Maturini Corderi Colloquiorum scholasticorum libri quinque, cum argumentis et appendice

71쪽

COLLO Q. SCHOLA T. ERgone abis in patriam ὶ D.Cogor abire,nempe accersitus a patre. B. Nunqamne es reversurust C. Non spero. B. inando profecturuses 3 C. Crastino die, ut opinor. B. Siccine igitur me relinqvist C. Ita necesse est. B. o memiserum i ubi & quando amictam talem reperiam ttalem studiorum meorum socium t C. Ne doleas: esto animo bono,meliorem dabit tibi Deus. B. Ille quidem potest, scio, at ego vix sperare possum. C. Noli, obsecro, te amigere tantopere, nec enim hac separatione corporum interitura est amieitia nostra: quin potius accrescet magis, &absentes corpore praesentes animis erimus. Quin epistolae, quas ultro citroque di bimus, quantam vim speras habituras esse id quod mutuo illo desi- clerio amor ipse noster net jucundior B. Verisi. milia sum, quae dicis,omnia, sed interim non leni. . tur dolor meus. C. Ah reprime I crymas I B. Non queo prae dolore. C. Siccine agisὶ An putas me minori dolore tangit sed quid agast divinae vo- luntati parendum est. Nunc ipse te collige, obsecro , ac potius ad hilariter cinnandum te para, pluribus a coena colloquemur. B. O quam triste divortium l

Doctrina pueris maxime necessaria, de fugienda υ delicet pravorum consuetud ne , maxime imρ6storum.

Exemplum amici fidi in dando consilio.

CAMPANUS. DOMINICUS.

Non meministi Praeceptorem tam saepe monere nos de fugiendis sodalibus pravis t D.

72쪽

LIA AR II. Ego vero probe mcmini. C. Tamen alicubi satis negligenter uteris ejus monitis. D. In quo videor tibi ea negligeret C. Dicam tibi: si modo attente audias. D. Dic obsecro mihi: audiam a tentissime. C. Nunquam vis cavere ab illo impo-store t D. Cur cave C. Ne illius contagione depraveris: nosti enim, eum esse pessimum. D. Atqui non spontE seqvor : ad me accurrit undique. C. Nimirum, quia novit, te habere, quod

cles: & dare libenter, ac saepe. D. Quid ipitur mihi faciendum suades C. Die semel & serio, &quasi animo irato, quid vis, amice vir me ubid; sequeris, omnes clamitant, te esse pessimum, fideo sodales tui esse nolunt: proindi omitte me posthac, quaeso : ne, tua causi, virgis palam caedar. D. Quid, si velit aliquid contra responderet C. Abrumpe illi sermonem , teque recipe celeriter. D. Ago tibi gratias, quod me tam fideliter monueris. . XviII. Aridam qpod abfuerit, qνarit ex condiscipulo, gyid

actum sit in auditorio.

DOMINICUS. ENNIUS.

OVid actum est in auditorio hora tertia 3 E.

Tractatae sunt orationis partes ex praelectio. . D. Nihilnε amplius E. Dixissem, nisi mem-terpellasses. D. Erravi: perge. E. Postea dictavit Praeceptor argumentum vernaculum hodie vertendum. D. Quando reddendum y E. Crasa meridie. D. Iamne vertisti E. Utcunque. D. Dicta mihi quaeso vernaeulum. E. Excipe,

festina, nam habeo seribere aliqid.

73쪽

Puer carnatin praelectionem repetis.

Α eoena non statim suidendum. Presectiones saepius legendo &relegendo facila ediscuntur.

ENNIUS. FERDINANDUS.

QVo properast F. Eo coenatum: quid tu' E. sam coenavi. F. Quota horat E. Quinta, ut fel e tolemus. F. Quid nunc ages E. Repetam aliquid eorum, quae reddere tabemus erastino die. F. Ego didici ex paedagogo meo, non esse tam cito a cibo studendum. F. Imid ego quoq; didici, sed nolo nune ediscere. F. Quid ergo faciest F. Ego quasi animi causa presectionem particulatim aliquoties legam & relegam. Rinid tum t E. Ita paulatim fiet, ut sine cura, sine taedio, sine molistia bonam partem praelectionis ediscam. F Istano satis intelligo, eeri videris mihi supra aetatem sapere. E. Non est res adeo dissicilis, quin te docero possem, nisi ad eoenam properares. F. De coena in tempore admones; ego igitur ejus causa me domum recipio. Valet E. Ducat te DEus & redueat.

