장음표시 사용
541쪽
imo oleum terebinthinae fervidum injectum his indicationibus satisfaciunt. In intracto quae a suppressis sanguissuxibus an
sarcam eXcitat, quae a repetitis phlebotomiis aut haemorrhagiis fit, interna remedia & analeptica requirit, inde vero vix unquam timenda gangraena , vertim infit trationes quas humorum dissolutio putris & ulcerosa creat , quas febris amphimerina suppuratoria , caries & ulcera i terna fovent , non raro post longum tempus erysipelatosam excitant inflammationem , quae gangraenam lethalem & immedicabilem accersit; frustra diureticis catharticisque eam debellare conaris , inde vires prosternis; infelices issint scarificationes quae mortem accelerant; inutilia sunt, quae a medicinae & chirurgiae penu petuntur, auxilia. Emhi o seu crispaturae aponevrosium tria posisunt opponi remedia ; I'. laxantia ut diaeta humectans, phlebotomiae repetitae & topica emollientia ;2'. si ea non sussiciant,incisiones aponevroseos sunt instituendae ad sussicientem altitudinem, illae autem
apone v roses utut sint in trunco tenues & in ariu-bus magis crassae , per totam corporis superficiem extenduntur, tales sunt quae musculqs humeri, ulnae , femoris , capitis , colli, palmae manuum M plantae pedum vestiunt. Dantur aponevroses dupli-Calx , quae musculos temporales , quae in dorso magnum dorsalem, sacrolumbarem. &c. in abdomine rectum &c. involvunt: solvendae sunt illae apo-nevroses , si ossibus insideant, ad os usque incisiones penetrare debent. 3'. Demum sensibilitas partis irritatae tollenda est , quod praestant caustica ut oleum terebinthinae, caryophyllorum, cinnamomi ,
aut alterum oleum deitillatum ex planta aromatica;
sic oleo terebinthinae curatus est Carolus Nonus
542쪽
vero ea non sufficiant , oleum etiam servidum
adhibendum est, quod Lapeyronius adhibuit in
punctura tendinis Principis de Dombes; tendines vero majores ut & nervi puncti dum oleo servido , tum excisione curantur. Ubi gangraena a morsu viperae metuenda est, debet pars dentibus viperae tanquam duabus aciculis puncta , sine scarificationibus assuetis , foveri vino vel aqua vitae in qua dissoluta sit theriacae drachma , simulque theriaca ad drachmam unam semel vel bis usurpari, qua sola methodo omnes sanare consueverat Chirurgus La Morte. Infiammationes maligna seu gangraenosae vel ab externa , Vel ab interna causa pendent ; si ab interna pendeant, nunquam juvant scarificationes ad vivum usque protensae. Rursiis inflammationes a causa internu sunt vel externae vel internae ; internae pendent a principio
deleterio fluidis commixto, quod phlebotomiae tot iere nequeunt , adeoque phlebotomiae vix unqu3m in illis conveniunt, solum perfugium est in antido iis , cardiacis , alexi pharmacis , sed ita promptu hae inflammationes internae , sopito dolore , abeunt in gansrMnam , ut nulli remedio locu
supersit. Externae vero in flammationes gangraenosa non ita certo mortem inferiunt, dantur enim gangraenue
criticae , & quae criticae non iunt, si e non ultrδpartis inflammatae limites sese extendunt , im
oborta suppuratione in marginibus sponte quando' que segregantur a vivis carnibus. Cavendum tamen ne tabum putre, quod efformatur , rep)t in Vicinas partes , quod in inflammationibus g3Π gmnosis per infarctum ortis metuendum , multo
minus in gangraenis siccis, veI infiammationis
543쪽
