Antiqvitatvm romanarvm qvae svpersvnt

271쪽

συμμάχοις αυτῶν Οὐολούσκοις σκαταφρόνητοι, διὰ το μη πειραθῆναί ποτε αυτοὐς της μετερας μάχης; αλλὰ πάντες ἴστε τι ταυτα αμφότερα τὰ ἔθι πολλαῖς ἐνίκων μάχαις οι πατέρες ημῶν. ρ' ουν λόγον ἔχει, τὰ μεν τῶν κρατηθέντων πράγματα ἐπι ταῖς 5 τοιαύταις συμφοραῖς κρείττονα εἶναι, τὰ δε τῶν κεκρατηκότων ἐπὶ ταῖς τηλικαυταις εὐπραγίαις χείρονα; καὶ τίς αν τουτο φησειε νουν ἔχων θαυμάσαιμι δ',5αν εἴ τις μῶν το μὲν τῶν πολεμίων πληθος εν βραχωτο γενναῖόν ἐστιν ορρωδει, της δ' οἰκείας δυ- 10νάμεως υτ πολλῆς καὶ ἀγαθῆς οἴσης καταφρονεῖ, ης οὐτε ρετῆ κρείττων ἴτε αριθμῶ πλείων συνελέχθη ποτε ἡμῖν ἐν οὐδενὶ τῶν προ τούτου πολέμων

δυναμις.

VΙHL καὶ τόδε, ω πολῖται, του μήτε ὀρρωδει 15 μήτε ἐκτρέπεσθαι τὰ δεινὰ μέγιστον παρακέλευσμα, ὁτι πάντες o πρωτεύοντες του βουλευτικοὐ συνεδρίου πάρεισιν, σπερ ορῆτε, κοινὰς ἡμῖν ποιησόμενοι τὰς του πολέμου τύχας, οἷς ἀφεῖσθαι στρατείας ο τε χρόνος ο της λικίας ἀποδέδωκε καὶ ὁ νόμος. -ὐκοῶν οραἰσχρον μῆς μὲν τοὐς ἐν ἀκμὴ φεύγειν τὰ δεινὰ, τούτους δ τοὐς περ ἡλικίαν διώκειν καὶ το μεν τῶν γερόντων πρόθυμον, ἐπεὶ οὐκ ἀποκτεῖναί τινα δυναται τῶν πολεμίων, ἀποθνήσκειν γε περ της πατρίδος ἐθέλειν, το δ' ἡμέτερον ἀκμάζον, οἷς ἔξε 25ρκστιν αμφότερα ευτυχήσασι μὲν σῶσαι καὶ νικῶν σφαλῶς, εἰ δὲ καὶ μετὰ του δρῶσαί τι γενναῖον καὶ παλῖν, μήτε της τύχης πεῖραν λαβεῖν, μήτε την της' Ἀρετῆς δόξαν καπαλιπεῖν - προ υμῶν, Ἀνδρες

μαῖοι, τὰ μὲν πολλὰ ἡπάρχειν καὶ θαυμαστὰ ἔργα 30 g ετέρων, ους οὐδεὶς μνήσει λόγος ἀξίως πολλὰς δὲ καὶ περιβοήτους πράξεις οἰκείας το ἐξ

272쪽

υμῶν καρπώσεται γένος, ην- τον ἔτι κατορθώσητε τον πόλεμον. να-καὶ τοι τὰ κράτιστα υμῶν ἐγνωκόσι το γενναῖον μη ἀκερδὲς γένηται, καὶ τοῖς περατου δεοντος, δεινὰ πεφοβημένοις μη ζημιον η, πριν εἰς ταλα ἐλθεον, ων κατέροις συμβήσεται

