장음표시 사용
71쪽
rnar iccirco studendum en, ut durent, si poten, aetereὲ non minus, studuere antiqui aeternitati operum suorum mirabilium, tium . ct eo magis hoc nostra interen , quo opera nostra munitionibus enim fientis fabricantur propter finem nobiliorem, quam non erat finis, propter quem eorum opera fabricabantur. haec sanὶ fiunt non ob magnitudinem , ct commoditatem solum, uelut illa, sed etiam propter construationem libertatis , ct propter hominum salutem . Concludo ergo, quod horum operum nobilitas requrrit, ut cami fune omni ordine seruato; praestertim cum miles alicui principi serviet, qui possit, ct uelit sumptus perficere. O quamvis onus boc muniendi murali opera, sit potius ingeniosi ac solertis architecti, quam militis; non mihi di pliceret militem callere partem inam una cum arte terrena subiastruendi munimenta. nam ct sibi erit in omnibus occasionibus magno honori; o poterit non paruamsibi quandoque afferre utilitatem. iccirco, cum laudem ipsum saltem bis mediocriter ins Iructum, modum se uandu circa haec paucioribus uerbis sebi ob oculos pona . Sed aαὶ quam
ad earum rerum declarationem ueniam, arbitror optimὸ factum adducere pauca quaedam exempla, quomodo ruditer instrumetuum cum m
gnete compositum exerceatur: post cuius reiperfectionem ad reliquum postea descendam. ι
Cum sit castrum munitum extruendum in situ libero, patenti, atque aperto ubi extrui possit forma per electionem , quomodo sit operandum. Cap. II. UOTIES erit extruendum eastrum munitum in camporum patentibua aequoribus, ubi O secundum propriam electionemposnt formari, hoc pacto operandum eri . Primum videbitur numerus tormentorum
oe crassorum, o minutorum, qua intus locari posswt. nam se plenus eorum fuerit numerus, locus poterit fieri saltem Iex laterum cum tot itidem aliis angulis, qui necessam erunt obtuse, O per confiequens ualia eminentia euadent commoda. uerum si saltem
uigintsex tormenta crassa non aderunt, non erit extruendum si an u-lare , cum debeant poni in quolibet vallo eminenti saltem quattuor rormenta crassa, eum *cietate siex tormentorum miratorum , uel subtilium ,sue ad minus . ideo extruatur tot angulorum, quot permigerit
72쪽
numerus tormentorum babitorum: ita tamen, ut non fabricentur ex
minori numero angulorum, quam quinque: quia sic semper euadent obtusi. Hync extimans, quod miles noster cognoscat, quid sit instrumentum cum magnete compositum, dico, quod postquam in idea termia nauerit formam, quam cantrum munitum fueris suscepturum, terminabit pariter interuassa diverberationum, quas sibi assignare placuerit; O magnitudinem tam laterum, quam cuiuscunque termini hac in re o eurrentis. postea accipiet suum instrumentum cum magnete composiatum , ct ab uno latere illud complantare in uno ex illis punctis, ubi alia quis angulorum interiorum canri muniti fuerit terminaturus: possi
frumenti huiusmodi plantationem, multa iubeat signa defigi ad mlam , uti faciaent illi, qui agros metiuntur quibusdam uirgulis, quae bobeant in uertice aliquas chartulaa albo, aut aliquid simile, quae possit perstici, inspiciendo per dioptram, faciet lineam unam tam rectam , tamq; longam, quantum est futurum unam ex caItri muniti lateribus. Deinceps se placuerit, exempli gratia, conficere castrum m nitum sex laterum: semper enim quaeret formaU facere ex aequaliabus lateribus: ipse postquam fecerit primam lineam, sic faciet O s cundam in piciendo per dioptram super gradrus alius uenti, adeὐ quod detur sibi angulus in illo puncto formari unius figura sire lateralis
