장음표시 사용
101쪽
INqua consili o deliberatione Principum Otto
mannicorum erga Christianos Principes declarantur, cicausa, orgo, progressu besti, quod nuncgeritur in ungaria. Eius initium ab A- murathe, patre Mahumetis repetitur, ut eo me , ilici omnia intelligi possi L. OGNITA nunc perspecta Mahumetis III. Turcarum Imperato- toris natura, S qui ipsius mores, tum quae membra,quod robur, quivires immanis huius corporis sint, expedit, ut ad plenam harum rerum omnium cognitionem cogitationes eius Hachinationes, qua,
nimo voluit contra alios Principes Christianos, inprimis inuestigemus Vt inde belli,quod nuc Hungariam tam misere assiim causae certissimae adpareant, quod fuerit ipsius initium quosque hactenus progressias habuerit,manifestum fiat. Sed cum regnante adhuc Amurathes qui Mahumetis III. pater fuit belli huius fomes erumpere coeperit,ne cessarium fore puto, ut de eo quaedam hic inseramus,&originem belli ab eius inde Imperio deducamus: Hinc quid illi ut plurimum cum aliis Principibus orbis terrarum negocii, quom animo erga eos affectus sit,aperiatur. XLIX. Natura re minis Amurathis III. modo Turca σε grabo nominent librumεui continet ipsarum legω.
102쪽
positum'paxfa fuerit. ut ignifices vox Mirisa. Cur Onael, Persarum rex Sophi dictussit. Cur Persa appelleηtur Misereasse.
., cur Tartaris allatata vocentur Ieschilsassi. sit Turban, et cursacris isterispomum appelletur, ει quasi iniuolnificatio. Expositio Oraculi reici.
AMUR ATHEs Turcarum Imperator Mahu- metis pater,moderate satisvi modeste,quate- s Turca&infidelis fuit, regnauit. Librum quem Muschaphum nominant, in magno precio habuit. Nam is leges Mahumetis continet,& Arabibus A Eorandicitur, quasi per execllentiam quis dicat,
καφlia,quemadmodum Hebrςiliteras sacras, Κ ra nominant. Historias maiorum suorum libenter
legit, Selimum I. imitatus, qui lectione historia-xum Alexandri Magni Iulii Caesaris mire delectatus est Philosophiae alioque studuit, unde per ludibriu Bongi fuit adpellatus, quo nomine quondam Baiaetetes II fuit insignitus A vini potu abstinuit,secus,quam Selimus eius pater fecerat.Voluptates si spectes,in primis vero abominanda illam , quς Turcis alias familiaris esse let, co-tinente se praebuit, maxime vero annis aliquot, qui Exime ipsius morte antecesseisit.Iuris&qqui quoad in hominem barbarii eumq; sordide auarum cadere potuit fuit obseruatissimus. In co valde liciatu se gessit,ut omnia Principu aliorsi secreta perno '
103쪽
r LAZARI SORANEI Isteret Ante omnia vero statum Imperii sui, sibi qua perspectissimum esse volebat,&in hunc finem proprios commentarios omnium egociorum, quae Occurrebant, omnium reddituum, qui quovis modo
ad ipsum perueniebant, sum tuum, qui diebus singulis expendebantur, penes se in mensa quadam repositos habebat, qui post eius mortem in filii manus peruenerunt qui eos diligenter asseruat sicuti Tiberium Augusti similes commentarios diligenter legisse historici tradunt. His negociis aliquantulum grauioribus districtus detentus, vel naturae inclinatione ductus, ut plerumque valde fuit Melancholicus, taciturnus in omnibus rebus suspicacissimus. Vt igitur pervices animum ad hilarit rem traduceret, Oppio uti solebat de quo Turcarum est illa opinio, quod colorem faci ci egregiam inducat, hominis animum recreet, quique semel eo usus fuerit, nunquam eo non delectetur Alebat quoque in aula sua certum pygmaeorum, & mutΟ-rum numerum, quos sepius inter se committebat,
