장음표시 사용
21쪽
inter bonas eam recenseat Aristoteles, a cujus sententia recedere, ut nobis alias religio est, ita cur hic illud agere instituamus, nulla est causa. Quam maxime cum libertatem habeat pro scopo, quod cum Aristoteles in multis
locis confiteatur, a. Pobr. p. s. Potir. s. se uo. . Potir. R & a
libi, tum ne ipsi quidem Politiae hostes negant. Quae cum in hoc potissimum consisteret, ut nulli iubessent, id
vero per hominum , uti nunc sunt, naturam non a plius liceret, ad illum tamen gradum, qui huic esse proximus, devenerunt, ut alterne parerent, dc imperarent. iuribus majestatis nihilominus toto populo salvis. Ita Horatius&Valerius COSS. apud Liv. lib. 3. conqueruntur, decemviros inter alia Magistratus annuos o viri trudinem imperandi: quod unumsit ex aequanda bbertar, sustulisse . Et Canuleius apud eundem lib. .. Id quae, inquit, bis aris eris invicem annuis magi a ibinparareo imperare licear.
X L. Sad fatis fortassis multa de Rebuspublicis rectis , subdendae nunc vitiosae, in quibus eo nobis esse brevioribus licebit, quo prolixius de bonis dictum fuit, di eu his illarum natura facilius cognosci potest,secundum
illud, quod labra e rectis patefiant, s. Polis. i. Atque ut de illis potissimum incipiamus, quae regno opponuntur, maxime ei contrariat uiayrannis, quando unus imperatiqui suam unice salutem intendit, s. 'M. . eorum autem vix attendit qui parent, .. Pob . ro. Omnium omnino Ilo rum publicarum pessima AEM. Ia. .Poli . de Reipublicae nomine vix digna, . Polii. X. Caeterum ne cui imponat par
utriusque & Regis & Tyranni potentia, aut unus aliusve etiam actus tyrannicus in Rege alias bono, certas quodam notas memorat Philosophus Nam ut alias dicitur, quod una hirundo non faciat vere: ita nec si semel sed semper aut lapissime cundem deprehendas, tum demum de
22쪽
de tyranno licebit pro minciares Horum Tyrannorum
caeteras enim vocabuli acceptiones afferre,postquam jam definivimus necessum non putamus) duo facit genera Potir. Io. Quod alij sint titulo, alij exercitio, seu ut alij Io- quuntur, quod tamen idem est, alij occupatione, administratione alij. Quam distinctionem maxime tum nomnulli probant,quando quaeri tur,liceatne Tyrannum e medio tollere, quod quidem a firmant de titulo tali, sive o cupatione; magis vero adhuc de illo,qui utroque & titulo & exercitio talis est. Non vero de eo qui Tyrannus sit administratione, & tyrannidem a proavis acceperit, quod
tum subditi quodammodo in illud imperium consens
xint. Quos inter etiam e st Hugo Gror. lis. I. de L ME. ac Par.
c. ψ. n. v. ostri. Sed quia praestat sceIera ignorari, u i h Mbet Gossa -c. s. deharer. nnsexu, & jam de Tyranni morret dixim iis,quod amplius possim ii uperesse no n p u tam m. XLI. Medius quasi inter Tyrannidem & Regnum Dominatus isse cujus jam ante mentionem fecimus,qua do unus imperat, qui primario suam intendit utilitatem, per accidens tamen subditorum sic satis diligentem curam habet. Quam definitionem colligunt ex signis, quae Aristoteles habet s. Potii. io... PHSL. o. & alibi, cum ipsius definitio non inveniatur. In hoc vitiosus quod publicam non intendat primario, quippe quam rectarum Rcrum publicarum normam fecimus. Hoc imperium tamen magis pro Barbaris quam Giaecis, Asiaticis quam Europa iis
esse asserit Aristoteles,. Pis .io. quibus non obscure innuit, aliis alios, ut hoc modo imperentur, aptiores esse, ouemadmodum etiam alias disserit, servos quosdam n ici, r. Poli Q. adeoque illiis, quina dominum non inviti patiuntur,injustus iIae dominandi modus non est,cum volem.