Exemnium in morum dissimilitudine.

FERDINANDUS. GUALTERUS. Hodie te non vidi in concioner quid illud sibi

vulti G. Quid sibi velit, nescio: ego tamen interfui. F Narra mihi, quae mandasti memoriae. G. Non est tuum a me rationem exigere. F. Eso quidem non exigo: verum id rogo, ut memoriae

74쪽

LIBER II. causa conseramus una G. Muim nunc solus recordari : audies me, si voles, quum Praeceptor nos ante prandium interrogabit. F. Quid mali esset, si nunc inter nos ea de re conferremus. G. Nihil mali esset, fateor, sed nunc mihi non libet. F. Tua igitur te libido regit. G. Omitte me, cur molestus es t F. omitto sanε, sed audi unum verbum. Non decet puerum e sse uim morosum. G. Nec puerum decet esse tam molestumia. XXI.

Praemii parvἰtvi contemnitur a fordas.

Praemium non lucri, sed honoris eausa datur.

FIUGO. IACOBUS. OVi sunt victores hic hebdomade I Ubi eras,

quum rationes redderentur Η Accersitus a patre fueram: sed qui sunt victores Τ die sodes. I. Ego & Puteanus. H. Iamne habuistis praemium I. Habuimus. H. Quodnam Duodenas juglandes. H. Fluit quale praemium. I. Eho inepte, aestimas ergo praemium ex rei pretio Η. Hic nihil aliud video testimandum. I. Sordidus es, qui lucro sic inhias. Non meministi verbum Praeceptoris Η. inod verbum Non tueri: sed honoris causa datur praemium. H. Nunc remi niscor, quasi per nebulamr posthac eroditisentior. I. Sic tandem sapies. xxv.

Omnis victoria, nisi ad gloriam DEI νεμ με, mera es vanitac. Victoria mois sti Moses exies rem utuntur e stulti contra faciunt. Orios M. Apueris E s tria

75쪽

COLLOQ. SCHOLA 1 T. tria potissimum curanda. Sine DEO nihil At boni. Spiaritur ἀτλα in nobis operatur. Omne bonum a D Eo esse , eonfitendum est. DEUS auctor sidet: Diem sperseverantiae. Spes bona. Adolos entum ingenuorum con sensio in bonum a

JODOCUS. LIGARIUS.

VAlde miror , cur hodie mane non adsueris. L. inid miraris tantoperet Nihil hoe est novi: multi absunt quotidiε, immolare horis singulis. I. Atqui viAoria tibi erat in manibus. LQuid ego curo, ejusmodi victoria sui heia dieebat quidam nihil aliud est, quam brevis gloria. I. Sed interim modesti adolescentes hine ad midia

magis inrenduntur: nee tamen inani gloria tumescunt; sed ad honorem DEI referunt, quie- quid inde laudis accesserit. L. Istud certe raro contingit. Plures enim sunt, qui victoria abutuntur ad privatam gloriam , quam qui divini honoris rationem habeant. I. Verisimile dicis L. Immo verissimum. I. Sed velim mihi diras, cur abfueris i L. scripsi ad patrem literas J. Cujus nomine 3 L. Matris. I. Dictavimε tibi

ipsast L Quid scripsissem, nisi dictasset y I. Quid

continebant liter aet L. Longum esset tibi narrare. I. Saltem die earum argumentum. L. Varium.

erat & multipleX, & quid tua, qua so, refert J. Nihil. L. Cur ergo tam avide quaeris I. Animicauia, ut fere curiosi sumus novi aliquid audiendi. L: Nihil aliud, quam garris: omitte me. I. Ausculta paucis. L. Age, ausculto, loquere, quid velis. I. Scire cupio, ubi sit pater tuus. L. inasi