quo se tam ludicro & inani spectaculo oblectaret. Bella plus religionis causa &vt subditos continuo in arte&disciplina militari exerceret, gessit, quam quod ingenio belloru auidovi pugnaci esset. Cum Mahumeth eQudabanda Persarum rege qui Tamas patrem timaelem auum habuit)4 cum Abbas, qui nunc eo Imperio potitur quem male quidam Miris avocant, quod primogenitum regis, proxiimam regni succestare denotat strenuissime per s. vel Is annos bella gessit Nec unquam pacem se initurum cum Persa iactauit, priusquam Cacbin, quae est sedes regia, occupasset idque duabus de causis ut nimirum cineres Baiaetetis filii Soly-
104쪽
manni recuperaret, qui paretis iram fugiens ad Tamas regem se receperat, a quo in gratiam SoIymanni quem sibi Tamas reconciliare cupiebat, interfectus fuit. Deinde ut euerteret sepulchrum Arduelis, patris Ismaelis illius,qui sectae Persiana primus author extitit. HicSophi cognominatus est, velam pli. quod originem e gente magorum sapientu Persarum duceret, vel quod sapientiae laude apud Persas acquisiuisset, vel a dictione Arabica Sophi, quae lanam significat. Per enim pilei illud genus ouod
Tulpantem vocant, non ex tela subtilissima, ut solent Turcae, sed ex lana rubro colore tincta gestant, quo maiori zelo se erga religionem affectos esse simulent. Vnde Κiselbasti seu rubra capita per iocum a Turcis vocantur, ad differentia Tartarorum, qui Zegatai hodie, quondam Bacteiani dicebantur, hi enim aMahumethis prophetiposteris se ortos gloriantur, viridi colore utentes Κhiselbasii dicti sunt. Tralpate velTocca,Tiara illaTurcica est, quae Sphς-rae instar variis circulisvi voluminibus fasciarum linearum quas hodierni Graeci φο&ωολιον vocant, constat quo pilei vice utuntur. Rectius tamen Turbante algura turbinata, qua graecis νον dicitur, nominaretur, ea nunc magis ocunda, quam quondam utuntur. Quod si forte quis coniicitat propter eam
formae speciemTiaram illam in sacris literis sub pomi nomine intelligi 'Vbi Dauid Hierosolymae ruinam deplorans, dicit templum Domini in Pomorum custodiam positum esse quod non abs re de Turcis interpretari posse videtur. In oraculo Tur- cico, quod notum est omnibus, i variis varie interpretatum fuit inter alia haec continentur, re ut Imperator Turcicus Pomum Rubrum prius sibi
105쪽
7 . LAZARI SORANE II subiiciat, quam a Christianis imperium eius euer latur quo pomo non Constantinopolim, sed regnum Persicum intelligi nonnulli volunt. Alii Tia- xam hancTurcicam intortitudinis symbolum accipiunt quo admoneri volunt qui eo coopertuntur, ut in bellum proficiscentes de reditu non cogitent, sed gloriose mortem oppetere non dubitent, cum sindonem secum circumferant, qua defunctorum corpora inuoluuntur&sepeliuntur Ianigari Tulpante non utuntur, sed peculiare pilei genus, quo a Zercola vocant ex penula alba factum, cuius forma passim depicta cernitur, alii rubram penulam gerunt. Sedit ad rem redeamus, Amurathes tandem nominusquam eius subditi diuturni istius belli laboribusvi curis defatigatus, re cum Persis composita pacem iniit, tum quod regionem amplissimam maxima sua cum laude gloria acquisiuisset, qua
merito contetus esse debebat, tum vero ut ea ratione regionem bello partam componeret, tutam qu pace redderet, eamque in Timarorum formam redigeret, quibus inter subditos nuper sibi subiectos diuisis, eorum beneuolentiam sibi conciliaret,propugnacula passim ad limites imperii construeret quae sibi inuicem periculo imminente subsidio M. auxilio esse possint.