ut quo Ethici, nos i iriώria. Id majoris dissiculatis
23쪽
Ea expedIre, si barbari aliquandiu sub nomum vixerIn Georum autem posteri cultiores reddantur, ut horum mores Scingenia a majorum suorum multum distent, justem illud dominium excutere queant. Equidem &a Graecis&a Romanis factitatum illud legimus, jure vero an injuria nobis quidem amplius deliberandum esse censemus , intorea non dubitamus asserere juri gentium talem domina.
XLu. Properamus ad Oligarchiam. De qua initio no tandum vocem illam esse ambiguam, quod apud alios non tantum autores observare est, sed in ipso etiam Aristotele, ejus rei exstant vestigia,quando/.' M.f. illum taxat,Speu e sippum fortasse, qui uti nunc, qui Ramum sequuntur, Minore λχολμίας rempublicam omnem in Origarchicam depopularem dividebat, &sub Oligarchia Iate lumia,tan- uam generativocabulo Aristocratiam etiam comprehen .ebat,u ipse etiam ibi refertAristoteles. Quod quodammodo tolerari posset, si divisio ipsa alias recte sese naberet. Nam si originem vocis spectes,paucorum imperium diciti qui sive optimates sint in Aristocratia, sive divites in Olia garchia nostra,id paucitati eorum nihil obstatisverum cum Aristoteles statim subjiciat,meliorem se di visionem dedisse,illam scit.quam nos supra attulimus,in bonas & aberrautiones, nos cum divisione una hanc etiam Cligarchiae a ceptionem relinquimus,liancque de qua nobis jam sermo
est, definimus ex s. Post ubi disitesplures tamen uno imperant ad propriam utilitatem.
XLIII In mentem hic nobis est, quid ex promi
debeamus, cum enim supra de notis diversarum rerum. publicarum ageremus, diximus Aristotelem eo nomine λ apud nonnullos male audire, quod cum 2. Polis. X. num
rum imperantium diversarum Rerumpublicarem notam
24쪽
tam secisset, adeoque hic oligarchia definiri debuisset ini-
. perium paucorum, quicunque illi sint ad sitam utilitatem, . , ille tamen pro se inussivi ex substituat, quod cum istic suo loco conciliandum receperimus, hic locus ille erit, &prin- .cipio quidem ut in omni alia, ita in hac etiam re accurate distinguenda veniunt illa, quae de essentia cjus sunt, ab
illis quae ei tantum accidunt. Aristoteles quamvis tan: quam inseparabile propemodum accidens rerumpublicarum numerum eorum, penes quos sit majestas, admittat, neque enim novum est, vulgo rebus nomina ab accidentibus indi, ut accurate notatum in dis.de Oligarchia ib. aliud tamen omnino est, in quo earum essentia consistit. Ita unitas nec Regnum nec Dominatum nec Tyra n nidem constituit, sed unius siritima excellentia Regnum facit, Dominatum dominium, nimiae unius potentiae & divitiae Tirannidem. Ita Aristocratiam non unius sed plurium prae omnibus dign itas: Politiam seu Rem publicam strictim dictam quaedam inter omnes paritas
constituit, quando neque unus nequae aliqui prae caeteris cxcellunt. Ad eum igitur modum Oligarchiam etiam divitias, Democratiam paupertatem constituere cum Aristotele alserimus. Atque hinc est, quod i dem ille ..D-M. . dicit,si in aliqua civitate sint mille trecenti cives,quo ru mille di vites, & republica potiantur, trecenti paupere , ecpareant, non ideo, quod major numerus imperantium, quam parentium, dicendum esse illam non esse Oligarchiam; nec ex adverso, si trecenti illi pauperes praevalerent, pro Oligarchia hanc Rempublicam habendam, sed
