장음표시 사용
341쪽
Method. generaλ lib. 3 is Peliantur;quid mitum, si pauci quo que hanc agendae prognosis restam
Non ergo immerito Galenus bene praesagientem medicum optimum vocat , libr. de constit. art. medicis sola, firmat, optimi medici praesagia curante quidem ipso euenire, aegroto autem nihil delinquente. Et Comm .prim.progn. praestantissimum appellat;Tunc praesagia, inquit,santeuentura, ubi & medicus praestantissimus fuerit, de in nullo aeger delinquat. Primo de diebus decretor. Generosum Generosi Mediei est uti diem , sic etiam crysis horam praedicere. Quinto lib. de loe. affectis. Consummatum cum eoram Glau- Bcone, ait morbum siculi medici, par-φem affectam , eius euentum praedixissem, valde me admirabatur, ut pote cum consummatis in arte viris versari nunquam consueuitaset. Demum hyppocrates praesagientem medicum prudentem vocat pr. Prognost. num. i. nihil , inquit,
magis medico conducibile censeo.
342쪽
31 i Morborum Prognos quam Vt prudentem se in omnibui
gerat; Galen. in comm. prouiden tem vertit. Tria enim ex praeuisione bona oriuntur primum quod magis obsequentes reddat aegrotantes & maiorem habeant medico confidentiam disecundum quod culpa suturae mortis in ipsum non reiicitur,nam mΟIitu ros. victurosque praesentiens atque praenuntians omnem prorsus calumniam euitabit. Tertium quod praecognoscendo futura multo se ante tempore contra illa apparare munire que poterit. 'B Ergo qui futura in morbis reae
praesentire voluerit, haec tria prius obtineat ne celse est. Primo morbum exacte cognoscat. - secundo, virtutem aegrotantis. Tettio magnitudinem morbi cum aegri robore debite comparet. Ex quibus cognitis inuicem collatis tota prognoseos natura exue
343쪽
. raque ad ultimam disserentiam ail prognosim neces.ria. p. I I.
Principium prognoseos & curatio- Ihis morbi exacta cognitio est , sne qua nihil in progncssi de curatione. veritati consonum praedici potest. ex 'Gal. 2. medii. Neque existimandum est leuem ac rudem morbi designationem, vel eius simplicem aprie .hensionem sufficere ue sed necessum est vi prognoseos peritus ad viti- .anam morbi cognitionis differentiam deueniat ό eamque dilucide & aperte cognoscat. v. g. in pleuritide,non satis est cognoscere dolorem esse lateris; sed post diligentem operam ac sedulitatem seire opus est an dolor ille sit exquisitus de verus, vel spurius', biliosus vel pituitosus Idiopathicus vel sympathicus; Externus vel internus: Simplex vel compostus: Magnus di vehemens
344쪽
stum est de omnibus proferre licet Verum quoniam omnes praetiei de morbis in particulari latius tracta uerunt, ego hoc in libro de methorido generali ad partieularium cognitionem assequendam , & ad eorum prognosim agendam breuiter expo
Methodis ad es grationem morbi. Cap. II
A Galenus lib. de praecognmon.
'cap. Ia, morbi cognitionem petit a causis externis & internis. Cognitio; inquit, morbi speculatione caussarum inuestigatur 7. ab exasta verti, & exquisita morborum cognitione futurorum praecognitio colligitur.
B Lib. q. de praelagitione: ex pulliis bus, sic habet. Morbus cognoscitura parte affecta eiusque dispositione, ficultas & virtus ex commodo te mares amento vel intemperie partiunx Iolidarum. Vbi intemperies est ge- nus, & pars affecta differentia 3 ex quibus cognitis de collatis proba fie morbi de finitio, & paulo pos iub-iunsi. .
345쪽
Praesentium cognitio est asse auum inuentio, cognitio praeteritorum est anuentio causarum quae induxerunt affectus , at ex praesentibus sutur. aum praesagia desumuntur. . Sanctorius lib. I. vitandor. error. Cap. '. morbi cognitionem petit a sex fontibus. Tres desumunt ut ab anteriori, nempe, a causis procat arcticis, a causis internis seu humoribus , & a dispositione patientis. Tres h posteriori, nempe a sympto malis, a parte assecta, & a iuvanti Bus Se laedentibus. Quod ultimum est tanquam lydius lapis, cuius be-
neficio licut aurifices aurum,ita me- morbos agnoscunt.
Mubiam ad cognitionem partis Cap. I mPartis affectareognitio I sex so tibus sumitur. A situ accidentium, a propriis accidentibus , a proprietate doloris. ab actione laesa ab excrementis;& aiuuantibus & laedentibus , ex eiusdem autholis mente.
