Rudimenta poetica quibus traditur artificium versus hexametri, & pentametri eleganter concinnandi ad usum candidatorum latinae poesos ex variis auctoribus petita

31쪽

sdnnem faciat utrique , quando id a sententia petitur. Sic enim vitabuntur superfluitates , quibus interdum mali Poetae abundant ad explendum velsum Virgilius maluit relinquere hemistichi imperiuctaaam implere versus vanitate. VI. Naseitur elegantia versus heroici a numero . Respicit autem numerus uveharmonis i varias res, sed praesertim accei tus, qui tres sunt. Acutus, qui attollit; gravis,qui deprimit syllabam Circumn im attollabat;&partim depria

mebat

vocibus satinis Unaquaeque vox habet a centum suum: sed tamen apud latinos an-t0nomastice nomine accentus vens ille in quo syllaba attollitur , hoc est acutus. Hinc sequitur, ad multiplicationem, eum multiplicari accentus ex quorum multiplicatione sit cetera admitJ dummodo omnes voces non sint monosyllabae, fit iucundissimus versus. Talis est Virgili nus omnino elegantissim iri .

Heia dabant lati Durnas falis arm

ruebant . .

In quo cum sint octo voces , sunt etiamo incentus, hoc est vocis elevationes, quas Graeci Arses vocant Imb Jovianus Pontanus in Actio animadvertit, malvi se Virgilium dicere

Multa quo E in bello passus ----

deres Urbem. Quam Multauriam uri in primo versu propter elinonem

'. Accenim in numero.

32쪽

bundavit eoniunctio ET, qua caruisset secundus - Sr autem multitudo accentuum desit multiplicari potest syllabarum numerus :ut secit Virgilius, ubi Cecinit. TanditurintererDomus omnipotentis Olympi. Idem umerus respicit Sunaloephem, &fitclypum,quarsi re usur-Pentur , maximam versu comparantes gantiam δε multiplicando accentus dugnitatem habent, praesertim is rebuS gravibus , quibus deserviunt proptertardita rem quam invehunt in versum. E. I Rupibus exeimiscentis Decoria

turas .

In quo versu concursus ejusdem vocalis Anobilitat versum . Hic porro vocalium Concursus, qui per Sy nataphem habetur

vocatur complosio , 1sive resultu, Com- Produntur enita vocales; inde tinnitus resultat, quatisresultaretex complosione metallorum canororu Talis elegantia est etiam in illo versu habente tres compi

Et vera incessu patuit Dedasse ubi Matin

Et is alio celeberrimo. Tersunt conat Imponere Pelliis Ossam. In quibus omnibus versibus elegantia nascitur ex complosione, sive resultu, qui sonusmultiplicaturi, salvo metro Versus. Verum Osdem est hanc complosionem j cundiorem esis, quando contingit in V cibus graecis, ut Glam

33쪽

voces monosyllabae simul angantuartunc curandum est, ut pedes sint aclly

Hic vir hic, tibi quem promittis ius a Licet aliquando hi pedes ex monosyllabis solvantur, ad explicandam tarditatem rM Oualis est ille. Illi intersese de rebus agebant. Post secundum versus pedem eleganter tsolutio , cum sequuntur duo, vel plum disyllaba, pedes sint dactyli. b. g. ut aliquis latet error equo ne credite

Post tertium etiam pedem fit haec solutis hene, si in tertio loco fuerit dactylus, cydes postillum sequentes etiam dactyII me scillisistisse sensibus raques

Vel etiam si idem pestertius sit isondeus is qui sistat in monosyl abo; ut ille:

Una dolo diuum si famina victa duo me s.

