Rudimenta poetica quibus traditur artificium versus hexametri, & pentametri eleganter concinnandi ad usum candidatorum latinae poesos ex variis auctoribus petita

발행: 1705년

분량: 113페이지

출처: archive.org

분류: 시학

81쪽

Et veriti scopuli essent gigantes contra Caelum armati cecinit. Geminique minantur in Caelum βopuli Phrasis hoc artificiocelaborata duo Cominmoda creat Poetis. Primo Delectationem . quae maxima percipitur, concipiendo 1, sensibilia sicut animata.Videmur enim novi his spectare in theatro per lunam, adeoqIadmirabilem personamdenergiam.&brevitatem dicendi. Certeefficacius,&brevius magnum incendium explicatis

animato igneper phrasim jam laudatam Furit ismisss vulcanus habenis. Quhms dixissemus: incendium excitatum est tantum, ut fidem superet Praeterquam quod ille modus dicendi plus intelligem dum relinquit quam dicat. Eaque dς causa magis imitatur tabulaspictoris quatiunc praestantissimae sunt,cumirielbaquunt Plura de seconsideranda, qua colores ostendant.

Animam hanc , assectus adeoque visam,vi motum est elagantiores facerenet Poetae, excogjtaverunt curru , dc equos . quos.E.g. Sosi attribuerunt: Item Domin ἔ propterea Domus invidiae ab Ovidio destribitur Regia; Sylis,N Quare Marti suam quadrigam assignant, suum currum bellisuam Concham Veneri M-Sic,

82쪽

stiunt virtutes, vitia iis indumen is, quae collegit Cartariusin Deorumimaginibus.

Sic partes humani corporis attribuunti her insensatis adeoque disint , arbores extendere brachia , montes extolleTe Ca put undas murmurare, prata ridere. res Ponsare valles, gemeresub pondere plauitrum,sc. Quod quiaetiam ora res in

deiunt quam ut plauubila traduxerunt in suas Prosas, dissimulanter tamen ocirecti ut occuliarent quo ipsorum est

- Ι Patronymie sunt propria Poetarum. Sunt auism proprie Patronymica uti indigitat omen nomina deducta a Patriabusad n nincandos filios ut Anchinades ad signincandum AEneam filium Anchivae.. Minus autem proprie deducuntur etiam

ab aliis Sie AEacides prim tignificat Pellines filium Raci: deinde Acrullam filium

Ρonei adeoq; nepotem Eaci Frequentant lare Patronymica antiqui P radiIn quor tamen usucavetidum est ne nimis lon petantur, alio imi redderet obseurissimae Oratio. Quis enim E. g. audiens patronym eum sitivarum a Tritavo facile veniat in cognitionem Nepotis Peccat in hoc Statius, qui propter obsciuior est. A Verto patronymica ut plusimum a pro a-.m Poetis fieri extricis vocabulis a sacris

vere ex Hebraicis rar a latinis; licet filius ei utaratactu Proindὀsoli licearemus es an re Petrides pro filio Pere Paulidespcb fili auli Bene autem dieramus Anchisiadempto neat Abratiamiademit Isaac. uto rationem esse, quia

Graeci,

83쪽

lias per cognomina, ut latini: adeoq; cog hantur filios denominare a patribus Cet rum rationem formandi Patronymica tiam a Patria, etiam a nagione, c. discat meus adolescens Grammaticis et horum. enim doctrina ad hoc meum institutum

XII. Phrasis Poetica maxime fiat a ver

his gravibus Nomine Verborum si vera sis dictionum gravium veniunt ea v bula, qua paucis multa complectuntur,ri pene dicunt id quod est summum,& maximum in ea re skEδ. in geuame occisionis gravius est trucidare, Quam occidere. Ing nerosapinae gravius est latrocinium, quam ' furtum. Vocabula haec maxime adjuvant. Poetam, ut ejus oratiost equestris, non autem pedestris. Equos expeditior est pedulciminatio poetica expeditior prosaica.II dehaec expeditio3Certe exablatione imp dimentorum.Oratio impeditur a multit dine umborum quam tamen multituduinem vitare iam potest; quando verba non sunt gravia . Ratio est, quia ea verba ungulatim accepta non explicant totum id quod vult Poeta a gravia id faciunt Propterea illa nquirunt Poetae; suntque illis ad instar aureorum nummorum,sti rem ainus fine sarcinamultis eisaequivalet.Huic sunt epitheta ignificantissima, gravitas enim vocabuli,extra metaphoram

in eo sita est: ut multum habeatagrificati alaest illud Horatii de Cleopatra quae

dictaab illo fuit . . . Deliberata morte ferocior. ' .ι. . . L

84쪽

εν Quibus epithetis cum opus est utentes

Poetae, credibile est, quam celerem reta dant orationem , expeditam, paucis multa significantem. XIII. Phrasis poetica reddit orationem talem, ut quae ab illa assumuntur ad exponendam animisententiam possent a Pictore in tabula fingi adeo ut verificetur, Piac-am esse P sim mutam DP sim autem

