장음표시 사용
11쪽
Haec siquis animadvertat non Verebitur idem quod ego nunc , eX clamare mortalium neminem leges condere, sed humana omnia fortunis agi . Quod si quis in navigatione gubernatione medicina militari imperio affirmaverit recte videbitur dicere ι .Pluto de legib. , vel de legumlat. dial. iv.
12쪽
Brevis CastrensiumFebrium historia,quae Ferentini Anagniae finitimisque locis anno CID IDCCIX.
Antonius Oechiui S. P. N magnis morbis ad te Lancisi Clarissime recurrimus tanquam ad Romanum Hippocratem ει mundi parvi reparatorem. Crudelis apud nos viget epidemia castrensium febrium ab acri& pene reaigarina aeris dia- thesi oriunda , ipsum , quo vivimus quod die nocteque trahimus, in publicam perniciem &calamitatem conversum est elementum . Scias itaque oportet, diligens naturae scrutator, ut per consilia tua nobis opportune succurras , Ferentinum inter & Frusinonem palustres & musco virentes aquas jacere: sunt vero sulphureae praesertim atque enormiter foetidae, quae hoc
13쪽
potissimum anno circa aestivum solstitium erumpere coeperunt & mox supra modum auctieagros & segetes pene omnes inundarunt: minerales sine particulae , quae hisce aquis per abditos terrae sinus evectae atque indiscussae retinentur, perpendiculari ac fervido solis radio in atmosphaeram elatae tanto quidem deterius ad morbos parantur & cladem, quanto pervicacius in desidum aquarum foveis linum &Virgil, M. cannabis macerantur. Addo sagna loquaci μ' seu potius inquinamenta ranarum bulanum atque amphibiorum consimilium, quae nunc humi degunt nunc aliis cum vermibus viles aqua inhabitant . Ex quibus omnibus, Syrio acuente , pestiferi Vapores prodeunt & veluti alas acquirunt, qui ubi per aera discurrunt, non possunt non machinam nostram hydraulico- pneumaticam perturbare alte feriunt homi- IIb.de dieb. nem respirantem: plerumque enim ut 2Escu-judic. lapii Successor inquit hominis natura Unipers potestatem non superat. Et quemadmodum gubernatores optimi vim tempestatis, sic medici tunc morbi impetum superare non possunt. Dipinum illud in morbis ex caelo aere scilicet vitiato Cous senex deducit autoremque & dominum in cunctis, quae corpori accidunt, Lib. de fiat. aerem appellat. Vix oppida in montium vel ticibus sita a labe secura sunt: eorum nanque
plebecula susceptas in Ferentinensi planitie febres convehit ad moutana. Verum Frusino Fe
14쪽
rentinum,& Summorum Pontificum olim Sedes Anagnia temerati aeris damna maxime sentiunt. II. Febres sunt vere malignae, & epidemicae , quippe in omnibus similes , rigore, qui membra quatit , exacerbantur 2 nempe simplicis, aut duplicis tertianae typum initio utpl rimum servant, perniciosam indolem suis mox
phaenomenis detecturae. Torva occurrit aegrorum facies , & quasi vipereo veneno icterescens: scintillant oculi intuitu contumaces , & proprium laticem , quem lacrymax dicimus , invite iundunt: infelix porrectis artubus, & to ta spina decubitus Pulsus, qui est reciproca
cordis echo, parvus , creber , Bc inaequalis .
Ulcerosia lasIitudo, &sitis, &sonus aurium hitra se ipsas, & capitis dolor ante delirium acerbitate contendunt I aures, quae filiae carminis ab Ecclesialte vocatae sunt, tinnitum , sibilum , hombum , vel pluviam decidentem
mentiuntur : internus enim carotidum ramus
foramen ossis petrosi juxta meatum auditorium ingreditur, mox oblique ephippium versus subnervo Optico ascendit, & in rete mirabile , deplexum choroidem di1perditur ; si propter fe-btilem aestum solito audentius pulset, membranas , vi ossicula dimovet, de in tremorem aliquem agit, quo hic, vel ille sonus exprimitur pro impulsuum scilicet, pressionumque Varietate . Lingua ad oris praefecturam nata , cui magna fides debetur in morbis, ob nullam , aut A E in-
15쪽
insinceram salivae separationem arida , scabra squalida evadit , saporemque perVersum renunciat: dehiscere , ct caligare solet, ubi papillae nerveae a scoriis salino-acribus divulsae , corrosae, & eschara , qualis a caustico inuritur , obductae sunt . Anorexis quoque se mor-hi comitem praebet. Pessimum, & fere rabiosum vermium genus nunc tormina, & alvi profluvium , nunc peristallicum motum invertens cardialgiam , & vomitum, & sibi egressum molitur , imo dolorem pseudopleuriticum , syncopen, Vertiginem creat: mordicatis enim ventriculo , dc intestinis, per nervos octavi paris utrobique desinentes intercostales musculi, cor, cerebrum, & nervi optici in amictionem trahuntur. Incursat anhelitus, faucibus haeret vox, & est pro voce suspirium. Nec desunt anxietatis plenae vigiliae, vigilantium somnia deliria, subsultus tendinum praecipue in carpis , Venatrix manuum palpitatio , jactatus convulsivi, & tumultuariae assurgendi colluctationes . Tandem fatiscentibus viribus sopor comatosus obrepit, nam dura mater, membra naceus ille musculus , vitae automatum facile cap. princeps, & apud Ecclesiasten vitta aurea π- ritata , plus aequo contracta , & inflammatorie assecta supra duos renixus movetur cerebri,& cordis; in falcato tendine, & lacertosis hemisphaeriis vectis momentum praevalet, hinc violenta , nec regularis succ. nervet expressio :
16쪽
frangulato demum in alveis suis refluo sangui- Ite ita cerebrum comprimit, ut liquidi anim Iis secretio, aut iter impediatur, di delirium
in lethargum degeneret. Corruptum lixivium repraesentant urinae , parotides interdum extu- herant, & urinae protinus des cantur. Purpureae maculae, quae postea vibicis instar Iive' scunt, effulgent in cute: nam malignuI ιctor Sanctorinsper miliares glandulas secretus nec tantae mo- de fiatic. Iis est, ut in pustulas tumeat, nec tantae subti- ,hLV
Iitatis , ut perspirare possit ; vel quod ipse fan- Lister inguis integer in ductus glandularum exiretorios Irufus , corruptusque sis. ' aphor. III. En tristis apud nos Erassantium febrium is
aspectus : nunc vero earum facinora expen dam . Septimo, nono, undecimo solent ocis variis ineo-cidere , raro decimum quartum attingunt, ni
Ferentini praesertim Observamus, cum illuc sae- Mim Inte' pe ad Optimates curandum accersar: & siquae Vixv dςmo medicina: Obtemperant , nunquam absolute , ' ' R 'iudicantur, ipsa enim coeli impuritas criticos naturae motus distrahit perpetuo , ac turbat)sed enervato sanguinis robore, volatili, oleo so , & balsamico sulphure absumto in quartanam , cacheXiam , immortalesque Viscerum obstructiones abscedunt. Majora enim omnia
17쪽
6 succum viscera permutavit; quando sibi utra tiesici sim o perniciem suffragavtur, Vidimus plu
res Rusticos montium incolas , qui ob annonae caritatem ad secandam maturam jam segetem in Ferentini agro morati fuerant: hi vero , cum non aerem solum venenatum, sed aestiva siti adigente aquas etiam sane ipsa siti nocentiores, veneni fontem bibi sient, colore turpes se intus uri, simulque caput in partes quasi dissilire conquesti sunt; tanta erat gravitas, Pondus s& dolor : circa quartum morbi diem ad penates suos revecti rei angustioris domesticae homines brevi a tam funesto malo , & alii parotide Praecedente jugulati sunt; quo spectat illud in Coacis quae dolenter ad aurem assurgunt, pestifera ; alii lethargo stertentes , alii dysenterico
ulcere occubuerunt; alii contra iisdem fere symptomatis confecti, cum opportunum per reditum tempestivae medelae locum dederint, pristinete valetudini ope nostra sunt restituti: Mnovimus, quantum contulerit montanus aer ob tenue, ac purgatissimum nitrum, vegetum que elaterem. Hosae. Ergo usi me in montes, σε ἰώ areem ex urbe removἰ, serm. i. a. Nec mala me ambitio perdit , nee plumbeus auster, sat .ει Autumnusqxe gravis, Libitina quaestur acerbae.
IV. Non est hic, ut te, Vir Amplissime, de-
tineam inutili causarum, symptomatumque eX plicatione , cum te non fugiat, sales summe
18쪽
volatiles , de alcatino acres ipsos aere ceu menstruo dilutos atque inspiratione haustos perpneumonicas vesiculas cribrari ; saliva quoque ad ventriculum ablegatos una cum chylo sanguinem petere: quo cum pervenerint primo duntaxat Cartesii elemento circundati & febri- Iem motum excitant & tragicas agunt meta
morphoses ; fuso enim sanguine & velut a sui foedere sejuncta parte lymphatica , quae est cruoris vehiculum , reticulata concrescit, ut caleos a pars lactis iniecto liquore coaguli a sero dividitur & condensatur. Insunt sanguini fibrillae elasticae, quae ad perennem contractionem nituntur ; inest latex, qui massam divulsam & fluidam reddit. Tunc autem pessima
es s bilem intelligit Plato in quando puro san- la Timeo. guini misa ta villarum ligaminumque fila suo
ex ordine dimovet, quae ideo in sanguinem diductu G sparsa sunt , ut mediocrem tenuitatis ct crassitudinis habitum consequatur neque propter caliditatem , cum ipse sit lubricus , raro ex corpore defluat, neque si crassior sit, ad motum flat ineptior atque aegre per penas fluat O refluat . Scissis ab acuto fermento iis quasi habenulis fugitivum serum elabitur seu decantatur & scisse fibrillae mutuo amplexu & glo-huli rubicundi a Leevuenhoechio per dioptricum vitrum detecti mutua oppositione se se coercent & remorantur : hinc ea sanguinis constitutio , quam stricto-laxam sectae metha-dicae
19쪽
dicae dux Asclepiades demutato nomine lento-liquidam Bellinus appellavit.
Curadime- V. Therapeuticen nostram exponimus, ut
.is .i quidquid est minus sapienter a me provisum sapientia tua corrigatur. Initio, si cogit vomitus aut vomendi proclivitas, uncias binas al-hi temeti, in quo metallorum crocus ad usque drachmam horas xta. infusus extiterit) in quo scilicet per emporeticam papyrum trajecto sulphura natent emetica subtiliora ) praescribo
admonens, ut, quoties vomuerit aeger, di-
Ηἰpp. deo luentem ptisanam bibat: nam eo , propter qMς ιόω 'μ Pomιt perinde ac in cholera diluentur . Fertilis in mortes aeris Iabes salivae impressa & ad ventriculum detrusa prius quam lacteas venas tota subeat & ob valvularum repagula irre. vocabilis per viam omnium brevissimam eliminanda est, quam innuit natura , & naturae rv.Aph. iv. Orator Hippocrates purgare oportet Uate superius Deme vero inferius. Sin minus, diarrhaea supervenit valde contumax & non raro in dysenteriam facessens, quae sudorem impedit seu generalem & pene regiam sanguinis despumationem : unde nil mirum si haec eadem in lateris dolore impedit ana catharsim &ideo ab Hippocrate damnata est sin metastasi tamen pleuritica aut peripneumonica dextra praecipue & cacochyma post sanguinis missionem Scomphi interitu non obstante alvum audacter ciemus v. uinciis olei lini recens ex-
20쪽
pressi eum drachma spermatis Ceti non rancidi in jure fervido permisti: & qui Pythagorica
tenacius colunt mysteria , die non impari id agunt sexto , octavo , decimo , & duodecimo , ut pectus a lymphae quasi piceis cratiamentis extricetur, ut sine ulla irritatione praecipitentur nova glutina , quae facile possent in parte assecta ipso cum sanguine cumulari, ut tandem laxatis solidis non solum sputa , sed etiam sudores promoveantur ; viscerum enim tensio velut quibusdam uncis instar retis piscatorii,
quod nominatur griphos, cutem circumple
ctitur, & coarctat ) mentrem autem compastum a.de diaeta, vomitus solvit, O egerentem magis, quam opor
iet , si tit, illum quidem humectans, hanc pero
siccans: praesentem diarrhaeam vomitus sistit; ergo Vetat futuram : paregoricum sub noctem exhibeo , ut inductum ab emetico tumultum sedet. Si progressi jam morbi curationem ag gredi contingat, tum a purgando expedit Va care : nam ubi febrile fermentum cum massia, humorali confusum est, vi cathartica separari
non potest, & quae potius eidem resistunt , &sana sunt, dissipantur . Militat pro re nostra chirurgicum argumentum ; Obediunt Hippo. Libine ira- crates ) luxationes , ct non tarde reponuntur fl- ' 'quia antea quam inflammentur, reponat: nam ubi ossis caput ex acetabulo excidit, ita ner