장음표시 사용
441쪽
Cognoscitur ex maculis lividis, flavis tibiarum , gingivarum cruentatione , tumore fetore, γPrincipia Scorbuti sunt , I'. aer frigidus ;Σ'. simulque humidus ; 3'. Vita otiosa; opathemata languida , ut moeror, met '. cibus crassus , Viscosiis absque vegetabilibus. Neutrum ex his principiis solum sussicit , plura
simul concurrere debent. Scorbutus autumno Mhyeme praeparatur , vere excluditur, aestate mitescit. Nautae praeter haec principia scorbutum periuntur , quia pane mucido , aquis , piscibus carnibusque corruptis utuntur , materia perspirabilis frigore , humiditate , otio , moerore, diaeta crassa supprimitur; corrumpitur, aikalescit, eaque acrimonia singularis putrida est causa
Principia praedisponentia si1nt morbi chroniel
praegressi , febres intermittentes , usus medic minum metallicorum : pro tarctica simi navigatio
dissicilis , obsidio urbis , concurrente vegetabb
442쪽
inim Inopia , metu , maerore , exercitii defectu aere frigido humidoque. 'Morbutκε -accidentalis dicitur quem in sini; non praedispositis principia procatarctica excitantes; constitutionalis Vero quem principia Proe mena praeparant. Sel uti Flandris ulcus oris & gingivarum significat , Bloὸtime schol Saxonibus & blae .uo Scotis ob caeruleas, nigrasque tibiarum maculas; S h Got Ob dolores osteocopos & festo isti obtormina & Pstrodyniam , nuncupatur. Morbus hic ante decimum sextum saeculum vix erat cognitus , & intra duo ultima saecula centum fere tractatus de eo sunt scripti , nullus
Tres periodi in scorbulo observantur , unde scortatus dicitur incipiens , crescens , & inv
Pallor , levisque intumescentia faciei , labiis,
Carunculisque lacrymalibus viridescentibus , color corporis initio pallidus , successive obscurus &1ividus evadit. Animae moeror & prostratio , pigritia , lassitudo , cum genuum stupore & debilitate. Dyspnoea a quovis motu & lassitudo incresecenS , gingivarum pruritus , dein tumor & facilis
cruentatio ; fetet tunc anhelitus , g1ngiVae atro Iubrae, molles, spongiosae, dein putres & fungosae Haemorrhagiae gingivarum aliarumque partium accedunt. Cutis hactenus sicca, vel lucens &glabra vel aspera & serpentina , jam maculae subrubrae , subcaeruleae , lividae, Vel nigrae, lyae lenticulares , aliae palmares , frequentes in tib ' , non rarae in trunco , brachiis , cruribus , squam fere in facie.
443쪽
Tendines flexorum tibiae scilicet seminervositi semimembranosi potilis quam gracilis &bicipitis retrahunt tibiam Versus femur , riges cunt; genua tument, dolent, harum partium motus perit , haec est gonagra scorbutica. henia seu languor accedit magnus , & cum diti a motu abstinuere aegri, ex minimo motu incidunt in syncopem , aegri libero aeri expositi , non raro statim moriuntur ; color faciei plumbeus Pleurodyne seu dolores pectoris accedunt. Haemorrhagiae narium , gingivarum , haemoin tyses , hepatirrhoeae mere cruentae , ulcerum
Sensus interea & appetitus cibormn bene se habent, licet corpore anima prostratis, nullus dolor nisi a motu.
