장음표시 사용
41쪽
tori navIs vela moderatur, ut ventorum impetus, secum
3b Hipp. dos quidem excipiat, adversos Vero declinet, ς'MP- - ne illidatur sc opulis , vel mergatur undis. Sic profecto solers medicus nunquam nimia a cupidine celerioris curationis, multiplicandis cum temeritate , vel confusione remediis, adduci debet , sed ita diligenter naturae motus observare , ut salubribus faveat, noxiis obsistat,
aegrumque transatione saltem in chronicum
morbum quod est hac in re , ut admodum frequens , ita summopere utile) ad salutis portum utcumque perducat. Exinde sit, ut hujusmo-Pux stiyla in febribus , raro purgantia , nisi ab initio ,
bi; bu, h;si & quidem cum absente diarrhaea , quotidie re- ab initio, miserint, aut alternis diebus rigore, aut sabsuhi. y tem frigore exacerbentur, juvare solent : tunc enim , quoniam non levis febrilis fermenti portio hypocondriorum glandulis , quae in pri mas vias hiant, haerere solet, non aegre illinc blandis subito emeticis , aut dejectoriis evelli spee fieum tur , ut inde locus fiat usui Chinae Chinae gut--m fe- tulis olei Matthioli irroratae , tanquam specifi . cfi 2 co hujus pustilentiae alexi pharmaco , quod ex-
cum oleo perimento quoque utilissimum comperium est
H- h' apud illos , qui continuis quanquam febribus , gelido tamen artuum frigore laborant . Sed haec purgatio non nisi prima, aut secunda die laudatur i postea vero , quoniam saepe s exci tata di arrhaea, vel dysenteriaὶ ad alvum con fluit malignus humor, ab omnibus purgantibus
42쪽
pene cum superstitione abstinendum est, solisque diaphoreticis, & alexi pharmacis utendum . XI. At vero si febris servaverit ideam conti oii 5. . nentis, stipeturque delirio, lethargo, &con casibus abis vulsionibus, nullumque urgeat extremorum, Mnstndum
frigus, quoniam lagnincat acre , malignumque tieis. sermentum majori ex parte intra sanguifera vasa furere , atque in praecordia, cerebrum , &nervos impingere , purgantibus exasperari solet, etiamsi nausea, ac vomitu aeger vexetur sexigitque tantummodo blanda, crebraque ene' - .mata, stiliatillas aquaS , Vel 1amplicia, quae praeseri ialonga vocant jura acido-volatilia , ex decoctio- buatur. ne rad. scorZonerae, pimpinellae, gramin. contrier. acetosae, ac foliis contusis sonchi: postulat pariter emulsiones ex semin. melo n. cardui
sancti, & amygdalis, additis temperatis dia-phoreticis , ct cardiacis , modo ex stibio diaph.
succino,& camph.modo ex cornu Cervi,ac lapide beEoa r. vel guttulis spiritus sal volat. sal armon. , modo ex consectione hyacinth. de Alcher. ac potissimum diascordici Fracastorii . Quin immo cum primum coacti alicubi sanguinis indicia apparuerunt, auri etiam tinctura rite praeparata , vel spiritus mannae, quem vitae appellant, aegris exhiberi potest . Sed ve- UefieantIasicantia praecipue non solum artubus , Verum etiam cervici tempestive, atque utroque in , casu , modo absit dysenteria , admovenda
43쪽
nam , &quando vemnae sectio utilissima fuerit
XII. Hoc tibi sorte mirum videbitur, quod quanquam iii maligna ista febri viperei dentis
instar censeatur phlebotomi lanceola ; nihilominus tamen aegrotantes plethorici , qui eadem febri cum dolore capitis, pulsuque magno , ct aequali corripiuntur, secta vena frontis , vel jugulari, tunc maXime cum majore mentis motione , soporeque, immo parotide νPremerentur , quandoque levati fuerint : sectiones enim istae smodo extremorum frigus absit , & vires constent) accensetur illis, quas laudat Hippocrates fgproximi ventris appellat ; evacuant namque , & revocant in praecordia, ac subinde in vitalem circulum multas cruoris partes , quae piceam, & quasi non di-Xerim , polypeam consistentiam nactae, sinubus durae meningis, atque universae propemodum cerebri superficiei , perinde quasi supremi , mortalesque decubitus pertinaciter adhoes rant, atque illinc deturbari naturae opera nota solent, nisi magno, ac plerumque irrito parotidum conatu.