τυχεῖν ακουσατέ μου. ω μεν αν τι καλον η γενναῖον

ἐν si μάχη διαπραξαμένω μαρτυρησωσιν οι τὰ ἔργα συνειδότες τάς τε αλλας ἀποδώσω παραχρημα τιμὰς, ας ἐκ των πατρίων κάστοις ἐθισμῶν πάρχει φέρε- adia σθαι, καὶ γης ἔτι προσθη σω κληρον, ἐξ ης κέκτηταιτο δημόσιον, ἱκανον ποιῆσαι, μηδενος των αναγκαίων δεηθηναι ' αν ἡ κακη καὶ θεοβλαβης διάνοια φυγης ἀσχημονος ἐπιθυμίαν ἐμβάλy, τουτωτον φευγόμενον ἀγχοὐ παραστησω θάνατον κρείτ 15 των γαρ α εαυτῶ τε καὶ τοῖς ἄλλοις γένοιτο ὁ τοιουτος πολίτης ποθανων καὶ περιέσται τοῖς ουτως ἀποθανοῶσι μητε ταφη μητε των ἄλλων νομίμων μεταλαβεῖν, αλλ' ἀζηλοις ἀκλαύστοις υ οἰωνῶν τε καὶ θηρίων διαφορηθηναι ταυτα δη προεγνωκότες 20 τε προθυμως ἄπαντες ἐπὶ τον αγῶνα, λαβόντες καλὰς ἐλπίδας ἔργων καλῶν γεμόνας, ἐν ἐν τῶδε

κινδύνω το κράτιστον καὶ κατ ευχην ἄπασι τέλος λαβόντι τὰ μέγιστα ξοντες ἀγαθὰ φόβου τυράννωνυμὰς αυτ ς ἐλευθερώσοντες, πόλει τη γειναμένη 25 τροφείων δικαίας ἀπαιτουση χάριτας ἀποδώσοντες, παῖδας σοι εμὶν μῶν ἔτι νηπιοι καὶ γαμετὰς γυ- 10 ναῖκας ου περιοψόμενοι παθεῖν προς ἐχθρων ἀνηκε στα, γηραιούς τε πατέρας τονἈλίγον ἔτι χρόνον διστον βιῶναι παρασκευάσοντες. ω μακάριοι μεν οἷς 3 αν ἐκγένηται τον ἐκ- δε του πολέμου θρίαμβον καταγαγεῖν, ποδεχομένων μῆς τέκνων και γυναικῶν καὶ πατέρων εὐκλεεῖς δὲ καὶ ζηλωτοὶ της ἀρε-

273쪽

της οἱ τὰ σωματα χαριούμενοι τη πατρίδι ἀποθανεῖν με γαρ απασιν ἀνθρώποις φείλεται, κακοῖς τε

