장음표시 사용
81쪽
uomodo Turcis commeati vel Api,vel ne in Ungariam eum trans,
Rusici Turca tenentur commeata exercituiprospicere.
Depanebiscocto qui Tetradi, citur. COD, AT V cura prima&diligentissima debet osse omnium belli ducum, sine cuius
sublidio exercitus diu sustentari atque haberi non potest. Turcis autem frumenti copia non deest, euatus maximum numerum pastim in Asia colligere,&variis itineribus in Ungariam comportare possunt. Per Euxinum Pontum ad Danubii ostia tuto id fieri non potest metu alachorum, quia Transylvani Imperio dependent, Constantinopoli usque in Ungariam ut deferatur, via nimis longavi remota est, Iiberrima vero&ficilima per mare patet,quoTheLsalonicam usque quae Saloniecti hodie dicitur transportatur. Inde per copiam urbem , Belgr dum dcfertur,indeque planissima patet regio: qua
commodequaevis de loco in locum transferri pocsunt, quod minori etiam cum dissicultate fieret, nisi carrorum4 vehiculorum copia destituerentur. Europa parum commeatusTurciconferre potest. Moldauia & Walachia hordeiri frumenti feracillimae prouinciae,belli cladibus tam in ecundae sunt redditae, ut non modo parum colantur, rentur scd4 exigui illud, quod terra producit, minlitibus in praedam cedit, vel ab equis conculcatiar. M alachiarin Moldauiae Principes tanquam vasallihomagi tenebantur, quantum possient rerum Omnium
82쪽
mnium ad bellum necessariarum Turcico exercitui subministrare, procurare .sed neuter suo nunc fungitur munere.Ille enim iugum Turcicum plane excussit hic vero vix se suosque alere potest. Per Macedoniam&Serviam, prouincias fertilissimas, commeatus tuto facile in Ungariam deferri potest, quod eae regiones planae ut plurimum,& montes propter saxi rupes non sint inuit Patet Malia via non minus commoda, si videlicet Thessalonica per Ciabri seu Morauete Daciae fluuii campos in Ser-
uiam non procul a fertiliss1ma Caslauiae planitie
transuehatur, quam merularum campos, ab auium istarum copia, qtiae ante pugnam, in qua Amurathes primus occisus est, comparuit, scriptores nostri Vocare solent. Hinc errorem veterum quorundam vi derelicet, quibus persuasum erat lacedoniq&Seruiae montes vehiculis non patere. Sed non erat plane disticile itineravi vias illac emunire , iis tam C CX ceptis montibus, qui ex Epiro in Macedoniam tendant per quos vehicula duci non possunt. Vt vero
Turcis impedimentum quoddam Christiani inferant, quo minus commeatum in ea loca, ubi belli sedes cis transportare queant, maximas difficultates Et incommoda illis obstatura puto, si maritima ae qa ac terrestria itinera specites Pars oni coma 'eam uiniqua ex Asia,atque adeo ex AEgypto trasu mictitiit Alexandriae Damiata atque in aliis portu-b Iloa aues imponitur, quibuscum instructissimacti' coccurrendum eaeq, pugnando superandae Acapi: ida ellent Tum etiam quod AEgqum mare, quod maxime iti festam reddere conueniret, plurimos canales habet, in quos tutus nauibus rece M'datur itinera terrestria si species,unic' eos impedia
83쪽
endi modus superestinisi forte Turca regiones suas omni praesidio & militib nudare velit 9 ut videlicet
Trasylvanus a Valachis adiutus traiecto Danubio, intra Bulgariam Semiam, quae quondam Misiae dicta sunt, castrametetur, sed ad eam rem instructissimo, ad pugnam paratissimo ipsi opus foret exercitu, cum citra perrectum impedimentum ii ferre nequiret. Omnes praeterea Spahi aliquam cibariorum partem pro se suisque alendis in militia secum ferre coguntur Sangiachi farinae, hordei.&aliarum rerum, quantum maxime, quam saepissime possunt, ad exercitum mittere tenentur.
Rustici inpagis, quanta ipsis impe atur, frumenti copiam suppeditare militibus subiguntur Alba re-;ali maxima copia panis bis cocti ex frumento&iordeo,ordinarie confici solet,qui postea inter milites diuiditur.
