iesos adeuntium dilatatio quaedam di expansio; a qua nervuli undique emittuntur versus testiculi medium 3 ubi concurrentes. vas nervosum oblongum constituunt,quod in epicto-midis canalem manifeste exoneratur 3 ut' cIare cernere est, in testiculis equi, tauri, verris, alio-mmque maiorum animalium. Idque ita sese habere, una cum D. Entio, & D. Imartono, nuper

planissime deteximus. Ad harum partium vena quod attinet, illae 1blum regerendo sanguini ab Rrteriis allato inserviunt: ipsaeque arteriae, licet yδria per testiculorum ambitum circumvolutione magnifice

467쪽

magnifice sese efferant, nervisque comitatae, passim ab interiore testis tunica ad ductum semina-

Iem qui in testiculi meditullio situs est) recta

pertendant, eidεmque annectantur 3 raro tamen

ramulos ullos de se spargunt, donec a jam dicto

canale reflexi, versus testis ambitum remeare caeperint. Ibi vero surculos aliquot huc illuc veralis testiculi circumterentiam propagant ; eo fine nempe, ut venae capillares, in testium substantiam hiantes, sanguinem refluum facililis excipiant, regerantque 3 qui alias, ob diuturniorem moram, testiculi parenchyma opprimeret, semini'ue praeparandi opus interturbaret. Nuspiam autem interea ipsum canalem nervoseum sive feminalem ingrediuntur, sanguinεmve in illum effundunt: ade6q; Probabile est, eas potius calorem refocillandis iis partibus, quam semini conficiendo sanguinem. advehere. Fateor tamen, sanguinis pauxillum earum opera in ipsos testes derivari; quantum nem-Pe vitaIitati eorum conservandae satis sit: ia manifesta illius vestigia in testiculi medio prope va nervosum conspeximus, etiamsi alibi parcior reperiretur, quam ut reliquis testiculi partibus tingendis susceret. Dices, arterias in arietis testicu Io numerosas esse, A manifeste conspicuas. Sunt sane; ita tamen, ut multum sanguinis in eum haudquaquam prosundant. Potestque hujus rei duplex causa assignari. Nam primo, variae arte riarum flexiones ac maeandri, non solum plexui varicoso, sed ia ipsi testis tunicae propriae tortuosi ambagibus implexi, in eum finem instituti sunt, ut sanguinis impetum retardent. Ac deinde,rὸ est arteriarum hic loci ramificatio, vasaque capit

laria perpauca disseminant; ideoque nec liberalςmsansuinis

468쪽

sanguinis emtaxum ab iisdem expectaveris. Nervi

sane in testiculo nequaquam motui inserviunt, neque ad sensationem illic magnopere iis opus est: quapropter credibile est, eosdem liquorem aliquem, stermati condendo utilem advehere. Idque eo magis, quoniam testiculi tauri, equi, arietis, iaverris qui omnes in ligniter vasati siunt) Iymphaeductibus sive vasis aquosis clare conspicuis don'ntur. Eadem quoque vasia in testiculis viri, aliorumque animalium deprehendi: nec dubium est,

quin in omnibus licet haud seque facile) reperiantur. Lymphae-ductus isti perexiguo usui forent. nisi Sc aliud vas adesset, per quod generosior Iiquor appelleret, cuius parti superfluae sive aquosae reducendae iidem ancillentur. Accedit, quod semen sit liquor sanguine multb nobilior ; uti vel inde eonstat, quoniam exiguum illius dispendium plus damni spiritibus affert,quam si vigesies tantundem sanguinis ablatum fuerit. Hinc fit, ut post Veneris gaudia, maestitia consequatur comes e observa

iumque est, ipsiam cerebrum iis, qui in libidinemproniores sunt, debilitari admodum, tenusiq; ma git atque aquosum reddi. Podagra quoque intemperatiorem Veneris usum sequitur,labefactatis inde nervosis partibus, roscidoque nervorum liquore R pinguiore atque anodyna sui parte orbato: un- tenuior atque acrior fit, facilioreque adeo impetu in articulos detruditur.