Veteres ulcerum cicatrices si quae sint apeririuntur, cutis in tibiis crepat, ibi tumor mollis, lividus, dolens , ulcera fungosa , cruenta. Synochi putres cum petechiis , sudore frigido, menorrhagiae lethales , aurigo , ascites , hypo' chondriasis , contracturae , pleurodyne pe has constringens, constipatio alvi pertinax, dyspnoea subito enecans, urinae paucae fetidae , rubrM , animi deliquia , mors. . Quare dum gingivae putrescunt , palatum
Immune est λQuare sola genua , soli tendines flexorum tibiae, non aliarum partium contracturis laborant Quare facies a maculis libera & animae iunctiones quoad cognitionem , judicium , appetitus integrae λ
444쪽
. Affinitas virus scorbutici cum gravitate spes chica determinatarum partium facit ut in illas agat , illis scilicet prae aliis adhaereat. Vide
dissertat. de medicament.. Scorbutus contagiosus non est in castris , obsita dionibus ; illis parcit , qui victu selecto utuntur ut militum ducibus a milites vero in locis frigidis humidisque jacentes , pane crassis , potu vitioso
utentes , sordidos , moerore coniectos excruciat. Scorbuticum vim recens lympham glandula rum mesenterii , synoviam genuum , sebum cryptarum cutis in tibiis inspissat, vetus cruorem di luit; solida cordis , pulmonis, gingiVarum , t musculorum, apophyses ossium , costarum extrema corrumpit; vix unquam ossa maxillaria carie lassicit , nunquam cerebro nocet , fluida ver ita acria reddit udi cruor attramenti instar nigereVadat, in musculis, & subcute ut serum ess sum , in pectore, abdomine manus anatomicorum immersis inflammet & epidermiden auferat, medullam ossium liquefaciat. Cruor in cute effusas maculas lividas , migrasve inciens reisuitur; unde si incipiant flavescere lmaculae in ambitu , mox color diluatur , bonum lsgnum est. l
Indicantur, I P. Ea auritia quae liberam hu- lmorum putridorum excretionem juvant per rivum, Tenes , cutim , ne ab hujus virus stag natione major & acrior corruptio fiat; οβ auxilia quae hujus virus correctionem diluendo ,
Mulcorando , vel specifice destruendo , moliri
possunt. Auxilia Haeretiea. Victus sit ex vegetabilibui
centibus quibuscumque, ast si possibile est e
445쪽
acetariis reseigerantibus & acidis , sed copiose
assiduo sumptis; inter oleracea laudantur lactuca endium, brassica, avena , hordeum ; inter acida praestant limones , citri , aurantia, grossularia , acetosa , portulam , Pyraceum , pomaceum , vinum album; inter edulcorantia lacticinia omnia,
cremoreS ex oriza, aVena , hordeo , Zagu, panis triticleus, bene coctus, carnes recenteS.
Inter acria caepa , allium, porrum, fumaria ,sysimbrium aquaticum, cochlearia, ossicinar. a moracia , synapi, cardamindum, beccabunga , sedum minus, raphanus, menianthes; optimum est vesci aegrotantes jusculis & ossis ex carne juniorum animalium , aut quavis recenti non si lita, fumove exsiccata, cum multis vegetabiliabus , partim acidis , aut alkalescentibus , partim 1nsipidis & oleraceis. Auxilia omnastica. AEger aerem humidum, setiginumque vitet, jaceat in locis siccis ; aere ca-l1do , Vestimentis non humidis utatur , exercitio moderato Huatur, omni ope perspirationem resit1tuat; ad hunc finem animae tranquillitas , libertas, laetitia maxime conducunt.
Auxilia ehirurgiea hic nulla felie sunt, phlebo, tomia valde noxia est , in scorbulo inveterato
pessimR. Auxilia pharmaceurica optima ex vegetabilibus star alimentorum assumptis repetuntur ; ast in diversis morbis scorbuticis diversa si1nt; maximεVero conducunt quae alvi laxitatem excitant, ut tamarindi, pruna, apoZemata, juscula ex olera-Ce1S, cremor tartari; quae perspirationem juVant,
niorum ramorum abietis piceae ; quae urinas moment, ut oxymel scilliticum , quod parca dosi ,
446쪽
sed pluries in die assumptum , ita ut intra dieri
uncia una circiter hauriatur, quo eXimio mediuca mine alvus laxatur, dolores mitigantur , omnes excretiones juvantur. Narcotica nocent maxime putcumque doloresciviant; vires enim prosternunt, cruorem dissolvunt, metalliea omnia vitanda, imprimis hydrargyrum , ferrum , antimonium ; nocent & c, thartica sortia, aut mediocria , sola prosunt ecco.
