장음표시 사용
11쪽
tum sit praeserenda, dubitari vix potest. Quid ' Quod si
quando majorum suorum vestigia presserint, eligi non minus possint quam succedere; in haereditario autem Regno ne indigni quidem illis quam massiime, repelli se pati
XXII. Solebat, quando de Regibus, utrum sint inviolabiles, quaeri, & an omnia ab ipsis accipere debeant . subditit De quo sane dubium non est, si, qualem Arist teles Regem desinit, talis ille sit. Minime item dubium ialiquod superest, si quis jure possideat plena herilis imperij jura: sed cum Regna platraque sint omnino in pleno patrimonio regcntium, imo nonnulla magis aristocratiae naturam referant quam monarchiae, & res ea diu jam inter magnos viros non minori contentione sit agit la, equidem non ausim illorum sententijs intercedere, iquam maxime, cum non tantum stylo& calamo, sed se
ro etiam & armis haud ita pridem disceptari illud coeperit. Quanquam alias etiam hic definire quid recti haud adeo sit dissicile, modo cujusque regni leges sint omni ex parte cognitae. Si vulgi sententias vero velimus spectare, videas usu venire id quod Iustinus dixit: init. lib. r. His IH foriun ea etiamfavor. & judicia inclimmr hominum. atque ita, prout sese dat eventus, ita quod rebellio in infelicioribus id in felicibus laudabile libertatis studium amdit. Ita saepe ρros erum o felix es 3 viri in vocarur, prout .
loquitur Senec. in Hercisar. XIIII. Promisimus antea de rectis Rebuspublicis prius nos visurum, alias eadem opera coeteras Monar-citiae species dominatum videlicet αTyrannidem subderemus. Nunc Aristocratia & Politia paucis praetermi tendae erunt. Atque illam quod attinet, ante omnia ob- sei andum est, nunc illa voce simpliciter notari rempu. . .. blicam
12쪽
Micam optimam, nunc illam. duntaxat in qua penis Opti.
mates .est regimen.. At de illa quidem aristo cratia fato mur, eo dissiciliorcm ejus tractationem esse, quo majoricum dolore omnium Politicorum Aristotelis de illa commentaris desiderantur. Certe summum Philosophum de qui humana pene omnia exsecutus sit, hanc it indictam praererijsse,sut)non nisi uno atque altero loco mentionem ejus faciat, atque hoc sparsim, lib. vidςliςςt . Polit.
s. lib. s. e. r. ctae. lib.F. e. r. lib. si. c. L cum ccetera tamen
Rerumpublicarum satis exacte pertractet, non est verisimile , omninoque hic tempori potius aliqua injuria , quam Aristoteli negligentia venit imputanda, ut erudito
Arnis sex Victorio Observavit, num. ult. Sect. a. de Ou-garcb. in Gen. cap. r. lib. ἔI. Relea. Polit. iXXIV. Caeterum altera illa ratione acceptam, definimus Aristocratiam cum Aristotele ex s. Potii. s. Quod si fimmum imperiumpaucorumptarium tamen uno ad salutem civit arispublicam ars ex Mno communem directum. Neque adversari huic existimamus; quod in capiter. lib. . Polit. non attento numero eam dicit esse Aristocratiam, quae ubris absolute bonis constet. Etenim ex ijs quae jam sue runt, constat, eos maxime ab Aristotele in explicanda Republica considerari, penes quos sit summa potestas. Atque hos in Aristocratia viros absolute bonos debere esse dicit. Plures autem eum ad hanc Reipublica speciem ta-Ies viros requirere, inde manifestum est, quod non unum talitum sed plures nominet. XXV. De certo utem numero huic rei determis nando, non admodum sumus solliciti,cum Bodino lib. a. oap. Ge Rep. Possumus ipsi vanum illum metum relim
