Dissertatio medica, inauguralis, de halitu cuticulari

21쪽

DE HALITU CUTICULARI. 1;

hoc coagulum brevi bipartito dividitur, nimirum in serum et crassamentum.

XIII. Hoc iterum duas continet partes notandas, globulos rubros, setsi ab Hewsoni experimentis obseruationibusque liquet non esse sphaericos, at potius planos instar nummi), et lympham coagulationi aptam, quae sponte coit, et qua partes solidas praecipue nutriri ferunt. XIV. Serum similiter in duas partes separari potest; quippe, si modo quodam gradu assicitur caloris, pars altera ininassam solidam instar ovi album inis diutius cocti congelatur, dum pars altera fluorem retinet, neque calore nec acidis fortissimis spissiescere potest fossilibus f. XU. Ab accuratissima sanguinis disquisitio e, liquores secreti, nempe biliis, semen, &c. non sunt discernendi; at-

tamen procul dubio a posteriore in eo existunt, etiamsi eorum particulae componentes adeo disjungantur, itaque

on the properties of the hlood.' Halter on the nature of the blood.

22쪽

que confertim massa sanguinis misceantur, ut nisi propriis glandulis seῖτegari non possint. XVI. Corpori ea cretionis organa sunt tria, cutis pori, rencs, atque pulmones, qui duplice in systemate funguntur officio ; inter ea, ut quidam volunt, alvus haud apte collocari potest. XVII.

Observare licet, ut, aliquibus organis secretionis male ossicio fungentibus, humor secernendus alia Via quodammodo evadit, sic interdum animadvertere positamus, si1-dorem odorem Urinae emittere, quod praecipue accidit, dum copiose profluit, et quo plus urinae est, eo, caeteris paribus, minus sudoris esse.

Renum eXcretio Praecipue, a materia insensibili perspiratione secreta, ut non aeque subtilis volatilisque sit, differre videtur , et existimo materiam Venenosam pulmonibus CXcretam, materiae ab insensibili cutis exhalatione e sae squae sit fortaste aeque lethisera, licet periculorum defectu non aeque pateat valde actinem esse.

XIX.

23쪽

DE HALITU CUTI CUI ARL 1

XIX.

Zer Mephiticus. Q Aerem mephiticum pulmonibus exhalari, nunc sere creditum est. Vir rei chemicae peritissimusDr Blach calcem vivam in aqua solutam aeri expirato subjecit, eandeinque aere mephitico cito faturatam et praecipitatam

Fortasse licet nobis dicere, omnem aerem, quem in- sph amus, non statim exspirari, sed partim in systema recipi, ut alicui subserviat utili proposito, forsan antis eptico, aut saltem ut temperet corporis calorem. I. Hoc pera sto, dicere est aerem alii noxiae materiae conjunctum, non solum a pulmonibus, sed etiam cutis meatibus, a perspiratione insensiti rejici. XXII. Materia quaedam ferida. Persis ratio insensilis quasi halitum tenuem sanguinisque partes magis Volatiles etiam continere videtur, qui-hu

24쪽

bus particulae aliquae foetidae insunt. Canes, qui olfactus sensu acutissimo gaudent, rem ita se habere aperte demonstrant; miranda enim sagacitate, dominos suos inter mille alios, peculiari odore, qui ex eorum corpore exhalat, perdocti, dignoscunt et inveniunt. .

XXIII.

Aqua.

Aquam in materie perspirata existere clarissime liquet, quum superficiem speculi politam, dummodo exhalatio libera fiat, ad cutem applicando, partem in aquam densari plane cernamUS. XXIV. Ex supra dictis, itaque, sanguinis particulas tenuiores, subtiles, volatilesque in insensibili perspiratione effugere; at in sudore profuso partem crassiorem, quae urinae simillima est, extrudi, statuere licet. XXV. Sal. Vitri conflatores, et alii, qui extremo calori objiciuntur, habere quasi crystallos vestibus adhaerentes, saepius obser-

25쪽

DE HALITU CUTICULARI. rs

observantur ; hoc ostendit materiem adesse sudori Talinam quae fortasse conjunctione acidi cum phosphorico alcati formatur.

Si modo cutis structuram e varie directis fibris constantis, vasisque sanguiferis numerosis nervisque interspersis consideremus, spasmo eam valde obnoxiam

decernendum.

Huic corporis constructioni imbelles et laxo habitu praediti, ut etiam omnibus aliis affectibus spasmodicis, maxime proclives sunt, et contra, athleticos hoc malo rarissime affectos inveniemus, ut qui plerumque frigoris et caloris vicissitudinibus assueti sunt, quum debiles, quisere sub tecto degunt, et qui lautius tractantur, et vestiun

26쪽

:o DE HALITU CUTICULARI.

tur, perspirationem saepe habeant obstructam. Fortasse veru nulla constitutio hunc affectiam prorsus evadere potest.

