Maturini Corderi Colloquiorum scholasticorum libri quinque, cum argumentis et appendice

91쪽

inia nihil prandi, nisi frustum panis, & tres aut

qVatuor iuglandes. G. Eho, quid causae fuit F. inia mater domo abierat. G Quis ergo tibi dedit merendam F. Ipsa. G Atqui dicebas, eam abfuisse. F. Verum est: aberat enim tempore prZmini: nec rediit, nisi paulo ante merendam. G. Nihilne edisti domi, antequam in Iudum venires F. Nihil. G. Cur non F. inia timebam non adesis in tempore. G. Tintinnabuli sonitus te satis admonere debet. F. Sed raro audimus a nostris aedi-hus. G. Quid ita F. Quia longh nimis ab hae sch Ia distant. G. Suntne vera ista omnia, quae mihi narras F. Vera profecto,Gervasi. G. Age,da mihi tuam chartam, ego tibi compingam elegantem libellum e tu interim ede merendam tuam. F. Ego petam a matre sextantem, quem dabo tibi. G. Cave petas, nihil volo, quin potiusdarem tibi, si egeres. F. Αgo tibi gratias. G. Nonne putabas, me serio petere abs te merendam F. Profecto sieputabam. G. Λtqui dicebam j o. F. inamobrem G. Ut paulisper audirem te Latine fabulari. Nam quod benε discas, gaudeo. Quanti emisti chartam hanet F. Dedi pro codice assem eum semisse. G. Non emisti male, bona est: sed non recte complicasti. Habes membranam F. Ecce tibi. G. Beneres habet: eεo citius confecero, quam tu meremdam perederis. F. Habebo tibi maximam gratiam, mi Gervasi. G. Honesth loqueris: sed memento, fili, ut semper vivas in timore Domini: diligenter obedias matri: sis frequens in schola: diligens in stino: ne verseris cum pravis aedis Iutis: deniqVes

92쪽

LIBER II. l nique, quibus poteris benefacito, quomodo vides me iacisse tibi: intellexistin' F. Optime. G. Fae igitur, ut saepe recorderis. F. Faciam, Deo v s lente. G. Ede nune otiose. XXXV.

Duo pueri de Uu ehartarum pueriliter dilutant.

Ut emerem charta. G. Emistinet H. Emi. G. Quantu emisti Τ Η. Mapum. G. Quanti Τ Η. iniu-que quadrantibus. G. Cujus fortiae H Minoris. G. Ostende. H. Vide, num bona sit. G. Bona est profecto, in quem usum emisti H. Inepth quaeris, quis est chartarum usus, nisi ad scribendum taΙmo alius. H. Quis,cedo G Ad merces involvendas. H. Intelligebam de charta scholastica, non

de emporetica, non enim sum mercator. G. Uttimur etiam charta ad siccandam recentem scripturam. H. Satis scio ed eharta illa est bibula. G. Et tamen charta est. H. Esto. G. Ergo multiplex est chartae usus,etiam in schola. H. Cogor fateri. G. Etiam dicam tibi alium usum, &quidem in schola frequentissimum. H. Quem λ G. Non ausim dicere sine praefatione honoris Η. Quid opus est internos honorem praefari non enim verba foetent. G. Dicam igitur, quando ita vis. H. Die libere. G. Ad tergendas nates in latrinae Η. Illue non feruntur chartae purae, sed jam scriptae, eaeque inutiles.l G. Qyid tum t ehartae sunt tamen. H. At ego dei charta pura & nova loquebar. G. Sed interim vi- eius es. II. Sit ita sane, non me poenitet disput

93쪽

ι COLLO Q. SCHOLA s T. tiunculae hujus nostrae. G Sed jam a lusu discedit . H. Et nos ergo loco cedamus. XXXVI.

arta mutuo data repositura . .

Prudentis est, prius referre in codicem expensi, quam aliquid credere, sive dare mu uo.

HERMANNUS. JULIUS.