cum bis duabus lineis . deinde hinc abnulerit instrumentum cum magnete compositum; ct plantabit illud in fine unius lateris laterum iam factorum; hiri; per dioptram inspicifido, faciet cum uirgulis ut dixi)tertium latus, ct fecundum angulum; hoc modo procedendo , donec ita circumdando persecerit unam figuram siex lateralem in illo situ, ubi munitiones ducturus erit. Modus, ct practica angulorum fabricanis do1 um, in huius sine tradetur . nunc exemplificandi gratia pono, quod figura A BC DEF, sit castrum extruendum, id es, principalis formasbi asignanda: dico propterea, instrumentu cum metuete compositis primum ponendum est in puncto B. uerbigratia sic. 2 puncto B ,
ad punctum C, iubeantur defigi uirgulae, prout scripsi, inspiciendo per
dioptram recta linea, formabitur latus B C. insuper se conuolue do, ct formando in puncto B , angulum uuius tres agoni, facient defigi ab eodem puncto B , ad punctum A, uirguιυ, recta linea inspicie do ab uno puncto ad aliud, sic formando siecundum latus . auferendo portea iuillumentum a puncto B , illud comportabit ad punctum c ibique formabitur unus angulus aqualis primo; si in animo erit, quod
forma sit aqualium angulorum, defigendo signa in Piciendo ab
73쪽
eodem puncto C, ad punctum D, faciet tertium latus C D, illud terminando inpuncto De oe sic babebis duos angulos , O tria latera. ideo procedendo in alussaeodem ordine; ime circum processerit, donec in 'puncto A ,γueniat ad terminationem siexti lateris : quod ibi fommet fiextum an iam sic claudendo figuram . hoc facto, ueniet ad de-ygnationem laterum , ct uallorum eminentium, prout conspicitur in fisquenti capite. in bivia ii i
74쪽
Quomodo, postquam clausa fuerit forma principalis,
erunt circa illam membra imperienda; uidelicet, ualla eminentia, prominentia, planae & sormae . Cap. III.
os T VAM clauis fuerit figura, siue forma
principatis, quae castro munito, prout in praecedenti capite demonstrauemus, danda erit; postea membra impertienda erunt sigillatim, illa scilicet, quae acci--- derant , hoc pacto . Eso, quod incipiatur primum uallum eminens super angulo A B C, signabitur in latere B, quidquid occupabunt duo ualla eminentia cum logitudine alarum, quod
erit a puncto A ad punctum G, ct a puncto B ad punctum F. Tariterq; in latere B C, signabit alas pares, ct aequales alijs duabus a puncto B ad punctum E, O ὰ puncto C ad punctum D. Signatis his alis, i e formabit in illis punctis sua latera longitudinis, quamprimum distursu terminaverit sebi tradere; que erunt, Ddit, E L, FI, ct GH; quaesiua longitudine terminabunt in punctis , HI LM . postea ibit in punctum G ; O ibi instrumentu cum magnete compositum plantando ,per dioptram iunὶ in exerit ad punctum I, ctiasserit defigi in puncto R, unum signum ; alterum in puncto P . nam sic C
75쪽
facta ut eo fuerit linea diverberationis, quam iacere posset aliquod tον mentum bellicu ad unam fenenram tormentaria positum in latere G re, in puncto G; pon perfectione cuius lineae, factae modo dato, hine submouendo in iramentum, illud in puncto D , tulerit; oe ab ipso puncto D , per dioptram inspexerit ad punctu L, quod terminus est lateris E L, boemodo formando lineam D X , quam repraesentabit limea diverberationis unius tormenti , positi in una fenestra tormentaria lateris D M , in puncto D . Sua intererit praeterea in omnibus ijs punctis plantare sudes cum palea, uel aliquid aliud simile in earum uertice ligatum , quae suma tur tam longa , ut posilat cerni; ut quotiescunque placuerit in picere ab
uno ad aliud diciorum punctorun , siue nationum, possit id fieri ullo absque impedimento. His omnibus peractis, bis formauerit lineis illis,
quae repraesentant diverberationes, frontes ualli eminentis construendi
super angulo A B C , quae sunt, I X, σῖΚ L; defensiones a duobus lateribus , D M , O G H. pari modo procedet in reliquo angulorum, ut se uellet designare in angulo, qui est ad punctum A , uallum eminens, ipse inspiciet a puncto F, ad punctum H, ab una parte: O ab alia , ab alio puncto facto in alio latere , quod sequetur ad