Variae contingunt causae hanc constrictionem induta centes, ut animi affectiones deprimentes, &c. sed quando ab hac causa oritur, credo eam rarius diu permanere ;at hujus multo frequentissime mali causa nascitur a corpore, spiramentis apertis, &c. ad frigus exposito. . IX. In hac plaga hoc saepius accidit, ob repentinum a calore in frigus transitum. Aqua frigida, a viro sudante hausta, eundem pariet effectium. Miasma et contagium, secundum clar. Cullenum, imprimis cerebri energiam

minuendo, et postea . extremorum atoniam spasmumque vasorum inducendo, perspirationem impedire valent,

XXX. Sed quibuscunque causis haec retinetur eXcretio, saluti maxime inimicas producit consequentias.

27쪽

Si haec, secundum Sanctorium ', tanto pondere secernitur, aliis praeterea consideratis, sine ullius externae contagionis ' fomite, de hac sola causa, quin febris gigUnatur, vix dubito.

XXXI. Si quis inde febre corripitur, pigritia, languore, lassi

tudine, horrore, et aliis assicietur symptomatibus, quae in algido intermittentis statu febris evidenter occurrunt τ' cui status servidus sine sudoris eruptione fere succedit; sin autem extemplo sudor moveatur, procul dubio aegri asseimis cito quiescent.

Statie. Aphor. XXI. et LXX. 1 Contagium esse aliquam materiem in Vaporum sphaera fluitantem, et ita humana corpora inficientem defita itum est, et porro ab humanis corporibus quibusdam morbis laborantibus originem ducere ; sed hane labem huic initio esse priorem liquet; et mihi videtur esse veris millimum hanc primam causam ita explicari posse. Aer similiter iterum iterumque respiratus contagione Onerari Potest, quum materiem noxiam pulmonibus excretam, ei, quae Per cutem perspiratur, valde assimilare observare lieet.

28쪽

DE HALITU CUTICULARI XXXII.

Hoc quodammodo mihi videtur hanc stabilire opinio.. nem, quod diaphoresin emeticis, vel aliis remediis excitando, plurimae febres primo accessu coerceri possunt; sed plerumque medici auxilium non quaeritur, donec morbUsformatus sit, et tunc quidem non facile sudori succumbit.

XXXIII.

De his phaenomenis, aliqua ex parte reddere rationem valemus, siquidem consideremus materiam perspirabilem retentam, cor et arteriaS Potenter stimulaturam, praesertim cum pulmonis et renum excretio supplere cuticularis defectum forsitan non censeatur, et profecto urinae excretio saepius post constrictam cutem valde di

XXXIV.

Εjus alia symptomata, nausea et anorexia, a miro consensu ventriculum inter et cutem e istente explicanda sunt, et insuper, ni fallor, ab acri materie in stomacho, cum ejus succis naturalibus, secreta. Quare hujusmodi febris, post diuturnam commorationem, non facile curetur ; cum, tunc temporis, noxia materies

29쪽

DE HALITU CUTICULARI.

materies et fluida et solida interius insecerit, respondendum est.

XXXV.

Insanimatio pariter in variis corporis partibus suppressionem hanc sequi potest, et haec diversis membris, vel secundum conformationem, vel cisiusque constitutionis praedis positionem, accidet. Ita, qui angustis thoracibus formantur, magis aliis, pulmonis inflammationibus ob-

noxii sunt; summi constrictio corporis ad interiores partes sanguinem cogit, et angustum pectus liberum ejus per pulmones transitum impedit. XXXVI. Ab hac causa rheumatismus acutus alios habitus, dum alios chronicus assiciet. Illustris Tisht meminit de quodam, qui, ex obstructa perspiratione, acri cholico

laboraverit.

XXXVII.

Diarrhoeae et etiam dasenteriae species, interdum videntur a summo corpore materiae perspirabilis repulsu, origi-

30쪽

24 DE HALI TUI CUTICULARI.

originem ducere; quaedam certe eXempla, evidenter ab hac causa producta, egomet ipse vidi. Haec circa autumni finem anno I 782 occurrerunt, quando, diebus ardentibus, frigidae et rocidae vesperae successerant. Hic, ametiis non apparuit contagiosus et malignuS, cum pauci inficiebantur, nisi, qui vespertino tempore in agris degere solebant, et, ex iis morbo correptis, unus solum mortuus est. In horum plerisque faeces biliosae, spumosae, acreS, erant Pauciores, et frequenter sanguine mixtae, cum tenesmo et torminibus. Nonnulli lenius assiciebantur, cum excrementis copiosis haud sanguine tinctis, nec cum molestis aliis symptomatibus comitatis.

XXXVIII.

A perspiratione suppressa fisops procul dubio saepe

occurrit ; nam hominum sudantium hydrope correptorum, cito pos haustus aquae frigidae nimis liberog, ex. empla sunt invenienda ; quod evenit ab externae eXhalationis obstruistione, dum interna manet. Home Pro-ks r illust. dicit ', se observasie hydropes saepius oc

currere Plaete t. suis de Μat. Med.