Commentarius in quatuor libros Hippocratis de victu in morbis acutis / Paulo Juliario ... interprete

11쪽

neratione digne F mota, Christophoro Madruisito vi copo ac principi Tridemino Pavet

ius uliaris medicus Uerone sis Felicitatem. D.

Aleni commentarii, in librum Hippocrati deuia

e tu in morbis a is nobis pnterpretiatus, quum Pataui, sub praeceptore summo illo medio Mat, theo Curtio medendi artem pro aeremur , tibi illustris ime princeps dicauimus,ut idem in te nostram toteus Iulia, riorum familiae, stenderemus. Equidem quum interprstandi munus semper summam sectim calummam difficultarem pstra mino ilium ederesum ausus prae eraminoer tot malevolas obire tutorum mentes, quos Mura onspicit aetas Adeo emit iste e medicorum actiones disentiui,ut quae alter auis danda , alter uituperanda esse contendat, nonnulli quidem puram exqui imm suerborum e monem a medico requi, runt aliqui autem per ludibrium grammaticulos appellant secus interprsinntes quam ue res illi Hippocratis ac Galeia interpraetes, igitur eri minime potiti, ut iudici, tam diuersis usi iam sitis, aere queat. verum enimuero omnibus placere immensum est humanas j fuserat uires, ego uero sub tuo patrocinio illum edere tutum iudicaui summa ueneratio:

ne dumissime Praesul, freq: ut omnes flatim contumelis dea primantur, ubi audiatur sub tuo nomine aeditum esse, iems defensorem habere tanta enim diligenua cuncta aratri amplexus es, ut omnes trantnr, nullum esse disciplina,r genus,quod acerrimo iudido tuo ingemos diuino im

12쪽

euratumst:t et unimi mores mansuetis inem, pruden, tiam,sortitudinem, aequitatem, quae te principem uniuerseesmate populo(terrearut summas ad rerum fastigia ebam,ac perpetuo turbuetur ergo ea animi benignitate qua soles hoc medicum munusculum excipies, re Pauli tu osse. rearis 'imum non retri iram perpenden

13쪽

ct AvDII CALENI PER CAMEN IN librum Hippocratis de uictu in morbis

acutis comentarius primus Pallo Iuliario medico Veronensi interpraete, HI P.

v Cnidias uocatas sententias conscripserunt,quae in singulis morbis aegri patiutur,recte scripserunt aequo pacto ipsis non,

nulla eueniunt, ex iis sane quae quispiam non medicus si quae patiunt ut fingulos laborantes probe interrogasset rect e scribere potuisset. At quaecund praediscere medicus debet non dicente aegro eorum plurima praetermissa sunt,alia in aliis. AQui Cnido fenunti i litterii prodiderunt, non

modo nihil eorum quae aegri patiunia praeterm serunt uerumetiam plusquam opus est, quorunis dam meminerunt,ut paulo potirectendam, re hoc artis fascium nondum est si nihil praetermiserunt , eorum quae etiam a uulgaribus, nosci possunt nam Artii hanc intentionem non habet, si omnia scribendi quae ad cur lionem utilia sunt, quocirmae nonnulla saepenumero ado te usistri: idiotis prorsus ignota,c non paucaeis maa

14쪽

nifesta aus trisin hilarariis hi pertinere uidebuntur. Textus Secundus. Et nonnulla quae ad certam indicationem opor,tuna sunt. Certa induatio est per certum inditium cognitio, in litium uero rertum ab antiquis appellatur ignum ex quo ratioti natio construi pore I, cimiae autem gram rium inditium, no est, quemadmodum insermone de certo inditie,et igno demonstratum est:quae igitur ad jusmodi ea tutionem

tum necessaria tum utilia sunt, non om ' a scripta esse ait, sed plurima prstermiss . Tertius. Uerum quum de certa indicatione sermo habe cur quonammodo singula curanda sunt, in his multa aliter, q illi enarrauerunt censeo.

Poneaquam non pauca ad rim in j ntrotum milia, Cnidios medicos ommifi se dixit, quam indicationem rinmappesset,edos it:guum dixit, quotia modo singula .randa sunt, nam quodcuns ad horum inuentione constri,ad artem pertineti riss e uero quispia e istimare pet i,tum ad coaegnitionem, tum ad praenotione certas indimiones esse prae inmissus sed res non itast habet,hac enim in his quia crurationem construnt necessario coprshenduntur: uemadmoi dams adoptimam strationem inuemendam morbi cogni ijo,aut uenturi prsnotio nihil con erret inutilia prorsus o reni,quoniam autem conserunt, utilia nutaete tam morborum cognitionem ad irationem maxime nec furiam csp