eausticis quales sunt erysipelata , escharotica , anthraces , crustae gangraenosae , &c. Ad suppurationem promovendam in mortuis illis inflammationibus , intus & extus usurpanda sunt quae calorem & stimulum procreant, topica sunt aptissima resolventia & di phoretica actuosa, non raro synapis mi iacti ex fermento , camphora , sale armoniaco , synapis semine , cum aquis spirituosis & oleis essentialibus aethereis. Si vero jam gangraena aedsit, sperandum est; si fixi jam sint limites ejus, si margines inflammati suppuratiotii se accingant , tunc partes mortuae scalpello incidendae vel exscindendae intactis vivis; si vero cessante gangraenae progressit nulla sit suppurationis spes , spiritu nitri do ni partes
mortuae comburi, ut Vivae ad suppurandum uaecitentur , & tabum putre destruatur. In ersi Hatibus gangraenosis infarctus est maximus vel valde extensus; horum vero cura exigit I . ut carnium mortuarum phlyctaenis, maculis lividis obsitarum infarctus solvatur; ut harum carnium succi h putredine immunes serventur , Condiantur; 30. ut carnes vicinae stimulentur ad suppurandum ; 4'. ad promovendam ope suppurationis mortuarum separationem a vivis. Antiputrida quae ibi conveniunt sunt I'. Rce-
tum , spiritus salis, sulphuris , vitrioli aqua dialuti , salia neutra , imprimis sal ammoniacum. 20. Spiritus terebinthinae , essentia rabel, spiritus nitri anaticis spiritus vini partibus dulcificatus. 3P. Sal marinus , nitrum. V. Resinae & balsama , terebinthina, myrrha , camphora , styrax, pia 3'- inum , aqua vitae , spiritus vini. 6'. Exsi eantia halsamica, ut myrrha , colophone, aloe , resina. 7'. Rodentia urentia, ut oleum ferVens ,
544쪽
ferrum candens, aerugo, spiritus nitri hydra gyro seius , aqua phagaedenica. Furunculi majores summe dolorifici non inebdendi sunt quandiu crudi & dolentes, nisi in peribaraeo vel vulva siti sint tunc enim metus est, ne pus sibi sinus cudat; exspectanda suppuratio quae
concreta solvat, & crassamentum maturet.
Erysipelata caustica quae crustaceam escharam faciunt, pendent a vi materiae lapidem causticum aemulantis; harum crustarum separatio pariter debet promoveri per olea emollientia & dige tiVa , ut ceratum Galent; si eschara crassior fit, ea incidenda,& ubi secedunt avellenda fragmenta; vitanda spirituosa actuosa ; juvant tantum topica resolventia, anodyna. eodem modo tractandi, vitanda sunt irritantia, monente etiam Paraeo, lenia emollientia e suppurantibus eligenda ; tantum apex emortuus oleo ferventi vel 3 qua forti comburendus , dein exspectanda suppuratio ; retardatur etiam escharae putredo ope spiritus aerebinthinae , essentiae rabel, spiritus nitri dulcificati cum spueritu vini, sed caustica tutiora sunt.
amrbustione cautem tantum erodit, soavero ultra penetrat, dolor & pertinacia malore sunt quam ubi carnes ipsae comburuntur , quippς secretoria cutis irritata fundunt serum acre & co Piosum , quo affectus perennat adhibitis unctuosis. I Q. Antequam infarctus , vel tumor excitentur, igneae partes extrorsum ducendae solutione vitrio li, atramento , spermate ranarum, albumine Ovi, nuce gallarum , Vulnerariis , astringentibus herbifi Σ'. Accedente infarctu indicantur emollientia , laxantia , adiposa , Unctuosa , Olea. butyrum
3'. Si inflammatio adveniat his missis, fomen 'ex
545쪽
ex aqua tepida , mucilagines , lacticinia , farinoia usurpantur , dc propter saevitiem doloris addun
'. Quandoque anodyna paululum vesatilia adhibentur, ut camphora, flores fambuci; sellatabaci, hyoscianii, sapo, stercus avium, dic si dotator mitior sit , caepae coctae vel tritae conveniunt.
3 . Cum pars ambusta silppu ationem putrem fiappeditat , antiseptiea , ut Vinum , aqua vitae 3
nitrum, sal marinus indicantur. Periti sunt qui tamditi utuntur solo vino , qu diu propter sensibilitatem non licet aquam vitru addere , mox puram admovere , usque ad integram sanationem. Juvat non raro folia viridiarabaci, vel betae apponere, & super splenia vino madida applicare, quae sic vulneri non adhaerebunt.
