Nosologia methodica sistens morborum classes, genera et species, Juxtà Sydenhami mentem et Botanicorum ordinem. Tomi tertii pars secunda

발행: 1763년

분량: 570페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

471쪽

vantur ; omnes tres humidae sunt, unde disserunt a sequentibus quae siccae & curatu dissicia

diores sunt.

Ad curandam lineam humidam non raro sussicit capillitio tonso caput abstergere ope mellis , cat plasmatis instar appositi, quod post sex horas circiter aufertur & iterum his aut ter novum mel applicatur, & sic crustae auferuntur; si vero cuticula rubeat, teneriorve sit, sussicit his aut ter applicuisse butyrum , vel cremorem lactis : cutis sic detersa sanatur & capilli dein succrescunt, quod vix aut raro accidit in lineis siccis quae proprie apud nos

Raviques nuncupantur.

In curatione tineae siccae seu malignae , si quoddam virus syphiliticum , scrophulosumve lateat , illi prius occurrendum est remediis propriis , deinde vero si sola sit acrimonia sanguinis , corrigendi jusculis diluentibus , lenientibus , diureticis , additis etiam praeparatis mercurialibus , phlebotomia & catharsis identidem repetuntur , in macilentis balnea, serum lactis , lac ipsum ante curam radicalem praescribuntur , quibus praemissis ad topica deveniendum est. Necessaria est in hoc morbo pilorum eradicatio, quae fit ope picis fissae qua lintea obducuntur , haec vero in diversa lor menta divisa applicantur calide capillitio tonso M per octo dies relinquuntur , illa cuti capillitioque sortiter adhaerent & post octiduum avelluntur ,

Verum antea removendae sunt omnes crustae , ut iatinea humida ope urinae, vel butyri , mellis , Vel cerati , vel foliorum sysimbrii in axungia suilla decoctorum , eaque semel vel bis capiti per horas Viginti quatuor imponi debent ; facta avuliasione emplastri , tegitur caput Vel unguento

sancti Ludovici in Nosoco is cogniti, vel foliis

G s iiij

472쪽

ή a GENERA F T s P E C I E shetae butyro oblitis , quod iteratur per aliquot d 1es, usquequo inflammatio vel irritatio compeia

Sedata omnino inflammatione eluitur caputurma cal1da vel decocto brasicae rubrae, aut semanae , radicum lapathi, enulae campanae , imo elixivio cinerum leviori , & dein ulcera curantur quotidie appositis plumaceolis, digestivo unguento Onullas , deinceps vero solo balsamo Arcaei; pars capillitii quae coloris est rosei sanationis spem proximam facit , at quae albescit vel nigricat diutius resistit aut sanata revertitur. Itaque haec ultima loca tegenda sunt unguentisaeraoribus , ut balsamo viridi vel fusco, quod ingreditur basilicum & praecipitatum rubrum :11 quae sint excrescentiae, ut in lupina, eae forficibus sunt resecandae vel praecipitato rubro , imo Iapiast

Inrernali sunt erodendae.

tinea cicatrice obducitur , catharticardentidem praescribenda sunt ; in hac curatione tempessas mitis est eligenda, saepe etenim vidi supervenire tussim , febrem ephemeram , & non raro anas arcam , quibus non ita facith liberantur tineosi , dimisso ad aliud tempus tineae curanda:

negotio 6. Tinea porraginosa Astrue. tom. I. pag. 38I- eigne de fan ou farineuse. ι . Rache farim e Pit nasias Pauli AEgmetae. Furfuri a Gilbert1 Angli. Porrago naultis. Tinea furoraeea Sennerti. Est ea cujus exulcerationes rimas quasdam altas tantummodo cudunt easque siccas & callosas , Continuoque scatent seriure albescente copioso , α inter pectinandum deciduo. Astruc ibid. Te ne crouteus

473쪽

Ea est cuius ulcera crustis cinereis nigricantibus vel lividis & foedissimis tecta sunt. 8. Tmea lupina Astructi. Teigne Iupinisse ou Aailia e. 3 . Rache f he. Est ea sicca tinea quae gerit ulcera squamis &callis incrassatis lupinorum vel cicerum instar capitatis marginata. Tineosi fetent capite , saepe pediculis obside tur , scalptu squamas avellunt & caput cruentant, vix dormiunt, macilenti, pallidi, tabidi evadunt, ephemera saepe tentantur, repressa frigore tinea potissimum pilis eradicatis incidunt plures in anas arcam initio febre stipatam. 9. Tnea 1 hiliti ea Heisteri , chirurg. para. a.

