Nosologia methodica sistens morborum classes, genera et species, Juxtà Sydenhami mentem et Botanicorum ordinem. Tomi tertii pars secunda

발행: 1763년

분량: 570페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

521쪽

MORBORUM, CL Assis X. 121

leprae, erysipelatis, rubeolae, morphaeae nigrae, herpetis, purpurae Verminosae, atrophiae a cri-nonibus , bis Vel ter accidit pueris recens natis , seu intra primos menses , phtificos etiam non raro afficit , an genus distinctum constituat i quirant , & determinent Nos logi; hanc Gorraeus ad alopeciam refert.

3 Alia leprosa est & incurabilis nec hodiesere cognita , sed eodem recidit, quae syphi liticam camsam agnoscit, & curatur ut syphilis. Alopecia porriginosa , pistitia is PInppocr. la

I'. Porrigo & furfuratio Sennert. ea est species morbi in qua non solum pili deficiunt , sed cutis pilosa desquamatur , hoc hominibus in capite tantum accidit. Curatur praemissis c tharticis' & jusculis aperientibus , per discus sionem & detersionem cum pauculo astringentium ; decoctum cicerum & malvae hic locum

habet.

20. Si vero ut canibus & ovibus evenit , ex scabie vel herpete accidat, curatur lotione eae absinthio , fotu ex oleo cadino , decocto calido sudorifico , unctione ex oleo cum sulphure , litumercuriali &c. Vide Tineam , lichenes &c. quorum alopecia

est symptoma , & potissimum phtiriasim. XXVII. Eleosis. Vicere , exu ETation.

Meus est solutio continui in partibus mollibus cum substantiae dissolutione a causiS erodentibus ,

physicis facta. Caries est solutio continui in partibus osseis sartilagineisue facta a causis putrefac tibus

522쪽

111 GENERA ET SPECIps

vel erodentibus cum nativi coloris & textus

mutatione.

Si cutis , partesque cute. denudatae patiantur ulcera , cariesise , numero , extensione , duratione aliisque symptomatis notabiles , morbus inde exsurgens Esco sis vocatur , aegri vero exuiaeeratici Larari, Gallice ulceres; couveris deploes

Si ulcera ossibus ipsis adhaereant, ossa colorem nativum mutant, eroduntur , cariosa eVadunt, quaedam etiam intumescunt seu exostofi assicium tur , in omnibus his casibus aegri atrophi, macilenti , imo hectica accedente tabidi fiunt ; hie vero morbus gravitate, frequentia , periculo, seu pertinacia sua apprime meretur locum inter eos , qui Medicorum curae committuntur , diunulcus in abstracto , ut fieri solet , spectatum vitiis seu affectibus chirurgicis tantum solet a censeri. In eicosi est cutis corporisque deformitas , sceditas ob sol utionem continui , fetorem , decOlorationem , datur & symptomatum concursus , ut fetoris , fluxus ichoris , labi, saniel, saeptiis cum carie , xos osi , callis , fungis ; aliunde obstinata morbi duratio, periculum Vitae impe dens illum cachecticis , chronicis adscribunt ; hujus Vero species plurimae sunt & potissimum a virm

lentia quorumvis exanthematum acutorum tuberum & impetiginum foventur ; hortor itaqu*Chirurgite peritos medicos ut genus hoc, ut par est , elaborent , quod tantum hic raptim deli

neamus.

1. Eleo sis fistulosa ; FΤstules , abces Ataleux. Ortum ducit ab apos emate saepius neglecto .cognoscitur ex parvo foramine cutis , in sinum

523쪽

1nternum caVernosum ampliorem terminato , oris

ut plurimum callosas , unde saepius ichor pur lentus extillat, a suppuratione visceris aut partis internae cujusvis residuus , adeoque est sequela morbi cujusvis inflammatorii suppurati, aut phleg- mones , iurunculi, bubonis , &c. in oculis creat epiphoram purulentam, in podice fistula ani vocatur , & .caeliacam purulentam eXcitat , inempyemate , plitisi , tabe , diversas corporis

paxtes perforat; sequitur etiam in artubus vulnera Virulenta , vulnera quae cariem ossis excitarunt , maxime si glans plumbea vel corpus quodvis peregrinum in fundo haereat. Curatio apud Ileisterum , Platnerum &c. inquiratur. Potissimus scopus est ut puri liber exitus patefiat, ut sordes putridae eluantur , aeris accestsius arceatur ut anti septicis putredo praecweatur,

caries si quae sit destruatur, dc bona firmaque

cicatrix inducatur. a. Elcosis vario Maladie des os tom.