quere, quid tunc futurum sit, si plures in aliqua civitate inveniantur viri optimi, quam alii, id est, ad Rempubli-
13쪽
rim suam admini dirandam aptiores, quam ad patendum
Eat Ecquaerat Bodimis illam civitatem, ubi invenerit, satis mature hac de re deliberabitur. Nos interea tot secu-Iorum experientia edocti, de rebus humanis non tam bene evenire solere, ut plus bonorum minus malorum in iis in. veniatur, statuemus, cui nque etiam Aristocratiae splures enim hujus quoque gradus esse, statim dicemus) aliquando rebus suis idoneos deesse, nedum ut sint nimii. Id tamen interea non negamus. si plusculi sint, quamvis multum insta dimidium, tutiorem omnino illum statum esse, qnam si admodum pa uci, quibus Respublica commi eatur. Hi enim, sete facile est, ut virtute relicta conj urent,
di Rempublicam intervertant. Ad quod tamen audendum multi illi invicem sese impediunt. X X Vl. Caeterum quod antea Regno id multo e
iam magis Aristocratiae evenire videas. Si enim unum omnibus virtutibus instructum, qualem Regem requiric Aristoteles, non facile reperias; neque tamen illi, qui pa Iulum ab hoc deficiunt, Reges propterea era desinunt m quamdiu tantum publicae utilitati consulunt: ut necessum etiam duxerit Aristoteles, plures eorum gradus afferre, in A. cap. ιν. lib. s. Polu. Ad Aristocratiam autem viri uno plures absolute boni requirantur, quorum tamen ex tota illaque se pientissinis Graecia vix tot invenit Apollo Pythius, quo sunt Thebarumporta, velδυitis ostia Nili, vix est, ut ex singulis civitatibus multos nobis promittamus. Hinc fieri sane aliter non potest, quin optimatum nomine alii etiam veniant, qui etiamsi non optimi in rigore ita dicti saltim sint convenientissimi naturae, & moribus illius civi tatis, cui praesint, ut docet Aristoteles Polu. o. seu ex opinione &judicio vulgi, optimi . ut Quem ad modum etiam alias pro optima Republica nonnunquam
14쪽
hibenda est, quae noti simpliciter sessin tantum, la qua
tum fieri potest, optima est, uidicit idem XXVII. Atque ita accidit, ut diversi etiam gradu Aristocratiae exstiterint, qui alieni quippiam admistum fortassis habeant, quamdiu tamen publica totius populi magis, quam privata illorum qui praesunt spectatur utili tas. Respublica ilIa adhuc suerit Aristocratica , quamvis
alias imperantes non undiquaque sint optimi, sed tales, quales diximus. Λristoteles . Polis. r. praeter ill am, quam hactenus vidimus veram atque optimam Aristocratiam ouium aliarum etiam facit mentionem, prima est, quando non χlius virtutis, sed praeterea divitiarum etiam aIiqua habetur ratio- Tale quid in Senatu Romano observare est, cum libera adhue Roma erat, quando certus census usti ordini prae riptus fuit, neque quisquam infra illam
admissus. Qu nquam enim alias mixta fuerit tunc tem poris Romana Respublica, ut deinde licemus, nec pene Senatum summa potestas, id tamen nemo facila negaVorit, in qualibet republica Senatum ex optimis & prudentissimis constare debete, quos sane, qui ditissimos semper esse existimat, illi nimium quantum errat. A.