De caeteris pedibus nihil admonendum octa Currit,cuia omnia per se pateant.Haec vero in exemplum attuli,ut appareat, conquam rendam esse numerorum varietatem , cpluribus posse modis conquiri. Dixipluribus modis: quia in hoc occupara debet diligentia Poetae ad comparandam varietatem. Si enim semper uteretur nu . mero ex spondeis nascente, carmen Heret subtriste,& tardum.Si semper eo,qui nalc tur ex dactylis, heret carmen fluiduramis. Quare ut teperate fluat,sut permucedi di

34쪽

autemartificium pateat, noneodem semper modo sunt permiscendia

quibus habentur vocales Ionantes, que due

tantur vocabula,in quibus hae vocales sint. elegans erit numerus, hoc est erit in illona Onaa, cmodulatio, quae oritur ex sedibus versus. Talis est ille virgilianus primus ab oris a P. Imo Pontanus adnotat Virgilium solerticlinium auriti sublanditore maluisse dicereia

Tot adire labores. tam obire quia conjunctio particulata

tu el.Dixit tamenalio loco de Virmus. quia syllaba Is in voceinsignis mitigabat a 'q8 erat in sequiuiti voce obibat

eri placet hac proprietates omnium, a Dum afferre spectantes ad earumdem sonu uire agatur ex vocalibus alis clari soni r

L. a U. Et omnes hae vocales pro diversitate nantamnemciunt , ut paterepotest

convenaunicumMusicis ciuic ria in si ii

35쪽

1' modulationibus adjuvantur a vocalibus,&a vocibus, in quibus illae dominantur. . Numeris illis bemus ut quales p. Ut res explicandae. Virgilius ut explicarer velocitatem Camillae,implevit ver uis pediabus habentibus syllabas vel es ni est ita quarum pronunciatione minimin temporis insumitur tales enim sunt, quis

Illa velista segetisper summa volares Grami e teneras eur sisset aristam Hesmareper medium fluctu suspensam

menti perret iter, releres nee tingeret 'quore maneas . .

Ubi manifestum est veloces esse syllabasa Primis quia breves ecunoqim constant vocalibus exilibus sera ciuia liter is, quae liquida dicuntur eo quod liquescant,eums. Pronunciantur, hoc est vix exaudiantur cujus moradunt L QUI mario iudimilla fuit eclypsis, nulla Synahephe. . Idem Virgilius ob oculos ponturus'. sium vaporantis aheni, ebullitionem aquae vix intra labrum ejusdem aheni se

Concinentis, versum ita.dilatavit, ut quin dammodo videatur se non capere: extenditque illum usque ad decem accentus

Nec ia e capit unda volat vaporater

ad auras..

In quoversu pronunciando,& multum insumitur tempori vi extollenda est vox, aequiearetur aqua per ebullitionem Cre

Patis Humerus aptandus rebus.

36쪽

Pari artificio expressit Mesentium iret tum, saevientem.Cum enim lingua iratorum praepediatur,secumque rixetur; pret excandescentia conisistat, remoretur sonu, interrumpat sermonem,OrationemqjcOncidat; hinc est,ut compostierit versum taria dissimum, c mirabili artificio cecinerit. kam,qua Mezetius prosecutus fuit Orode. Nunc morereti inde me Divum Pater. atque hominum Rex Viderit. I, Literarum quasi strepens concursatio

conmctatio quod idemdico de syllabis concursantibus, obstrepentibus) aliqua-do blanditur auribus. Talis est ille versus. convulsum remis rostrisq; ruetibus aquσ. Et alius. Cristaque tegit capita aurea rubra Et illo nunquam satislaudandus, quo ea

eressus est incessus equorum 'iuadrupendantes putremi tu quatit:

unguo campum . . Synaloephe noc est absumptio seque itis vocalis posta in primo pede facitia meru solidiorem cum quada jucunditate , praesertim si vocalas eaedem Concurrant.Utale Ego, qui quondam gracili modulatuo

go omnissetusolvisse Teucria pubes .. Quod si vocales concurrente sint diversae. Ei quidem numeriis solidior hoc est tardior, plus temporis petens in sui pronun- latione,sed non ita iucundus. Ut Urum horrendum c.

a Coηcursatio iterarum. syllabarum. a su Dnale es in Irim pede .

37쪽

molliuscula est,is rebus delicatis apta

est. Ut . Mollia lacteolos tentibat ad ora lacertos. M muta maestis rebus utilis est: ut: mst frum horrendmn, sic de alteris. Monosyllaba reddunt elegantemve sum, quando ab illis Narrationem ordia mur: praesertim ii jungantur spondeo. Ut

Vix ec spectu Sicula tellinis in altum Et Vrbsantiqvafuit, Tyrii coluere cotimi. Etiam in fine versus monosyllaba habent

Rarius tamen usurpatitur monosyllaba iasne,quam in principio. sere praeponitus dactylus Vt Procumlithumi bos. J inuit Oceano nox Et vix enclyticaque ponenda est in fine ho

Et campos ubi Trojafuit Feror exul in

altum

Et I a canas oroh finem dedito eis aendi. . o. Fit generolus numerus octis , quoties primas, medias, di ultima syllabas obtinent trisyllaba. Ut . L Romanos Reru Dominos geteque togata. Si tamen etiam aliis locis continuarentur fieret versus duriusculusequalisest ille licet consulto saetiis Virgilianus.