Pag o . O 8 . Est exulceratio ut plurimum in genubus, tarsis aliisve articulis exorta cum carie & pedartrocace B Viru Varioloso , sanatis variolis malignis , residua. In variola , ait Petitus , superveniunt apostemata in quibus quam citissime. fluctuatio percipitur , iisque apertis ossa detecta tumidati saepe cariosa reperiuntur , quia ichor infra pertostaeum aut in ipso osi1um textu latuit, hic assectus tabem aut anasacram lethalem inferre

consuevit. 3. Elcosis Η metica ; ulcAres darireux , ulcera

serpiginosa Heisteri Sunt ea quae intus rubra, calida , sicca , T dentia , in vicinia sunt hexpete , erysipelaceo

524쪽

114 GENERA ET SPECIE s

tumore , pustulis obsta , eum pruritu ferino unde disserunt ab scorbuticis quae pruritu & psitulis carent.

Illa succedunt morbis culaneis magn1 sanguinis acredine , singulari, herpetica stipatis , nec sanari possunt nisi praemissis catharticis diureticis & edubcorantibus massa sanguinis correcta fuerit; ulcus dein ipsum est lenissimis unguentis , ut cerato GD leni,& simul praeparatis saturninis, ut albo Rhas1s, diapompholige tractandum , saepius decocto emolliente radicum althaeae, foliorum malvae, aquis ac, dulis eluendum. . Eicosis scrophul a ; VIceres scrophutium Illa sunt ut plurimum sordida , humida , cum tumore labiorum pallido, crasso, pus Vero mu cosum copiosum fundunt, non raro in ossibus comtiguis exostoses , caries comites habent, digiti pedum , manuum his tapius infestantur. Vide signa apud Petitum malada des os tom. a. pag. δο. ubi de exotiosi fcro hulosά. Curatio exigit diaetam & pharmaciam internam qualis in scrophula , nec non chirurgiam & phar

maciam externam , de qua consulatur Petitus pag- 93. & Heisterus libr. f. de ulceribus. Vide etiam Rugellum de usu aquae marina Pu Zai. ubi de carie scrophulosa. . Elco sis Ηγd optim , L Iceres erimateux, haveux Sunt ulcera utplurimum tibiis hydropum innascentia; oriuntur itaque in anas arca, phlegmatia, ascite , aliisque morbis hujus ordinis ; initium sumunt aphlyctaenis seu ampullis aqua plenis ;quae crepant Nmultum serum extillant : vicinia ulceris est livida maculata ; simplex datur excoriatio quae non pus , sed ichorem serpsum diutissime fundit & quae in junioribus robustis bene constitutis quandoque mor

525쪽

buni priorem solvit , ast in debilibus , senibus

dudtim cachecticis gangraenam quandoque & mo tem accelerat. Huic ulceri occasionem praebet vel leve vulnus , vel scarificatio arte facta. Summa itaque prudentia opus est ut si utilis sit haec fontanella , non resiccetur maturius , inde enim hydrops recrudesceret , & ne in sphacetum abeat.

6. Elcosis scorbutica , ulceres. sed utiques. Lind.

Ulcera scorbutica fundunt saniem tenuem , fetidam, cruore tinctam , deinde adest cruor coagulatus , putris , ulceri agglutinatus'; carnes hac crusta tectae, molles, spongiosae, putridae; ma gines ulceris lividi tumidi , carnibus spongiosis infra cutem enatis farcti; si comprimatur. ulcus , gangraena imminet, Vicinia semper cedematosa , dolorifica ; e fundo succrescit fungus hepatis via tulini carni similis qui utcumque resecetur iterum mire excrescit , hoc resecto periculosus sanguinis fluxus supervenit, haec ulcera diti perstant ossibus intactis. Escharotica in hoc casu inutilia sunt ; mercurialia quae in aliis ulceribus prosunt , hic periculi plena sunt ; haec ulcera a leVisi a contusione sobolescunt. T. Elcosis Ediphilitica. meeres Meroliques Petit

nereis.

Ea saepissime caput assiciunt praegressis tophis

quibus dolores nocturni, exulcerationes , caries laminarum cranii superveniunt , nec non ado-rὶuntur extrema inferiora ubi exostoses in spina tibiae,osteocopi, deinde caries,medullae corruptio, tabes aliaque mala se comites addunt, in pere

ne aegri supplicium.