libr. s. cap. ι o. Rache verosique. Scabies Venerea

capitis. Ea species est crustacea , alba, farinosa circa tempora & frontem cum corona Veneris , seu varorum serie in ambitu frontis , nec non cum herpete farinaceo aurium , atque si malum in- Veteratum sit , cum tophis & gummatis infra cutem in diversis capitis partibus. In hac specie non solum requiruntur remediasyphilidi propria antequam topica adhibeantur ;Verum inter ipsa topica prudens litus mercurialis saepe necessarius est.

474쪽

ORDO SEXTUS.

Sunt morbi quorum praecipuum symptoma inconstanti coloris nativi mutatione consistit. Isteriatiae vulgo vocantur, & icteri flaVi, albi, yirides, nigri &c. Theoria colorum primaria seu Nemtoniana horum diversitatem repetit a molecularum potilicis millionesimarum crassitie & densitate, vertima sensibus remotior ea est , quam ut praxi medicae possit applicari, adeoque ad humoris in cute prae-

dominantis colorem tum nativum tum alteratum confugimus ut icteritiarum causas intelligamus rex lymphaticorum & sanguineorum vasculorum proportione sana pendet color roseus cutis . fibrarum vero omnino exsanguium color est albus ut scieroticae, quod intestinorum, musculorumque Constanti elutriatione comprobatur ; si humor quem glandulae sebaceae cutis effundunt exsiccetur, sole torreatur aut prava sanguinis crasi vitietur , color nativus immutatur & in luridum livesce tem , flavum , brunneum abit, quod in morbis

huiusce classis & potissimum hujus ordinis iambliare est.

Rubescit cutis in phlegmassis , quia cum cruor solito majori vi impellatur in vasa ultima , is yymphatica subit , caetera dilatat, unde proportionativa colorum mutatur , seu ruber horum

Vasculorum color praedominium tenet. In hydro-

475쪽

pibus, ut an arca pallor occupat artus , seu albesieit cutis , quia non est sanguini vis sinciens ut minima usque vascula cutis perveniat, hinc color albus nativus cutis & lymphae praedominaq

In aurigine etiam languet Vis trusiva cordis anguis ad culanea Vasa vix pertingit , aliunde Vero lympha est bilis colore perfusa, unde flavu*vel luteus color eminet.

Pallor in omnibus fere chronicis eachemcis observatur , quia robur facultatis vitalis in omnibus languet, unde cruor non suffcienti vi a cedit ad vascula cutis , ut ea subire possit; sed per

paulo patentiores venas ad cor reVertitur, quae cum venae non sint pellucidae adinstar minimarum , rubore suo cutem non suffundunt : quare vero tam facile venas majusculas cruor subeat, non

ita Vero minimas λ ratio est quia affrictus quos fluida patiuntur in tubulis sunt reciproce ut eorum diametri, & quod globulorum lymphae atque suae divisioni hi globuli resistunt aliquantulum , unde patet quod vis quae lassicit ad trudendum globulum cruoris indivisum per vas majus , insus

ficiens sit ad illum trudendum per Vas multo minus , eumque in minores globulos dividendum :haec theoria firmatur experimentis hydrodynami- eis , quibus constat quantitatem fluidorum quae ex eadem altitudine delabens transit per vasa capillaria diversae diametri esse in ratione tripli cata diametrorum , quod certe non accidit nisi ubi vasa sunt capillaria ; cum itaque ab eadem Vi trudente quantitas adeo exqua si1beat vasa capillaria minima , evidens est multo majorem esse minimorum quam majusculorum Vasqrum resistentiam ab affrictu oriundam.