ΜEministin' me tibi nuper dedisse chartam mutuo /J Quidni meminerim i non adeo sum obliviosus. H. Quot erant schedae 3 I. Qv3tuor. H. Cunnon reddidistit I. Exspectavi, dum haberem codicem. H. Fiabuistine tandem I. Tantum hodie H. Unde n eius ery I. Petivi a Praecep ore. H. Ubil I. In Bibliotheca ejus. H. Quid ille, deditne libanteri I. Misit me ad hypo- didascalum, qui statim dedit codicem. H. Non ante suum codicem detuliti I. Nihil dare solat, quin prius inscribat. H. Audivi ex patre, id esse viri prudentis. I Praesertim, si reddenda est ratio. Η. Sed quibus indiciis dare tibi 'usus est 3 I. Ostendi illi manu me a scriptum in libello meo, sic enim, ut scis, facere solemus. H. Reddes ergo mihi mutuum. I. A prandio statim, ne dubites. XXXVII.

Ludoviciu Michaeli vult dctata Hscribere e Michael

permittere non audet, ne a Praeceptore arguatur.

Nec fallendum, nec mentiendum est. Praestat puerum timidiorem esse, quam audaciorem.

LUDOVICUS. MICHAEL.

Vid agis M. Scribo. L. Quid seribis M. De- seribo dictata Praeceptoris. L. Quaenam M.

94쪽

LIBER II. Hesterna. L. Quid non aderas 3 M. Imo aderam: sed non poteram magistrum dictantem assequi L. inae res te impediebati M. Quod satis com-m h non sederem. L. Veneras ergo serius M. Illud est. L. Cedo commentarium tuum , egomet tibi scribam. M. Quid faciam lucriὶ L. Ego citius, quam tu, descripsero: post ludemus una, ut concessit Praeceptor. Da, inquam, libellum tuum. M. Libenter id quidem facerem, sed non audeo L.Quid times t M. Edictum praeceptoris. L. Quod mihi edictum narrasy M. Nescis, eum vetuisse, ne quis sine permissa ejus alteri seribat L. Id ego probe memini: sed unde hoc scieti M. Rogas ὶ quum emendandi causa, scripturae rationem exigit, tum captus ero: novit enim manumi meam. Praeterea neq; fallendum est, neq; mentiendum. L. Verbo DEI utrumq; vetatur. M. Quid ergo resp8nderem Praeceptori, quum ille negaret , me ista scripsisse t L. Non eo res evadet, spero. M. Nolo tua spe tantum subire perieulum.

M. At tu forsitan audacior. L. Tu igitur scribe, quantum voles : ego ad ludendum me confero.

M. Abi quaeso: jam unam paginam descripsissem, nisi me interpellasses. L. Interim aliquid proficimus , dum Latine fabulamur. XXXVIII.

In hoc eosio is quaesita ect colloquenae materia exstimu- tiro ludendi praetextu.

Exemplum bonae indolis puerorum , ubi alteri bene monet, alter paret sine controversia.

95쪽

SAlve Olivari. o. Tu quoque salvus sis, maee. N. Ludamus paulisper ὶ O. Quid ais, ineptule tvix 1eholam ingressus es, & j am de ludo loqueris

N. Ne irascaris, quaeso. o. Non irascor. N. Quid ergo sic exclamas 3 o. Accuso tuam stultitiam. N. Non liret igitur ludere. o. Imo licet, at quum tempus est. N. Vah nimium sapisi Ο. Utinam tantum saperem satist sed mitte me quaeso, ut rein petam , quae mox reddenda erunt Praeceptori. N. AEquum dieis, volo ego quoque tecum repetere, si tibi placet. o. Eho, quid hoc est i quid sibi vult, ista tam subita mutatio 3 nonne tu modo loqueb ris de lusu N. Loquebar quidem, sed non serio. o. Cur simulabast N. ut paucis tecum fabularer. O. Quid illud prodest N. Etiam rogas nunquam audivisti ex Praeeeptore t O. Nune mihi non occurrit: quid, inquam,prodest confabulari N. Ad nos in latina lingua exercendos. O. Profecto recte putas, & ego te nunc magis amo. N. Habeo tibi gratiam. Age repetamus praelectionem, nam brevi Praeceptor aderit. xXXIX.

Inpitatis ad animum relaxandum .

Corporis eXercitatio confert valetudini.

OLIVARIUS. PAULUS.