526쪽

31s GENERA ET SPECIE sEleosis syphilitica & exostosis ejus frequehi, Comes stipe superveniunt antiquae syphilide imperite curatae , sive quia non sitissicientes praeparationes institutae sunt ante hydrargyrosim , si ve quia ptyalismus excitatus filii, unde hydrargyrum e corpore elapsum est , sive quia non lassiciens dosis hydrargyri, nec sussicienti tempore litus

adhibiti sunt , imo des ellato viru syphilitico

exostoses non raro perstant, corruptaque medulla ossium , fiunt caries, ulcera, quae ViX unquam sanari possunt , & aeger tandem tabe absumitur. Vide Petitum loco catalo 3 3. Astructum delue venere a lib. 4. IO. paragr.

. Apud Angolenses morbus estiendemicus magidi tus , quo affecti cum diris doloribus patitantus Iacturam pedum, manuum , nasi , aurium &c. an vero sit eicosis syphilitica non satis liquet. Vide Dapperihi L Itinerum. 8. Elco is cancrofa , triceres chancreux. - Illa sunt duplicis varietatis ; vel enim sunt sibperficiaria , crustosa, sicca, qualia non raro labia naresque deturpant, &noli me tangere vulgo di, Cuntur , ea vero dolore lancinante , carnium duritie , scabritie , & mali pertinacia se produnt si intra nares vel os serpant, ibi humida , fetida'

que sunt. Vel ea cancrosos mammarum , parotidum , oculorum aliarumve partium tenerrimarum tu mores ambiunt, seu sunt ipsi tumores exulcerati, labiis extrorsum Versis , tuberosis , fetidis, atro rubentibus , saniemque acrem suppeditant , und' aeger pervigilio , hectica & tabe sensim abimitur, & illa sunt ulcera carcinodea humida, phygaedenica &c.

In ambobus balnea , serum lactis , lac pro omni

527쪽

alimento , juscula edulcorantia e pullis , ranis conveniunt. In prima varietate cum successu vidi illitum oleum olivae intra quod infusa fuerant folia plumbaginis, ipsa die infusionis illinitur pars cancrosa hoc oleo , & deinceps per quindecim dies semel quotidie iteratur ille litus ; dolor a lituatrOX excitatur , quousque ad septimam diem i crescit , dein vero quotidie decrescit, decima sexta die eschara nigra crassa absoluta est , ct sponte delabitur , cutis substrata tenera est , sed

integerrima , & sic aeger sanatur. In ulcere cancroso humido nuper celebratur apud Suecos & Anglos pulvis D. Guy, atro-Viriadis , arcanus , quo inspergitur quotidie sulcus ope lapidis infernalis in cancri peripheria cusus usque quo separatus tumor excidat; hunc pulverem adhibere suscepi in cancro mammae , sed frustra , sulcus enim carnibus fungosis quotidie excresce tibus obliterabatur. Methodum palliativam curandi hujus ulceris passim Auctores referunt, usum cicutae seu extractum conii maculati celebrat Storchius , asi nullus apud nos ejus adhucdum fuit successus, atropa

helladona 84 folia philtolaccae Berotini laudata

extus admovenda majorem spem faciunt. 9. Elcoses gangroenosa , non est hujus generis , quippe chronicorum morborum numero adscribi non potest. Curatio Elcoseos exigit 1'. ut crasis vitiosa sanguinis & humorum corrigatur per remedia generalia, ut cathartica, diuretica, edaecorantia, taper specifica ut antis crophulosa , antis corbutica prout a viru scrophuloso, corbuticove foventur uti cera. Σ'. Ut vitium topicum quod ulceris cicatricem

impedit removeatur, illud Vero vitium topicum

528쪽

est sinuositas , callositas , caries latens , siccitas , sordities & mucositas ulceris : sublatis scilicet impedimentis vasa ilim animaluim , tum Vegetabilium facile vegetant, crescunt, & sic vulnera ac ulcera cicatrice obducuntur , cicatrix itaque non est opus naturae seu illius principii sentientis,& moventis quod animalium tutelae & medelae

invigilat, quippe in plantis in quibus illud prim

cipium deest , vegetatio , adeoque Vulnerum , ulcerumque sanatio pariter succedit ac in animalibus , ut experimentis Du Hamel constat. Sinuositas ulceris est cavitas ejus major quam est orificium ; illi sinus a pure , vel physice , Vel mechanice cuduntur in textu cellulari , proindeque in musculorum, tendinumque interstitiis : pus sc1licet gravitate sua cellulas imas subit, must l um ambientium pressione novas sibi vias cudit,ac erodendo , laxando, putrefaciendo cuniculos, Cavernulasque extendit & auget ; in his sinubus calore & mora pus majorem in dies putredinem, fetorem & Vim corrosivam adipiscitur, unde summi momenti est illi sufficientem & liberum in loco decliviori exitum parare , ac quotidie pus illud

