장음표시 사용
11쪽
VARII ex sanguinis mole secernuntur liquores,
quorum plerique natura propria non solum ab eo, sed inter se omnino differre videntur. Quomodo autem haec miranda mutatio perficiatur, aut unde hi inter se differunt, quare pancreate bilis, renibus lac non praeparatur, mihi prorsus ignota apparent; et a principiis, cum chemicis, tum mechanicis, nobis saltem compertis, ea reperire conari ineptum esset, quanquam qui dem multi viri illustres in hoc ipso laboraverunt. Hallerus inclytus humores secretos in quatuor dividit classes,
12쪽
quas compositione, spissitudine, aliisque proprietatubus distinguit ; de divisionis hujus utilitate' haud ame disputandum est attamen, me judice, simplicitatem naturalem multo accuratius imitabimur, si modo eos in classes dividamus sequentes. Imo, In humores utiles secretiones) ; ado, In inutiles vel noxios sexcretiones . De ultimae classis parte, excretione nempe claticulari, hic est mihi in animo praecipue disserere. 'Excretiones cunctae naturales, saluti, imo vitae humanae, maxime conferunt. Hoc profecto liquet, si corpus animatum quasi machinam e partibus solidis et fluidis conflatam eonsideremus : Hac machina, per omnem Vitam, seinper utimur; unde Partes ejus solidas
solvi et abradi ; particulasque sic dis lutas oeconomiae
animali inutiles reddi necesse est. Fluidae quoque partes, multo calori obnoxiae a cordis arteriarumque motu eXcitato, acres Vel noxiae fient; unde maximam eas eXpellendi necessitatem aperte cernere licet huic igitur functioni beneficae, per Varia organa excretoria, quae tot fossarum, ut haec superflua materies eliminetur, quasi officio fungantur, et etiam novo nutrimento locus paretur, sapienter cavit
13쪽
rerum supremus Molitor ; itaque salus certe vigebit, quamdiu ab hoc processu pendeat. In Proposito exsequendo hanc methodum. observare statuo.
Imo, Fontes, unde scateat eXcretio cuticularis, quodammodo detegere, ,etri, Perpauca de materiei perspiratae dotibus quam breviter potero disserere.
Imo, De perspiratione cum suis consequentiis prorsus obstructa.
ado, De perspiratione cum suis consequentiis nonnihil imminuta.
14쪽
Imo, De modo operandi disputare conabor. ado, Varia remedia diaphoretica enumerabo. 3ttio, De eorum usu in morbis fanandis dicam. Imperitia mea, aeque ac angusti limites hujuscemod1 operibus circumscripti, me haud 1anent altius hanc rem latiusve investigare : Quare, si qui irrepserint errores, quod in re tam dissicili accidere necesse est, judices doctissimi, ut me excusatum habeatis, vos obniXe Obtestor obsecroque.
PARS PRIMA.ΡHYSIOLOGIA.S E C T. I.
Perspiratio cuticularis haudquaquam nuper inVenta, Sanctorii nomen recepit, non quod ipse primus eam reperiti
15쪽
reperit, sed duntaxat quod huic praecipue animum adj
hibuit. Liquet Hippocratem non omnino eam ignorasse, quum corpus non solum exhalare, sed etiam inha lare indicat. Quanquam autem ipsa humoris excretio per cuncta secula fuit manifesta, tamen de origine ejus inter auctores multum discrepat.
Pighius, et alii, hanc secretionem a quibusdam effectam esse glandulis, quas ubique sub cutem disseminari contendunt 3 et porro has glandulas ubique ductibus cutem penetrantibus instrui opinantur ; sed merum somnium est ; quoniam hae glandulae ab anatomia demonstrari non possunt ; ideoque haec hypothesis illo quod meruit fato periit.
ΙΙΙ. Celeber. Ruyschius, candore conspicuus, tales glandulas se invenire non potuisse profitetur ; et quod Mal-pighius glandulas appellavit, re ipsa e cuticula provenire demonstrat, et hos perspirationis esse fontes omnino denegat ;
16쪽
negat ; ipse etiam asserit, et iniectis praeparationibus
demonstrat, arterias sub cutem materiem perspirabilem exhalare. Nostras Μonro peritissimus hanc rem accurate tractat, et sudoris et perspirationis fontes esse extremitates minutas arteriarum, ubique cutem penetrantes, perspicue demonstrat. IV.
