Rudimenta poetica quibus traditur artificium versus hexametri, & pentametri eleganter concinnandi ad usum candidatorum latinae poesos ex variis auctoribus petita

11쪽

Lquia emista sex pedibus. Nunquam essest

finisse recensere velim omnia ex quibus rediaditur inelegans orori satis es, s allata' declinaverit. Nyllem tamen ille ossenderetur, sapud probatos auctores reperireti certe reps risuυersus illa babentes,qua damnavimus. sui ab illis haec omnia cum istute nitui dere es in Lucretio, in Horatio: quorum versus inerudito videntur inelegandies, cum tamen sint elegantissimi, iamprudentian Rrpat Cum enim illi Poeta res non ornent, sed exponant; neque argumenta tractentis. rostadia dogmatica;illia bene decuit, cum laude, versus quividetur inartificiosus. inelegans reum tamen inelexantia ipsa apud illossis artificiosissima, ct elegantissma nutalo autem modo, autfrigida, aut inepta, sed maxime acuta, apta . . . - Illud quidem admoneo Mers lue maxiam fieri inelegante quado cadit.Dicitur autecadere, quando aut vix, aur parum recedit a profa Guod ex multis capitibus contingere potest, quae Uus, lectio bonorum Poetaruostendent Toroni amanti elegantiam vers s. Propterea Magistri epius culcet,ut versus sustentetur Fortasse ducta similitudine is equo. Dicitur enim oratio metrica effrequestris siluta vero pedestris.uuare sicut qui r- met eauo maxime curat, uigradarius hi quus,ct erecto decenter capite incedatoquod obtines per habenas rite tractata, ita quiversus componit, valde sollicitus e se debet,

12쪽

Ex quibus et elegans versus hexameter

Fiet elagans versus hediameter ex V riatione caesurae; quae variari potest pluri bus modis. Et primo post primum pedem versus i&dicitur Triemimeris sive semi

Seaundo post secundum verrus pede, &dicitur Pentemimeris,sive semiquinaria, Ε.g. Italiam FATO profussus,Lavinaq;venit. Τertio post tertium pedem,ridicitur H .Pthemimeris, sive semiseptenaria E. g. Et tanὰθ Euboici Cumaru allabitur oris. Filio post quartum.&dicitur ennemumeris, sive seminovenaria. F. g.

Graius homo infectos siquens profugUs

Hae c.surae appellantur etiam Semipedes; hoc est media pars pedis qui non potesti sthere in una syllaba, sed tuas ad minimum petit &beneficio caesum fit, ut syllaba mteroqui brevis evadat toga. Hoc autem erutingit,non licentia, sed quia veri duo tempora hoc est intervalli insumuntur in earyllaba in quam cadit caesura.Cu enim C sura essiciat,ut quiescamus tantiiser in illa syllaba hin qua est, illa quies v ve silentium aequivalet uni tempori. Dixielegante fieri versu ex variationecaesurae4 quod intelligi debui, qualido multi versus habentur . Ex quo improbatur Claudianus, qui caesuramno variat in versibus suorum poematii, sed eode sere loco hoc est in tertio pede) habet

13쪽

suram. Virgilius autem tanto artificis illam variat, ut 'i deprehendatur . II. Elegantistima erat caesura, si conti gat in fine aut commatis,aut membri De lectatur enim maxime Auditor. si eodem tempore ejus auris quiescat inuod habet a caesura θ mens, quod contingit, si illast aut in commate, aut in membro Ecce Gesuram in fine commatis visu erUMJava memorem Jun nis ab ira In fine aute membri ecce pariter caesuram Arma, Virumque cario, Trosequi pri--saborisia III. Fiet elegans versus Hexameter si variaverit pedes. Haec variatio pedum nascitur ex mixtione eorumdem Lita ut in contextu Poematis varie permisceantur es permutentur: neque semper spondeis tamur, neque semper dactylis eis . Hanc variationemdiligentissime exposuit Pater Joannes Baetissa Racciolius E Societate e st,4 est hujusmodi. Frim quatuor dactyli continenteri

Subsistit. atque uter sonitu- quater

arma dedere isseeunia tresdactyli contiuenter ponuntur, deinde spondeus: E. D. Tityre tu patulae recubassub tegmines irirtib Duo dactyli continenter ponun- tuc, deinde duo spondet. E. g- -- II. Casura variata in fine commatis membri II Variatio pedum

14쪽

O Mesiboee Deus notis haec otiastello uuarix Ponuntur duo Dactyli, dei despondeus, mactylus. E. g. Ros paniam fugimus, tu Tityre lentus

inumbra.