L. Miseriorum consilia quibus t murathipersuadere conati sunt , ut nouum bellum susci-.ρiat ,
IN τε κἈidum Amurathes pace fruebatur, domi desidebat ociosus, Melancholicus. Consili ait eius intimi multis rationibus ad nouum bellu in susci-
106쪽
suscipiendum ipsium pertrahere conabantur. Hos Vistrios nominant qui de rebus bellicis Maliis ad regni statum pertinentibus deliberant Concilium vero, quod ex his constat, Di uanam nominant,ut sua ei ius quoque dictum, idq; aliud est quam Capis ei Porta, quo aula ipsa significatur. Eaque in re, ut in plurimis aliis, Turcae priscos imitati sunt Persas, qui ut habet Xenophon, eodem fere nomine Aulam Regiam appellabant. Consulebant igitur Visirit, vi bellum renouaret quod magna imperia sine armorum usu diu consistere non valeant: quod Respublica Romana quo usque cum Carthaginensibus vi ipsi Romani Imperatores in Germania bella gesserunt, imperium firmum stabile conseruarint: quod, qui ante ipsum regnarunt Ottomannici Imperatores horrexempla secuti nunquam belli finem pacem it Principes Christiani.&qui suis virib. diffidunt, facere solent sibi propositam habuerint, sed omni tempore bella fouerint, quibus non modo Imperium, ad eam, in qua nunc est , magnitudinem evexerint, verum etiam subditos bellis occupatos Vistentos, a rerum nouarii studio seditionibus, quae oci timparere solent, distraxerinici quod subditi tempore pacis alii de bellica fortitudine multum remittant, alii minus avide mercatura se dedant, a lii depraedationibus inhient : hinc sum militiae nautica iam dudum intermissum omnino disperi res Terrestrem vero militiam , si diutius diia feratur bellum, vilescere, tristino robore spoliari, neminem esse qui non videat. Hinc ducum
atque militum , qui fortitera audacter se belli periculis obiiciant, inopiam necessario induci,
107쪽
cum Alius belli vis atque exercitatio milites aptos ridoneos ad militiam reddat. Constat enim iisdem, quibus res acquiruntur mediis, ut plurimun easdem conseruari, quod verum esse pluriama exempla & argumenta docenta , L L. Gallorum regis GAnglia Regina legati a Cmurathem ad bellum exhortantur: Amuis
rathes tam sebim, quidis hoc negocis ifaciendumsit, tuere nonpotest. BA, MAE, qui, quas dixi. belli mouendi rationes
Amurathi allegarant, maxime suum comm dum,4 utilitatem spectabant. In primis vero Sianan ille &Feratus, inter quos perpetua aemulatione, uteralteri bonore praecederet,concertatum est.
Hi non ignorabant, tanta autoritate sepacis tepore fruino posse quanta in bello pollerent: Nec ad easse redire diuitias,quas prae nimia auaritia, immensa libidine sitiebant. Bellum igitur mordicus suadebant nec minus in id incumbebant Galliae,Anglim Principis in Geilan legati, ut insta quoq; dicetur. Sed in re tam ardua&tam graui, quid faciendum esset, unurathes sese initio expedire non potuit. Non equidem quod animum non haberet arm tum ad bellum propendentem , sed quod non dum ipsi certo constare videretur , in quem potius cum maiori suo commodo ., absque maximis incommoditatibus, iericulis arma transferret. quod in hac re consiliarii ipsius minime consent rent, a quibus diuerse sententiae dictaeo in mediu, allatae fuerant. Quae cum res grauissimas, quae in toto orbe tunc agitabantur, contineant: In primis
108쪽
OTTO MANNUM 'vero utilitatem orbis Christiani spectent, non pigebit illas eo ordine referre, quo ex aliorum fideli relatione ad nos delatae fuerunt. Continent ins per secreta quam plurima, cres grauissimas, quae non in quorum uis notitia hactenus peruenerunt Principib.vero Christianis,quae in eos Turcicia ranni unt machinationes, aperiet, ut quibus modis ipsi resistere possint, non modo consilium ineant. verum etiam, ut omnes priuatas inimicitias Reipublica condonent, coniunctis viribus&opibus viriliteri generose ipsi bellum inferant,
Deo clementer annuente, tandem ipsum deuincant, eiusque tyrannidem euertant. Octo fuerunt consiliariorum Turcicorum de bello mouendo opiniones. . Vt bellum contra Petias renovetur. a. Vt arma inferantur Marachiensi Iezensi regi. 3. Vt contra regem Hispaniarum bellum sesc, piatur
4. Vt Malia insilla obsideatur. s. Vt armis petatur Veneta Respublica. s. Utparti alicui Italiς bellum moueatura . Vel regi Poloniae. 8. Vel ipsi tandem Imperatorii Ungaria re
LIL. Consiliam de renouando bello Persico. Turcae Pergam sub e zria nomine istin
De Vibethano de Tartari Letouassis.