καὶ ἀγαθοῖς καλῶς δε καὶ ἐνδόξως μόνοις τοῖς

ἀγαθοῖς. X. Ἐτι δ' αὐτου λέγοντος τα εἰς το γενναῖον Νἐκἀγωγὰ θάρσος τι δαιμόνων ἐμπίπτει τη στρατιὰ, καὶ σπερ ἐκ μια νυχος παντες ἀνεβόησαν αμα Θάρσει τε καὶ γε και ὁ Ποστόμιος ἐπαινέσας τοπρόθυμον αυτῶν καὶ τοῖς θεοῖς ευξάμενος, ἐὰν - τυυς καὶ καλὸν τέλος ἀκολουθήση τῆ μάχη, θυσίας 10 τε μεγάλας απὸ πολλῶν ἐπιτελέσειν χρημάτων καὶαγῶνας καταστησεσθαι πολυτελεῖς, ους ἄξει ὁ ' - μαίων δημος ανὰ πῆν ἔτος, ἀπέλυσεν ἐπὶ τὰς τάξεις. κνως δε το σύνθημα το παρὰ τῶν γεμόνων παρέλαβον, καὶ τὰ παρακλητικὰ της μάχης αἱ σάλπιγγες 5 ἐνεκελευσαντο, ἐχώρουν ἀλαλάξαντες μόσε, πρῶτον μὲν οὐ ψιλοί τε καὶ ἱππεῖς ἀφ' κατέρων, ἔπειτα αἱ πεζαὶ φάλαγγες οπλισμους τε καὶ τάξεις ομοίας ἔχουσαι καὶ γίνεται πάντων ἀναμὶξ μαχομενων καρτερος uγών καὶ ἐν χερσὶ πῶσα η μάχη ως δε πολωτο πα- 20ράλογον ἀμφοτέροις της δόξης ουθέτεροι γὰρ ἐλπίσαντες μάχης δεήσειν σφίσιν αλλὰ τη πρώτη ἐφυδωτους πολεμίους πολαβόντες φοβήσειν, Λατῖνοι μεν τω πλήθει της σφετέρας Ἀπου πιστεύσαντες, ης δε το ρόθιον φοντο του Pωμαίους ιππεῖς ἀναε- 25 σθαι, ' μαιοι δε τῶ τολμηρῶς καὶ ἀπερισκέπτως ἐπὶ τ δεινὰ χωρουντι καταπλήξεσθαι τους πολεμίους ταῶτα περ αλληλων καταδοξάσαντες ἐν ἀρχαῖς τὰ Ἀναντία εώρων γινόμενα. -κέτι δε το τῶν ἀντιπο- ρλεμίων δέος , ἀλλα το ἴδιον θάρσος κάτεροι του τε 30 Τωθήσεσθαι καὶ του νικησειν αἴτιον σφίσι νομίσαν-

ἀγαθοὶ μαχηταὶ καὶ περ δύναμιν ἐφάνησαν.

274쪽

ἐγίγνοντο δε ποικιλα και ἀγχίστροφοι περὶ αὐτους

α του αγῶνος τύχαι.

XI. Πρῶτον μεν ουν οι κατὰ μέσην την φάλαγγα τεταγμένοι ' μαίων, ἔνθα, δικτάτωρ ΠοστούμιοςJ ην λογάδας χων περ αυτον ἱππεῖς, καὶ αὐτος εν τοῖς πρώτοις μαχόμενος, τὸ καν αυτοὐς ἐξωθοῖσι μέρος, τρωθέντος υσσῶ τον δεξιον μον θατέρου τῶν αμκυνίου παίδων πτου και μηκέτι δυναμένου τη χειρὶ χρῆσθαι. Λικίννιος με γαρ καὶ οἱ περὶ Γέλλιου iis 104ὐδεν ἐξητακότες ἴτε τῶν εἰκοτων ἴτε τῶν δυνατῶν αυτον εἰσάγουσι τον βασιλέα αρκύνιον ἀγωνιζόμενον ἐφ' λπου καὶ τιτρωσκόμενον, ἄνδρα ἐνενήκοντα ἔτεσι προσάγοντα πεσόντος δε Τίτου μικρον

ἀγωνισάμενοι χρόνον οἱ περὶ αυτὸν καὶ το σῶμα ἔμ- 15 νυχον ἀράμενοι γενναῖον ουδὲν is ἔπραξαν, ἀλί ἀνεχωρουν ἐπιουσι τοῖς Ῥωμαίοις ἐπὶ πόδα ' ἔπει αυθις ἔστησάν τε καὶ εἰς αντίπαλα ἐχώρουν, θατέρου τῶν Ἀρκυνίου παίδων Σωου μετὰ τῶν ἐκ Ῥωμης φυγάδων τε καὶ τῶν ἄλλων ἐπιλέκτων ἱππέων ἐπιβοηθήσαντος 20 αὐτοῖς. υτοι μὲν ουν πάλιν ἀναλαβόντες αυτοὐς ἐμάχοντο, οἱ δὲ τη. λαγγος ηγεμονες κατέρας Τῖτος Αἰβούτιος καὶ Μαμίλιος υκταούιος λαμπρότατα πάντωναγωνιζόμενοι, καὶ τρέποντες μεν ους φισταμένους καθ ο χωρησειαν μέρος, ἀντικαθιστάντες δὲ τῶν σφε- 10