38쪽

Dccurrit, veter Anchisen agnoscitamu

et Virgilius sibi attentissimus cum magna circumpectione tetrasyllaba collocat, fere primo, tertio, quarto loco. Primo: interea medium aeneas jam classe

tenebat.

Tertio Hostis amare, quid increpitas mortemque minaris suarto: Aut hoc iactus ligno occultatuae

Etiam interdum in quinto,in quo maxime implentur aures,s versus si spodaicus in Pallantis proaseide nomine Pallant m. Elconstitit, atque oculis Phrygia agmina circumspexi 12 Fit nobilis numerus si post duo tru. syllaba collocetur tetrasyllabum s hoc est habensquatuor syllinas' ut currite cretosubtegmina urrite usi Dictiones, quae constant pluribus quam syllabis quatuo Irimi Poetae Latuni Graecos imitari collocabant in fine vel sus, ut Lucretius . . O mare navigerum, qua Terrassum , antes, At recentiores Mollocant illas potius aliis Iocis ut in primo Laomedῖtiada bellumne inserre paratis

39쪽

VII. Elegans est versus hexameter, a quo, missis adjectivis,& collocatio ver- human medio, subjunguntur substantiva.

Impia erudeles miscentaconisi Nyvercae. nonnullis diculur hi versus Imperiales. Cavendum est tamen ne frequententur plus justo, incideretur enim in affect tionem, uaninil putidius VIII. Elegans est versus hexameter, quando fit spondaricus, collo do in quinta sedespondeum loco dactyli Ut

crementum.

Utilis est hic versusad res graves: sed raro in carmine usurpatur.soletque spondeum praecedere dactylus licet Virgilius alitecfecerit. Aut leves ocreat lento ducunt argento

Et Saxaper, o scopulas, o depressas

convalles.

IX. Confert ad elegantiam versus hexametri repetitio ejusdem dictionis oppo tune facta. Ut Multa Dper Priamo rogitans,-per H

ctore multa.

Ε Sequitur pulcherrimus sur A ta

equo sidens. Docent auctores his repetitionibus delectatos fuisse antiquos Nobis opus ins hrietat ne incidamus in affectationem. X.Ele VII cap. Elegantia versushexametri. VIII. Cap. ejusdem elegantia. IX. Caput ejusdem elegantia.

40쪽

a plegans est plurium versuum hexametrorum inter se complicatio, quam carenam vocantesqualis est illa Virgiliana. Tinqua Res Apia Priamiq; verteregetc. Immerita vis superis,ceciditqUuperbutiliu, omnisilumofumat eptunia,Tro a Diυersa exilia, desieras quaerere imas Auguriis agimur Divum, σc. Qiisdidem ac dicere, elegantem esse pe-xiodum ex multis versibtis in poemate heroico Hic etiam cavendam est nimietas. XI. Reddit elegantem versum hexam trum enclyticaque, quia multiplicat ac- Centus propterea videbitis illam esse familiarem Poetis bonis Virgilius statim inprimo versu illam ostendit dicens:

.arma virumque cano.

XII. Faciunt ad elegantiam hujus versus antitheta, ex quorum usu fiunt versus. quidicuntur equiditici Quod Contingit, tuando unicuique propositionis antithetouum opponitur antithetum: sic QALB ligustra eaduat , vaccisi NIGRA te tur. ADMONITIO PRIMA. 3. taue haec sint, quae duxima is propria, esse adolescentis, qui primis applicat ani

mum vers hexametro, tillumelegantem faciat. Hic nonnulla alia subnectam utilia

elegantiae ejusdem versus

Joviamis Pontanus solertissimus contemplator versuum Hagilianorum obsed vati Virgilio reddi elegantes suos e se S