Quintὸ Ponitur Dactylus, spondeus,&duo dactyli. E. g. Sepe teneriosiris ab ovilibus i buet agnus Sextὸ Ponitur Dactylus , deinde tres spondet. .gis Erpensius toto divisos Orbe Britannos. Septi . Alternantur Dactyli,4 spondei. EisDLudere que vellem alamo pennis agrest Octavo o Ponitutdactylusae deinde duo pondei, dactylus. .go 2bs patri fines dulcialis mus arva

Non, Pomintur continenter quatum spondet. E. Apparent ruri nantes ingurast vasso. Deci . Ponuntur tres spondei, da

Urbe,qua disunt Roma Meliboeeputavi. Undecimo Ponuntur duo spondei, da- 3 ius, spondeus E. 2 recipes libertatis erat, nec cura peculi Duodecimo Ponuntur duo spondei, α duo Dactyli a. g. Mirabar, quod mina Deos mavisi ma

Derimoterris. Ponitur spondeus, d virtus,vi duo spondet. E. g. uuantu lentaIolent inrer vibur cupresiis. Decimoquare, Ponitur spondeus, dein detres dactyli. E. g. Divas Formosam resonare doees Amasilida

15쪽

Decimo quinto Asternantur spondei, &Das li. E. g.

vlvestrem tenui Musa meditaris avena Decimos t).Ponatur spodeus: deinde duo dactyli, ultimo spondetis. E. g.

. Forimatesenex. tua quania Regnam nebunt. 3Boni, Martificios Poetae sciunt opportu ne,uti potius hac,quam alia combinatione pedum, pris diversitate rerum, qua exponunt. are si voluerint exprimere celerumtem, utentur Dachylis requautatis Da- stylos equentavit Virgilius, ubi explieavit velocitatem avis diccnS i. adit iter liquidum, celeres neque com

movet alas. r. et

Frequentavit spondeos, ubi tardὸ laborantes Cyesopes in antro Vulcani descripsit;& cecinit Ferrum mercebat,uas Oclopes in atro. Hanc virtutem ostendisse Tyroni utile est: quamqua ab illo non si exacturus ea Pre

is Ceptor discretus Posses de exercere iti tum in variandis allatis combinationibus, ut per hoc exercitium meti illas imprimat. IV. Fit elegansversus hexameter ex va-1rietate vocum; taut ponantur,modbi nes, modb asperae modb sonorae, modoti obtusae:mod dΠarum modo plurium syllabarum. Hoc auxem observatur, tum adtollendam satietatem, quae nasciture si militudine, tum ad comparandamharmo . niam, quae oritur ex diversis ad unam coim sonantiam compositis.

16쪽

Hac occanone animadverto,monosyli has voces habere ex sua natura,ut is stant,&siistentent versum; hoc est erficiant,utiar de incedat, sive tarde proniicietur.Propte rea si videatur nobis versus nimis pnvcipitare, sisti potest collocatis monostlimis: quod ite fiet u aliquado accomodandi gratia versum sententiae vellemus tarde ver sum procedere Voces dissyllabar, hinatim, ternatim, quaternatim dispositae faciunt versum sonorum V. Fit elegan versus hexameter a vari tate concludendi sententias. Ita ut inter. dum concludatur hemistichio, interdum uno Versu,interdium duobus,&c Hemisti chio conchidit Virgilitis, ubi cecinit.

Tollite cuncta inquit, captosque Uerm

Aunei Cyclopes, ct hue a enite mente Arma atrifacienda VIRO Vno vorsu concludit sententiam, in sexto

i Sic fatur lavmans, ulsique immittis

'. habe et s. Duobus versibus concluditur ab eodem

canente.

s Fic memorat, gemin qu legit de classe

bidentes, Remigioq;aptat sociossimul struit amisHaec varietas concludendi sentetiam mire,enustat versu 'Mnulque admonet Tyronem Poeseos, ut diligenter Caveat, ne prC- ducat mere versum ad prodiicendam se te-tiam, sive hanc ad producendum versum

sed V. Varistas concidendi sententiam.

17쪽

sed finem faciat utrique , quando id a sententia petitur. Sic enim vitabuntur superfluitates , quibus interdum mali Poeta abundant ad explendum velsum Virgilius maluit reIinquere hemistichia impersecta, quam implere versus vanitate. VI. Naseitur elegantia versus heroici a numero . Respicit autem numerus sive harmonia varias res, sed praesertim accentus, qui tres stat. Acutus inurattollit; gravis,qui deprimit syllabam Circumfle xus, qui partim attollabat:& partim deprumebat nuncautem vix scimus, quidni in vocibus latinis Unaqiveque vox habet a centum suum: sed tamen apud latinos antpnomastice nomine accentus venit ille in quo syllaba attollitur , hoc est acutus. Hinc sequitur, ad multiplicationem, eum multiplicari accentus ex quorum multiplicationet si cetera adunt1dummodo omnes voces non sint monosyllabae, fit iucundissimus versiis . Talis est Virgili nus omnino elegantissimust:

Vela dabant laeti spumas falis aere

ruebant.