476쪽

4 6 GENERA ET SPECIE sEx his patet cur vel languente vi vitali palleat

illico facies ut in terrore, metu , syncope ; cur etiam crescente angustia capillarium, ut a frigore cutis illico palleat; cur demum in chronicis

cathecticis pallor sit symptoma familiarissimum Est 6c aliud symptoma chlorosi , aurigini

inveteratae , omnibus hydropibus tum partialibustum universalibus familiare , quod leucophlegmatiam Platerus , nos vero phlegmatiam nomin Vimus , scilicet in his omnibus morbis si inveterascant, eYtrema ima tument indematos e , id est cum mollitie ; si vero subito fiat tumor, ut in anas arca subitanea , tumor est quidem albus, sed simul firmus; horum vero phoenomenorum theoriae vulgaris falsa mihi videtur. Ut rationem eorum intelligamus observandum est arterias non solum tenuioribus, sed laxioribus parietibus esse praeditas qua proportione a corde recedunt, seu in capillares tubos tum sanguiferos, tum lymphaticos dividuntur ; vis autem fluidorum adversu, arteriolarum parietes, seu pressio lateralis continuo simuI decrescit magistac magis, ita ut quae in aortae trunco erat maXimai& septem pedum altitudini aequalis , in venulis sit minima & saltem duodecies minor ; sanguis ergo & lympha intra minima vascula , minime

Premit parietes suorum vasorum , liberrimeque VersuS majores Venas progreditur. Verum si quaedam pars omnium ramorum ejusdem arteria obstruatur, quod in hac classe vulgo accidit , tunc pressio lateralis sanguinis in sua vasa augetur , quia haerens sanguis, experitur pressionem subsequentis columnae , quod non accidit quando uniformi cum subsequenti passu progreditur ; hinzitaque fit ut a retro cumuletur , si omnes fer

477쪽

rami obstructi sint, tunc pressio lateralis in illis vasis non minor est quam in trunco ipsomet arteriae. Cum itaque illa vasa capillaria sint

tenuiora , Vel laxiora trunco arterioso , premanturque tamen non minus quam ipse truncus

a fluido contento , illa mire diduci & intumeseere necessum est, cum intumescentia Vasis sit proportionalis pressioni laterali, quam initis patitur, es ejus extensilitati seu tenuitati laxitati

parietum.

Ex his intelligitur haerente quomodocumvue suido in minimis vasis , illud majori vi pressurum esse vasorum sitorum parietes , quanto majorem a subsequente sanguine experitur pressionem, & quanto minus ab hac pressione id in

venas promovetur.

Hinc etiam patet cur lympha in cellulosi textus cavitatibus haerens , illum te ium distendat , ita ut in anas arca subito facta tumor cutis sit albus simul & firmus, quippe firmitas textus c*llulosia cute coerciti respondet pressioni majori quam

lympha illic congesta experitur a retrosequenti fluido ; clim vero successu temporis ipsius cutis textus saccidus evasit por moram lymphae serum suum dimittentis, tunc expansio textus cellularis non coercetur, & elast1citate cutis deperdita tumor est mollis & vere cedematosus. Quorsum vero partes infimae magis turgescant, ut pedes vespere & facies mane t vulgo putant Medici hoc pendere ex pressione quam Venae ab aquis in abdomine effusis experiuntur , unde fit, Riunt, ut nec sanguis nec lympha possint ex extremis reverti ad cor eadem quantitate qua ad eXtrema devenerant. Verum ubi nullus est

sites, ut in chlorosi, idem accidit & alia de

478쪽

eausa deducendum est ; cum viget vis vitaliteordis , vis gravitatis lymphae vix ulla est , si

eum vi trusiva cordis conferatur , adeoque vis

vitalis lympham & cruorem expedite circum ducit; verum si vis vitalis multlim decrescat ;iit in longis morbis , sero simul abundante in sanguine, tunc vis gravitatis lymphae noti eva nescit ad vim cordis collata , quippe respective ad statum sanum major evadit , dc tune temporis ea regit fluida in quibus vis trusiva cordis imminuta est , inde itaque fit ut lympha in partesimas & decliviores abundantitis feratur quam ut per Vim eordis reduci queat ad superiora; lympha itaque per noctem defluit in partes decliviores , ut in manus , lumbos , faciem Sc post stationem diurnam pedes & tibias distendit. Τextus autem cellularis ubique eorporis obvius viam praebet huic lymphae serosae , quae fibras siccessive emollit , unde debilitas major, an rexia , aliaque mala fere insanabilia , quibus chro

iniet morbi terminantur.