XIII. In eundem pariter scopum col limant non solum viscera recens mactatorum anima lium cranii suturis adhibita , utpote quae pro prio sale oleoso-volatili illas sanguinis particulas diluunt, leniunt, ac submovent, quae sum mo capiti erant defixae, verum etiam cucurbitulae siccae, atque adhuc semel scarificatae, si opus fuerit, ac prae caeteris frictiones per totum
44쪽
morbi cursum , inunctis manibus oleo amygd.& Matth. cum campliora identidem repetitae torpe scent ibus liquidis naturales motus inspi
XIV. Sed vereor, ne tu arguas, mea ex me- Reme moria discessisse remedium maximopere neces '' sarium pellendis, necandisque vermibus, quod bus ex chiis forte primas in hoc morbo tenere debuerat, Porro illius non sum oblitus, sed valde dubi- eis parauro , ne, dum pharmacum , s praeterquam ex d/ amaris vegetabilibus, china praesertim atque ex acidiusculis cardiacis ) quaerimus, venenum inveniamus , quod aegros citius quam vermes perdat : mercurialia enim in tanto naturalis oeconomiae confusione nervorumque potissimum oppressione quid quaeso aliud , nisi mortifera in cerebrum inducta epigenesi novas turbas facere possunt ρ Igitur in alexi pharma cis, ipso in tempore, denique in naturae praesertim solertia , quae docta est sine magistro, spem Omnem collocare oportet, ut filii Patris simus, qui nos admonuit, ut saltem non noceamus, Namque medicina est quoddam experimentalis prudentiae genus,quae vix doceri ab ullo potest; tota fere sedulo peritoque ab Artifice in arena ipsa invenienda ac tractanda est . Macte igitur animo , mi Cocclai, sed dum aliorum, valetudini incumbis , fac ut tuae quam diligentissime servias . Romae prid. Kal. Sept.
45쪽
Archiatro ct intimo Cubi:ulario Antonius Cocchius S. P. . Lane deerat quid ad te scriberem nec habebam a te
quid expectarem Vir Amplissime . Sed terrae tremor copiosum & triste attulit argumentum. Festo die Seraphici Patris nempe IV. nonas Octobres secunda noctis hora vehementius consueto mota est terra dc parum abfuit quin nova Cassia solo ite rui' aequaretur : caelo interdiu sereno signum a Plinio commemoratum tenuis linea nubis in longum porrectae praecesserat. Motus ille non fuit subsultus idest deorsum sursum concussionec lateralis hinc inde vibratio sed unam tantum partem sine vibratione propellens ruinam superstructis aedificiis minatus est & pertinacior sane fecisset : pessimus omnium motus &demolitor utpote per quem non restituitur centrum gravitatis aedificiorum ut immineat suae
46쪽
rimas , immanesque parietum hiatus, & alia ruinarum initia : praegnantis arenae foetus, seu potius vegetabilia monstra nullo caule , nullisque radiculis firmata , nempe tubera inter gulae delicias habita, non rostrante sue, sola montium concussione detecta sunt. Si epistola est quaedam longinqui hominis repraesentatio , pallentem me , squalidumque trepidare jam vides. Sextum Hippocratis librum de morbis popularibus legebam quum caeco velut mugitu Oborto , crepitante domo parietem in me nutare animadverti , & saxa veterem libertatem pene dixerim , affectare , ut me adhuc vivum absconderent, tumularent, obtererent . Addidit fuga periculum periculoso jam malo, scalas enim non pedibus, at strato per lapsum trunco decurrimus . Viri, & puellae extra domos, ct seipsas promiscue vagabantur, & passim matres ,
quo se, & infantulos e cunis ereptos reciperent, ambigebant. Beatae Ritae Vestales, & alia aliorum ordinum vittata capita , sicut rescivimus , a maletutis claustris recedere cogitabant . Fugientes secuti sunt aegri aegritudinis suae obliti, cum malum impenderet atrocius , cui nec Principis providentia, nec Medicorum solertia, nec ipsa Natura , quae nobiscum cohabitat, potest opitulari. Voces ad Deum sanctum, fortem , atque immortalem emisi e , lacrymis , & sit Dpiriis intercisae undique resonabant . Non ν
47쪽
Tu eae exterae gentes, non Asia in nos lavit, nunc magna pars nostri metus est domus ipsa, quam colimus . Sic assicit timor , ut neque diurna negotia, neque nocturna silentia cum securitate permittat : Gravior propterea somni vis ad lectum nos , tanquam ad patibulum trahit. Crebras terrae commotiones in hac Reipublicae Sedeta,
titulum duntaxat reliquit Roma) & brevibus
pagis ex consensu continentis cum ignivomo Italiae monte Vesuvio accidere Patritii Cassiani opinantur , quasi inde minerales par ticulae sulphureae , ac nitrosae igneo Vortice per subterraneos cuniculos deriventur . Tra-