XXIIX. Hoc tamen Romae ita obtinuisse non soIum Augusti Caesaria temporibus, ut Suetonitu in eius vita disserte testatur: sed& mulaisretro annis, c. Fab. Maximo videlicet iv & M Marcello in Coa . Scio edixerunt, ulsam sempore bessi Punira IInauta de cerent. secundum censem Hrentur, o qui decies aris in bonis haberent ,septem, Senar res vero octo darenν, ut est apud Livium lib. XXIV. Ex quo, sane liquet, ultra decies aeris jam tum centam Senatorium fui sie, alias enim illo SCto manifestam injuriam so
natus sibi fecisset, quod verisimila non est. Quod quidem
15쪽
ighue ambigitur.Id autem constat,non solum tunc temporis censum senatorium fuisse tantum, sed postmodum etiam cum imperio una fuisse auctum. Ita Augustus il- Ium ampliavit, & pro octingentorum millium summa duodecies H. S. taxavit, supplevitque non habentibus,
TXIX. Secundus gradus est,quando prima virtutis, secunda libertatis habetur ratio, id est, quando optim tibus dignissimi e populo adjunguntur, popularis enim regiminis finis potissimum est libertas, y. Polit s. s. Potit. i. o s. petit. a. quod in veteri Lacedaemoniorum re pubissea ipse observavit Aristoteles r. Polit. Simile quippiam quodammodo oceurrit in rei publicae Romanae adminis stratione. Ille enim aliquando penes solos Patricios erat, donec seditio oriretur, quae sopiri non potuit, nisi magi-Latibus & honoribus cum plebe comm unicatis, quos so-ubactenus Patricii usurparant, ut legere est apud Liet iura
XXX. Tertius denique gradus est, quando & virtu. iii & divitiarum & populi habetur ratio, sic tamen, ut maris spectetur virtus. Nam si divitiae praeserantur, non jam amplius status Aristocraticus sed oligarchicus fuerit; si sopulus, Politi seu Respublica stricte dicta; si par omnium habeatur ratio exacte mixta. Quamdiu enim jura majestatis aequaliter non sunt diVisa, 6c altera pars plus, aIt xa minus habet, quadamtenus illa Reipublicae forma obtinet dicenda est, cujus partes sunt potiores. Tale autem imperium, in quo dc virtus x divitiae & populus concurrunt Carthagine suisse statim subjicit Aristoteles. Et haec cuidem de Aristocratiae, quas ille affert, speciebus. XXII. ' Cum autem a sublicae tantum aeternae, pr- it o & optimates mortaleolat, Tacu. s. Annac necen
16쪽
sum omnino suerit hic Heaunisse, si cui optimatum hiς mani quippiam acciderit, ut alius in His locum sit su cogandus, quomodo id quam commodissime fieri queat e Varios varie hic egisse constat. Fuerunt, qui optimatibus in republica jam constitutis singulis singuim sibi; sciscere permiserunt, ut Augustus Senatui, Sue . in ejus vita. Vel cetiam plures ut Pisander Athenienshqν, Thucydiada i L s. Qui modus quidem adeo malus, nest, sicubi simplex& vera Aristocratia reperiatur. Cum vero Augustus non in Platonis Republica sed in Romuli fece sit versatus, Thucydides autem ipse fateatur, Pisandri memporibiis Athenis Oligarchiam fuisse, non sane I ve periculum est, quando res ita fuit instituta. ne sangui inis, favoris, aut alterius alicujus rei potiorem habuerint rationem illi. qui eligere debuerunt, am virtutis. XXXII. Ne apud eundem quidem populum idem hic semper observatum videris. Ante Augustum xnim praecipuum Censorum ossicium erat cura Senatus eum m1upplendi. Extra ordinem tamen tiam Dictator id secisse legitur, si quando perieulum imminebat Reipublicae. Ita lesio Punico II. M. Talius Sures octarer CLXXVII. in Senarum legisse legitur apud Livium tib. XXIIL neuter ta-
men sine consensu populi, nam de hoc quidem aperte
testatur Livius, recitatum Senam, sesareum id ingenti cum approbaries omnium fuisso. Et Sulla. pincruentam illam victoriam adversus Marium Dominus magis quam Dictator, cum Senatum maximam partem ex vilissimis
hominibus supplevisset, sine populi tamen consensu hoc fecisse, videri noluit quippe, qui de singulis svsagium tribubus dederit, ut est apud Oppianum. De Censore, ut idem credamus, facit Cicero pro Sextio. Majores, in quit , mstri, cum regiam potesarem non ocisse ira magi . C pratuι
17쪽
sram annues errarunt, is consilium Reipublicae praeponereor βα-piternum, deligerentur astem in id ab universo populo. Id vero nisi de suffragatione populi accipiatur , factum non fuisse, post Man utium observat Iohannes ramositira lib. de
XX XIII. Si ma is adhuc retro in Republica Romana oculi flectantur, videtur ita Romulus Senatum suumqegisse, ut est apud Diovs Halicam. lib. a. t aentiquis.