latus B A , modo praemonstrato; sic procedendo, impertiet omnia ualla eminentia, in quibus facta eorum circumferentia, impertiet plateas , O ceteras si s partes; prout primo libro ostensum est. O se fortὶ latera essent tam longa , ut diverberationes eminentium vallorum non sufficerent pro defensione; in medio poterit ipsie facere planas formas, formando earum latera, prout formauerit illas eminentium uallorum ab eis accipiet planarum defensones formarum . itidem fecerit, si uoluerit uti uallis prominentibus ad defensionem vallorum eminentium, accipiendo punctum defensoris; ubi futurae siunt duae fenestrae tormentaria ualli prominentis a dextra, atque sin stra. Quomodo erit procedendum, cum placuerit facere designationem plantae castri muniti in charta, ut ad ratiocinandum afferat adiumentum. Cap. IIII. N 'operatione partiendi situm , ct formam , res adscribendum aptas secum comportabit ; 'prora
fient tam Mensurae interuallorum laterum, quam aliuscuiuscunque rei, de omnibus quamuis minimis diligentem rationem tenere debet. 24tabuntur in schedula
76쪽
O mensurae, O lineae quoque, quae fuerint in inspectione formatae . n
tabuntur per quem uentum transeant; cir ad quot gradus illius uenti,per quem transeunt. inseper erunt notanda accuratὸ omnes crasitudines, quas flatutum erit tradere propugnaculo in qualibet suarum partium, ut est hamerorum magnitudo uallorum eminentium, textura magnitudianes , antepectorum, aggeris intrinfeci latitudo platearum pariter, e
utriusique fossae, uiae tecta, ct aggeris extrinseci, siue spatii; notando
etiam eorum longitudines. Sed ante omnia notabuntur latitudo, Oerasitudo fundamenti. Cum autem baec fuerint solerti cura perfecta, domum sie contulerit ; ibiq; tot folia chartae realis insimul conglutinando , quot requirat magnitudo designationis facienda: hoc modo deinceps initium sumatur . In primis Bruet scalam fictam passuum, aut sudium, aut fragminum, aut arundinum, ueluti mos loci requiret: stataq; formata, ponet instrumentum cum magnete compositum super chartam; ct aequando magnetem ad illum primum ventum, ad quem
fuerit aequata in partieda forma, primum principalis formabitur figura. Fiat, exempli gratia, fenorum laterum, prout seuperius dictum est priamiιm formabitur latus A B , deinde latus B C ; sic procedendo , donec figura claudatur in puncto A, cum sex lateribus, ct totidem angulis aequalibus, semper aequando magnetem ad tot gradus illius uenti , qui erit annotatus in schedula ; O lineas illo ordine perducendo. Clausa principali figura hoc pacto, po lea latera formabuntur, formando pariter conuenienti ordine, O ueluti iam demonkirauimus circumforentiam cuiuscunque ualli eminentis secundum ordinem diverberati num. poIlea uero quam lineis erit uniusicuiusque circumferentia perfecta, formabitur fossa : ita tamen, ut secunda senectra tormentariae vallorum eminentium formem ordinem parietis extrinstri, , ut nos diacimus , contrascarpae r sic enim nulla pars remansierit, quae ab utrissae feneItris tormentarνs non semper, cum oportuerit, diuerberetur, O
verratur. post haec sigillatim formabuntur cum lineis in designatione quaque latitudines, crastitudines, oe longitudines cunctarum partium, provι dictum est, quoad poterit,diligentius . partito situ, ct facta designatione , ponea aggredietur opus omnia operando, ut positum es in ptimo libro. Et quia prima operatio facienda pon excavationem , O post accommodationem fundamentorum en plantatio regularum , O diictus florum : iccirco ponam ne quid necessarium desederetur in hoc negotio ordine seruandum in illorum complantatione.
77쪽
q. ordo tenendus in plantandis regulis, &in duce dis filis, ut propugnaculum inchoent. Cap. V. O ST EA A M partita fuerit forma, ct e
caNatum fundamentum, atque accommodatum, prout in primo capite primi libri positum en; regulae mgantur hoc modo. Ponamus iteru, exempli gratia , uoinitium siumatur a uallo eminenti facto super angulo, A B C; in primis praeparato bono numero quartorum instar regularum quadratarum rectarum, incipiant defigi in uno angulorum: uerbi gratia, si incipiat in latere AB, uelint regulas coplantare ad e sciendam cortinam F G; plantabitur una ex dictis regulis in puncto G , O alia in puncto F,inclinata uersus parte intrinsecam propugnaculi sic, ut ex omnibus sex pedibus altitudinis, unus pes sicarpa habeatur. accommodatis bis duobus, ac firmiter diligenter plantatis adeo, ut non mo- 'veantur; inter illas duas, iuxta cortinam, ut nos Itali dicimus, ct forth melius, operis rectitudinem appellaremus, FG, scilicet; alia pla tabuntur , qua procedant eodem ordine, quae non magis absint, uel adsint, quam requiret ductus unius fili fabri lapidari, ab una ad aliam sita tamen , ut filum illud protensum, non arcuatum sit, ac rectam lineam conficiat. Plantatis ijs rectitudinis operis, siue cortinae, in omnibus hic ordo erit seruandus. Ad omnes angulos deinde fiat transitio, tam in illis, quae faciunt latera in coniunctione dictarum cortinarum quam illis etiam, quae faciunt ipsa latera tu coniunctione frontium; millis pariter, qua dicta frontes faciunt, cum ad inuicem coniunguntur: oe in quolibet borum angulorum oportuerit plantare unam regu lam , aut binas, prout uidebitur melius euadere; quae sint inclinatae uersus partem intrinsecam propugnaculi. si inter utroque nimium imteruallum extiterit, adeo quod silum non apte tensium maneat: in m dio tot aliae ponentur, ut di ctum en in cortinis) quot satisfecerint noesitati; adeo quod filum maveat apte tensum ,σ rectam lineam foetat . Post harum regularum plantationem eaedem debent omni dilia gentia stabiliri, ne leui possint negotio commoueri. id enim multum refert. sed ne homines , dum sursum deorsum, hac atque illac progrediuntur,illas dimoueant, procedcndum e i, ut in primo annotaui liabro . Et ne quid dest ad lectoris .ructionem , sigillatim ponentur
78쪽
omnes illi ordines in designatione , qui non potuerunt uerbis plenὶ dii cidari, aut exprimi sire, ut homines clarὸ possent eos intelligere. Ordo seruandus in arborum plantatione, & in recta
earum erectione: di quomodo catenae aptani dae sint. Cap. VI. VI A in undecimo capite primi libri non potui tam
belle scriptis exprimere ordinem arbores rediὸ pla tandi ; propici ea mihi uisum est conueniens, atque nocessarium designatione repetere ordinem in hoc seruandum . inferius enim figura posita est, qua repraesentat lii in tribus ordinibus; quorum ut uidetur unum aliud non tangit; ct tam intra filum complantata sunt, quod propterea uniuersa pars , C D E F, libera remanet. quod probὶ factum cII tam propter tunicam, si quando fieret, quam pro collocatione caespitum, hipae cum ordine. Ligna deinde, quae in plano posita siunt, segnificant ordinem, quo dirigi in opus catenae debent: quae nullo pa Io prout diactum es in primo ) debent constringere arbores recte plantato, ad hoc ut possint, sine impedimento cii dimisione terra, devergere. . Signa po- flea fgnificant loca, ubi catenae debeant clauis defigi , in omnibus crucibus , quae inuicem faciunt . Figura G H , es machina a me proposta ad urna rectὸ extollendae in cuius fastigio ad litteram H, est r
79쪽