XLIV. Sed cum haec fortassis clara sint, de speciς bus Oligarchiae, quae habet Aristoteles subdenda erunt, ex capp. . oe f. o . Potis. Esse autem plures Oligarc i, i ae
25쪽
species Aristoteles ex diversitate dἰvltum demonstrat, i
metsi Arnisvi contra statuat ReleLI. Polit. tib. a.cap. . sems .nso. Quatuor autem numerat Aristotcles. Prima est,
quando certus census legibus definitus est, quem qui adipiscitur, socius statim fit imper ij, qui quamvis non adcomagnus sit, tantus tamen est, ut pauperes, quippe plurima pars, nanc dici eum nequeant. Secunda laandoquidem etiam census habctur ratio, sic tamen, ut non, qui illum
nactus sit, statim fiat imper ij particeps, sed penes coeteros ἡλίγους maneat arbitrium eligendi. Tertia, quando non quilibet dives e civibus, sed si ij parentibus succedunt. Quari 2 denique, quando pauci divites, vi parto dolove rapto imperio, sine legibus pro lubitu dominantur, haec omnium deterrima, dicta alias etiam Aristoteliae c.s.cum tres priores species secundum legum praescripta adhuc incedant. XLV. Tandem ad Democratiam, cui eadem prin-arpio, quae Oligarchiae, vocis accidit ambiguitas. Gene, raliter enim quandoque tam Politiam dicere, quam Democratiam stridie dictam, ex ijs, quae antea di neruimus, manifestum jam est, ut ea operose hic repetere, non fit necessiim. Polybius etiam pro sola Politia eam accipit, in Principis lib. ff. Sed nos uti alias ita hie quoque Aristotelem sequimur, qui stricte eam accipit, &definit imper
sis pamperam inprivatam Militatem R. Polit. s. o M. Polit. o. Nisi quod hic non tantum ut, qui imperent, pauperes sint.
sed & ut liberi, requirat. Sed de hoc quidem ex parte supra visum jam fuit, libertatem enim, quae in duobus potissimum consistit, imperandi parendique viciscitudine& vivendi ut velis licentia , Aristoteles σ.Polis. α non rium Politia ut finem ultimum, sed de De mocra tia sibili
26쪽
bi habet praestitutum. Quod si qui existimet, male A.
ristotelem vel nos Democratiam per imperium pauperum
definivisse, rectius autem illud per imperium multorum sive plebis facturos filis e, illum ad ea, quae de divitiis io O. ligarchia disputata sunt, remittimus, & parem paupertatis
in Democratia rationem esse assirmamus.
XLVI. Superest, ut de ejus specichus videamus, quorum plures esse gradus ex diveisitate plebis, ut O ligar- chiae ex diversitate nobilium, demonstrat. PlcbS enim & pauperes, & nobiles ac divittas in hac materia Aristoteli unum quodammodo sitnt, uti pallim hoc deprehcndimus, unde ipsemet nobilitatem per inveteratas divitias & virtutem definit . . Potit. X. 9,. Polit. 1. Quinque autem tantum Aristoteles numerat . Polit... ct o. Nisi quod in cap .s. quatuor tantum repetat illas, quae a prima illa di vera Democratia una longiusquam altera, abeant, quibus si illa computetur, quinque iterum erunt.