Dicturam isquentem. Et per hoc maximὸ discriminatur a Prosaica Ratio est , quia Prosaica procedit in exponenda sententia ciuae est insensibilis, latensque m menteγper significationem, non autem per ostenis onem Nam minisi producis res ipsas, sed signa rerum, hoc est Verba iustituta ad Agninondas res Poetica autem proceditoreostensionem; esque ipsa producendo. Per Verba quidem, sed ita utrius Verba non sint signa sententia ita rerum; revelatartione quarum sententiam exponit Prodi erea cum Verba nequaquam pingantur sed res; hinc est orationem poeticam si vero poetica est pingibilem esse, non autem Prosaicam. Propterea Adole ens meus, suando tabit de aliqua re poetice es xenda,cogitet simul,an phrasis, ae sibi currit sit pennicillo exprimibilis . Certe phrasis Horatiana, quae expressitham, ritatem, nimirum Omnes Mutareites Mpauperes min, Ohcadereisub peniticiu

Fallida ors aequopul Dipede 'Pauperum tabemas, Regumque fresa: ecce pedes: ecce tabernase ac palatiaci quae omnia sunt pennucillo emi

85쪽

s effndibilia simul cum morte, aut fores quatiente manibus, aut pedibus impellens te Phrasis ita concinnandae ii Adolescens meus erit sol atus, poeticam faciet, iiugibilem l Sed quia timeo, ne adhucmebene Cam didatus Poetices sit percepturus placet ilis lustrare id quod dicebaroratorem scilicet

per Signincationem procedere, Oetam autem per Ostensionem. Dicet aliquis, cus Orator, bc Poeta utantur Vocibus, quo

modo fieri potest, ut apud alterum snt λirificationes, apud alterum ostenilones .espondeoalterum fieri ab Orator quatenus sua Verba ita in phrasim disponit ut lignificenties,non autem ostendant.Alierum fieri a Poeta, quatenus sua Verba ita in phrasim pariter disponit,ut re ostendat. . Rem elucidabit exemplum Duo scripto res utantur calamo,&atramen in utriq; i propositu st Loonem in charta exhibere.

Procedet per significatione illa,qui scribet

elementa,quibus constat,hoc nomen Leo. Procedet per ostensionem ille, qui nomen non scribet, sed eodem calamo, Matrame- to delineabit Leonem Orator per si nifi-Cationem exponet, mortem illatam Tur-

mo ab AEnea, dicens: AEneas interfecit Tur-l 1m. ce Verba coaleseentia in phrasim

s ive modum dicendi, quae significat, non ostendit. Poeta vero dicet cum Virgilio Ferrum adverso sub pectore condit Fervidus Ecce Verba in phrasim ita digesta,ut actio nem occidendi, adeoque mortem ipsam . repraesemet illatam.

86쪽

XI RHinc aliud caput aperitur siciende phrasis valde poetiuae videlicet imitatio. Nomine imitationis quantum sussicit ad hoc meum institurum' intelligo suam cujusque rei de qua sermonem facit e

Pressionem, quae habetur revelando attributi sive proprietates ei tum extrinsem, tum intrinseca. Dixi, tum extrinseca,tum intrinseca, ut hoc pacto admonerem P tam meum,debere emulari restantissimos Pictores , qui non contenti externis affectionibus f praesertim cum hominem Pingunt ad internas etiam adspirant coloribus exprimetidas. Ecce exemplum ex Vi glio exprimit externam effetiionem Matris dolentis super Mortem Euriali sibi nunciatam durens Subitus misera calor ossa reliquit: cus manibus radii revolutaq; pensa. OG infelix, femineo ululatu Scissa rema, muros amens, atque

sona; invehitq;matrem ipsam qitet sequentibus versibiis suum dolorem sic exprimκ ego te Euriale aspicio: Tune ili m era mea requies motus linquere 1olam crudelis e neo te favo tant perualia is Affari extre mi sors date copiamatri qmu, terra ignota canibus data praeda latinis litibusq; aeesene te, tua munera mater Froduxi,pressive oculos,aut vulnera lavr.

87쪽

Elfumus lacerum tellusfidiat Hoc mihi

Matere fers me sum terraque mari

. Figite messi qua inpietas nise omnia tela coniicite o Rutuli me primam abfumire

tariae a Pater Diuii miserere tuo Invisum Me detrade caput sub Tartara

uuando aliter nequeo crudes aseum di

Ex quibus duolntelligat meus Adolescens: alterum quam necessaria fit praestanti Glae Cogmtio omnium rerum, ne illas imulando erret. Pretsertim verb Ethices, quae tradit mortim doctrinam,ut sciat internos eorum, quos suscipiet imitandos exprinis . re prudenter affectus Verum prosopopariae 2 uibus vivi homines inducuntur loqvj, uni adeo propriae Poetarum ut vix decere possint oratorem Ratio est,quia sunt imu latores. Propterea scuti in ore Poetarum, sunt verosimiles, ita inverisimiles sunt in labiis Oratorum. Quos tamen decet pari tes inducere loquentes,& mortuos Ratio

est, quia Orator ipse ibquitur δε sua ponit in ore parietum, mortuorum, Mnmilium, non imitando,sed agendo: conditionale si possent illos inducendo ad loquendum. V. Ad phrasim poeticam spectant Epitheta, sive velis dicere.Apposta,quq suRt