25 τέρων τους θορυβηθέντας, χωροῶσιν ἐκ προκλησεως ομοσε, καὶ συρραξαπιες πληγὰς κατ αλληλων φέρουσιν ἰσχυρὰς, ου μην καιρίους, ὁ μεν ιππάρχης εἰς τὰ στέρνα του Μαμιλίου διὰ θώρακος ἐλάσας την αἰχμην, δὲ Μαμίλιος μέσον περονησας τον δεξιὸν ἐκείνου

30 βραχίονα καὶ πίπτουσιν απὸ τῶνπππων.

XII. υποκομισθέντων δ αμφοτέρων ἐκ της μάχης, ὁ τεταγμένος αυθις πρεσβευτης Μάρκος Ουαλέ-

275쪽

ριος την του ιππάρχου παρειληφὼς ἡγεμονίαν, ἐπι- στὰς τοι ἀμφ' αὐτον ἱππείσιν ἐπι τους κατὰ πρόσωπον, και μικρον ἀντισχόντας χρόνον ἐξωθεῖ ταχεως της τάξεως ἐπιπολύ ἐκ δε καὶ τουτοις ἐκ των φυγάδων των ἐκ ' μη ιππεων τε και ψιλῶν βοή 5θεια, καὶ ὁ Μαμίλιος ἀνειληφὼς ἐκ της πληγης εαυ- τον δη παρῆν αυθις ἄγων πλῆθος ιππεων τε καὶ πεζῶν καρτερόν ἐν τούτω τω ἀγῶνι ο τε πρεσβευ-iκMης Μάρκος Οὐαλέριος ὁ τον κατὰ Σαβίνων πρῶτος εἰσαγαγὼν θριαμβον και το φρόνημα της πόλεως τε 10

ταπεινωμένον ἐκ του υρρηνικοί πταίσματος ἀνα

στήσας δόρατι πληγεις πίπτει, και περὶ αὐτον ἄλλοιωμαίων πολλοι καὶ γαθοί. περὶ δὲ τω πτώματι τοὐ γίνεται καρτερος ἀγων Ποπλίου καὶ Μάρκουτων Ποπλικολα παίδων τον θεῖον περασπισαντων. 15

ἐκεῖνον μεν ουν ἀσκύλευτόν τε καὶ μικρον ἔτι ἐμπνέοντα τοῖς ἡπασπισταῖς ἀναθέντες απέστειλαν ἐπὶ

τον χάρακα, εαυτοῖς δε ει μέσους τους πολεμίους τραύματα λαβόντες ἀθρόων περιχυθέντων σφίσι τῶν 20 φυγάδων, ἀποθνήσκουσιν αμα. ἐξωθεῖται δὲ μετὰ τἀτ το πάθος ἡ Ῥωμαίων φάλαγξ ἀπο τῶν αριστερῶν ἐπιπολ καὶ μέχρι τῶν μέσων παρερρήγνυτο ἐπειτα μαθὼν ὁ δικτάτωρ την φυγὴν τῶν σφετερων,εβοήθει κατὰ τάχος ἄγων οὐ περὶ αὐτον ιππεῖς. 25 κελευσας δὲ τονἈτερον πρεσβευτὴν Πτον Ἐρμήνιον,αην ἱππέων ἄγοντα κατὰ νώτου χωρεῖν τῆς σφετέρας φάλαγγος και τοῖς φεύγοντας ἐπιστρέφειν, εἰ δὲ μὴ