346쪽
exemplis sit manifestum. v. g, quos in empyemate pectus & pulmones assiciantur, cognoscitur, primo, a tu accidentium, quoniam in magna inspiratione dolor est in uno veltero latere pectoris; fecundo a propriis accidentibus, adsunt enim per litigerationes frequentes, sudores leues in pectore, facie, collo, maximo a somno ; quod patet experientia, ct firmat hypp. libro coac. n. I. & 3α ita & lib. 2. progn. n. 16. Tertio , proprietate doloris, quoniam adest grauitas in parte, & non potest de cumbere in latus sanum metu suis
Cationis propter copiam materiae pulmonem sanum obruentis. Qua
to ab actione laesa; adest enim spitandi dissicultas, eo quod pulmones
de musculi pectorales a copia materiae comprimantur , & dilatari vix queant. Quinto ab excrementis, eo quod materia puculenta per sputaaiiciatur maxime in vomica confirmata , re praecipue horis matutinis post somnum. Sexto a iuuantibus
347쪽
ha exhibeantur, & pus excreetur, leuatur aeger ; sin minus ingrauescit. Simili quoque ratione caeterae partes morbidae dignoscuntur.
ctis cognitionem docet. Tunc affectus, inquit, proprius putandus est, eum permanere in parte quapiam eonspicitur; At ubi pars aliqua simul 'eum alia sic afficitur, ut irritata una altera irritetur vehementius,remissa vero irritatione quiescat, eam per consensum affici sciendum est. Quod exemplis clarius innotescit. Si ventriculus crapula & meri nimio potu grauatus laboret; tanta interdum sit per aesophagum & per neruos sextae coniugationis vaporum ad cerebrum effumatio seu πια νιι-s & tenuium humorum translatio, s Nam vapor teste Gai. tenuissimus humor est. 9νt saepius caros, lethargus spuria, &apoplexi a periodica producantur. Armat quotidiana experientia,
348쪽
Morborum Fro os . Ayppoeratis veneranda authoritas. aph. s. lib. s. si ebrius quispiam re pente obmutuerit, conuelsus moritur, dec. eb quod ex partibus ignobilibus ad nobiles transferatur m . traia. A Simili ter re tenta instrua, ad huc magis retentum semen cum in matrice congesta corrumpanter δίvenenota qualitate induantur totiuS corporis resFrigeratione, typo thimias;respirationis & pulsuum interceptiones accersunt; ex Gal. d loc. affect. lib. 6s cap. Imb, in quit, si materia retenta calida & tenuis suetit, marcores & vigilias : si crassa & acris, couuulsiones & epi Iepsias ; si denique melancholica imaguores maestitias parit. Qui affectus sunt effectus infirmitatis. uteri. Eodem modo de reliquis mom
bis lampathicis disserendum eae.
B Morbus simplex & sine ammIπ-tione alterius fit, quando qualita
349쪽
sol praeter naturam leue imprimit Partibus corpoxis alterationis vestigium sussciens tamen ad actionum. laesionem. Hic morbus cuiatu facilis est, imo naturae soli committendus, ex sernet. lib. 3. cap. 1 3. leuiter, inquit, affecti, naturae uiuendique
legibus sunt committendi ; quos
enim sponte natura per sanat si ustrat medicina fatigat. Verum quoniam simplices affectus raro contingunt quin complicati etiam misceantur; , de ipsorum natura & cognitione fu-.- sequenti capite pertractabimuis
Pari morbos complicatos ipsa, do- t. experientia , firmas procerum rimedicorum authoritas. Hyppocr. progn.4ib. piim. n. I. Cum, inquit. Rgri plerumque intereant antequam Vocetur medicus , alij licet vocato medico repente moriuntur priuia quam arte sua singulis morbis occurrendo resistat ; proinde harum affectionum naturas noscere Opor
350쪽
tet, Mantum videlicet corpotis viaribus sint superiores: quin etram adiuinum qui ppiam morbis inest,huius quoque Prouidentiam peresserat oportet, &Q. A Galenus morborum .complicationem, eorumque cognitionem in lib. Methodi, de Ioc. assech. de different. Febvium. & alibi saepius edocuit
Primo. aurem de crylib. complic eorum cognitionem; petit i varietate excrementorum. Ait enim. V-xium excrementum variis affect ibus corpus detentum ostendit, de ob hoc : ipsum & diuturnum & malignum existit malam. comm. vero am aph. seel . 4. Excrementorum,inquit, pi res colores si sponte vacuentur,multaruman corpor esse Monum sunt: signa. Docatus Abaltimarus in sua methodo uniuersali asserit morbosivio licato; cognoscita variis partibus affectis, ab inaequali & diuersat partium dispositione,& i uuiis quorque ex ementis..