XXXH. Currirca expeditiones sua annipartae maiore elapsasuscipiant exercitum non di ubsignisretineami,.
Hoc insuper certissimum est Turca priusquam herba crestat in messis facta sit,in bellum
proficisti Vngaricum non posse, tum quod frumentum &alia,quae Dahi exercitui praestare cogu-tur,ante illud tempus nullibi parari quean tum etiam quod neq; milites,neque pecudes, si his destituantur rebus,diu castra sequi possint maxime ubi exercitus copiosus it quales plerunque Turcarum sent,qui hominum, equorum,&camelorum maximo numero constant. Inde quoque suueniri graeiusmodi exercitus diu in aliquo loco subsistere,vel coniunctus manere non possit.
84쪽
SCopi aliquantulum Orietis cibus Turcis
familiaris suppeditat. In Alexandria quoq; eius copia haud vulgaris crescit, inde a mercatoribus ad
XXXVI De carnibus tari orba pulmento. TOTA regio omni genere carnis abundat, maxime vero ubi exercitus subsistir,vel sedes belli est, vervecum, boum in primis,quorum, ut ita dicam copia innumerabilis reperitur in iis campis atque pascuis. Emoldauia pecudes, mel butyrum maxima quantitate in castraTurcicadcfertur, Principe id permittente . propter tributa, quae ipsi hoc nomine penduntur Verveces tamen ea copia nunc, qua solebant olim nancisci non postlint, quod multo plures hodie, quam quondam in Poloniam abigantur, quae res Turcas pessime habet, cum ea carne in primis delectentur, Bubulam vero tanti non faciunt. Circumferunt quoque secum carnem quandam sale conditam, quae in puluerem redacta nutrimentum illis optimum praebet Inprimis ubi eam cum pulmento, quod Zarba vocant miscent & condiunt. XXXVIII. De aqua,vino, Tet arbet, quodHυσ-im genus apud Turcas. De regno Torsi uomodo Mahumete Pseudopropheta assiacia suos in arte mititari instruxites ad eam idoneos reddidit.
85쪽
s L AzARI ORA N et IItur aquarum sint fontes perennes&fluuiti Nee Turcis hic potus vel rarus, vel inusitatus est, quod
ex lege Manum clana eam bibere teneantur Carthaginenses quoque eo potu olim utebantur ut etiam nunc uti religionis causa seruntur incola Tarsi regni, quod est in Asia ad Cathaia confinia sita, cuius etiam iterat sacrae propter magos, qui inde ad adorandum Christum Bethlehemii profecti sunt, mentionem faciunt. Quantum iste aquae potus Turcis conducat, illi aestimarc possunt, qui aliqua- diu Germanos frequentartini; licet olimvili aqua contenti vixere: si, quod res cst fateri lubet Mahumetes ille Turcarum Legislator assectis suis, ut a vini potu abstinerent, non aliam ob caussam tam serio odixit, quam quod armis suarum legum obser- Uationem sancire cupiens, sobrietatem illis praecepit,quoad belli munia obeunda semper parati proptique essent, Ducibus parerent,&ad Martis aleam
subeundam intrepidi impavidique adgrederentur.