πείθοιντο ἀποκτεῖναι αὐτος ἄμα τοῖς κρατίστοις ἐπὶ τ στῖφος θεῖται, κἀπειδὴ πλησίον τῶν πολεμίων mire ἐγένετο πρῶτος εἰσελαύνει τοὐλπονέφειμένων τῶν χαλινῶν ἀθρόας δὲ γενομένης και καταπληκτικῆς

276쪽

της ἐλασεως, ου δεξάμενοι το μανικον αυτῶν καὶ τε θηριωμένον οἱ πολέμιοι τρέπονται καὶ πίπτουσι

συχνοί. ἐν δὲ τούτω καὶ ὁ πρεσβευτὴς Ἐρμήνιος

ἀνειληφώς τους φοβηθέντας ἐκ της τροπη των σφε- τέρων, γεν ἐπὶ τους περὶ τον Μαμίλιον συνεστῶτας καὶ συμπεσὼν αὐτῶ μεγίστω τε οντι καὶ ρώμη ἀρίστωτων καθ' αυτον τότε ανθρώπων, ἐκεινόν τε ἀποκτείνει, καὶ αυτος ἐν τω σκυλεύειν τον νεκρον πληγεὶς υπό τινος ξίφει δια της λαγόνος αποθνήσκει Σέξτος 10 δε αρκύνιος του λαιολτων Λατίνων κέρατος γούμενος ἀντειχεν is τοις δεινοις και τους ἐπὶ του δεξιουτων Ῥωμαίων κέρατος ἐξώθει της στάσεως ως δὲ τον Ποστόμιον ἐθεάσατο - τοῖς ἐπιλέκτοις ἱππῆσιν ἐπιφαινόμενον, ἀπογνους πάσης ἐλπίδος ει μέσους 15 αυτους δεται ἔνθα δη κυκλωθεὶς ὁπο τῶν Ῥωμαίων ἱππέων τε καὶ πεζῶν καὶ βαλλόμενος πανταχόθενῶσπερ θηρίον, ου ἄνευ του πολλούς ἀποκτεῖναι των 106 ομόσε χωρησάντων ποθνησκει. πεσόντων δὲ των ηγεμόνων, θρόα γίνεται πάντων αὐτίκα τῶν Λατι- 20 νων φυγὴ καὶ του χάρακος αυτῶν ἐρημου καταλειφθέντος ὐπο τῶν φυλάκων ἄλωσις, θελοι Ῥωμαῖοι πολλα καὶ καλὰς λαβον φελείας συμφορά τε αὐτη μεγίστη Λατίνοις ἐγένετο δι ην ἐπὶ πλειστον ἐκακώθησαν, καὶ φθόρος σωμάτων - οἴπω πρό 2 τερον ἀπο γαρ τετρακισμυρίων πεζῶν καὶ τρισχιλίων ππέων, σπερ ἔφην, οι λειφθέντες ἐλάττους μυρίων ἐσώθησαν ἐπι τα σφέτερα. XIlI Ἐν ταυτη λεγονται τη μαχ Ποστομίωτε τω δικτάτορι καὶ τοῖς περὶ αὐτον τεταγμένοις 30 ππεῖς δύο φανῆναι, κάλλει τε καὶ μεγέθει μακρῶκρείττους, ἡ καθ' ημὰς φύσις ἐκφέρει, ἐναρχόμενοι γενειῶν, γούμενοι τε της Ῥωμαικῆς ππου καὶ

277쪽

τους μόσε χωροῶντας τῶν Λατίνων παίοντες τοις δόρασι καὶ προτροπάδην ἐλαύνοντες. καὶ μετὰ την

τροπην των Λατίνων καὶ την λωσιν του χάρακος

αυτῶν, περὶ δείλην ψίαν το τέλος λαβούσης της μάχης, ἐν τῆ Ῥωμαίων αγορα τον αὐτον τρόπον ὀφθηναι 5δύο νεανίσκοι λεγονται, πολεμικὰς ἐνδεδυκότες - λὰς μήκιστοί τε καὶ κάλλιστοι καὶ την αὐτην ηλικίαν ἔχοντες, αυτοί τε φυλάττοντες ἐπὶ των προσώπων ς ἐκ μάχης ηκόντων το ἐναγώνιον σχημα, και τους --πους ἱδρῶτι διαβροχους ἐπαγόμενοι αραντες δε των 10ῖππων κάτεροι καὶ ἀπονίψαντες ἀπο της λιβάδος,