Neque id magnopere contendimus, plures dari non pos. se. Id veri admodum simile est Aristotelis certe tem pore plures nondum extitisse in historijs, quod alias tanti ingeni j ct industriae vir, ut omnia prope sciverit, neque ignorasset, neque indictum reliquisset. XLVII. Primit igitur earum est, quando singulorum civium par est autoritas, ijsque aditus ad rempublicam patet, quam tamen secundum leges gubernant. Omnino enim Democraticu est, si singuli e multitudine pari sint autoritate, qua singuli e nobilitate, cum enim major sit plexumque numerus plebis, quam Nobilitatis, haec fa cile supplantabitur. Reliquarum tamen omnium haec quam maxime ad Politiam accc dit. Secunda species est eorum, qui cens Iim aliquem, non iamcn ad. O magnum Da habciat,
27쪽
habent, quo statim sunt imperii particἰpes. Tertia; quati
do iterum par omnium est conditio, sed illi tamen excluduntur, qui macula quadam sunt notati, coeteri secundum praescripta legum imperent. Quarta species ne in famia quidem notatos excludit, dummodo utroque parente cive sint nati. inquilini autem & cujus vel pater vel mater tantum civis fuit, arcentur. Sed in his omnibus leges adhuc valent, & secundum eas, qualescunque etiam sint omnia sunt. Quinta autem omnium deterrima nullas patitur leges,sed omnia istic omnibus licent dicta Platoni 6κλοπιτσα,quod nomen sorte adhuc nimis honestum est, cum Κναρχία pene sit, & Reipublicae amplius nomine, ne malae quidem vita digna..
XLII X. Sed diu satis de pro instituti ratione prope
nimium simplicibus Rebuspublicis immorati sumus, monet jam tempus & ordo, ut de mixtis videamus. Ac nequcquid imposterum de illa dicetur, collabi necessum habeat, si. nonnulli , quod intendunt, obtineant, mixtam mem publicam dari non posse, operae pretium erit hinc initium Decre, & , quae Aristotelis hac de re sententia sit, investigare. Qui quidem tantum abest , ut dari eam pos-st inficias eat, ut ipse modum quendam mixtionis ψ. Pe litis. praescribat, & quod amplius est, illa Rempublica, quae
ex pluribus concreta sit, coeteris meliorem pronunci et,a: Polis. ψ. Cui igitur sententiae quoque nos acquiescimus, eamque dicimus Rempublicam mixtam, quando versis orae bin diversa malle tu comperunt jura. XLIX, Biarnisne'iuod semper non etiam hic agere videa tu r ratus eo malorem famam suam futuram . quo audentius Aristoteli obloquatur, lib. a. cap. I. de Rep. con-πα di sputat, nec talem. rempublicam dari posse contendita
28쪽
dit, quod iura maiestatis in t indivisa. Quod tam et si illa
obtineat, non tamen est, ut vereamur, ne tantopere contra nos sit. Vt enim indivisa esse, si rempublicam inspiciari, ultro concedimus, quippe quae, si divisa tantum jura majestitis haberet, integra Respublica non esset, ita cur ea certis civium ordinibus dividi nequeant, aeque atque uni tota committi, id vero est, quod maxime omnium pro-hare debebat Bodinus & minime omnium facit. Animam sensitivam quatenus toti animali incumbit, indivisibilem esse, nemo rerum naturalium facile tam imperitus fuit, qui negaverit. Haec tamen actiones suas per sensus internos & externos, eosque iterum diversos exercet. Cur majestas a diversis etiam ordinibus administrari nequeat. major ratio non apparet. Nam quod Redisini. c. dicit, ob simplicitatem ejus id fieri non posse,in eo oppido fallitur. Diximus modo de anima sensitiva, quam utiq; esse quod athodo simplicem & indivisibilem, apud omnes in confesso est,ejus simplicitati tamen quicquam obstare. quominus in diversis organis operetur, adeo, ut nec haec majestatis juribus si tam simplicia essent, patrocinari possit, ne per diversos ordincs exerceaentur. Nunc vero multum abest, ut majestas tam simplex atque anima sensitiva sit, quippe quae ex variis demum juribus coalitis exsurgat, ut in procli vi esset probare, nisi id praeter institutum nostrum foret, adeoque multo etiam facilius diversis par tibus quam anima sensitiva communicari possit. Quarc cetera pro sua sententia attulit, ijs erudite respondet Iuc
carrus in comment. adc. st. lib. . . Polit. Nobis ne nim ij simus, omnia adducere non licet. .