In quo cum simi octo voces , sunt etiam Octo accentus, hoc est vocis elevationes quas Graeci Arses vocant Imb Jovianus Pontauus in Actio animadvertit, malvi

se Virgilium dicere Multa quo E. bello passus,dum cssi

deres Urbem. .

Quam Multa Eriam uri in primo versu propter elisionem

18쪽

bundavit eoniunctio ET, qua caruisser

secundus..

S autem multitudo accentuum desit multiplicari potest syllabarum numerus: ut secit Virgilius ubi cecinit. Fandituriaterer mus Omnipotentis Olympi. Idem mmerus respicit Slnaloephem&fitclypsim,quarsi reaeusursentur , maximam versui comparant et gantiam δε multiplicando accentus diagnitatem habent, praesertim iis rebus gravibus . quibus deservsunt propterordita vem, quam invehunt inversum. E. g. Rupibusexciduntscenis DeeOR. uta'. turis. In quo versu concursus ejusdem vocalis Anobilitat versum . Hic porro vocalium concursus, qui per Synataphem habetur Vocatur complosio , ,e resultus Com- Noduntur enita vocales; is de xiiinitus resultat, qualis resultaretex complosione metallorumcanororu Taliis elegantia est etiam in illo versu habente tres compi

Et vera incessupatuit Deaas ubi Matre.

Et malio celeberrimo. in

Tersunt conat Imponere Pellio Osem. In quibus rimnibus versibus elegantia na scitur ex complouisne, sive resultu, quia lanusmultiplicaturi, salvo metro Versus. Verum quidem est hanc complos nem j cundiQrem esse. quando contingit in V cibus graecis, ut clam

19쪽

Ratio est , quia a graecis praesertim vis rivata est, licet ad latinos etiam transi

3. Faciunt etiam ad numerum illi ver-rus, qui habent pedes inter se in elimetiendo sive scandendo complicatos, Minsertos hoc est, ita ut pes pedi inseratiar,ri veluti catenatuspedem appellet, esuli jun-ήbis incedat. Talis est. meta, virumquecans, rie quipiamus ab oris: In quo videtis quam belle pes pede propter

Canuram Concatenetur. Quam quam V rietatis causa solvantur hi pedes,4 tamen maneat numerositas. .

o. Vt autem sciat lector meus, quando versus incedant eleganter etiam pedibus solutis haec habeat. Primus pes versiis recte incedet soluto, uerti Dactylus. E. g. i Unius ob noxam,ssurias Macissiles. Non ita bene incederet, si esset sponde ,

Fulmen detauit in terras mortalibus atris. Nihilominus potest etia collocari spondens solutus, si sequatur odeus ligatus. E.g. Ducunt ad natos galeamque ensemque 'moeati Aut etiam si sequam dactrius areni ligatus

ῆ. e scomplicati. - - -

20쪽

μ voces monosynabae simul iungantu . tunc curandum est, ut pedes sint acuy

Hie is his tibi quem promittis ius a

dis Licet aliquando hi pedes ex monosyllabis solvantur, ad explicandam tarditatemre. Qualis est ille Illi intersese de rebus agebant. Post secundum versus pedem eleganter tsolutio, cum sequuntur duo bellium disyllaba, pedes untdactyli. E. g. ut aliquis latet error equo ne credite

Teucri

Post tertium etiam pedem fit haec solutis hene, si in tertio loco fuerit dactylus, e pedes postillum sequentes etiam dactyII.

Irrescit strictissem ensibus raques

Una dolo diuum sei semina victa duorum est.

De caeteris pedibus nihil admonendum octa Currit,cum omnia per se pateant.Η c vero in exemplum attuli,ut appareat, Conquiri rendam esse numerorum varietatem , Ο pluribus posse modis conquiri. Dixipluribus modis: quia in hoc occupara debet diligentia Poetae ad comparandam varietatem. Si enim semper uteretur nu . mero ex spondeis nascente, carmen fieret subtriste,de tardum.Si semper eo,qui na-tur ex dactylis, heret carmen fluidi nimis. Ouare ut teperate fluat,su permiscedi. Ne