ἡ παρὰ το ἱερον της 'Eστίας ἀναδίδωσι λίμνην ποι-

σα ἐμβυθων λίγην, πολλῶν αυτοῖς περιστάντων καὶ εἴ τι φέρουσιν ἐτι καινον απο στρατοπεδου μαθεῖν ἀξιουντων, την τε μάχην αὐτοις φράζουσιν, is ἐγένετο κGὶ ι νικῶσιν ους μεταχωρήσαντας ἐκτης, αγορὰς π ουδενος ἔτι λέγουσιν ὀφθῆναι, πολλην ζητησιν αυτῶν ποιουμένου του καταλειφθέντος της πόλεως ἡγεμόνος , δε τῆ κατοπιν μερα τὰς παρα του δικτάτορος ἐπιστολὰς ἔλαβον οι τῶν κοινῶν προ- 20 εστῶτες, και συν τοι αλλοις πασι τοῖς ἐν τῆ μάχογενομενοις καὶ τὰ περὶ της ἐπιφανείας τῶν δαιμόνων ἐμαθον, νομίσαντες τῶν αυτῶν θεῶν εινα αμφω τὰ φάσματα σπερ εικος, ιοσκοτρων ἐπείσθησαν εἶναιτα εἴδωλα ταύτης ἐστὶ της παραδόξου και θαυμα- 25μῆς τῶν δαιμόνων ἐπιφανείας ἐν ' μη πολλὰ σημεια, ο τε νεὼς ὁ τῶν ιοσκούρων ον ἐπὶ της ἀγο- ρ ς κατεσκεύασεν η πόλις, ἔνθα ατθη τὰ εἴδωλα, ημὶ η παρ αυτ- κρηνη καλουμενη τε τῶν θεῶν - των καὶ ιερὰ εἰς τόδε χρόνου νομιζομένη, θυσίαι τε 30π0λυτελεῖς, ας καθ' καστον ἐνιαυτον ὁ δημος ἐπιτελεῖ διὰ tῶν μεγίστων ἱππέων ἐν μηνὶ Κυιντιλίω

278쪽

λεγομένω ταις καλουμέναις εἰδοῖς ἐν η κατώρθωσανημερα τόνδε τον πόλεμον ὐπὲρ ἄπαντα δε ταλα μετὰ την θυσίαν ἐπιτεῶουμένη πομπη των ἐχόντων lτον δημόσιον Ἀπον, οῖ κατὰ φυλάς τε καὶ λοχους κεκοσμημένοι, στοιχηδὸν ἐπι των Ἀπων ὀχούμενοι πορεέονται πάντες, ἐκ μάχης κοντες ἐστεφανωμένοι θαλλοῖς ἐλαίας, καὶ πορφυρας φοινικοπαρύφους ἀμπεχόμενοι τηβέννας τὰς καλουμενας τραβέας, αρξάμενοι μὲν ἀπο ἱερο τινος Αρεος ἔξω της πόλεως 10 ἰδρυμένου, διεξιόντες δε την τε ἄλλην πόλιν καὶ διατης γορὰς παρὰ το των Λιοσκούρων ἱερον παρερχόμενοι, ἄνδρες ἔστιν οτε καὶ πεντακισχίλιοι, φεροντες οσα παρὰ των γεμόνων ἀριστεῖα ἔλαβον ἐν ταῖς μάχαις, αλη καὶ ἀξία του μεγέθους της γεμονως i5 οψις ταυτα μὲν πὲρ της τότε γενομένης ἐπιφανείας των Λιοσκούρων λεγόμενά τε καὶ πραττόμενα υπο ει- μαίων ἔμαθον ων τεκμηραιτ αν τις, ἁ θεοφι-lθηλεῖς σαν οἱ τότε ἄνθρωποι, σὐν ἄλλοις πολλοῖς καιμεγάλοις. 26 XIIII. Ura Ποστόμιος ἐκείνην με την νύκτα κατεστρατοπέδευσεν ἐν τω πεδίω τη δ' ἐξας μέρα στεφανώσας τους ἀριστεύσαντας ἐν τη μάχη, καὶ