ZEems saxus. Icterus Miridis: Morbus drq ius pus. Morbus regius. IEetitia flava Anglis Iaundice. Occitariis Mourisses Ileus icteroris Hippocratis de iniustin. fAE pag. 3 3 6. Foesii.

Est scieroticae primlim , deinceps vero totius cutis color flavus , aut ejus viroris , quem Gallicis

fu/lle morte appellant.

. Unde differt a melasctero cuius eoior est fulia gimosus, atrolividus, aut ex viridi nigricans, as

479쪽

partim vere ater; dicitur aurigo a colore aureo.

In chlorosi cactexit dicta foedus, obscure luteus est saeph cutis color, baranee, sed scierotica auhissima remanet, unde ab aurigine discrepat. Auriginis symptomata sunt color luteus in albo oculorum, in temporibus, collo, dein in toto compore ; imo in ipsis carnibus & ossibus; si invet

rata sit, urina crocea, feces gris eae, AlVus ta

da , pigritia , animi languor, Visus obscurus , aeraro omnium objectorum apparens flavedo , teste Ho anno, pruritus & ariditas cutis; saepius pra cessere hepatalgia, flatulentia, & in cadavere quandoque obices effusioni & excretioni bilis oppositi, ac calculi cystici reperiuntur. Hujus morbi species aliae chronicae , aliae acutae adantur aurigines aliis morbis hipervenientes , seu criticae , saepe fugaces, symptomaticae Neotericis dictae, aliae constantes primordiales , seu Vere

morbosae protopathicae.

Principium auriginis est obstructio vasorum btiliariorum. & bilis refluxus in sanguinem; ille vero refluxus fluidi adhucdum tenuis, seu liquidioris minime repugnat legibus circulationis quae a I gibus motus non differunt juxta quas hilis debet eo deferri, ubi minor est resistentia, si undequaque prematur ; minorem quandoque esse resistemtiam in refluxu , quam in influxu, dum Vasa s Cretoria obstruuntur, & hepar membrana spasmodice contracta premitur, facile inrelligimus. Hunc motum retrogradum in ultimis vasis, quo cruor lympha ex venulis in arterias repellitur, obse VaVi saepius ope micros copii in mesenterio Viv xum animalium ; an vero humor flavus , non biliosus , seu in hepate minime elaboratus gigni posi

st in sanguine dubitant plurimi, licet similis in

480쪽

48o GENERA ET SPECIE s

aurium cerumine, & in statu morboso , in eryn.tis palpebrarum, in lingua, semine , pure, aliis humoribus observetur citra ullius bilis indicium: omnia fere echymomata antequam resolvantur llividis flava evadunt, nec quisquam in his hilem incusare voluerit. Hujus generis plures sunt species quae propriam medelam expostulant; multiplex adeo malum, ait Meadius, multiplicem curationem expostulat. Sic juxi ipsum datur aurigo frigida nobis dicta, in qua feces sunt albae , alvus constipata , & metus est ne aeger in phlegmatiam delabatur ; huic competunt calida aperientia, saponaeea & rhabar, Tina, thermae , &c. In specie vero nobis calida

dicta feces sunt liquidae , biliota , acres, metus est ne aeger in tabem abeat, & diluentia , serum iactis, sedantia, acidulae , quandoque lac ipsum,

conVeniunt.

I. Aurigo febrilis Sydenham cap. s. sa. Est ea non quae hepatitidi, nec quae inter mittenti , sed quae febri continuae, & saepius trblaeophiae , seu febri biliosae supervenit , sive cri'tice , sive , ut aiunt , symptomatice Ed autem cognoscitur ex eo quod primis tribβῆ diebus non accidat, sed subsequentibus; si aro ad septimum , mali est ominis , seu symptomytica habetur ; si vero septimo , nono , undecim'ν aut decimo quarto , salubris est , seu critic . Cognoscitur etiam ex eo quod in illa nec ab Vus sit astricta , nec feces gris eae, ut in aliis, sed biliosae ; nulla proinde incusari potest ductuum biliserorum obstructio , aut constrictio , sed bili

copia , & activitas major. In hac specie alternatim praescribenda cathar rica M levia aperientia hepatica dicta , inter qVφlaudatur

SEARCH

MENU NAVIGATION