Isne venire mecumὶ P. Quo properasy o. Ad laeum. P. Qyid eo Τ Ο. Lotum pedes. P. I sane,nunc lotione mihi onus non est: sed interim parum fabulabimur. P. Ne fabulari quidem nune velim. O. Atqui utilis est confabulatio, duntaxat

96쪽

LIBER II. de honestis rebus. p. At mihi utilior est ad valetudinem exercitatio corporis. o. Quid si mansero tecum P. Prudenter facies: & nos pila palmaria colludemus. o. Benh vertat DEus maneo. P. Α- Iias lotum una tecum ibo: quum scilicet longius erit temporis spacium. O. Ad ludum nos accingamus. P. Nulla est in me mora. XL.

Inritatio ad ambulationem lusionis loco.

DEI opera invitare debent ad eum imitandum.

PAULUS. QUINTUS.

IAmdudum taedet me toties repetere Iussis schiniasticos. Quid facies igitur P. Eamus in homtum nostrum. Q. Quid agemus t P. Λmbulabimus, colloquemur, DEi beneficia in ejus operibus commemorabimus. Q. Nihil sane jucundius: sed interim petenda esset a Praeceptore venia. P. Iam impetravi mihi, & item uni, quem vellem ducere. Benh res habet, eamus, ducente DEO. P. Pr cor, ut nos custodiat. Q. Ego quoque idem precor

tecum . XLI. Invitatio ad lusum. Gentin Ad

inimvidnobis accidit, est boni consulendum. Ditare aliquem solius est DEI. Spe Iucri non est Iudendum. Ethnicorum doruina de fortuni Admonitio careat odio & invidia. Solus D Eusest eordium serutator. Exemplum admonitionis

mutuae.

QUIRINUS. RUFUS.

Bi sunt juglandes tuae t R. De quibus loqveinris juglandibus tMQuas hodie ex praemio accepisti. R. ubi sint,rogast quasi vero tibi servare

97쪽

debuerim. Non sie intelligo: sed quaero, quid feceris. R. Edi in merenda. Q. Edisti miser 3 eut Iotius non servasti ad ludendum R. Edere ma ui, quam perdere. Q. Non poteras perdere, nisi duodecim. R. Fateor. Q. Quod si rus tulisset, potuisscs ducentas aut fortasse plures lucrifacere. R. Dubius est, cui vulgo ficitur) ludi eventus. Q id tumὶ ubiq; parati esse debemus in utramque partem, & boni consulere, quicquid nobis evenerit. R. Istud ego scio: sed non sum admodum ludendi perinus, in eo genere. Q Abi, nunquimrem facies. R. Nemo rem facit, nisi DEo volente: nec ego ditari ex ludo velim. Ergo, ut video, quaerendus est mihi collusor alius. R. Nihil sane

impedio. Sed mane parumperi Quid vis R. id tu vocas seriem, de qua hic mihi mentionem secisti Q. Ipsam fortunam. R. inid autem est fortunat Q. Stultorum opinio. R. De fortuna quid opinantur stultir Q. Nunc mihi non vacat

de hoc tibi respondere: sed vide annotationem Praeceptoris in Catonem. R. In quem locum Q. In illum versiculum: Indulget fortuna malis , ut laedere possit. R. ut video, non ignoras, quid sit fortuna. Q. Satis scio, fortunam nihil esse. R. Cur

emo dixisti, quod si lars tui; sset y QIxcidit mihi

sic loqui ethnicorum more. Nam eorum libri cui saer E docet praeceptor pleni sunt ejusmodi impia doctrina. R. Nihil mirum: nempe illi veram DEI cognitionem non habuerunt. Q. Sed audi, mi Ruse, si vis amplius disputare, quaere tibi alios disputatores, nam mihi nunc serio ludendum est; volo

98쪽

LipER II. voro tamen prius te vicissim admonere. R.Ο quam

gratum mihi feceris i Q. Nonne tu dixisti haec , verba: dubius est ludi eventus R. Fateor me dixisse: sed praemunivi. Q. Quomodo istud intelligiti R. Addidi enim haec tria verba: ut vulgo dicitur. Q Nastutam vulpeculami os elusisti mihi. Sed haec inter nos, sine odio aut malevolentia, dicta sint. R. Novit DEus utriusque animum. Est enim ille solus eordium scrutator. Sed quid tui vis hic solus otio torpescere λ R. Cogito, quo lusu me exerceam. Q. Quasi vero fit diutius cogitandum. Age, sequereme, dabo tibi mutuo juglandes R. Amice nune loqueris: sed quando reddam 3 Q. Ad Calendas Graecas: si non potescitius. R. o festivum caput i Eamus.