τους αἰχμαλωτους φυλάττεσθαι διαδους, ἔθυε τὰ νικητηρια τοῖς θεοῖς. ἔτι δ' αὐτ τον στέφανον ἐπι-

25 κειμένω καὶ τὰς περπύρους ἀπαρχὰς τοῖς βωμοῖς

ἐπιτιθέντι, σκοποί τινες ἀπο των μετεωρων καταδρα

μόντες ἀγγέλλουσι πολέμων ἐπὶ σφῶς ἐλαύνειν στρατόν. ην δὲ ἐκ του Ουολούσκων ἔθνους ἐπίλεκτος ἀκμη σύμμαχος ἀπεσταλμένη Λατίνοις, πρὶν η την 30 μάχην αυτῶν ἐπιτελεσθηναι. ς δὲ δη ταλα ἔγνω,

χωρεῖν παντας ἐκέλευσεν ἐπι τὰ πλα και μένειν ἐν χάρακι παρὰ ταῖς ἰδίαις ἔκαστον σημαία ς,

279쪽

σιγην καὶ κόσμον φυλάττοντας, ἰν αὐτος χρη πράττειν παραγγείλI οἱ δε τῶν Ουολουσκων Ioz1 ηγεμόνες ε ἀπόπτου-ων Ρωμαίων παρεμβαλόντες,

ω ειδον μεστον μεν το πεδίον νεκρῶν, ορθοὐ δετους χάρακας αμφοτερους, προῶντα δ' ἐκ των ἐρυ 5ματων - πολέμιον ουτε φίλον ουδένα, τέως μεν

ἐθαύμαζον καὶ.τί η κατειληφυῖα τύχη τα πράγματα ἀπόρως εἶχον συμβάλλειν ἐπεὶ δε παρὰ των ἀνασωζομένων ἐκ της τροπης ἄπαντα τα περὶ τον αγῶναεμαθον, ἐσκόπουν μετὰ τῶν ἄλλων γεμόνων τί χρη 10 πράττειν. τοῖς μὲν ουν θρασυτάτοις αυτῶν ἐδόκει κράτιστον εἶναι, χωρεῖν ἐπὶ τον χάρακα τῶν Ῥωμαίων ἐξ ἐφόδου, ως πολλοὶ μὲν ἔκαμον πο τραυμάτων, ἀπειρηκεσάν τε ἄπαντες πο κόπου, οπλα τε ἄχρηστα τοῖς πλείστοις ην, τα μεν ἀπεστομωμένα τὰς ἀκμὰς, 15 τὰ δε κατεαγότα, καὶ βοήθεια παρὰ τῶν οἴκοθεν κραιφνης ουπω παρην ουδεμία αὐτοις η δε σφῶναυτῶν δύναμις πολλη τε ουσα καὶ αγαθη καὶ πλισμένη καλῶς ἐμπειροπόλεμός τε καὶ ου προσδεχομένοις ἐξαπιναίως παρουσα, φοβερὰ καὶ τοις εὐτολμοτάτοις 20