Ad os eluendum oleum vitrioli ad guttas decem ter in die in vehiculo, & gargarismus hoc oleo
acidulatus praestant caeteris; deinde prosunt succus limonum , aurantiorum , folia cochleariae , sysimbrii aquatici.&c. 1le Stomacarem. Alternis vero
sudor proritetur initio sumendo his , vel ter in die grana 12. pitularum scilliticarum , vel bolum ex theriaca & camphora, superbibendo ptisanam ex lignis sudorificis haec remedia sedato etiam morbo diu sunt continuanda , ut recidiva vitetur. Laois potissimum caprini serum sale pol chresto parva dosi addito succis antis corbuticis
medicatum optime convenit ad sanguinem lixi-rio acri per renes depurandum ; postea Vero lac integrum reliquias edulcorat.
Balnea tepida plantis aromaticis incoctis, modo nullus sit haemorrhagite metus, diaphoresim ju Vant , humores diluunt, & stuphis vulgo ad sudo' Tem eliciendum adhibitis , praestant; ex scorbuitSsequentibus quatuor frigidi, quintus calidus &dolorificus est. q. Sco titus Γνidus Abraham. Nitetsch. traa, theoreticom Ge. de feo tith exereitus Russiti r Haec species notatur magnis vibicibus nigres' centibus circa tibias & articulos, non raro circδ
447쪽
palpebras, & in ipso albo oculorum , oculi t ment , rubent , & ophtalmia chemosi laborant, gingivae valde tument , decolorantur , remolles.cunt , expressae fundant ichore clavum, fetidum, parotides tument ; cuti vibicibus obscuris, subrubris , vel lividis virgata cum febre acutis doloribus , hujus speciei character est. Viguit vero, Viburgi & Petropoli annis 173a.& 1733. adde urinas intense rubras. S. Morbutus perechiatis Abrah. Nitetsch. Maculae magis atro-rubrae, dein brunneae de 1ubflavae exiguas lentes , vel petechias referunt; h1nc dolor cutis quae in parte tibiarum antica.& circa malleolos his assicitur ; interea genua av1bicibus subrubris non sunt immunia ; harum part1um tumor & dolor, ac pulssis frequentlacrescunt pari passia quo macularum rubedo intemditur gingivae minus spongios, quam in scoriast superitis excoriatae; genaSinthSobsident verrucosa tubercula quandoque fungosa quarum alia Versus fauces producta ; sputa se quentiora, anhelitus fetidior, crotaphites musculus infra Zygoma quandoque tumet, nunquam Vero parotides; vigu1t in castris Ust-Samarae anno 1737. adde ur1nam intense rubram.. 6. Morbutus pallidus Abrah. Nitas ch. Duae v
Nullae in hac specie sunt maculae , Viget phle malia pallida , quae sensim flavescit auriginis inLar , dum viget lymphae ranciditas, adeps sebi
Inlidr 1nduratur ; tunc autem brachia & tibiae mire tument & indurantur; observantur supra manus & tibias concretiones tophaceae, genae magis insantur , genua magis contracta , gingium manus molles, minusque Putridae, quandoque
448쪽
angulo mandibulae inferioris excrescunt sungi maxillae invicem apprimuntur , parotidibus , ero taphitis & masseteribus simul quandoque indua ratis ; hinc scorbutus pallidus tophaceus. Clim vero serum vappidum in textu celluloso cumulatur, anasarca scorbutica est; si in pulmonibus , asthma & hydrothorax seorbuticus; si in domine, ascites; si in intestinis, diarrhoea , atque cum acrior evadit haec lympha, dolores erodentes sparsim dirissimos inducit; at non vigent magis quam ubi costae sterno junguntur ; hinc dira pleurohne caries costas ita corrumpit, ut ipsae 1ecedant a cartilaginibus , unde quidam strepitus inter respirandum, sed prius asthma spasmodiacum , sutacans , diarrhoea colliquativa, & to minosa , vel astites lethalis , haec species seorum
rus pauidus muriaticus dicitur ; in genere vero scorbutus pallidus aliis est diuturnior , cum tota aestate , & usque ad autumni finem perduret. Tophaceus observabatur Borgo in Finlandia i 7 2.& muriaticus Aboae I 743.7. Scorbutus ruber Abrah. Nitetsch. Debilitas extrema, cutis admodtim rubra, genae tumidae & pendulae , cachexia profunda, gingiVae maxime iungosae, putres, fetidae, purulentae, genua contracta ; haec species etiam lenta in castris Ust-
Samarae observata. 8. Scorbutus calidus Abrah. Nitrsch.