CXpurgare I hoc praestant periis excisiones carnium succrescentium , quae orificium minuunt, callorum erosiones , aperturae ex adverso artus

apostematosi factae, deligationes bis in die inst,

tutae , puris ex sinubus expressiones , situs effvxui Puris commodus in artu aegro servandus , qmeS hujus partis , ne pressione pus vias sibi aliorsum cudat. Callositas labiorum ulceris in diuturnis sinubus accedit ex eo quod aeris accessu partes eYsiccen Dr, turundis, candetulis , firmioribus compressis dςnsentur, apprimantur ; eodem aeris accessu Putrefactio

529쪽

Imtrefactio puris acceleratur, rudiori deligatione , irequentiori & rudi detersione colliquamenti purulenti; succrescens de novo caro dura , callosa ,& ad excrescendum minus apta evadit ; ergo satius est suspensa manu ulcera mundare, injectionibus leniter detergentibus uti & pus e snubus everrere: calli vero vel emolliuntur post leves scarificationes appositis emplastris, & iterum insititutis scarificationibus usquequo suppuratio callum auferat ; vel emolliuntur appositis turundis

ex sapone vulgari factis, & in sinu per noctem derelictis; vel demtim utuntur lapide infernali . qui escharam excitat & phlogosim , unde suppuratio & calli destructio; de quibus consulantur

Chirurgi. 'Canes nascens ex ossis decoloratione se perios Hseparatione cognoscitur , perfecta Ossis ulcus est, vel fragilitas & erosio ; alia ossis laminas tantum exedit, altera in cavum medullare penetrat medullam linammat, suppurat, putrefacit; quoties in fundo vulneris est os cariosum, frustra tentatur ulceris sanatio, nunquam firma caro succrescit, ichor ex carioso osse Promanam carnes

erodit , emollit, te cicatricem impedit ; ergo c xiei prius est medendum, partem ossis cultris , malleolis , scalpris auferendo, residuam corrosivis antis epticis , imb igne actuali destruendo , usquequbsuccedat ex liatio , seu partis teredinos e Migrae in minima, vel majuscula fiagmenta divisio , a supposito sano osse separatio. Siccitas , rubedo & phlagosis ulceris facile cognoscuntur ; dolore , pruritu, calore stipantur ; ea impediunt carnis excrescentiam , adeoque indicant remedia emollientia, humectantia ex decocto Plantarum vulnerariarum , lotiones ex aquis ac

Tom. III. Pars II. LI

530쪽

33o GE NERA E Τ SPE C IES dulis , ex decocto hordei, orietae , potum' similem, juscula refrigerantia. Mucossas , sordities & putredo ulceris cognoscuntur ex abundantia puris .iscosi, serosi , fetidi, carnibus mollioribus , pallidis , iungosis ; si negligantur haec ulcera potissimum aestate , muscaeca nariae in his ova sua deponunt, quibus exclusisl vae vermiformes in ulcere nidulantur ; hoc vutium frequenti detersone, lotione ex decocto plantarum amarore , succo resinoso gaudentium , unguentis , resina & balsamo scatentibus , praeparatis saturninis forma pulveris adspersis , aut unguentis viride aeris recipientibus ; nec non sungi

cultro resecantur, aut alumine usto exeduntur.

In elcos cancrosa , scrophulosa , syphiliti a , aliisque nullum salubrius auxilium quam usus internus extracti cicutae , id est conii maculati Limnaei; hujus extracti analysis ab Ill. Roberto Lamgier instituta dedit fere tertiam partem , tum spiritus aikalini volatilis, thm salis ejusdem indolis ,

QVaporato per coctionem spiritu rectore virulento plantae. Hujus extracti in pilulas redacti grana Io. D, Sq. mane & Vespere deglutiuntur, ascendendo sen' im ad majorem dosim, ut 3 o. gr. & raro ad drach

mam unam; hoc vero medicamen per .menseS con

tinuandum , interea dum ulcus decocto foliorum his de die oblinitur , cum vel sine melle rosaceos& aliquot guttis spiritus salis. II1sce solis medicaminibus 8t congrua Chirurgi

Opera Ill. Locherus Medicus Viennensis non solum Ulcera cancrosa , scrophulosa , cacoethea quam plurima sanata vidit, sed etiam scrophulam , car canom3ta , contracturam arthriticam, arthritidem VCneream , scabiem venerem, Phlisim strophia

SEARCH

MENU NAVIGATION