장음표시 사용
531쪽
Iosam, philconiam, &c. sanavit.. In juvenibus celerior est etactus quam in annosis; dosis granorum Ι4. saepius lassicit. io.Eleuis AE ptiaca, Tarbo AEgyptioriIm.
Apud AEgyptios , ut mihi retulit Illustr. Pery .
Doct. Med. Anglus, recens ex AEgypto redux, viget morbus endemius, Tarbo dictus , qui pedum , manuumque exulceratione, atque doloriabus atrocibus est insignitus, quique successu temporis articulorum affectorum successivum lapsum inducit; addit intermittentes febres fere nullas in hac regione , ast scorbutos plurimos observari.
XXXVIIL Gangraena , Gangriane humide. Cujus ultimus gradus Spacelus quibus dani
plura successiva signa gangraenam praesentem denotant; iri mors partis , seu ejus anaesthesia immobilitas , frigus ; Σ'. textus facilis laceratu as'. color lividus, griseus , deinde nigricans ; '. dissolutio putrida cum fetore cadaveroso. Discrepat a necrosi 1', inserina tumido, pu-rrida dissolutione ; color ex roseo nativo mutatur in atro-rubrum, vel in pallidum, deinde livia dum , ac denique nigrieantem , vel cineritium. Calor nativus mitis abit in frigidum gelidum. Consistentia elastica mollis abit in flaccidam , lacerabilem, dissolutam. Motus proprius omnis est vel musculorum .
Vel arteriarum ; motus muscularis partis gangraenosae cessat, licet pars tota ut minus motum habeat h vieinis musculis , ut a musculis ulnae ; putisatio vero arteriae quandoque subsistit, quandoque evanescit in parte gangraenos
532쪽
Demtim ocius, seritis gangraenosa pars fetet putrescit, dissolvitur, quod in necros non accidit. Gangraenae primus gradus vulgo a Medicis Scholasticis gangrana proprie dicitur, partis mors definitur , in qua tantum adest tendentia , & dis
positio proxima ad putrefactionem ; verum n mina morborum generica non debent mutari pro diversis eorum gradibus ; secus triplicandus esset
eorum nunyerus. Partes omnes m lles, & potissimum suidae animalium, maxime Vero eXcrementitiae, cruor etiam sponte tendunt ad putredinem, a qua, durante sanitate, immunes fiunt, per novam chyli acescentis admixtionem , continuam humorum resolutionem , & putrescentium excretionem, adeoque fluidorum circulationem, docet
Physiologia potissimum Statiliana. 'Adeoque ubi sui da extra, vel intra Vasa haerent , nec depurantur, ea tanto cititis putrescunt, quo magis aikalescentia sunt, quo acriori
calori exposita , & aeri pervia , nisi viscositas , siccitasque motum intestinum putrefactorium insepediat; docent experimenta culinaria. Putrefactio itaque, seu molecularum sulphurearum volatilium , & aikalinorum volatilium salivm accessus, & lucta mutua est causa essiciens gangrae nae , ubicumque solita ejuslimpedimenta deficiunt. Principia vero gangraenae sunt quae fluidorum depuratibnem impediunt, eorumque motui putre dinoso favent, si tamen necrosim excipiamus, quae alterius indolis videtur esse , adeoque diversum genus constituere debet,. Gangraena supponit fluida resolutioni apta, non Vero glutinosa , adiposse , sebacea , maxime Vero Cruoris in vasis congestionem , ejus vero princi
pia diversas species distinguunt.