Legem quoque tulit, ut crebriori lotione utantur, ut videlicet mundi ipsi , munde in exercitu omnia tractentur, ne morbis, quos immundi cies spur- cicies generare solent, milites corripiantur, sed potius ad perferendas omnis aeris: coeli tempestates,&incommoditates apti Midonei reddantur. Po- tum insuper Turcae, quem TZerbet vocant, ex uuis passis,&aqua conficiunt, admixto citreisucco, musco, quae omnia gustii insuauissimum inunt. tentare etiam caput solent, uti vinum. Quod sibi
bcreTurcialiqui interdum cupiant,Ianizari in primis, qui eo mirifice delectantur,magna cis copia est
hungaria praecipueque insuperiori, ubi Vinum
Loccatum nobilissimum habetur. XXXIX. Ma-
86쪽
OTTOΜΑNNV s. sXXXIX.4 Vateria siue segna. - . De Baet cata Sremaprouinciis. LIo mira Turc non possunt destitui, quorum usus in exercitu, ut Cyrus rex Persarum dicere solebat, aeque atque aliarum rerum necessarius cst. Elii vero in quibusda Seruiae locis, eaque toti exercitui susticiat, ligni copia non reperiatur huncta men defectiim hipplent reliqua loca, per quae iter faciunt Constantinopoli Belgradum, atque inde cis Danubium csprinum usque In primis vero ligno abundant Barca rirema Prouinciae, in hac Vrbs Sirmium, quae propter concilium , quod ibi celebratum fuit, celebris est. Ambae Danubio Dia-uo Sauos uuiis cinctae, quibus furor belli qii odexercitus Turcicus semel tantum sub Sinano Basia se illuc transiit cum pepercillet omnibus rebus necessariis plus quam aliae Ungariae Prouincia abundant. Postquam ea quae ad hominum lanima lium sustentationem pertinent, discussim scinunc considerandum est , quo armorum genere Turcae tantur quomodo bellicas munitionestam ad defensionem , quam ostensionem nam cisci possint.
. . firma offensiuita defensi Turcarum . De Busduan,macharao aliis armis. P A MI Europaei,ut eminus hostem laedant,lan- ea pura&pomo ferre utuntur. Vt cominus feriant, clauum ferreum, quem Pusdogan vocant, machariam gestant. Hoc armorum genus Per-
quondam ita usu fusile Xenophon scribit, illud Cedare, Arabes Secte, Germanicia
87쪽
voce Vngarica Sclauonica Sabia nominant. Alii ctiam securesvi sicas ferunt, alii peltas & scuta, reliqua corporis membra armis non cooperiunt, tommentorum usum non habent, multi sagittas dotela tantum in hostem tendunt. Qui in Croatiaevi Vngariae finibus militabant, pleriq; thoracibus ferreis, re lorica induti fuerant. Sed hi fere omnes in milia, tia periere. Qui his successerunt, nondum huic a morum generi assii efacti sunt. Ianizari omnes Mnonnulli Asappi tormenta tractant.sed non ea dexteritate, qua nostri solent Acanali, Spahogiani,
Chiaustii qui Turcarum legati sunt aliique quia
tes aula Turcicae,arcuri sagittis, alii lanceis Asiatiacis pugnant. Peditos fere omnes galeas non g vstant, sed macham dc gladiis Graecorum more a cinguntur. Equites Asiaticis arissis quoque utuntur. alii sagittarios gut ephippi exigvahabent, de quibus facile deturbari possunt. XL De Gubegu, Topios, Armenis, ta quare,
De Minicuta Sachre N exercitu Turcico diuersi ministri
rii, qui varia obeunt munia, Giebegi sunt, qui arma componunt ac tergunt Topigi vocantur m chinarum, tormentorum magistri quibus no- nullis stipendia soluuntui, alii sine stipendiis aliun de multa corradunt Artaen fossores & munitores ut plurimum sunt, & apud Turcas ea praestant, quae caminorum Durgatorita apud nos committuntur, unde per ludibriu Boco vocantur. Exercitum quo-.
