Exemplar horologjorum solarjum ciuilium. Duas complectens partes, exponuntur in una verticalia, in altera varij generis horizontalia. Auctore Carolo Maria Carafa Buterae, Roccellae, ac Sacri Romani Imperij princjpe

21쪽

ν 8 EXEMPLAR HOROLOGIORVM TANGENTES ALTITUDINIS SOLIS PRO CYLINDRO CIVILI.

3 3. ο

l. O

I. TO

3. 7

6. Σου

I. O

I. 6 I

2. 6 8 I. 832. 27

O. Σι

22쪽

2.3 s

17 12. 73M. 3

3 78

7. I a

I. ue

s. alia is

l. sa

i Raaaa a

23쪽

ΤANCENTES ALTITUDINIs SOLIS PRO CYLINDRO CIVILI. AD AL 1 1 i DimhM POLI GRAD.qq. AD ALTITUDINEM POLI GRAD. s. l

2. 322. 632. 8a

2. G.

3. 23

2. 39

2.8 s

3. 38'. 3 i

C. 93

2. 26 C. 2

I. 62

24쪽

s i i

26쪽

ῖ LARIVM CIUILIUM PARI II'.

DE HOROLOGIO ITALICO CIVILI.

ET ASTRONOMICO IN ANULO PRAXIL

IT Horologium desicribendum in Anulo A.RE. Ex e , Vel argento perse- ω tornatili: Primo in medio Anuli sit tenue foramen A. ex quo hinc indὰ duo alia soramina B. E. pro radiorum solarium infreta pateant, quorum alterum, nempe B. pro Horologio aestiuo, ad partem snistram scribentis horologium aliquantulum vicinius A. situm sit. Contra vero nempe T. ad parte dextera aliquanto longius pro hyemali. Item notandu,quod foramina pro radiorum solarium ingressu fiant in parte anuli exteriori multo latiora, quam in parte anuli interiori, in qua, quantu tenuissimae acus cuspis, foramina esse debent; quiacu per hςc Solis radius horas feriat, debet polle ex quacunque Coeli parte, in qua est Sol,radius immitti: Hoe autem fieri minime potest , nisi foramina in exteriori anuli parte valde pateant. Secundo. Quanta si di latitudo Anuli inuestigetur, ac diuidatur in tres partes proportionales ea praxi, quam supra docuimus , cum de Horologio in Cylindro ,& infra docebimus. Rursus in lateribus Anuli perpendicularis linea F. A. seu horizon ad interuallum opposti foraminis pro Horologio aestiuo,& ad interuallum A. E. perpendicularis. E. Κ. pro hyemali ducatur;Nam ii secundum rationem supradictarum partium proportionalium lineas horizontales diuides; ac circellos in Anulo circumduces, exhibent parallellos, in quibus transferendae erunt altitudines

horarum Signorum coelcstium.

Tertio. Indagetur quantu fit Anuli semidiameter, quod notum set, si superposito Anulo super aliquo plano, circulus internus tenui cuspide imprimatur, eiusque centrum per propositionem primam libri 3. Euclidis inueniatur; de locata Styli longitudine, seu distantia, quae intercipitur inter quodcunque parallellum, & soramen oppostum in latere Quadrantis Id. I. K. Videlicet ab Id. usque ad M. & ex H. N M. arcus Circini beneficio describes ad distantiam semidiametri in Anulo inuenti se intersecantes in L. Et rursus si secto centro in L. intcruallo H. L. circulus ducatur ; quanta sit Anuli circumserentia reseret in datis signorum ini ths.

Porro

27쪽

EXEMPLAR HOROLOGIORVM

Porro horas sic delinea bis. Suiliantur in Quadrante H.1. R. si aduS Muludini, bous horarum

cuiuslibet Signi coelestis ex descriptis Tabulis a sol. σου s.vsque ad 669. altitudinii in data Polieleuatione, k In circuierentia Anuli H.M.N.in eode Quadrate inscripta traffirantur: Quod habebis, si ex centro H, Se gradu altitudinas horarum lineas horarias duces per ipsam circumferentiam Anuli transeuntes: Nam si expuncto horizontali M. interualla horarum in anulum i proprium cuiuscunque signi coelestis parali ellum transseras , habebis puncta, per quae ducendatiunt horae: Videt. sit ducenda hora a 3. ciuilis in Anulo, quoniam altitudo M in eleuatione Poli 37. est graduum I. I 8. In G, axest grad. s. 3 o. in v v. s. s I. In s. s. Si secundum horum graduum altitudinem ex centro H. Circulum H. M. N. seces, habebis puncta, per quae in proprius Signoru c testiu parallellis ducta linea,quet angui uno faciat,exprimet hora a 3.ciuile. Praxis autem diuidendi tum in Cylindro, quam in Anulo in tres partes proportionales latitudinem Signorum caelestium, talis erit. Neglectis primis spatijs pro notandis horis, ducantur duae lineae parallella toti latitudini Anuli aequales A. B. factoque centro in A. B. Circini beneficio in ipsis parallellis ad distantiam ipsorum parallellorum duo Quadrantes in calce describatur GD. F. quib' in tres partes qquales diuisis,si per opposita puncta lineole ducatur habebis Signo- ru coelestiu proportionalia spatia,in quibus loca lae erui ab horiZote deorsu horarii altitudines. Vsus Anuli horarij excipe, ex seramine A. tenui filo Anulus perpendiculariter pendeat, itaut radius silaris per seramen B. vel E. iinmisius in dicin paralle lorum , quem tunc temporis Sol percurrit, incidat: Nam quas tune temporis indicabit horas , illae erunt horae Italicae. Horologium vero Astronomicum eadem prorsus praxi excitabis,cum suis tabulis altitudinis

28쪽

Solare Italicum Civile , & Astronomicum in semicirculo describatur.