Si frigori vel gelu debeatur sphacelus , amputatio non est Instituenda quandiu nulla est dissolutio putris , quae sola viciniam inficit , & in vivomstituenda est amputatio, non in mortui carne. Pars congelata statim nive vel aqua frigida est confricanda, ne subito regelascendo creperit Vasa pinterea cardiaca sidorifica intus usurpanda. Si a putredine antecedenti humorum in vicinis partibus ortum duxerit gangitaeha ; Vel ea pendet a dissolutione massae sanguineae , & in hoc casu doaegro conclamatum est ; vel pendet a peculiari acrimonia venenata , adversus quam datitur specifica antidota , ut in syphilita , scorbulo , scabie . & tunc illa antidota usurpanda sunt; si ab
ulcere putrido oriatur , tunc adhibenda sunt antia septica sertiora, ut i R. balsamica, quale est oleum terebinthinae. Σo. Salina, ut sal marinum, nitrum ιsal ammoniacum, pulverata & magna dosi adipersa. 39. Estharotica ; ut acidum nitri duleim m. III. Pars II. M m
546쪽
ue s GENERA ET SPE eis scatum , aqua rabel, imo oleum bulliens , una guentum AEgyptiacum, Viride a ris , aqua phagaedenica, sublimatus corrosivus , &c. inde fit ' hara quae carnes a putredine defendit, usque quo suppuratio partem sphaceiosam a sana separ, erit ; non tamen negligenda intiis alexipharmacta
D mal des arderitS. Morbus est chronicus , in quo artus, ut pedes
trianusve post stuporem & dolorem , uiplurimum sine tumore arescunt, exsiccantur, & sensu, motique amissis sponte inplurimum a corpore secedunt. Differt a gangraena, 10. quod in gangraena sit tumor utplurimiim inflammatorius. Quod pars gangraenosa in putredinosam mollitiem foetidis mam Vergat. 30. Et quod citam mortem intentet; necrosis vero partes mumiae siccae similes reddat vix fetidas , nisi ubi mortuum a vivo separatur, ac per menses divexat. Differt ab arthritide scorbutica quacum conVe nil ratione dolorum , quod in arthriti de illa sint stomacaces signa, dolor noctu ursentior sit, nec
Species hujus generis a nemine distincte traditae sunt, excepta necros ustilaginea, de qua nuper Clariss. Salerne plura docuit; caeteras primus fere Ill. Quesnay in eximio tractatu de gangraena sicca tantiim delineavit. Sanguis viscosissimus , tenax , nigricans , &ea siccitate ad putrescendum ineptus, simulque in
extremis partibus haerens , sero per calorem, Ven
illationem , diaphoresim evaporato , hujus morbi
547쪽
est materia morbifica, inde stupor, dolor, sivedo
ssiccitas , mors partis, atque in limitibus superveniens suppuratio gangraenosa, corruptio tendinum& ligamentorum sine ullo dolore , artum nigrum 'siccum, mortuum a vivo segregat. 'I. Necrosis ustilaginea. LUESor.
An sit idem cum malo ardentium Θ vide Mez rat , Histor. Franciae anno io9ο. licet morbus ardentium cum arthritide scorbutica magis assinis videatur.
Ustilago vulgo secati eornutum, Gallice& Isigia errore, de quo scripsit Moellerus, Comment. Lipsiae anno Z 5 a. pag. 63 . Vocatur illud 1ecale , cujus spicae gerunt aliquot grana, sex vel septem lineas longa cornuta, exilis nigra , initis alba , Germanis Brand & Mulier orn dicta , ab ustilagine Anihelia dicta diversissima. Nam in . lagine tritici, avenae , semen esst intus nigrum& pulverulentum, non corniculatum. Secalis Cornuti proventus uber est annis pluviosis , & in agris paludosis , quales sunt Soloniae juxta Aureliam , inde forte Secalauniae Latinis dictae , Magri Blesensis, Vastiniensis, Bituricensis Provincite hic morbus epidemice grassatur , scilicet quoties deficiente tritico abundat hoc secate , quo
Pauperes panem conficere coguntur; unde viget epidemia statim post messem usque ad hyemem plures mares quam feminas adoritur , & siepiugapud Solonienses pedibus quam manibuS nocet
548쪽
1 8 GENERA ET SPECIE ssorte quia in locis humidis illi laborare consis
Illa morbi species sine febre , sine tumore pec des vel manus aggreditur, doloribus intensissipatur , colorem nigerrimum & siccitatem sum mam partibus conciliat , ac demum post plures
menses artum mortuum a corpore segregat; visi sunt trunci cruribus orbati, alii uno crure & uno
brachio , rarissimi ambobus cruribus & hrachiis mutilati ; pluries accidit ut digiti pedum insciis
excidant, paucissimis extremus nasus delabitur. AEgri Solonienses in Noso comitam Aurelianense deferuntur, ubi observati sunt a Chirurgo Noelio,& nuper ab Illui1 T. Medico Salerne., Incipit morbus a lassitudine, sine febre, sine