533쪽
T. Gangraena a contusione D. Quesnay , cap. z. de pangmnd Pq. t. In carnibus valde contusis vasa tenerrima lacerantur, fluida in textum cellularem delapsa coag Iantur, caetera in textu vasorum intercepta haerent , hinc putredinis initium ; ast natura hos obices superatura majori nisu cruorem in has partes impellit, unde affluxus, infarctus, phlogosis, dolor obscurus; nervis scilicet a contusione in lutis, mediante calore acceleratur set suppuraestio , vel putredo gangraenosaec
Contusionem saepe comitatur commotio nem
rum , unde eorum stupor a inde intercipitur fluidi nervet irradiatio vivifica , inde laxitas partis major , & novum gangraenae principium, maxime si
Commotione per osseam compagem ad cerebrum perventa delirium accedat; unde fit ut natura opus thm resolutionis . tum suppurationi; negligat; inde stasis putrefactiva ulterius progreditur. Si vero vulnus adsit, adeoque aeris accessus, si vulnus a selopeio carnes altius penetret, sinusque cudat, ex quibus fluida vitiosa dissicile et bantur , ibique sit summa vasorum destructio , & fluidorum ignea acrimonia; inde principiis
conjunctis fiunt gangraenae celeriter depascentes. Tabum etenim gangraenosum vasa vicina emo
tua subiens , inficit, corrumpit; nil enim ad cadines di luendas & suida corrumpenda aptius ;nisi vis vitalis quae suppurationem molitur, hoc tabum expellat, & contagii e ctum arceat ; utri pomo putri. pomum contiguum , ita a dente Carioso dens vicinus , & caro spha latae parti continua sphacelo inficitur, vasis capillaribus t hum veluti segentibus , nisi fluido in circulum MN adverso truso repleantur, e thema ita tum
534쪽
dum cum textu carnium pastaceo, sine tensione sine calore notabili cito livescit, Vulnera contusa ambit , circulo rubro sensim a centro recedente di gangraenam designante. . 'a. Gangraena ab insiliratio e D. QueisV , ρ-.
Quoties intra textum cellularem , in adipis locum succedit lympha, serum, pus , lac , loebia, aliusve humor facile putresc1bilis , toties intume Centia mollis , flaccida , v1x dolens infiitrationitribuitur, quae a ouadruplisi principio dependet;
scilicet 1'. a laxitate praev1a partis intarciendae ;αφ. a copia fluidi 1n pictura , 39 ab obstructione Vasorum anguiferorum utplurimum e spe laton ; '. vel a venarum strangulatione tum per Externam pressionem, tum per spasmodicam consetrictionem quam indueit irritatio. Haec infit ratio phtificis, scortaticis , eon' lescentibus plures haemorrhagias, diarrhinas i, phi botomias passis , morbis chronicis cum ampham xina junctis , ulceribus , Erysipelatibus a magestensione ortis , vulneribus venenatis , lactis & linctiorum refluxibus , hydropicis morbis, &c. sin Pervenit; quoties enim eruor venas difficilius smbit, & a retro pellitur, toties ibi stagnans in extremis arteriis languineis lympatica diducit, Niymphaticus humor, quo onustus est , uberim
subit textum cellularem , ex quo vix reverti PQ test in circulationis vias; adeps quidem inibi lent Progrediens a putredine immunis ferme est , ut Pote Viscidus ; vertim humores serosi ibi stagnam tes solida relaxant, & si calor accedat & acrimo nia , demum putrescunt, & gangraenam incitant, 3. Gangrarna ab stangulatione , D. Q sinu s
535쪽
Si vasa sanguifera, tum venosa , tum potissimum arteriosa ab aponevrosibus , membranis , ea piisve, ligaturis , compressionibus , nervorum vulneribus, acri irritante quovis, eoar tentur , languet statim circulatio inter ligaturam& cor , & in ramis vicinis; unde gangraena , quam praecedit infarctus tumidus rubore αphlogosi iugaci stipatus , si venae sint strangulatae ,
hinc textus flaccidus elapsa inflammation mollescens iv pastaceus ; si vero arteriae sint strangulatae ut in vulnere cranii , fasciae latae , vel nullus tumor extus appareat , sed tantum mollities , pallor rapide crescentes , veI tumor inflammatorius , tensivus initio sed cito in fla cidum cedema terminatus , & deinceps sph celus ab stagnantis. cruoris & ly mphae in textu celluloso decubitu. Si ligaturae tantum venas coarctent, inde tumor maximus & ab infarctu gangraena , si ligatura simul arterias coarctet, gangraena etiam sicca potest oriri. Idem praestare possunt tumores in inguinubus ,& axillis posit1 indis enim pressis venis