Me sequuntur multi Volnici, quod lingua Sclauonida bellicosum significat, quod in bello quondam
88쪽
ΟΤΤΟΜΑNNV s. sis strenuam operam nauarint. Hi rustici sunt in Seruia,& Bulgaria habitantes,&Graeco more viventes, quositis labores subeunt. Sunt&alii pariter qui sponte sua in exercitu vivunt, quos Sarchor nominant,fos res gut,& vilissimari abiectissima quaeque perficiunt. Ordo requireret, ut integrum nunc de militati disciplina Turcarum tractatum subiicerem, sed de eo multi alii doctissime scripserunt, ad quos lectores remitto Pauca tamen quaedam hic inseram non nota omnibus, ne lectorem hinc ieiunum dimittam,cui in aliis me satisfecille spero. XLII. Turcarum disciplina militaris. Quanam in milite Christiano requiran-
Victoria Christianorum contra infideos. Defectu quibus laborant exercitus Tu
De Scanderbego. Robur svirci Turcarum. sua ratione tormentis,pilaita puluerem
TVRe Ru Μ milites a nostris,qui quidem exercitati sint, seperari certissimum est. Nostros autem voco, non Italos modo,sed: Hispanos, Gallos, Hungaros, Germanos, atq; aliaruria nationum homines, qui sub nostris signis militant Exercitatos vero intelligo non tam eos, qui artem tractandorum armorum probe longa experientia didicerunt, quam qui sub Christi militia merere probe assuefacti sunt, ut videlicet corum fortitudinem a nimi sinceritas, vitae inculpatae probitas comite tur, quo eo securius belli periculis sese obiicere, M
89쪽
18 a ΑΛ AR AE ORANO Ivictoria sub nostrorum Principum auspiciis potiri
valeant, licet militum numero hosti longe cedant. Nota sunt clara insignium victoriarum exempla,quas Christiani sub Marco Aurelio Constantino, duobus Theodosiis, Honorio, Aetio te aliis de infidelibus reportarunt, in primis vero de Saracenis sub Pelagio primo Castilia rege, qui cu mille
sitorum 1 oocio. hostium deleuit, Carolus Marteilus unico prςlio Ithoo. hostiu deuicit ut eas omittam, quibus iub Alfonso Castiis, Ranimi rus, Ferdinandus, Vc alterus Teutonicorum Equitum magister potiti sunt: quorum hic Ooo O. Tartarora una vice deleuit,unico solo ex suis militibus deli derato. CoruinuS, postquam maximarum pugnarum victor euasillet, octaua vice cum so OOO. Turcarum manus conserere non dubitauit,licet eius exercituς lira I Ocio. militum non constaret. De qua rediligentillime scripsit Thomas Boetius in libro suo
contra Macchiauellum edito. Constat porro omnibus, qui aliquando contra Turcas bellum es erunt. eorum militandi ratio: castra latillime nierantur, in
expeditione nullo ordine, S confuse incedunt vialeigo facile infestari possint. Qui danimaduertens Georgius ille Castrio lusi celebur linus omnium qui unquam cum Turcis bella gessierta ut, a quibus iskanderbegh id est, dominus Alexander vocatus, eo nomine ipsi in circumcisione ab Amutauhe, apud quem oblidem agebat indito: Tunc enim Tur-cae nomina mutare in usu habent, quemadmodum Christiani solent in baptismate multarum horribilium de maximarum pugnarum victor de hostibus suis triumphos egit. Insuper Turcae spem vi-ἀoriae in numero multitudine pugnantium potius,
90쪽
tius, in fato strepituque instrumentorum bellicorum atque horribili sonitu barbararum vocum& clamore collocant, quam ut ordini decenti& verae militiae studeant. contra res plurimas habent Mobsieruant quae illis in maximum emolumentum cedunt, qualis est autoritas summa, absoluta eius, qui supremum caput est exercitus dux generalis. Obedientia militum, quae tamen hodie aliquantulum imminuta est Auxilia promptissima , bi necessitas ea requirit. Neque opus habent nostrorum principum more , ut hinc inde mendicando quas colligant exercitum, qui saepissime aliorum viribus plus, quam propriis confidunt, it exercitum iustum conscribant omnes exhaurire thesauros suos coguntur. Pr ipuum temporis pactum rebus agendis utili stimum inutiliter plerunqueis nihil agendo transigunt: Turca contra Husarros suos ad res maxime se in rias donec necessitas requirat asseruant , vel nil litibus inde dona liberaliter conferunt, quibus acutissimi calcaris instar ad pugnasi pericula subeunda promptissimi paratissimique redduntur. Bello finem nunquam aut raro imponunt. nisi hostem aliqua ratione debellarint vires suas in res parui momenti nunquam collocant quae in bello sibi expediunda sumunt, iusto ordine&maximis apilaratibus antea factis suscipiunt prae lio raro de summa rei decertant, nisi commodissima illis affulgeat occasio. Putant nonnulli Turcis tormentorum machinarum magistros, quos Ingegni eros Itali vocant praestantes deesse; ad paret tamen nihil esse tam validum , nihilque tam probe munitum, quod ipsorum viribus non cedat: