Sententiae principum medicorum in tres libros divisae. Hyppocratis sententiae, lib. 1. Galeni sententiae, lib. 2. Illustrium quorumdam medicorum sententiae, lib. 3. Morborum prognosis methodus generalis Guillielmi Clementis,... lib. 4. Observationes

311쪽

sententia Dureti. lib. 29squod suadet GaIdib. 6. de loc. affeci . cap. prim. caeterum, inquit , nisi ad hepar reffrigeratio ipsa contigerit aqua intercutem subsequi potest mi- . .

ni me. Duretus in enarrationem Hoster, α

Cap. de pthys. Asserit pthysicos A

prorogari & perdurare interdum ad multos annos. Imo ex fide Avicennae& Erotiani allata potest hic morbus ad vigesimum tertium annum ali quando produci, in certa videlicet pthys eos specie ab empyemate 3 spurio generata summoto vel saltem moderato fluxu catharri,& aegro debitum victus regimen obseruante. :Asserit etiam de merito tria esse Bsgna lethalia hoc in affectu & mortem proxime minitantia;quorum beneficio & cognitione medicus mortem subitaneam de aliis impraevisam dignoscere possit. Primum tignum est, si sputum in in aquam salsam coniectum fundum L petat, etiam secundum aliquam por tionem, quia illius grauitas pus ve-

N iiij

312쪽

296 Sensentia Dareti. lib. Ium arguit, quod quidem sequitur

pulmonum ulcus, ct ipsum , mors Dorente liypp. lib. coaca Ium. n. .

la Secundum si capilli a capite defluant , quia illud demutilum: desis nutritionis arguit saltem per accidens, non quod capilli proprie nutriantur, sed quia testantur de Dtichum homiosis, in qua tertia coctione excrem ntum crassum pilis generandis idoneum subministratur& hoe signum non in omnibus apparet, sed in aliquibus.

B Tertium signum est si fluxus ven

tris aegrum corripiat, non solum m gnus, sed etiam moderatus; quia im becillitatam sacultatis alteratricis de retentricis arguit. Imo motu prohibet expectorationem materiae purulentae, quae subito intercipien- do spiritum , aegrum adhuc loquentem repente suffocat. Quod docet, ct firmat hypp. aph. II. I 2. M IΑ- lib. 3. haec in prbgnosi & curatione solerter cauenda sunt cum ad famam& honorem medici valde conducant

M in praxi vera esse certissimum sita,

313쪽

Morbi omnes cognoscuntur per , se genera signorum. Tria desum- rimuntur ab anteriori : nempe a causis procatharcticis, a causis intextiis seu humoribus es a dispositione patientis. Tria vero petuntur a ponuriori nempe symptomatis, a par- te affecta , a iuuantibus & laedentibus.

Quod ultimum est tanquam lydius lapis, cuius beneficio sicut aurifices

aurum, ita medici morbos agnos,

cunt. Vnde valet consequentia a posteriori , calida iuuant, ergo frigidus est effectus. Ideo Gal. comm. aph. 27. sech. 4. C& comm. 9. aph. lib. 6. ait. Nouimus febrem morbis conserre qui a frigiditate fiunt, vel ab humoribus crudis & flatuosis spiritibus. Hane etiam ob causam asserit hypp. febrem tollere conuulsionem. Partes affectae cognoscuntor per D sex genera signoram. Primo ab exin . crementia: secundo ab actione laesa:

314쪽

198 Sententia sanctori'. lib. tertio a situ accidentium ; quarto a propriis accidentibus; quinto a proprietate doloris , sexto a iuuantibus& laedentibus. . Per facultatem laesam intelligitul a medicis instrumentum seu orga num laetum ; vel praua constitutio p ritium similarium, vel dissimila- in quibus intemperies, malae compositiones solutae unitates leon fistunt. Sanctorius. lib. 7. cap. 9.

B Morbi, inquit, qui ex mixtione

proueniunt iunt octuaginta millia octuaginta quatuor. ciuem numeriam sic reperit; Bilis dantur septem species, ex Gal. de atrabile. Pallida,

flava, vitellina, c,rulei, porracea, aeruginosa, & rubra. Pituitae, quatuor. Dulcis, acida, salsa, & vitrea. Melancholiar, tres faex sanguinis naturalis, tax sanguinis adusta, & atra bilis. Quae omnes cum sanguine essiciunt numerum quindecim.