vaginus Nobilis Venetus ut ex Nicolao Cyril Io strenuo Cartesii sectatore , & medico solertissimo Neapoli accepimus, asserit, & veri non
citra similitudinem , nimirum quando terra deorsum sursum concutitur, ibi terraemotus fieri per essentiam , ibique magnam emuviorum copiam reperiri. Ego testari possum, quod in Case sano solo mitior est, & frequentior talis concussio . Porro aer intra specus , & cavernas inclusus volatili efferoque veluti agmine occupatus, ac rarefactus, dum ejus spirulae se se angustiis expedire nituntur, majorem hic , quam alibi renixum offendit , seriem videlicet, &solidissimam , imperviamque compagem mon tium , quorum alpina juga tangere coelum videntur . Unde nec mirum , si elastico, praevalidoque impetu solum eluctatus aedes quatiat,
48쪽
prosternat, disjiciat: nam juxta egregiam Plinii analogiam, nil aliud fere es in terra tremor , quam in nube fulmen , G tonitru . Et quidem fulminis primordia esse nitrum , sulphur , & ramenta terrestria, ostendit Cartesius: cava nubes , qua exhalatio sulphurea , & nitrosa includitur , instar bellici tormenti, exhalatio vero ut Pyrius pulvis se gerit, quae dum nubis claustra disrumpit, aerem circumjectum valide commo vens fragorem edit non illico interiturum,nempe tonitru , Se coruscationem , seu fulgur explicat , eo quod materia primi eleme uti, quae celeri , & largo confluxu nubem inferiorem pervadit , ex angusto sinu, & tortuosis anfractibus vi refluere in liberiorem aerem cogitur : eX-plosum fulmen sive recta , sive oblique in terras ruit, impetu secum ferente Iapidem pene metallicum ex accensa mistura concretum ; te- Ium nempe , quod non Cyclopum incude , sed naturae magisterio tornatum est. Pari omnino mechanice accidit & terrae tremor, & subterranea fermentatio , vi cujus terra concutitur: ignis tam in atmosphaera , quam intra terram eliditur ex violento partium motu, quem libera excitat primi elementi materia . Sic ubi foenum pluviis humefactum, & sole non bene siccatum reponitur , sponte solet accendi, non sulphure , oleo , nitro, quo abundent plurima herbarum cadavera : aqua ansam praebet ac censioni; nam ejus moleculae tanquam parvi
49쪽
cunei foeni poros ita constringunt, ut expulsis
globulis sola , & effraenis remaneat materia primi elementi, quae eo usque pernicissimum motum e Xercet, ut demum tumultus oculis pateat
sub forma ignis. In simulare non possum Occuseta ignis semina in foeno , quae ob praesentianua aquae interius simul confugiunt, & cumulantur, licet ad antiperistesim , seu circumobsesso-Iaem contrarii recurrat Antiquitas: pulvis enim Pyrius , qui ex carbonibus , nitro , ac sulphure confectus est, quamvis madefiat, accendi nequit . Non sufficit itaque si cuneus in asseris rimam in datur , ad asseris discissionem ; requiritur malleus cuneum ipsum percutiens, impellensque , ut scilicet asseris partes ex motu dividantur . Sed ut ad rem meam redeam , aer in terrae sinu coacervatus , pressusque , ac tensus quadam stagia atione concrescit, si vero igneis salibus impetitur, tunc adeo tumet, & aestuat, ut veteris loci veluti carceris impatiens quae magis resistunt, vehementius dimovens, & non raro etiam effringens viam vi moliatur . Dicere supersedeo , quae redolent meteoristam, ne dissertationem de terrae motu, quam fervidus, &dubiae lanuginis adolescens exaravi, importune retexam : pagellis istis augurari poterat Censor, Epist lib. t. quae libro suo olim cecinit Venusinus:
Contrectatus ubi manibus sordescere musti Caeperis, aut tineas pascor taciturnus inertes, Aut fugiet Uticam aut unctus mitteris Ilerdam.
50쪽
Illud autem omittendum non est, quod nos alienae valetudinis custodes ac vindices quotidie periclitamur: tonat enim assidue terra &quod habet praecipuum perdidit stare . Huc venimus ut tibi Protector optime pareremus M paruisse tibi nonne est quoddam emcax ora di genus ut nos in occupationis exilium missor S. Greeo- plenum discrimine quamprimum liberes Igno-
1 ce quod curas doloremque animi tibi sae dem e. e pe narramus nam ipsa narratione dividimus. Omnem spem in gremio potestatis tuae poni- picto iis, ρ''mus & tua summum apud Principem potestas stripsit L runon aliud desiderat nisi velle . Me dilige ut VP si