o letula annexa , per quam debet funis pertransire: θ eaput, quod in fleexibit, debet ad unum ligni caput annecti: alteris uero remansierit in mambus eorum, qui arborem rectὶ sublevabunt. Caput funis annexum signo est X. Lignum est X L. Caput, quod remanet in manibus tr hentium , est M. Rotulae , super quibus machina impellatur ad iter quodcunque perfacise , sunt I , signata. Fictuca ad ualla conficiendaen V. Malleus ad eundem essectum, est O . Qua circa, nihil mihi reliquum es, vis ut modus operandi in primo libro conspiciatur. Quomodo tunicae parietinat, uulgo camisiae, sint aedificandae circum terrea propugnacula. Cap. VII. E O nune ad tunicas circu propugnacula conficiendas; laudoq; , si sumptua ad facultas , ut fiant reales: quia sic erit sperandum, quod diu perdurent , quodq; de mense in mensim non sit rursum expendendum . quod facilὸ occurrerit in locis , ubi tunicae nimis subtiles adimabuntur. quare boc ordine procedendum erit. In propu- L
80쪽
braculo connruendo curabitur, ut defigantur arbores rectae, tam intra flum, quino quando acciderit circum tunicam aedificare, illa non impediant , quo minus locus antaridum, qui ab Italis θerones appellam
tur ,σ reliquus murus non postis excavari. Habita hac consederatione in extruendo propugnaculo, cum fuerit peruentum ad actum t
nica peragendae, in primis excavabitur fundamentum: ct se firmus erit fundus ubique pari modo, explanabitur aequisiis , O effodientur etiam loca, ubi fuerint fabricandi antarides, qui habeant is uno ad alium interuassum duodecim, uel quattuordecim pedum . nam erit necesse excavare latius , quam est futura muri eorum crassitudo, ut fabri lapidarin in ducendo muro maiori persifiant commoditate. uerum , s fundus malus erit , operabitur, prout in primo libro descripsimus conuallando; superj; ualluin aedificabitur . id curae premat, quod si fuerit aedifica η- dum cum uallis, semper fundamentum debet esse longius, quam in i cis , ubi aedificabitur absque uallis. O si erit partim bonus , partimuero malus; operabitur, prout in primo libro edocui. Fiant si per fumtamenta ex uiuis lapidibus, si bieuerit; ct ex magis quadratis; ct explanioribus, maioribus 'ue , qua haberi poseint. In arido ociatur priamum filum, deinde continuabitur cum calce, fabuloque; ita tamen ne parcatur calci: ipsa nanque est, quae peraptὶ muros colligat. Si non poterunt inueniri uiui lapides, iaciantur fundamenta ex lapidibus coma, ct residuus murus pariter; qui semper erit melior ex coniis lapidium, Iam ex aliss cuiusunque generis ; licet fundamentum iaciatur ex apidibus uiuis . In erigendo muro fundamenti siemper ducetur murus frictior uersus culmen, quam fundum, tam intrinsecus, quam extrins cus: O quando erit altus ad planum Iosiae, ibidam ducetur ad unum planum aeque undequaque fabricando flum nouisionum ea lapid ibus, ut nocti ae linguae est, Auadratu, ita ut filum extrinsecum planum eua
dat instar gradus, quo uti inur ad astendendum . hac super planitie m rus ducetηr primum plantando regulas, quae tradant muro quintum i clinationis , siue sicarpae, cum hac aiatem cura, ut noui ma planitie s cta instar gradus non debeat extra murum inclinationis prominere uurra duos tertios unius pedis , vel saltem pedis: ct quod extra prominet, ab expertu si amnum fundamenti appellatur. De crassitudine ipsius mari nulla uera, sermoq; regula tradi poten: quia diuersitas locorum, operum, o telluris uetat, posie determinate id fieri. Sed hoc debet in eius iudicio permanere, qui praecipit. Hanc tamen nolo missam facere admotationem, qua eis poterit uehementer prodesse, qui cum iudicio H