in Quilibet autem humor suum ha- , bet teliorem ex Galan. O. epidessa

315쪽

Sententia Sanctor'. lib. 299 Ioeoque humores & ichores sunt triginta,& hi quando putridi efficiunt

numerum sexaginta. Hi autem humores possunt putrescere, in primo, secundo, tertio & quarto gradu , dc per mixtionem ad inuicem varias morborum species producunt. . Deinde sunt septem differentiae flatuum quatuor oriuntur a quatuor differentiis pituitae. Duae a me lancholia , hoc est naturali, & sarce sanguinis adusta ; septima a cibo potu. Domum lumbrici, eius vapores, sperma retentum , de qui ex hoc emanant affectus, lues Gallica , Scelus vapor. Adeo ut cum duo , vel tres, vel quatuor inuicem misceantur, calculo Sanctorii efficiant numerun1 8oo 84. morborum mixtorum possibilium. Hoc est ηοOqa. internorum, & oo42. extern Crum,qui numerus primo additus,essicit numerum praedi dium 8oo8 . Ego vero bona ipsi iis pace & venia . Bdixero multo plures morbosos affectus humano corpori competere, imod ri morborum numerum in umeru.

od etsi credere difficillimust, ta-

316쪽

attentius perpendenti veritati conscimam reperietur , si nempe natura. lcmbius agentis; natura, & modus patientis solerter considerentur. Agens

s quidem hoc est , qualitates secundum magis & minus in subiecto; lioc est secundum gradus intensionis& remissionis possunt differre in infinitum; frgo & morbi ab hisce qualitatibus pendentes possunt etiam differre in infinitum ς ergo dantur morbi possibiles in infinitum. A Ex parte quoque patientis verum.

est, quoniam temperamenta corporum ex omnium medicorum & phi losophorum mente variantur pro Varietate mixtionum. a quibus temperamenta constituuntur.

Cum itaque gradus proportionati mixtionis- a quibus idio syncrassiae

particulares rerum proprietates, sympathiae , & an typathiae dependent, sint infiniti,mixtiones quoque erunt iiifi faitae: ergo& temperamenta infinita; ergo & inteperata quoque possibilia iiis nita. Qua de re persuasus Jay pp. inquit, si particia lares rerum adicisyncrassias tanqua

317쪽

ρ seMys Auctoris. 3os insculapius, quonia vi exponit Gal.

Iviscere corpora tota per totat solius Dei & naturae opus est. Deus enim I lx

principio elementa pura inuice mi iacuit, e qua diuelsa mixtione gradu ali diuertoque modo mixtionis innumerae proprietates;& innumera quoque temperamenta exurgunt. Quod ex. aliquibus exemplis fit manifestum. Ex quinque enim vocalibus re sexdecim consonantibus varie aptatis innumerae voces est. Imantur.

Ex aliquibus coloribus varie & diuersimode aptatis innumerae tabellarum differentiae fiunt, & ex aliqui- 'bus metallis in impari mensura mixtis & liquatis variae metallorum di iaferentiae oriuntur; ει quoties de nouo varie miscebuntur plus & minus augendo, vel minuendo portionem unius vel alterius metalli:toties aliud metallum a prioribus distinctum efformabitur. Adco ut si per Dei omnipotentiam in infinitum diuersimo- . de miscierentur, & postea liquaren tur infinitae quoque diuersitates

Hoc ipsum arguit Plinius A con-

318쪽

iecit ex variis hominum figuris &aspectibus, lib. T. cap. prim. Cum in facie inquit, vultuque nostro decem sint tantum membra; Nullae tamen duae in tot millibus hominum in dis cretae essigies existunt. God ille de veritate effigierum protulit , id ego de varietate quoque ingeniorum, 'morum naturarum, mixtionum, pro- prietatum , temperatorum , atque etiam intemperatorum audacter protulero. Quibus positis, quis innumeras morborum quoque differentias dari posse inficiabitur. A Vnanimi ergo cum beato Paulo catanamus. O altitudo diuitiaru sapiet, tiae,& scientiae Deil quam incompraehensibilia sunt iudicia eius,& quam inuestigabiles viae eius.Sed quoniam medicus sensatus est artifex; has in- finitas differentias particulares &graduales quas ad amussim cognosce-

rales easque sensibiles reduxit, quatuor simplices, & quatuoi compositas, quarum aliae sunt cum materia, . aliae siue materia : Ex quibus sensibiles qualitatum de temperamentor

319쪽

sensus Auctoris lib. s. 3o 3rum differentias naturales & morbosas posset dignoscere, saltem quantum humanis viribus percipi potest. Neque enim quid sit veram, sed tantum quid sit verisimile noscimus. Neque ad naturales rerum particularium Idiosyncrassias cognoscendas collimamus,sed prope accedimus. Soranis in visa spnoer Reffert hyppocratem totum inter alios medicos nouisse Perdicam re gem Macedonum amore pellicis Alexandri patris sui tabescentem. Eo Praecipue indicio quod ex illius con 1pectu illum prorsus immutari animaduertisset; tum etiam ex pulsu

agitato & perturbato,coloreque mutato : quem voto potitum coituque

satiatum sanitati restituit. Iuxta illud Vulgatum Syri. Amoris vulnus idem qui facit sanat.