V In ossium fracturis, visicosa quaedam su

si utia in illa exudat, ruptis ossibus ferruminandis utilis : arteriae autem nihil hujusmodi eXhibent, ne quRrum ossicium est, unum sanguinem ProVehere, qui a materia ista plurimlim discrepat: cumque pyaetor illas, atque nervos, nullum adhuc vas re E e Pertum

469쪽

pertum sit, quod humorem aliquem e trorsum es serat; videtur sanh glaien illud ad effracta ossa per istos deduci. ab alburni- 8h ovorum altamen videtur in uterum gallinae M. g ς per nervos deserri. Est enim sanguini valde dissi. Dis Οἴμ mue 3 nec ullo modo fingi potest e sanguine pro ac duci, nisi Per modum secretionis id fieret; quae certe in illa parte Praestari nequit, quoniam Ira,

renc mate, ad eam rem necessario, omnino destituitur. Videmus enim partes alias humori alicuia sanguine secernendo destinatas, largo satis sanguineo paren chymate donari; quale in uteris animalium nunquam reperias. Secretio autem liquoris nutricii, qui accedit per nervo8, Paren

chymate ejusmodi nihil opus habet, potεstque in

Partibus maxime exsanguibus inflatui. Et revera talem in ipso utero fieri, mani sestum est; quoniam numerosi lymphae-ductus inde revertuntur; quorum sane haud tanta copia Opus esset, nisi in uteri substantia secretio aliqua perficeretur 3 neque enim Iiquoris aquoii satis adesset, quod regererent. Ut nunc autem 1e res habet, veritamile est, succum nobilem ac nutritium cum aquosis vehiculo conqtemPeratum, in uterum Per nervos effundi; par temque illam aquearn, in ipso per substantiam ut xi transitu a lymphar-ductibus prolectam, a melis re sicco separari ; qui inde in cavitatem uteri de Iabitur, oviq; albumen constituit. o d hui=i Dςnique, in Racbitide morbo, contingit nutricationis in- tioniS inaequalitas; quae cuti verisimile est pro 'aequalite in nit a nervorum quorundam, prae aliis, ad partς

Rachisue, nutriendas ineptitudine. Quippe morbus iste R ς-P'r' in libro nostro de Rachilide evicimus sedem bδbς in medulla spinali extra cranium, nervisque in q

470쪽

oriundis. Quapropter nervi isti in fungendo ose fieto debiles atque languidi sint oportet, prae iis, qui e 1pinali medulla intra cranium natales sitos

deducunt. Indeque evenit, Ut caPut, facies, atque imi ventris viscera grandescant 3 utpote nervos intra cranium enatos sortita: brachia autem, Mpede3 praecipue, macrescunt, reddunturque flacci di & enervati ; quia nervis a languidiore spinalis medullae parte forinsecus extra cranium prodeuntibus irrigantur. Praeterea, quoniam interdum nervorum quorundam ramulus aliquis prae caeteris magis debilitatur 3 fit,ut altera pars amis alicujus, altera plus crescat, adeoq; totum membrum illud tandem incurvetur. Plura quoque alia in hanc rem afferri possint argumenta; quorum aliqua Postmodum PrOPO iurinnentur, clim reliquas adhuc in hac re dissicultates emirammenodabimus. Nunc vero proferam duntaxat tres maioris momenti obiectiones, sententiae nostrae adversarias. I. Nulli canales in nervis conssciuntur, per quos liquor nutritius pertranseat.

2. Liquor iste in dissectorum corporum nervis nullibi comparet. 3. In vivorum disiectionibus, injecta nervis ligatura, nullus tumor citra vincumlum, aut ultra apparet ; & si nervum utrovis IO-ς praecideris, liquoris hujus parum nihilue e

Em me Omnes scrupulos, qui circa haec injici

pQssint, plane evulsurum non spondeo : Verdm ea solum, quae mihi impraesentiarum maXime verim milia videntur,aliis porro pensitanda proponam. non enimi, Dico itaque primdm; posta liquorem ali- 'in t qμρ quem inter fibrosi nervorum filamenta sensim d linia etiam a cavitas conspicua qualem in arterii L e a ia tuantur;