tumor magnus , pressis vero arteriis atrophia Scnecrosis , vulnera simi vel puncturae , Vel incisiones , vel contusiones vel lacerationes , quae
Puncturae a b clavis , acubus stylis , spinistrachini, aculeis ratae , ononidis &c. si nervos
aut etiam fibras nerveas attingant, non Vero
transversim secent , si aponevroses irritent , eadem die sne infarctu tumido notabili, partium Vicinarum gangraenam ab strangulatione indu- eunt , quam accelerant spirituosa & aromatica , tollunt profundae incisiones , quae laXant textum , sedant olea tepida
536쪽
Verum si gan graena non nisi post quatuorvet sex dies a punctura se prodat, stranguiatio tune Oritur a causa physica scilicet a fluido quod infundo vulneris corruptum mense ranas irritat,& inde strangulatio gangraenam late diffundens ;Perperam ill ae gangraenae tribuuntur degenerationi humorum , cacochymiae , Veneno. . Gangrana a Veneno Quesnay coP. za, Inter venenatos serpentes sola vipera apud Gallos debet reponi, nec aliud est vere Venenatum animal si vespam & apem excipias. Quidquid de aliorum hujusce regionis serpentium eneno traditur , error est plebis ; soli serpentes duobus dentibus in maxilla superiore armati
Vipera manum momorderato hominis , qui vulnus illico suxit , ast lingua et , referente Paraeo , multum intumuit , vix loqui poterat , indub in syncopes lapsus fere moriebatur , bra chium ad scapulam' usque emphysematose tumuit cum dolore. Alter quem viperae caput abscissum Pupugerat cardialgia affectus, dein pressionem Pectoris ante & pone quasi ferreis vectibus
VinctuS esset , expertus , cum eum pedes sustinere recusarent , devectus est in lectum , ubi difficillime respirabat; accessit magnum frigus per horas duodecim pulvere viperino calor rediit, sudore oborto brachium enormiter intumuit Cum toto latere ad umbilicum usque ; accessit nigra echymosis in illis partibus , embrochatio nes spirituosae & theriacales per tres septimanas
Aliis vipera morsis magna debilitas, syncopes , sudores frigidi, vomitus , ardor viscerum quan doque superveniunt , neglectis remediis pars
537쪽
demorsa & vicinae gangraenascunt , nisi mors
gangraenam praeverint. Gangraena ab infammatione,D. Quesnay et . Inflammationes gangraenam inducunt tum ratione infarctus systrophici, tum ratione strangilationis vasorum a ner Wis & a pone osibus irritatis , praestant idem inflammationes purae intemsissimae quae suppurantibus acribus pertractantur. Inflammationes maligna primo aspectu videmtur erysipelaceae , partim tumidae , sed tactu frigidae , & veluti durae , sine ulla elasticitate aut tensione ; adacto scalpello nullus fere sensus , accedunt pustulae lividae , pulsus sensim minuitur,
mors accedit; has inflammationes numcupat D. Quesn3y. Inflammationes quales in anthrace obse Vrantur , quae licet lapsu escharae siccae & nigrae accedente suppuratione feliciter quandoque ter minentur, alias tamen carnes ad usque ossa corrumpunt , ut anthraces illi quos observavit Paraeus, & malum ardentium Vocant Franciae Historiographi. Inflammationes ero elato acres gangraenam aliam inducunt, nam ardor inflammatorius alius pendet a principiis mechanicis seu valido arteriarum & fluidorum attritu , alius a Physicis , scilicet a caustica humorum acredine ex qua phlyctaenae erysipelatibus adnascuntur; calor urens Rdest , interea pars consistentiam indematosam cito adipiscitur, & gangraena late serpit. Demum inflammatio per nimium infarctum Recersit gangraenam quae clim magno tumore de num livescente & remollescente stipata sit, distinguitur ab inflammatione maligna; gam graena imminet si tumor deprimatur , rubedo
538쪽
GENERA ET SPECIE sobscuretur, calor extinguatur, elasticitas evane ca carnes pastaceae , compactae fiant, dolor abeat 3. Gangmna ex ambustione D. Quesnay, cap. IUPars ipsamet profunde ambusta sphacelo sicco seu necrosi assicitur, venae Vicinae ob influxum
Ianguinis & systrophicam inflammationem dolore atroci & humido sphaceio , pustulos: quandoque erysipelate prilis inflammatur.