φανησεσθαι μελλε.1072 XV. uor δὲ σωφρονεστάτοις ου ἀσφαλὲς τοκινδύνευμα εἶναι ἐφαίνετο, ἀνδράσιν ἀγαθοῖς τα πολέμια τε και νεωστὶ την Λατίνων τοσαύτην δύναμιν ἀραμένοις ανε συμμάχων μόσε χωρεῖν μέλλοντα 25τον ὐπερ τῶν μεγίστων κίνδυνον ἐν αλλοτρια ποιεῖσθαι γη, ἔνθα εἴ τι συμβαίη πταῖσμα ουδεμίαν ξουσι καταφυγην ἀσφαλη της δε οἴκαδε σωτηρίας προνοεῖμαι ἄλλον ξίουν ουτοι διὰ ταχέων καὶ μέγα κέρδος πολαμβάνειν, εἰ μηδεν ἀπολαύσουσιν ἐκ της 30 στρατείας κακόν Ἀτέροις δὲ τουτων μεν ουδέτερον ἐδόκει χρηνα ποιεῖν, νεανικον μὲν ἀποφαίνουσι το

280쪽

πρόχειρον τῆς ἐπὶ τον αγωνα ορμῆς αἰσχρον δε τοπαράλογον της ἐπὶ τὰ οἰκεῖα φυγῆς ώς κατ ευχὴν

ληψομένων των πολεμίων πότερον α αυτῶν ποιήσωσι. γνωμη δὲ τούτων ην ἐν μὲν, παρόντι κρα- τύνασθαι τον χάρακα καὶ τὰ προς τον ἀγῶνα ευτρεπίζεσθαι, πεμποντας δὲ πρυς τους ἄλλους Ουολούσκους δυεῖν θάτερον ἀξιουν η δύναμιν τέραν πέμπειν ἀξιόχρεων επὶ Ῥωμαίους, ἡ καὶ την ἀπεσταλ-1073μένην μετακαλεῖν. ἡ δὲ πιθανωτάτη τοῖς πλείστοις 30 φανεῖσα καὶ π των ἐν τέλει κυρωθεῖσα γνώμη ταυτα παρsiνει, πέμψαι τινὰς εἰς τον χάρακα των Ῥωμαίων κατασκόπους νόματι πρεσβευτῶν ξοντας το ἀσφαλὲς ο δεξιώσονται τον γεμόνα καὶ φρα-σουσιν, τι σύμμαχοι Ῥωμαίωνήκοντες ἀπο ου κοι- 15 ο των Ουολουσκων ἄχθονται μὲν στερήσαντες

της μάχης, οὐδεμίαν ὴ μικράν τινα τῆς προθυμίας χάριν οἰσόμενοι, τη δ' ἐκείνων τύχη μέγαν

ἀγῶνα δίχα συμμάχων κατωρθωκότων συνηδονται ἐξαπατησαντες δε αυτους τη φιλανθρωπία των λ u γων καὶ πιστεύειν. φίλοις σφίσι κατασκευάσαντες, ἄπαντα κατασκέψονται καὶ δηλώσουσιν ἀφικόμενοι πλῆθος τε αυτῶν κανοπλισμοὐ και παρασκευὰς καὶ εἴ τι κατὰ νουν ἔχουσι πράττειν. ταν δε ταυτα ἀκει- βῶς σφίσι γένηται φανερὰ, τότε προθεῖναι βουλὴν, 107425 re ἐπιχειρεῖν αὐτοις ἄμεινον εχ προσμεταπεμψαμένοις δύναμιν τέραν, εἴτε καὶ την παρουσαν ἀκάγειν.

XVI. YZ δε ταύτη προσέθεντο τῆ γνώμη, καὶ

οἱ προχειρισθέντες π αυτῶν πρέσβεις ἀφικόμενοι 30 προ τον δικτάτορα καὶ παραχθέντες ἐπὶ την ἐκκλησίαν διηγοὐντο τους ἐξαπατήσοντας λόγους, λίγον ἐπισχὼν ὁ Ποστόμιος χρόνον προς αυτούς εἶπε