장음표시 사용
31쪽
currere in plagis, ubi aer humiditate gravatur in hoc casu cutis ab acre aquam inhalat, dum eodem tempore pondus et humiditas vaporum sphaerae exhalationi ob instant. Denique, multi sunt morbi, quos toti obstructioni
hujus utilissimae excretionis attribuere licet.
Plures ex frigore male affecti, quam peste, moriun- tur,' valde acutus et sapiens respondit medicus amico, qui interrogatus, an bene valeret 8 responderat bene, nisi quod ex frigore sim male affectus. Hanc sententiam illustrisL. laudavit Tisibi.
S E C T. II. De Perspiratione imminuta fui que consequentiis. '
XL. Si tot acres morbi a tota perspirationis obstructione excitentur, facile intellectu est, quod vel diminutio, vel intem-
omnium perniciocissima est nimia humiditas, quae cuti et pulmoni externe applicata per venas bibulas intus assumpta, totique corpori interne applicata, fibras laxat, et debilitat, perspirationem minuit, et humores nimis aquosos reddit. Hinc gravedo, tussis, asthma, phthysis, hydrops, Sce. Eoize Princip. El. S iii. p. aQ.
32쪽
pestiva cujusdam partis retentio, oeconomiam animalem multum laesurae sunt. Quanquam quidem non tam subitus appareat a sectus, tamen noxia materies massae sanguinis commista, quod vitari nequeat, eam, et inde cunctos corporis succos, inquinabit. XLI. Si vero sanguinis masia hoc modo Vitiatur, tuto argumentari licet, quum sanguis partibus est solidis nutritamento, necesse est illas male assici. Non ad me attinet asserere, putriditatem nonnunquam in sanguinis mole existere ; credo equidem, si sanguis vere putridus effet, vitam propediem extinctum iri; tamen, ut opinor, Mil-
man, et alii suam opinionem longius prosequuntur, cum afferunt, scorbutum aliosque tales morbos laxitati mus culorum fibrarum solummodo attribuendos ; nam procul dubio quotidie videmus maximam fibrarum laxitatem absque minima ad hujusce naturae morbos Propensione.
XLII. Ad summum, multos ex rationibus inserre libet, in omnibus fere morbis ordinis impetiginis, fluida pri
33쪽
1num infici, sine statu putrido, vel forsan putrescen
Imprimis, nautae, et alii, qui salsamentis vesci coguntur, et debitam corporis munditiem saepe negligunt, Praecipue scorbulo sunt obnoxii: Salsamenta equidem praebent chylum saltem acriorem, quam alimentum idoneum ; et sordes etiam malum adjuvant. Pauci internaVitas gregarios saepius quam semel in hebdomada mutant indusia, nec cubitum ituri vestibus se exuunt ;necessarie ergo illorum vestes materiem perspiratam absorbent, quae facile iterum in corpus refertur.
XLIV. 2do, In nostra plaga, herpes, et alii morbi cutanei,
Verno et hyberno .1ςmporibus crebro apparent, ite Fumque, aestate accedente, CVanescunt.
3tio, Plagarum incolae septentrionalium, prae aliis, hisce morbis laborant, quod non tantum cibo, quo utuntur, at simul frigori perspirationem impedienti attribuendum est
34쪽
His aliisque rebus perpensis, plane liquet sui jam dic-
tum est XLII.) fluida imprimis inquinari; nam, si sola
debilitas fibrarum scorbutum induceret, constat verisimillime frigidarum incolas regionum eum evasuros esse, quod tonica frigoris potestas quodammodo debilitati obviam iret.
XLVII. Morbi plerique impetiginosi, in nostra et frigidioribus
plagis occurrentes, non solum a frigoris emetu excreti onem imminuentis, sed etiam, credo, a sordibus origi . nem ducunt, quod per has materia perspirata resorbetur, et praeterea minuitur eXcretio. Patet, si opera munditiei magis daretur, hos pravos diaetae esse Rus minime gentium adeo manifestos fore, praesertim si idoneo exercitio uterentur homines, ad excrenones Promovendas. Ego quendam noVi herpeticis eruptionibus, cum crurum ulceribus, quavis hyeme aut Vere laborantem, qui, adventu aestatis, semper convaluit.
XLVIII. thys pulmonalis casus frequentes fortassis in hae insula accidentes, vel obstructionem vel materiei perspiarabit
35쪽
29rabilis parum justam retentionem, quasi caiisam considerando, quodammodo explicari possunt. Glandulae itidem induratae hocce modo quidem induci videntur : Retenta acris materia systema lymphati-
cum prompte malo assiciet, et inde tubercula ' variis in partibus oriuntur. Sed revera hanc opinionem confirmare tundit, utrosque morbos, saltem Priusia quam inveteraverint, ad calidiorem plagam eundo, quo
perspiratio fiat liberior, sanari posse. Perspirationis pathologia, si fusius trai taretur, consuetos tentaminis hujusmodi limites longe excederet, et porro ars longa est, et judicium dissicile l. Nunc itaque ad rem tertio propositam Procedo.