Horologio in Quadrante, non solum, quia fere in libris omnibus descriptio reperitur, sed etiam ad euitandam horarum confusi : Expediens visum mihi fuit tale Horologium in duobus semicir- horas describere de semestri in semestrem, hoc es , Aestiuum a. I. Mariij, usque ad diem 23. Septembris: Et Hyemale a dieia Septembris usque ad diem 2 o. Mariij. Iulus praxis talis erit . Descriptis quatuor semicirculis in aequali distantia, assignando signis coelestibus suum semicirculum , diuisum in duobus alijs semicirculis, ut facilius in quacunque die cogitostas, in quo gradu ,& signo Sol versatur ; ut factu vides in sequentibus figuris. Horae ita describuntur, vid. Sit delineanda hora i s. ciuilis in signo vir Horologii aestiua sub Poli eleuatione graduum 3 7. sumas altitudinem Solis in . data Poli eleuatione in tabula descripta sol. σου F. quae est gradus 59. I9. quos numera i Circulo assignato pro .ci in parte dextera scribentis horologium ex linea horizontali, seustyli deorsum. Et ita facie1 sub signis si . Pres, & V. pollea in notatis punctis lineam duces, de habebis horam I s. Et idem operaberis in horis post Meridiem in partς sinistrata; ac in horologio hyemali. Tandem assigatur stilus medioeris magnitudinis in centro horologij A. ad angulos rectos ; be suspenso horologio a tenui filo posito in suis angulis, conuerso ad solem ex latere, extremitas styli, adaptata in diem, quem tunc temporis Sol percurrit, indicabit horasitu. suis circulis descriptas. Eadem prorsus regula conficitur Horologium Astronomicum curria

fuis proprijs tabulis Altitudinis Solis positis a solio fisi a. usque ad 6sq. Pro Altitudine Poli Grad. 37:

29쪽

EXEMPLAR HOROLOGIORUM

DE HOROLOGIIS UNIVERSALIBUS

Orolopia Vniuersalia pro qualibet Mundi Regione innumera pene sunt, de quibus omnibus ra flationem, neque libet, neque expedit insti tuere: Ideo de tribus tantum scilicet de Anulo. Sphera compendiata, & Ariimetrico quorum facilior est, & iucundior usus, descriptionem atteXam . Ac primo.

UNIVERSALI.

iuei sale Horelogium in Anulo sis eriges. Fiant duo Circuli ex argento Melex alio aere alicuius latitudinis P.M. N. D. P. X.D.B. aequalis semidiametri se intersectantes ad angulos rectos in P. D, quorum unus Meridianum re-prxstiit et,aequinoctialem alter: Hi circuli a damus im congruant, & m biles sint, ut ad omnem regionis latitudinem Meridianus extolli, velit primi possit: In quo quidem Meridiano sit Quadrans diuisus in Gr. o. initio facto ab intersectione aequinoctialis cum Meridiano. Rursus alius fiat circulus ex tenui tamen lamina, qui in M. horas diuidatur, & amoui-bis, si , ut etaeumduci in quinoctiali sMilς pQisix' . . . - . . . Hi, Gractis , lamina digiti latitudinis, Sed longitudine si quanta inter Polos P.D. intercipi Oeetur O N. in qua foramen mobale ei sermetur; in qua quidem lamna Zodiaci signa, e que Tudines h e praxi notabis . Sumpta semidiametra P.M. N. D. quae si G H. in puncto II. perpendicularis erigatur Κ. A. sectoque centro incta arcus L H. describa me, Et rursu, fictoque centro in Id. fgnorum Zodiaci latitudines hinc inde abscindan tur nempe pro Grad. 23. 3O. pro in Grad. 2Ο. I 2. pro U EP ω κ Grad. o. 8. ductisque lineolis ex G. per intersectionis puncta a reus quae perpendicularem lineam secent, habebis signorum latitudines an perpendiculamn medio laminae

''t ' ''. - - . sua , , uti indieem admouebis propositet altitudini Poli im

margine maioris Anuli, tunc Cursorem applica ad Zodiaci signum, tempori, ac diei dato conuenienti. Deindὸ apertum minorem Mulum mclina ad lamellas, sic , ut cum maiori Anulo faciat angulos rectos. His peractis; ex sustentaculo suspensum Horolostium iam diu recte ad Solem circumage, donec solarius radius, per cursoris foramen transmissus, allabatur in minoris anuli interiorem ambitum, nam hic die1 horam astronobiicam indicabit, ut in fg. E. Italicas

30쪽

Italicas li queris, eadem praxi reperies. Circumduc circulum horarium, ita ut sub Meridiano Iocetur hora Meridiei Italice, cuius dici horam quaeres; Vt vid. si sit diss13. Septembris, hora Meridici ciuilis erit, I T. quam si in hora XII. Astronomica locabis, radius horam Italicam ciuilem qua stam ostendet.