De Principe in Gerian. De Gurginis.
109쪽
8 LA RI SORANE ITA Tio NEs, quibus opiniones suas compro- bare volebant Principi suo consiliami, hae fere erant: Ut bellum contra Persiam, quod Turcae sub Agemiae nomine intelligui, redintegretur: hae causae in medium adferebantur, quod omni tempore, quo Turcas alio bello implicatos nosceret Persarurex, pacem rupturus sit,ium, regionem suo cum dedecore maximo amissam recupereta, tum ut tot tantasq; sibi iamdudum a Turcicis Imperatoribus illatas iniurias vindicet Fore insuper, ut Christiani Principes eius rei suasores, impulsores ipsi existant Hispanus inprimis, qui propter Indiae vicinitatem , illud absque rerum suarum dispendio
procurare in machinarum atque tormentorum
magistros ipsi commode suppeditare posset, quod non ita pridem factum esse constabat Regionem nuper acquisitam instarum quietum tranquillum nondum esse redacta. Propugnacula recens extructa, & eorum incolas in peliculo versari Nec ipsis propter itineris disticuliatem dc diuturnitatem prompte subsidio veniri posse. Quodsii Persae nullum aliud inferunt damnum, quam urpraedasi prouincia illa agant, eamque depopulentur, dictos incolas in eas redactos iri angustias, ut regio acquisita rursus deserenda, vel fame ipsis pereundum sit: Non vincere modo, sed victoria uti, atque eam persequi veram tandem esse gloriam Cauerct sibi Anaurathes , ne iram indignationem Mahumetis in se concitet. Nam cum ipsius fauore&auspiciis tot victorias, quot quisquam alius ex suis maioribus de hostibus sua religionis reportarit decere Principem pium & religiosum, ut iniurias Deo hominibus 1llatas seuere in dia
110쪽
OTTOM ANNUs. τ' cet. His addebatur,quod Vsbegi, an promptum subsidium Mauxilium ad illud bellum offerret. Hic
Tartarorum princeps est, qui proxime Persiam attingunt, eoru legio Bahera a Turcis dicitur, quondam Battra vel Bactra vocata,ipsi etaiebasti, quod penula caput tegant , ominantur. Nec ita dudum Vsbegh Han, de quo modo dixi, mortuus est, filio Ιχ. annorum relicto idem quod Tartarus, offerebat etiam Princeps, qui in Geilan dominatur, quae Prouincia a mari Caspio magis versus ortum tendit. De victoria, quam iam in manibus se habere putabant, ex successibus priorum bellorum Tureae iudicium faciebant: Neque Persarum equitibus licet Arabibus tantur equis , sibi quicquam timendum rebantur,quod cx timiditates,pius iam in fugam versi fuissent. Neque etiam verendum,
ut in Persarum gratiam Georgian s quos Gurggi
nos Turcae vocant, quondam Iberi dicti sunt arma sumant, quod nonnulli eorum Turcis pareant,
Basia in Tiflisi aliis postquam Bassalucchi a Mustapha facti fuerunt, sint subiecti alii vasalli
sunt Turcae reliqui suos habent Principes Simonem alexandrum, quorum imperium haud grauate sequuntur, nec ad altiorem fortunam aspirant, sed sua regione licet parua, contenti,eam tuentur atque defendunt, quae natura loci, situ munitissima est,ic vix adlaus ad eam patet, propter
montes, sylva, viarum angustias, quibus passim
VIII. Consilium de bello inferendo Seripho. Deportubus Peromarace.