' Eosdem quodammodo effectus edit acor quidam, e cantia aridi biis absorptus, quemadmodum medici glandulas post vesicatorium applicatum aliquatenus tumidas observant.' Sic loquitur vir ille celeberrimus, qui pater conditorque medicitiae juste habitus est Hipp. aph. I.
36쪽
ῖo D.E UALITU CUTICULARI. PARS TERTIA,
inodcunque per cutem exhalationem copiosivi excitare valet, diaphoreticum haud frustra appellari potest ;attamen haec desiinitio nimis generalis est, quia nonnulla animi pathemata, dolor, &c. quae inter remedia diaphoretica non apte locum habere possunt, hasce sibi vindicant potestates ; hoc modo autem, opinor, desaniri possunt. Omnia nimirum remedia, quae vel stomacho recepta vel externe applicata, dum animalem oeconomiam haud laedunt, diaphoretiri essiciunt.
Considerare miram sympathiam ventriculum inter aliasque, Praecipue cutem, corporis partes, fortas e aliquid
37쪽
super hac re in apricum proferet, quod a numerosiS ner-
vis ad illud organum utilissimum descendentibus explicandum ; adeo ut, si aliquid patitur, facile cum cerebro, et inde cute, quae multis nervis ad sensum tactus locu-Pletatur, communicet. Hoc modo diversa relaxantia, et diaphoretica nauseam inducentia agere puto. A magis stimulantibus, cor organum maxime irritabile plane excitatUr. LI. Hunc consensum stomachum inter et supersciem, inulta argumenta, e quibus Pauca citabo, probare ten-
dunt. Appetitus, exempli gratia, perspirationis vicibus valde aflicitur. Si modo summi corporis tonus fortis sit, eodemque tempore perspiratio libera, cibi appetentia acris erit, ut in tempestate frigida et arida saepissime CXpertum est. Porro observamus, nauseam in frigido intermittentis febris gradu occurrentem, sudoris eruptione sequentis sublevari.
Auctores tamen hujus phaenomeni rationem multi sariam reddiderunt. Plem
38쪽
Plempius ', quare post cibum frigescamus oplicans, dicit verisimiliter venire ab ipso cibi frigore, qui primo ventriculum et postea alias partes refrigerat. Fernelius, lioc tractans ', asierit, sudorem non solummodo a corpore omnino secerni, sed interdum a praecordiis et hinc cognosci possie, quamobrem, qui eXercitio Vel sole calescunt, si libere aquam biberint, mox sudore madeant. Non equidem inquit) ab aqua per corpus diffusa, quippe quae postea in ventre fluctuare sentitur, sed ab ejus halitu surgente, a calidis praecordiis sudor formatur,
Ab hac ratiocinandi methodo constat, hos auctores non veram intellexisse causam ; et mihi omnino persuadetur, haecce ambo phaenomena aliter explicari posse, sympathia nempe cutem inter et stomachnm. LIV. Diaphoretica calefacientia cor et arterias stimulando; suum edunt effectum ; et inde augendo sanguinis mo
mentum, Plem p. iii stitui. P. 237. f Fertia. de Feb. Cap. D. P. 237.
39쪽
mentum, uti postea adhibita, pulsum magis plenum et frequens ante sudoris eruptionem fieri observare licet. In statu sanitatis, quoddam aequilibrium inter impetum sanguinis intus, et pressuram vaporum sphaerae foris interest ; sin autem haec pressura a corporis ulla parte removeatur, quomodo sanguis et alia fluida ad illam con-
sertim ruant, percipere licet.
Cuticula etiam ad sanguinis impetui resistendum intus utilis esse videtur : Illius, sicca cucurbitula applicanda, exemplum habemus ; hujus, dummodo cuticula emplastri epis pastici opera vel aliter amoveatur. His addere licet, ipsorum tonicam potestatem Vasiorum, utpote eos, in quibus laxitas adest, sidorem emittere observamus, minimo fere usos eXercitio. LVI. Ab his innuere volo, hinc operationem calefacientium diaphoreticorum dilucidari poste ; quod illa, suo stimulo cordi arteriistiue vires suppeditant, ad externam resistentiam superandam. Hinc quoque videmus, quomodo
40쪽
modo balneum calidum, vel simplex pediluvium, horum remediorum effectiam multum augebunt.
Observatum est, corporis calore ad quendam adaucto gradum, squi diversis constitutionibus variat,) sudorem elici non posse. Haec res a Doctore Alexandro ', ita ut contradici non possit, quantum ego sentio, probatum est. In hac re, duo fecit experimenta. Primo, magnam liquoris stimulantis quantitatem bibit, et confestim cubitum ivit ; postea cutis fervida, et lingua sicca et arida, calor per totum corpus auetus, aliaque signa febris supervenerunt; atque calidis liquoribus diluentibus, sine levamine, usus est.
In hoc statu multum frigidae exhausi', et posio circi ter sex vel odio minuta copiosus, quem desideravit, erupit sudor, et brevi cuncta signa febrilia evanuerunt. Ut de hac re certior fieret, nocte sequente, caenatus, Vini rubri libras sere duas bibit, et statim in lectum se conjecit a