m. Vt ipse unum ex C. Patriciis selegerit, quem rebus urbanis praeesse voluerit, si ipse in bellum proncisceretur. Singulas deinde tribus, tres viros aetate, prudentia, & g nere praecipuosjussit legere. Post hosce novem jussit denuo ungulas eurias tres viros e Patriciis maxime idoneos deligere. i A tque ita adiectis illis novem, his nonaginta diu no illo, quem ipse decreverat, C. Senatorum numerum explevin Quomodo Veneti eligant apud Iano rum de eorum Republicai quomodo alii apud alios exstat, quorum omnium modos & instituta recensere nimis foret prolixum. I xt ab exemplis ad praecepta revert na ur, existimat quispiam, non esse faciliorem viam lege di optimates,quam si tota res bene meritis de Republica, eisque juratis committatur. Sed non addit, quinam bene illi de Republica meriti esse debeant, qui sane in Ar stocratia alij raro esse solent quam ipsi optimates in Re publica jam constituti, adeoque ad cooptationem penexes rediret, quam tamen non esse sine periculo, ne, uti nunc sunt aut hereditaria aut Oligarchica fiat Respublica,jam ante est dictum XXXIV. Quantum nostrum est juduium, inter tinnes illos modos , quorum fecimus mentionem, videtur ille esse optimus, quo utebantur Romani, quando totum Respublica uti credebant. erat pessima, hoc est Re-
18쪽
gia, si unum illum demas, quem Romulus tanquam legatum suum addidit, qui sine dubio Senatorum consilia&actioncs satis acute & tantum non n: mium observavit. Nam uti reliquos cum hoc ne quidem contendi posse credimus, ita nec illum, qui Censorum aut dictatorum tempore obtinuit, huic praeferri debere existimamus. Incautius enim omnino in lectos jam Senatores , quando tantum recitabantur,*opulus Romanus consensit, quam
praevia deliberatione eligere Ipse potuisset. Equidem cum Bodi nolis. a. cap. Lae Repuia ultro largior, singulose populo, si iis committatur negotium, similem sibi, id est stolidum fere lecturum de integris tamen tribubus, cu riis, di quos nunc habemus, ordinibus &collegiis, ne ipse quidem Bodinus hoc meruerix, quibus nunquam deeste possunt,qui, si non optimum, Reipublicae saltem suae convenientissimum eligant. Quod si tum larte contigerit, ut unus aut alter paria habeant suffragia , quin sorti res committatur, nullum est periculum, quippe quae, in quo ςrrare possit, tum non inveniat. i XXXV. Vςnimys ad Politiam seu Rempublicam in specie dictam, tertiam illam rectarum & simplicium re ivmpublicarum speciem , quae est, quando populin impero
ad communem ex aequo uritarem, R. Polis. I. To enim
seu multitudinem, quam Philosophus loco generis ponit, per omnes seu totum populum recte explicari putamus, quod in alias obtinere idem tradit , lib. de Poetica. cap. . ia πιν iam πολυ n. Nam etiam nos populum cum ICto innino distinguimus a plebe, g. IV. de de V. s. ut ille Patricios & Senatores etiam contin at , haec sine illis coeteros tantum cives. Quod quidem ad o notandum est ut, si plebs dominetur, Democratia
iatur Politiae ad amussim contraria.