L Videndum jam in quo ratio mixtionis consistat. Quae qvidem nobis duplex esse videtur aequalis a-lia,si nimirum aqualiter jura majestatis dividantur, ut alius
29쪽
crdolixe, alius illa, tertius denique alia habeat Ita tem p
rata, ut nulla pars praevalcat: alia inaequalis , ita tamen ut perierit si plicium rerum publicarum natura. Saepe enim iii ter simplices respublicas inveneris, quae ob crebras mutationes alieni quippiam admistum habeant, quamdiu tamen adeo non miscentur , ut formam simplicem amiserint, mistae non sunt dicendae. Egregium certe in hunc sensum simile adducunt Politici ex rebus naturalibus. Quemadmodum enim elementa non lunt mixta,
nisi perdiderint speciem, di pene aequali proportione sese
mutuo temperarim, ut docet Aristoteles lib. I. de Generat. o Corrup . cap. Io. texi So. 9II. Ita a junt ad cap. p. bb. 4. Poti . nec ludicandam esse rempublicam mixtam, nisi formae ita inter se temperatae sint, ut nullius simplicis nomine appellari merito queat. Sunt autem & mixta corpora, alia quoad pondus alia quoad justitiam, ut loquuntur. temperata: imo horum quae inaequaliter sunt mista, numerus major est quam illorum. Quod ipsum & in rebus publicis usu venit: aequaliter enim millae rarius reperiuntur.
LI. Non unicum vero mixtae Reipublicae esse modum asicrimus, cum feri etiam aliquando possit, ut duae solum formae, nunc tres, nunc plures inter se misce iatu . Quod quidem sub certas leges revocare, qua nam majestatis jura huic vel isti ordini sint cod cedenda, cum nec Aristotelisa litatumst, in scripto quidem hodieque superilite celsi enim libro sexto factum id omnino sit veris mile, ejusque supersint hodieque vestigia, tamen ille mutilus est & magnam partem aevi vitio periit in hinc non satis tutum putamus, nostri ingent; ductum sequi. Interim hoc asserere non dubitamus, vitiosas non magis quam rectas misceri , nec mixtam rempublic-m tantum lu sta ua
30쪽
stani esse posse sed&corruptam. Est quilitem hoe et amisi
ter argumenta Bodini, quibus mixtionem ierum publicarum impugnat, quod dicit cap. R. M. a. bonas misceri Opus non esse, malas vero qui misceat, ex malo pejus facere, &fel aceto addere. Sed hoc pro tant1 re exiguum sane argumentum est, non enim quam bene aut male rnjustae respublicae misceantur, quaeratur, sed an, ut miscea
tur, fieri non possit. LII. Sed quia inter vulgus non solum sed & inter
doctos reperias, qui exemplis quam rationibus crederet malint, videbimus, nihil ne mistionis in veteri historia inveniatur. In qua prima occurrit respublica Laconum,
de qua quidem plerique conveniunt, quod post Lycurgi
aetatem fuerit mixta, an vero ex tribus formis, an ex du
bus tantum, & ex quibus, sunt, qui ambigunt: quomodo etiam ipte Aristoteles a. Polit. . refert, alios fuisse, qui egiribus Oligarchia, Monarchia, & Democratia concretam illam dixerint; alios ex duabus tantum, Tyrannide&Dzmocratia, quae est Piaunis de L L. neque ipse disputat adversum eos, qui rempublicam Spartanam mixtam afferobant, de formis tantum in mistione concurrentibus dissentit. Causam huius disticultatis, quod non ita in proclivi fuerit de iis judicare ponit ipse Aristoteles φ. Polit. ρ
in accurata mixtione,& quod extrema tam bene temperata sint, ut medium ab alterutro eorum vix liceat dignosci. Sic alias in Ethicis docet, fortem, si comparetur igna vo, audacis, si cum audace , ignavi faciem induere, & li beralem , si cum prodigo componas, avari, si cum aVaro, prodigi speciem prae se ferre, a. Erb. I.I. Eth. ι .Lul. Et ne operam sumamus in citandis illis, qui mistionem non admittunt, quos pro se citat EodonM. a. Po-