76쪽

ν vero nescias. I. Unde sciremt L. inum sit tibi θ notissimus & quum simus vicini, non putassem, , te ignorare. I. Dic tandem quaeso. L. Est Londi- ni. I. Quandoest profectus 3 L. Abhine dies quatuor. I. id illic agiti L. Negotiatur. I. Quando rediturus est i L. Finito mercatu. J Ad quod tempus finietur L. Roga mercatores: non est meum curare talia. I. inid igitur curas L Ut DEum timeam, parentibus obediam, bonas artes eum pietate discam. I. Nae tu magnifice loqueris: sed vie mihi serio, potesne res tantas emcere λ L. Ego minime istud mihi assumo; quin portus fateor, ne incipere quidem penes me esse. I id ergo de te fiet L DEus ipse in me operabitur. I. Optime sentis, nihil ex te praeterea requirebam. L. Est DEo gratia, cui acceptum referoqvic vid ii,

est in me boni. I. Istud redis, & laudo equidem,ne tibi videar nihil aliud quam garrire. L. inum illud dicerem, jocabar sanE. I. Ego sic accepi: sed tu, ut coepisti, perge discere &sapere. L. Qui mihi dedit fidem, idem, ut spero, perseverantiam 'dabit. I. Bene speras , & ego idem spero tecum.

Itaque pergamus vivere inter nos conjunctimiri, ut adhue facimus. L. Per me quidem non stabit, nisi ope divina prorsus erodestitutus. I. Avertat ipse DEus, sed audin' tu horologium. L. ut in ipso tempore sermonem finiamus.

Unde γ

ίDisit ipso by Corale

77쪽

UNJe redist M. Foris. L. Cur exierast M. Redditum urinam. L. Qualis est coeli facies M Nebulosa. L. An regela: M. Sic resolvitur gelu, ut nives omnino liquescant. L. Etiamne pluit M. Sensi aliquid superne destillare. L. Fortasse transitu, ε stilliciato tecti. M. Immo onubibus , scio: quod fi non credis, vide tu ipse. L. inasi ego tibi non credam in re tantilla. M. Cur igitur dubitare videbaris L. Ut pluribus verbis tecum fabularer. M. Quorsum id pertinet tL. Ad latinum sermonem eXcrcendum. M. Sed interim saeph otiosa verba dicimus, a quibus omnino abstinendum, ut Christus praecepit. L. Tota erras via in praecepti intellectu. M. Cur istud dicist L. inia non est otiosus sermo, qui ad aliquam institutionem refertur, praesertim ubi agitur de bonis & honestis rebus, qualia sunt DEI opera in rebus naturalibus. M. Videris mihi recthsentire, proinde facith tibi assentior. L. Sed hate hactenus: instat nobis aliud negotium. M. Age, desinamus. XXIV.

Macarius f Meomachin jocantes Ie exercent in Ua s Syntaxi hujus nominis r Domin e s obiter alia ut tractant.

Sinh DEI voluntate nihil fit.

QVod est tibi domicilium N. Paterna do.

mus M. Unde nunc venis N. Domo. M.

78쪽

LIBER II. ipse tuus hodie me invitavit. M. ubi illum vidisti N. Domi varronis. M. Quod illic erat tibi negotium 3 N. Pater me miserat nunciatum aliquid. M. Seire etiam velim, ubi sis eubiturus N. Domi fratris. M. Quid habes negotii cum fratre tuot N. Dixit sorori nostrae, se velle convenire me otiose. M. In qua domo habitat N. Inqvadam conductitia M. Eho nullamnh habet propriam domum y N. Habet quidem, sed eam Ioeat quibusdam inquilinis. M. Locat igitur domum propriam, conducit alienam N. Scilicet ut ex me audis. M. inanti Iocat N. Octodecim aureis Italicis, quos nune Pistoleras meanti M. Cur illam non potius habitat N.Quia sita non est in Ioeo satis eommoda, sive cutita loquac mercatorio. M. Sed illam alienam quanti conducit

N. Longe pluris. M. Quanti ititur ὶ N. Qui

que&viginti. M. Cara est habitatio. N. Carissima, sed quid agas ὶ loci eommoditas id facit. M.