88쪽

72 non leve 'ornamentum, per quod oratio poetica discriminatur a non tali. Dicitur Epithetum quasi positum post .vel cumi&Apponium,eo quod apponatur;vel adjunctum eo quod adjungatur nominibus.Non debet autem esse otiosum hoc est nihil ma--ifestans nominio sed operosum,4 in C gnitionem nos ducens Qicujus proprietatis, quam ex solo nomine ignoravissemus. ValetEpithetum adbrevitatem:patet enim opus futurum suine multis Verbis ad evraicandum id . quod significavit Epitatarum, praesertim cum est vere grave, hoc esthen signincans. ust verbis indiguinemus ad explicandam scalam, quam Statius duobus verbis expressit, ubi inducitur Ca-

Paneus, de quo dicit, quod , s Meromisiportet iter valent praeterea ad ornatum, non purum,

purum sed qui alique splendorem rei adiueiat,ut Alba ligustra:mam humida Valent ad ener iam, cum per epitheta exprimi urres magis, quam sine illis qualia sunt in illa exprobatione Junonis ad Venerem

1gregia verbiastae, spolia apta tulisis,

Tuque, puerque tuus magnum, O memorabilenomen,

a dolo Divum sesemina victad-m est.

Quae omnia nemo est qui non videat quai tam vim dent sermoni junoniano.Optima sunt itheta, quae desumuntur a fabulis, a regionibus, a Diis Optima,quet manifestat disserentiam ultimam rei,de qua sermo est. Optima quae includunt rationem aliquam, di argumentum cujusmodi sunt que, ex Virgilio paulo ante attuli. Cavendum ess

89쪽

ne Epitheta sint superflua, cie ex eorum

frequentatione fiat poema verbosum, oneratum,Verius,quia ornatum & ne di falsa;quod saepe contingit,cum E.g.temere superlativa ponuntur, licet illa non comia petant rei,cui aptantur. Quod idem dis enis

dum est de hyperbolicis Sicut enim hyperini holefacit d pnrasim poeticam bene usurinpata, ita si male opus deformat

Vellem,etiam,adolescens meus esset pru dens in usu Epithetorum,ita ut videatur illis uti necessitatis gratia.Αrs enim vera Nersertim in ornamentis in eo sita est, ut non

putetur affectare id, quod ornat. Virgilius etia in hoc sicut in ceterisoprudentimmubutitur Epithetis, dissimulanter, ita ut saepe effugiat lectorem;Eaqvde causa variat loca in quibus ea collocat.Matius in ipsoThebais ados principio quot Epitheta ostetat Icce Fraternas acie alternamite aprophanis Dererrata odiis S te evoluere Thebas: Pierius mentiarior incidit. At Virgilius quam pauca oris Arma virumq;cano. Troiae quiprimus ab . Italianto profugus laminaq; enit littora Vnum adhibuit: nam Primus vix inter

Epitheta adnumerandusest ri . t

Solet quaeri, an geminari possint Epith ta sine ulla conjunctiones Respondeo ut phirimum id non esse faciendum Fit tamen a bonis Poetis , cum ex eorum multiplicatione,etiam demptisconjunctiombus,cin

tingit aliqua auxesis utilis, ut Virgilianum illud, quod tot Epithetis, totidem exponit conditiones Regio Palatio debitas,dicem: Tectu angusu, ingens, centumsublime co- lamnis.

90쪽

Monstrum horrendum, informe uens exi

lumen ademptum. io

Rarbeterminatusversimper epithetu, praesertim quado est participium:quia videtur Otiosum,& usurpatum ad versit implenduNihilom1nusmea haec no est lex Adverbia etiam quivalent epithetisLegat adolesces Hotatium,Senecam Lucanum, Virgilium a quibus bomimΕpithetorum usum viscet. XVI.Phrasis poetica expriinit quado est

opus nonnullasiparticulas sermonis familiaris non familiariter.Particula prohibetis nemprimet Poeta per hec Imperativa par

axabsiste moveri pro ne movearis:desine loqui:ne loquaris V abulumulaus exponet per substantivit. 4.copiamellis pro multumes: agmen aquarum pro multis aquis Te-pus sinurum exprimet per verbum do,trado. E.g. misitis tetradet mea dexterapoenis: pro multis poenis te torquebo. Verbii volo exprimet per hanc formulam :fert ea corde voluntas. Velper aliam: Stat hac sententia

menti.Verhumpossum exprimetper nomen substantivit. E.g.dicendo, i precibuslocus est pro si bossim preces Verbs nequeo in- etdu expIicant per sola interrogatione. E. E QRisomnia ado explicet idest nemo ρο- test enarrareomnia. Alias per adjectivari scius,indocilis&c.Εa. indocilis flecti idest nequit flecti:indocilis misereri nequit muferer vel per verhu nego.E.g.illi vita negatur,idest vivere nequit. Denique quod est maxim8 adnotandu)mibstantivum SueX- plicat

SEARCH

MENU NAVIGATION