Illustris Κaaus ' ingenioso experimento hoc quidem
clarissime explanat. Calidae quantitatem aquae in axillarem humani cadaveris arteriam injecit, et aquam quasi sudorem e brachio erumpere observavit. Nunc autem haec veritas adeo confirmatur, Ut nemo quidem anatomiae peritus de ea dubitet. Haec et multa plura medicinae studiosis plane indicant, quantum veritati conducat, eos ad anatomiam, Ut nostrae scientiae peria necessariam, diligenter incumbere : Nam, sine. perfecta corporis structurae scientia, causae proXimae, ideoque morbos medendi methodus ignorantiae et obscuritatis nubibus
17쪽
nubibus oportet tegantur : Unde praxis empirica, et multa mala, quae enumerare longum esset.
Ex eo, quod de exhalantibus organis dictum est, quodcunque cordis arteriarumque adaugeat motum, id hujusce excretionis quantitatem etiam aucturum, Observare licet. Hominem sanum impercepta perspiratione frui, applicando politam ad nudam cutem lamellae superficiem, in qua exhalatio humida conde*sabitur, fa-
VI. Sin autem systema vasculare, ab ulla potestate stimulante proprie applicata, ad motum crebriorem excitatum fuerit, materies perspirabilis, forma sudoris, effunditur. Dum derivatio percipi non potest, vel forsan in parva quantitate, a vestibus aut aere externo facile absorbetur; sed, postquam quantitas ad quendam gradum augetur, ulterius absorberi non potest, ideoque statim apparet.
18쪽
Hic observare licet, si corporis calor ad quendum gradum subito auinis fuerit, perspirationem prorsus obstrui, et necessarium fore, prius caloris gradum diminuere, quam ea restituatur. Copiosa sudoris derivatio, ab aucta cordis et arteriarum a mone, haud solum-imodo pendet.
Quum nos exhalantium organorum simplicem structuram cons1deramus, Artificem Omnipotentem non pos sumus non admirari l Si haec secretio glandibus peracta es et, multa incommoda procul dubio acciderent, propter suarum functionum peragendi tarditatem : Hic celeritas maxime necessaria Videtur, quum faepe cogimur nosmetipsos subito Violenter eXercere, quod praecipue systematis arteriosi motum excitat, et fluida ex-
pandit. Excretio tamen hoc simplice artificio prompte pro re nata essicitur. Cum quidem, si organa glandulosa extitissent, minimus coloris gradus ea forsan infam-masiet et obstruxisset. Ita, benigne datum es , quid
19쪽
-quid Conveniat nobis, rebusque sit utile nostris 1X. Unguen cutis ab auctoribus memoratum quasi humorem a materia Perspirata prorsus alienum haudquaquam
esse verum mihi videtur. Sagax Winuom qui has describit glandulas hoc sebum secernentes, hos folliculos, in nasio, auribus, axillis, praecipue inveniri dicit i quapropter, ejus ossicium his Partibus proprium esse concludere licet, et maxima cum verisimilitudine, cutem lubricari et emolliri ab arteriosia exhalatione quodammodo, ut abdominis, thoracisque cavitates, aliaeque comporis partes s sunt, inferendum est.
Haec exhalatio, magis volatili et aquea parte evaporata, parteque glutinosa, summae cuti in sebi forma ad B haerente,
- Iuven. Satir. X. 347. t Minime dubium est, quin similis exhalatio musculorum interstitiis adsiit, quod vires ad frictionem perserendam suppeditat.
20쪽
haerente, facile hanc speciem praebeat sebaceam, quod praesertim tempore hyberno accidit.
S E C T. II. De Materiei Perspiratae Dotibus.
XI. Alimentum in ventriculum receptum, ibique succo gastrico mistum, conficitur, mutatur, et in chylum convertitur ; postea hic chylus vasis laifteis absorbetur, et per ductum thoracicum ad sanguinis massam invectus, in succum proprium animalem elaboratur : Post ea autem ut stapra dictum est) ex parte corrumpi incipit; quapropter su a vice eliminari oportet. XII. Sanguis, simul ac emissus est, homogeneus esie apparet ; attamen longe aliter res se habet: Dum enim evenis profluit, licet observemus quendam subtilem, vo-
latilem, et nonnihil foetidum, magna copia surgere, vaporem, cui physici nomen imposuerunt halitus. Post hanc evaporationem, sanguis quasi lac sponte coagulat,