Age, ut aliquando tandem finiamus, die precor, seisnε, ubi eras futurus fit 3 N. Domum revertar , ut indE in scholam me eonferam, siquidem permiserit Dominus. M. Cui addis, si Dominus permiseriti N. Quia, rusi permissu DEI, ne domo quidem exire possemus. M. Istud audivi seph ex Praeceptore. N. Cun ergo rogabast M. inia nunquam nimis dieitur, quod benedictum fuerit, praesertim, ubi de rebus divinis agitur. N. Istud quoque ex Praeceptore didicimus. M. Verum ; sed utile est, talia saeph repetere ad memoriam exercendam. N. Vide, quo nos sensim

79쪽

COLLO Se ΗΟLAIT. sim adduxerit tua prima interrogatio. M. Tam tum volebam paucis verbis tecum jocari. N. Age, quoniam nunc satis animum exercuimus, non vis etiam corpus exercere valetudinis causa

M. Quidni velim i N. Eamus igitur lusum pila palmaria : nam eo lusu scio te delectari. M. Delector sanis: sed nunc pilam non habeo. N. Ecce tibi: sequere me. M. Ego sequor libens: tu me bene ducito. XXV.

Euntes in sichoiam Latiis colloqvuntur. .

Similis gaudet simili. Improborum mores probis odioli. NICOMACHUS. OTHOMANNUS. SAlve, Ochomanne. o. Tu quoque salvus sis,

Nicomache: quota est horai N. Mox audies sonum semihorae post quintam. o. Bene babet , maturε satis aderimus. N. Gaudeo,me tibi occurrisse, ut euntes Latinh tantisper colloquamur. O. Ea sane est utilis & jucunda exercitatio. N. Q ties incido in aliquem ex istis dissolutis nebulonibus,mallem rhedarium offendisse. Non enim per eos mihi licet aliquid in via meditari, adeo mihi sunt eorum mores odiosa. o. Nihil mirum : nam fer8 sunt ejusmodi, ut neque loqui velint quidquam boni, neque audire sustineant. N. Quid cum illis agas, quibus nihil est curae, nisi ut suas libidines expleant O. Nihil aliud crepant, nisi suas cupedias & meras compotationes in secretis cauponulis. N. Etiam nos irrident elenis buceis, quod Latine per vicos loqvamur: illud vero est omnium pessimum, quod

80쪽

LIBER II. nusquam se patiuntur admoneri. O. inia scilicet, ut ait Propheta, non est timor DEI ante oculos eorum. N. Si quid oecceperis amice commonere, statim audies: tace, concionator,obtundis me , quod si dixeris, deferam te ad Praeceptorem , aut ad observatorem: Oh ego istud non curo, ii viunt, tu non audebis. Nam si me accusares, non ferres impune. O.Immo vero te continuo verberabunt, si Iocus erit semotus ab arbitris. N. Profecto, quum quidam eorum me nuper offendisset in quodam recessu, impegit mihi In utramq; malam duos ingentes colaphos, & aufugit continue. o. inid tu, quaeso, interera N. Qid istud quaeris i tam illud subitum fuit, ut vix hominem adspicere potuerim. O. Sed qui tam cito & sensim ad scholam pervenimus N. Me fcth confabulantibus usu venire solet. o. Λ-ge, ingrediamur sine murmure & strepitu, ne studentes offendamus. xXVI.

s ad bonam scripturam necessaria. Probus puerbene merendi occasionem non modo exs=ectat, sed etiam parit. Charita. Christiana e Spiritus autor ejus. Exemplum diligenter notandum ,.

ΟΤΗΟMANNuS. PHILIBERTUS.SErione scribis tu, an ineptist P. Equidem seribo serio,cur enim tempore abuterer: Tu vero eis Hud rogas 3 o. inia vidi aliquando, quum hene scriberes. P. scribo interdum melius. O. Qui fit igitur, ut nune tam scribas mala P. De-lunt mihi bene seribendi adjumenta. O. Quae