15쪽

d seps inratio M aggrediendumvraec est edici strin, ad curatiorem et erre, in praenotionum uolumini

probemio ipse demestrauit:quocirca si quispiam diuersud medendi artim pertinentia,uel ad regnitione uel ad curationem uri ad praenotionem utilia esse dixerit, idem, irtute enuntiabi',medici clamq; perse curationem aggrediuntur illius uero gratia prsutionem et cognitionem:unde cognitionem aut praenotionem artis nem ullus esse dixit ut curationem At hic per curationem intellige iam cta morborum sublationem, non eam qu adhucstsed de hii omni, bus in libro de re medicine abunde diritum est nec hoc in loco quod prster inititutum e propositum faciendum iam ueteris mentem intelluentes sine exquisitori etiam estne sermone. Csterum quia proposit oratio in non paucis dedignis exemplaribus alio pacto inueti tur, non ab re meam quos cammemorare . dissertaurem ab alia in hac di stione,uel, atq; ad hunc modum iacet Verum quum de certa indictitione ermo habetur, uel quon modos uia cura da sint:qui hoc modo conscrimere, certam indicationem exponendum censent, tum cognitionem tumors tionem, hoc uero:quotu: modo 'ingula curanda Ant:ipsam curatio, nem hanc in nomine, ceris indicationis comprehendi nolentes: dis hoc ita si habet in prima scriptura in qua protulit,

plurima Ommserunt alia iis alii , notussa ad certam inmdinatione oportuna. Curatilia pars artis, recte erit prs, termissa. hoc aurem mane lum est imm illi quos proptera rea rursus orationem repetendascribendoq; esse aiunt,' est curariusi addatur. verum discordia non eli de re utili

adcurrationem,ideo supersuum ei sermonem pro trabere. nam in quibus ad curatione iiij j edocet, inuigilanta.

16쪽

CIAE CRQuartus. Nec solum ob hanc causam eos non laudo . Ue, ruinetia paucis numero medicamentis usi sunt.nam exceptis acutis morbs plurima pharmaca inuenerunt,sunt elatheria exhibere,ium serum tum ac suo tempore propinari, si si haechona essent morbisc, uenirent in quibus exishibenda esse iusserunt,iunge magis laude digna fuissent,o paucissima satisfaciunt nunc autem ad hunc modum nequaq se habet.

Paucis prstaerea numero medicameans eos fuisse Osait,rrsterquam in acutis morbis, ac si in bis plurima dixist et, etenim ita dixerunt, in diuturnis uere rursus di haec: etenim cum elater hoc est medicamentis qui purganctium obtinent, Ger laste ipsi, tempore propina,

Qui tamen posterius correxerunt,medice magis, singulis exhibenda aggressi sunt.

secundus liber,ex eo qui prius fuerat scriptus, currigi di, citur, quum idem propositum habens plurimas ditiones easdem.nonnulla habet a priori uolumine ablata , aliqua addita,qusde mutata:s perspicuitatis gratiae huius exemplum uolueris ecundum Eupolidis autolicon uolamenta, bes ex priori correcto, non pecusserundas Cnidias senten. tias medici illi ex prioribus correxerunt,nonnulla prorsus eadem habentes aliqua addit gusdam sublata, quemadis modum di mutata Hippocrans igitur hunc secundum li.

Meriori medice magii Smpstum esse ait, Sextus,

17쪽

maloscripsere, atqui magnum hoc omiserunt.

Curationis modus tu contextus,per insuetas marerias,uiructus appellatur:quemadmcdum per assueta tum incis nestum exuctiones, gustane alia manibus operantum, chi rurgia irrea quo ab his medicin pars est pharmam exhibesii uiuos per pharmam terminata Hippo rates autem priores, ausiat,quoniam nihil essam dignum de uidie tu conscripsere,nec dixit hoc quia nullam quae ad ui itus rationem pertineat speculastonem conscripserim scripst. runt nam psed , non essam dignum:quid uerosit hoc effatu dignum,ipsae in sequentibus declarabit. Septimus.

Singulorum tamen morborum uarietates, multas; ipsorum sectiones aliqui non ignorarunt.

Non modo morbcrum uarietates non ignorari. . uerumetia

plusqum opus erat de ipsis scripserunt, quemadmodum deinceps ostendam. Octauus. Caeterum quum morborum numerum manio

seste aggrederentur,non recte scripserunt: nam bene enumerari haud qua poterant, si ex hoc quispiam coniectetur , laborantium morbos alteriam ab altero in aliquo differre, nullum morbum eundem esse uiders, nisi idem quoque nomen habeat. Caeterum in uniuersa arte irri, hi mentem adhibendum placuit: quaecunque enim officia bene aut recte se habent, tum be/ne tum recte singula agenda sunt: B quaecunq; opera cito celeriter, d quae cum puritate since

18쪽

rae de quae absq; dolore operare oportet: iucu/disti in agenda sunt: caeteraguniuersa huius modi:quo proxime utilia sunt, ad melius rediis genduiu:uerum cum medicum maxime lauda, rem qui in acutis morbis plures homines interis ficientibus, in eo quod melius est ab aliis suerit diuerius: sunt autem illi acuti quos antiqui Ppellarunt, morbum laterat m,pulmonis absce sum insaniam, litargiam, isiectum ardetem. Caeteri duos sequentes quorum sebres internisciunt quum prorsus continue sint. Quod Dido 'ii s dixi,ni deinceps ostensum Cnidio raditosi ira 'hi est, de morbis seras is se ,ex hiiliis hoc in loco dicam inanifestum seu Cnidis medici e stima pri icipio septem morbos a bili prouenire scriptum reliqueru haud secus instrius ei usu duodecim deinceps a renibus quatuorue pollea rursus a uesica in urane nil liti diis morbos quatuor rigores tres morbes regios quatuor phises resis corporii enim uarietates a multis causis permutatas respexerunt,asse filium identitate con fiderare prstermittem fui Hippocratescit, qui ad horum inuenistronem ea uia ac ratione usus est, qua tantum fieri potest, ut morborum numerus inueniatur:quam con estim incuratiuae artis initio explicuimus diximus quoque de hoc nonnubia in eo uolumine, de elemenus secundum Hippocratem scripsit i habes prstere nostrum breue commentarium

de orberum disserentrum agens: sed hoc in loco Hippocrans uerba sequamur, nam interprstationis intentio huiusmodi est: si quis iam in expositionibus demolirationes fribere uolucrit,in logum nimis protrahitur oratio ty proa

19쪽

i. tria pars dimittetur, qua ad pernicosoru morborum curationem milis est, casu quidem pessentis orationi, hoc

et , ras' quentibus amem si id exponam. Non US.

Nam quum comunis non pestilentis morbi mo, das aliquis agetur: sed disperti suerint morbi,&similes ab his affectibus plures intercunt, q a

caeteris UniUersis. I lsros is morbos eodem tempore seri hoc sermoη ostendit, qui spernitis uerint, peliis appectatur. quum uero mi ijor calia quadam appellatione declarant, epidem audes mori sim uagattemnorei uites, ut epidemus siue morbus Maganssu; qui aliquo tempore, in eadem regione uagatur: Ie iis uero morbus uagans pernitiosus:es etiam aliud morborum genus commune mutiis, quod pro temporis flatu oritur Vulare appella um hi uniuersis morbi dis est aduersamur, qui communi modo naen in istentes, diuerso

pacto et gro, 'festam quidnam igitur es quod ab ipse dicitur sed lyes fuerint morbidi miles:oppostuli enim dici oportebat , ipse inuicem miles non e , quod non folle estus quidem morborum aliquem popularem

vidimum di pesti pri similitudine iudicauit, ductu itaq;alterum,uel talem scriptκram meliorem existimandum sed disperssuerint morbi et non miles: uel ipsos non ad inuicem miles dicendum uideri, sed his qui prius dicti fuit, hoc est insuetis: mimmorEi uagantes pestiferi rori uieueniunt. At qui ab ipse dispersappellamur,snsueti si 't, de bibus hoc in loco ageetur, quemadmodum de morbi uagantibus in libris de vi dempsu de popularibus autem in libro de agrumis et aere et loris: e pestilenabus uero qr

20쪽

CI ME Rhi, nullum uolamen seorsum composuit:quis unam ex dem, is esse per ira demonstrauit.

Decimus.

Idiotae igitur non admodum discernunt,eos qui in illis differunt ab his qui a proximo rem cometemplati sunt. Idiotas non prorsus discernere ait medicus diseremes in huiusmodi morbis ab his qui a proximo rem cotemptat unus autem acutos dicat,manifectum, J,de quibus insuperioribussermonem iecit. Undecimus.

Id agis laudant auxilia quum aliorum sunt, de

uituperabilia sunt. Ne nonuenientes,nes laude dignas curationes idiotas regnoscere ait, sed alias magis, unde nes laudare is reis te, a uituperare spes ea ars distorum demo irationem apponereths scribit. Duodecimus.

, Sane haud mediocre iudicium hoc esse arbitror, o populares ipsi circa hos morbos illorum maxime inscii sunt qui enim medici non sunt,me, dici esse uidentur praesertim in his morbis:laci, te siquidem est,nomina adiscere eorum quae limiusmodi aegris exhiberi consueuerunt: nam si quippiam nominauerit ptisanae cremore, de uianum tale ud tale, aut etiam mulsam uniuersa eadem tum praestantiores tum doceriores me, dici dicere popularibus uidebuntur,sed haec ad hunc modum minime se habent quinimmo in

his longo interuallo inter se dissident.