XLII. Imisatur ad lusum qridam, xt isse studium praefert lusui. Exemplum rarum pueri studiosi. omnia tempus habent, utendum remissionibus in tempore.

RUFUS. STEPHANUS.

VI de re sic elatus es laetitia λ S. Pater meus. advenit modo. R. Quid mea refert 3 S. Moplurimum,quia nobis impetravit ludendi veniam. R. Ain tu S. Vide pueros jam ludentes in area. R. Ludant sanε alii: ego taclare malim, ovam

ludere. S. Nec minus ego, sed in tempore. Nam ut est in proverbio: Omnia tempis habent. undi&noa rem monet Cato noster:

99쪽

debuerim. Non sic intelligo: sed quaero, quid feceris. R. Edi in merenda. Q. Edisti miser 3 eurootius non servasti ad ludendum R. Edere ma-ui, quam perdere. Q. Non poteras perdere, nisi duodecim. R. pateor. Q. Quod si sors tulisset, potuisses ducentas aut fortasse plures lucrifacere.

R. Dubius est, cui vulgo ficituro ludi eventus. in Quid tumὶ ubiq; parati esse debemus in utramque

partem, & boni consulere, quicquid nobis evenerit. R. Istud ego scio: sed non sum admodum Iudendi peri rus, in eo genere. Q. Abi, nunquam rem facies. R. Nemo rem facit, nisi DEo volente: nec ego ditari ex ludo velim. Ergo, ut video,

quaerendus est mihi collusor alius. R. Nihil sanε impedio. Sed mane parumper. Quid vis R. Quid tu vocas sortem, de qua hic mihi mentio-ὸ nem fecisti Q. Ipsam fortunam. R. Quid autem est fortunat Q. Stultorum opinio. R. De fortuna quid opinantur stultiὶ Q. Nunc mihi non vaeae de hoc tibi respondere: sed vide annotationem Praeceptoris in Catonem. R. In quem locum Q.

In illum versi lum: Indulget fortuna maia, ut uindere possit. R. ut video, non ignoras, quid sit fortuna. Q. Satis scio, fortunam nihil esse. R. Curemo dixisti, quod si sors tuli sitit 3 Excidit mihi

sic loqui ethnicorum more. Nam eorum libri cui sies h docet praeceptor pleni sunt ejusmodi impia doctrina R. Nihil mirum: nempe illi veram DEI cognitionem non habuerunt. Q. Sed audi, mi Rufe, si vis amplius disputare, quaere tibi alios disputatores, nam mihi nunc serio Iudendum est; volo

100쪽

LIBER II. volo tamen prici te vicissim admonere. R.Ο quam

gratum mihi feceris i Q. Nonne tu dixisti haec verba: dubius est ludi eventus R. Fateor me dixisse: sed praemunivi. Q. Quomodo istud intelligiti R. Addidi enim haec tria vel ba: ut vulgo dicitur. ino astutam vulpeculami os occIusisti mihi. Sed haec inter nos, sine odio aut malevolentia, dicta sint. R. Novit DEus utriusque animum. ii Est enim ille solus eordium scrutator. Sed quid tui vis hic solus otio torpescere λ R. Cogito, quo lusu me exerceam. Q. Quasi vero fit diutius cogitandum. Age, sequereme, dabo tibi mutuo juglandes R. Amice nune loqueris: sed quando reddam 3 Q. Ad Calendas Grateas: si non potescitius. R. o festivum caput i Eamus.

Iohatum ad lusum qνidam, aer ille studium praefert luctui Exemplum rarum pueri studiosi. Omnia tempus habent, utendum remissionibus in tempore.

RUFUS. STEPHANUS.

ina de re sic elatus es laetitiat S. Pater meus advenit modo. R. Quid mea refert y S. M. plurimum,quia nobis impetravit Iudendi veniam. R. Ain tu S. Vide pueros jam ludentes in area.

R. Ludant sane alii: ego studere malim, quam Iudere. S. Nec minus ego, sed in tempore. Nam ut est in proverbio: Omnia tempuὸ habent. unct& nos redis monet Cato noster: 'i . : I