6. Gangraena a gelu D. Quesnay, cap. zy. Gam aena a frigore nimio Vandermonde , Iunio ιυδ
Ille sphaeelus incipit a dolore frigorifico atrociquem sequitur stupor , pallor aridura partis
potissimum extremorum ut pedum ,. manuum, 'entulae , nasi &c. quae partes dein cedematos: intumescunt cum motus impotentia, & demtimigangraena etiam supervenit
Adolescenς cum pedibus nudis per nivem iter Iecisset , dolores atroces pedum sensit, in Νο- socomium delatus , igni admotus dirius doluit palma pedum , subtus pallida , frigida minim tumida , superne pedes rubri , tumidi, calidi ,
atrorubri , tumidi vix sensu: praediti, tibiae tumidae , cutis dura , purpurea Venis Violaceis variegata vestigium digiti servans, calida , dolor lancinans, pressionem linteorum. non sustinens, alibi pruritus a frictione. lancinans, pulsus durus , stequens, cephalal 3- Intra scitulam plenam aqua Digidissima identidem renovanda , cum nive & glacie ulterius frigefacta , immissi sunt pedes per horam, indo levamen , deinde per bihorium, inde nigredo
digitorum evanuit , tumor decrevit , dolores imminuti ; balnea sexies repetita sunt, Vesper Dictiones ex aqua fiigida , dein vinum aroma lacum & camphoratum intra octiduum aegeτsanatus abiit
539쪽
7. Gangraena a putredine. D. Quesnay , cap. a Q.
Ea est quae ab antecedente putredine dependet 1'. si a dissolutione putrida humorum, sphacelus sine dolore . accedit, ac forma emphys ematis intense. rubri vel coccinei , quasi erysipelatosi se prodit : aegri paucis diebus interpositis fato cedunt. Visa est illa gangraena in variolosa per totum
fere corpus diffusa, Ephem. German. cent. F. Obfer .
8a. Cutis pressa stillabat homorem sanguinolentum, omnis scarificatio in hoc morbo haemorrhagias incoerciuiles excitat non secus ac in scorbuto. Σ'. Si a suppuratione putrida pendeat, signum ess tabum putre in massam sanguinis resorptum , principio. Vitali energiam suam abstulisse.
2itrophica, tunc pars remollescit, sensum amittit, cic rubedo in livorem mutatur. 4'. Quandoque supervenit a fluidis extravasatis echymomatis , excrementis in vesica, alvo retentis , In hernia, ulcere cavernoso, &c. congestis. PraxIS.. In gangraena datur semper infarctus & tumoria sanguinis affluxu, quem natura concitat eo fine ut languis uagnans tum ulterius promoVeatur, tum resolvatur a calore , tum demum ut suppuratione tanquam tutissimo & felicissimo remedio mortuum a Vivo segregetur. Infarris vero & tumor vim vitalem suffocari
aut cito su catum iri indicant quoties lividitas Ut mollities . pastacea, aut firmitas iners Mtensione destituta accedunt , adeoque immunuendus est , quod praestant x'. diaeta liquida resolvens, phlebotomiae repetitae ; Σ'. scarifica
540쪽
s o GENERA ET SPECIE stiones quae nunc ad textum cellularem tantum 'nunc ad musculos ipsos infarctos pro sede mali' debent pertingere , additis dein antis epticis & ρε solventibus, necnon suppurantibus, si luperficiari, tantum immineat gangraena sed si pros da sit ,
tantaque tabes solidorum ossium , artuum, ut nulla spes sit fore ut solvatur infarctus , alamputationem deveniendum est. Contusiovis quo plus inflammatae sunt & tenta ac dolorificae, eo magis periculosae , Verum qii, plus stuporis secum invehunt propter commotionem nervis aut quod pejus cerebro illatam, eo pejores sunt. Si tumor vix eIatus, calor suffocatus , firmitas iners & sne tensione, aut sensus imminutio cum mollitie pultacea inveniantur, frangulatio Vasorum arteriosorum metuenda est. Si vero maximus tumor livescens aut atro-ruber a Vulnerae
partem occupet , strangulatio venarum vel liga tura aut compressio significatur, in his vero casibus aromatica , calida stimulantia sunt perniciosa , una salus est in incisionibus , quae tendinem , nervum omnino, praescindant , & quae aponeVroses constrictas solvant: illae vero incisiones ultra textum adiposum debent pertingere clim illae aponevroses ibi lateant. , Vulnera a globis ignitis i Gicta saepe cum alto persediunt , artus commovent , compagem osseam , contundunt cari s & membranas cris' Pant, tum illico , tum post aliquot dies , und' stupor partis, omnium gangraenae principiorum Pessimum ; praestat in hoc casu ita dilatare vulnus ut medicamina fundum vulneris subeant , ut materies putres eliminari queant; aperturae ex .dverso factae , seiaceum per vulta trajectum ,