Nulla intumescentia, corpus potius macilentum, gingivae nec fungosae , nec fetidae, sed calent admodum , ita dolent & turgent, ut levem tactum aeger non toleret, dolores non ita fixi ac in scor-butis seigidis; aeger continuo querulus statum suum suspirando deplorat, febre exacerbante anomala affligitur; dolores vagi nunc dorsum dimittunt,
449쪽
M dimidium caput vel integrum, necnon collumes dentes excruciat , vel illico intra vel extra thoracem se proripiens Orthopnoeam & pleuro- dynem excitat: si vero fixi sint, abdomen colicis , nephralgia, is tauria & spasmis extrema to quet ; genua valde rigida, & contracta , minus tamen tumida & inflammata quam in scorbutisfiigidis, nullae maculae ; urinae demum ac febris hanc speciem distinguunt; urinae scilicet sedime tum crassum & arenulosum, atque pellicula tenuis , alba , adiposa , supernatans. Observata Via burgi es: haec species.
XXVI. Elephantiasis , Ladneria. Elephanti morbus & Elephanti s Aretaei , .
de morbis diuturn. lib. 2. cap. I 3. Et
phas Levretii lib. 6. Plinii hisi. natur. lib. 26. cap. I. Lepra Arabum vulgo. Ejus varietates Sabria simi ac Leontia sis nomine insigniuntur. AEgri Elephantiaci Gall. Laries , ElephantiqueS.
Morbus est AEgypti endemius , nunc in Europa exoletus , chronicus , contagiosus , cujuSsymptomata characteristica sunt, I'. cutis elephantina , dura, unctuosa , hic & illic crassa , rugosa, rimosa , aspera , anserina , nigricans , pilis destituta ; Σ'. stupor , anaesthesia potissimum an tibiis, manibusque acus puncturam Vix sentientibus ; 3'. deformitas faciei horrenda , genae
atro- rubrae, rugae seontis leoninae , aspectus fixus, Oculi rotundi, nasus resimus, nares fetidae, crassae, intus obstructae , risuis satyrorum, mentum complanatum.
450쪽
His adde vocem nasalem , raucam , mores doKlosos , malos , somnia terrifica , gravitatem corporis, pustulas si cas & vitiliginem, scissuras,
leu rhagades in pedibus , cariem VomeriS , glam dulosam dispositionem , urinam jumentorum, alia. que benemulta apud Gordonium , Marcellum Donatum , aliosque autoptas invenienda.
Hic morbus uti syphilis, aliique hujus ordinis,
cum inveterascit exulceratur , ossa cariosa reddit cum fetore horrendo , mediantibus his myaLmatis contagiosus aes, ulcere & carie delabuntur extremae partes, ut digiti pedum, manuumque. I. Etiphantiasis Orientalis. Morbus sancti La- ari Aretaei de morbii diuturn. cap. 13. Prosper. Alpini de morbis AE ptiorum. Lepra Arabum. Ea est quae ex oriente, tempore migrationum
in Palaestinam Religionis causa institutarum , in Europam secunda vice allata fuit, & ducentis abhinc annis exolevit; ea Vero minime a luesyphilitica ortum duxisse censenda erat, aeum haec lues tunc temporis nondum in Orientem , nec in Europam irrepsistet. Hanc tribuit Alpinus piscibus lutulentis quibus vescebantur AEgyptii, iisque salitis, & aquae cce nos ae quam potabant. Symplomata hujus morbialia in incubatione, alia in vigore , alia in fine I'. Elephanti is occultae signa sunt juxta Gordonium, Prose rem Mons peliensem , color faciei rubens , Vergens ad nigredinem, anhelitus immintatio , Vox raucescens , capilli graciliores & ra riores , perspiratio & anhelitus subfetidi, mores melancholici , mali, dolosi , somnia terrifica , ephialtes , in quibusdam pustulae scabiosae, NmOrphaea per totum corpus , foeditas cutis, sed nondum corrupta figura corporis, ager ΠΟΠ