19쪽
XXXVI. Iniquos sere eensores lixe gespublica ac
cepit, intςrque eos Platonem, qui ta Poliri inter iniquas Respublica, optimam,inter optimas deterrimam pronunciat Democratiam. Neque Democratiam tamen interuligit eam, quam Politiae opponi diximus, quando plebs dominatur, sed ipsam Politiam generali ejus vocis acceptione aliis quoque autoribus non inusitata, uti mox dicemus. Cujus quidem rei hoc esse argumentum potest, quod in sequentibus dividat illam in legitimam di Prolapsum,quod certe facere non debuisset, si Democratiam Aristoteli&stricte dictam tantum intellexisset.Quod Pace viri dixerim videtur hic omnino plato secus atquet Philosbphum decebat processisIe. Omnino enim antet inter res tam diversas tamque contrarias distinguere debuisset,& tum de legitima pronunciare, si quidem haec ejus mens fuisset, quod nos quidem credimus, inter bonas eam esse pessimam; de prolapsa inter malas eam esia optimam. Quae tametsi maxime ejus sit sententia, ni hilo tamen minus reprehenditur ab Aristotele .. PAD. i quod bonitatem aliquam tribuat vitiosis rebus publicis, in quas tamen ea non cadat, quippe toto genere diverse,
quasque magis mimuve vitis recte quidem, non autem bonas nedum opum re dixi steti.
XXXVII. Non uiuetur autem dissicile harioIari, quid Platonem in banc sententiam conjecerit; cum enim videret,in omni civitate plebis semper maximam esse muti ritudinem, quae, si numerum ineas, nobiles & optimates
multum superet, adeoque si singuli sisfragia & jura maesi statis habeant, nunquam non bona di salubria nobilium &prudentum contilia ab imperito vulgo supera nitri, nec illam rempublicam salvam aut bonam esse posse, cui ita ab inconsulta plabe consulatur. later malas au
20쪽
tem ideo eensuit optimam, quod sine dubio singuli illii
quisque suam utilitatem proicopo sint habitari, adeoque meliorem, utamur jam ejus verbis) illam esse Rempublieam,in qua pleri sque bene sit, quam in qua uni aut paucis. Verum uti Platoni non ςontrovertimus, sed ultrontemur., singulos e plebe, si pari cum omnibus autoritate admittantur,meliores facili negotio victuros,eorumque imperium, ut ipsi instabile admodum futurum idi ita hoc rotasamplius probari cupimus, de essentia Politiae, seu Reipublicae strictim dicta esse, ut jura majestatis penes unumquemque e populo sint seorsim aequaliter , quoducfactum sit, multum hactenusabest. . XXXII Aristoteles certe longe aliud,. neque du vium est, quin rectius, docet Polit. t ses. Noli necessarium ad constituendam Politiam, ut viritim sustr staserantur, alias enim, quod diximus, malum evenire, di optimos&sapientissimos viros a pejoribus & stolidi ribus multum vinci; satis esse si jura majestatis penes no biles &plebem snt indivisa. Atque hoc est, quod illec in tium vocat Olisarchiae, & Democratiar, in eoque naturam Respublicae in specie constituit. Ad cujus etiam similitudinem in parva aliqua civitate, si plures ordines istic quam unum non esse contingat, penes curias, decurias, & collegiumajestatem, quemadmodum in electionibus suffrincia, esse posse nullidubitamus
' XXXIX. Quod si Arte Anacharsis aliquis existat, qui non solum de Atheniensium, sed de omni etiam D inocratia in genere dicta pronunciare velit, delibora istic sapientes, stultos decernere, id quidem, si viritim ii at, ipsi facile largiemur, & collegia , cur non hi aeque. 1ta
majestatem, quam electionem, uti antea attulimus, habere possint, nihil dum dixit Anacharsio, praesertim cum