inflammatione , raro rubent partes extremae ; se Cies vero, totaque cutis pallet ac livescit, venter induratur & tumet, mens hebes est, hebe ludo crescit cumῖmorbo, urina & feces rite secedunt seces tandem sunt fetidae, corpus emacia tur , pedes & manus stupore assiciuntur, cum dolore deinde punctorio, qui ctim atrOX Piulsus frequentiam fugacem cum sudore capitis &epigastrii excitat; secus pulsus est parvus odita debilis, ut vix percipi queat; appetitus 1nte' rea non deficit, ab alimentis calidis laeduntur resudant, raro accidit dolorem pedum, manuum que esse urentem & rubore stipatum , quod solus refert Noelius. Verum tamen est hosce dolores atroces mitescere, si artus aeri frigido exponantur, interea frigescunt & pallent aegri , dissiculter 'movent, dolor sensim assurgit a pedibus ad ii biam , crus, &c. a manibus ad ulnam, humerum, quae partes successive exsiccantur, & ita nigres Mint, ac si fumo fuissent induratae; tunc vero
549쪽
eum nigrestunt , cessat dolor partis , imo sensus& pars mortua est , sed sicca , non fetens ; cutis videtur corrugata , quasi , ait Noelius, diu in aqua frigida stetisset. Necrosis illa demum initur in tarso , tibia, genu, &c. & tunc linea quaedam cuditur separans vivum a mortuo , qualis cuditur ope lapidis infernalis ; illa sola linea humida est, putris de fetida, sensim per frusta aut artus integri mortui , carbonis instar nigri a vivo segregantur, aliquanditi vero haerent ligamentis tendinibus laciniatis nondum omnino dissolutis. Si imperite
cataplasmata maturantia applicentur , acceleratur lapsus artuum, sed cum periculo , quippe gangraenascit etiam pars viva; ii vero opus soli naturae committatur , aegri quidem artu truncantur , sed sine dolore, sine ulla haemorrhagia, & sic mutilati per menses & annos Vivunt. Quare nulla sit haemorrhagia, etiam diim crura ex acetabulis coxendicis separantur λ quia sanguis est niger , viscidus & veluti siccus ; talis enim se me exit e vena, cum initio morbisecatur ad do .lores sedandos ; tenacitas sanguinis quandoque ea est , ut non facilius secetur cultro quam ipsa caro indurata ; e centum & viginti quibus artus a Chirurgis fuerunt amputati, vix quinque ultra sex
menses superlant; ast qui opus naturae commiserunt, plures multo evaserunt. Hoc secate cornutum anatibus , ac porcellis datum ab ipsis statim respuitur ; hoc tamen umgente fame , & cum furfure mixto rutentia animalia instar hominum male assicivmur , & ene-
De cura hujusce morbi consulantur Ill Oueis , Salerne, Starp. In summa suffecerit dixisse initio indicari parvam dosim theriacae, unam, Siteram
550쪽
ve phlebotomiam, fotum ex aqua Vitae campho rati; ast cum pars induruit, & nigrorem con traxit, fugiqnda maturantia ; ubi exulceratur sola anti septica & exsiccantia conveniunt, ut oleum terebinthinae , pulvis eX sale marino , vitriolo, ac demum eXspectandum donec pars sponte excidat: hinhinae in gangraena utilissimae usum in necrosi damnat Sharpius. a. Necros, a pinu Illust. Quesnay , de oang nasced , pug Hildani , centur. q. observ. 92. Virus humor venenatus in animali ipso quod
laborat genitus , Vel ab alio communicatus, unde a Venenis per Vulnus immissis aut ab alio regno petitis differt, huc refer virus venereum, scorbuticum , arthriticum , herpeticum, cancrosum ,&c. Virus quod necrosim inducit debet vel sanguinem ita inficere ut in eYtremis partibus coaguletur , exsiccetur, vel ut Vasa ita corrugentur , ut exsuccae siccaeque carnes evadant, debet it que idem mcere intus quod extus patrant caustica, ut lapis infernalis ; quippe in escharam mutari debent partes quae necrosi assiciuntur in senibus illa mutatio tanto facilius contingit, quo sanguis ad siccitatem & viscositatem magis est pronus.
SeneX 72. annos natus podagricus mense Augusto frigus quoddam molestum ac stuporem in Pede persensit, sine ullo dolore & tumore Vel minimo, de his minime sollicitus fuit , tandem aucto stupore pes ejusque digiti lividi deincep
nigri evaserunt, & necrosis sensim sese patefacere, sensimque versus genua serpere visa est. Hildanu accersitus mense Septembri , pedem & crus adsuram usque sphacelatum instar carbonis nigrum νkrigidum , M supra modum siccum , extenu'