Nova librorum rariorum conlectio, qui vel integri inseruntur vel accurate recensentur. Fasciculus primus quintus

131쪽

,,animadversus in omnes quos vidi- ,,lDUS Vel calamo vel typis descriptos MLibros irrepserat. Cum igitur nul-Mlum Digestorum volumen praepo- . ,,steri hujus ordinis expers in mani- ,,bus habeatur, n) fatendum est & ex ,,hoc taetera fluxisse, errorisque ori seginem esse vetustissimam. Quantam autem credemus esse hujus venerandi voluminis vetustatem, quod jam illo ipso tempore situ ac senio cor rosum, glutine & membrana fuerit sarciendum. Suscipiant igitur haec &fruantur studiosi omnestam praeclaro bono,inclytoque Nomini Tuo gratias agant: in primis autem LegumPro-

fetares, quorum praecipue interest instrumenti atque supellectilis hujus copia locupletari: is expectentque

Atinim vero esset tandem aliquando mireruditus, qui accuratiorem libri cari usque adeo ta rari notitiam, sise mecum privatim,ssve cum Literatis universis pu

blice communicare non gravaretur.

ii) Egregium genuinae antiquitatis documentum ; accedit & aliud non minus curiosum, quod ex ejusdem Augu- sint L. Me, ult. recenset Ludovici d. L

132쪽

PANDECTE FLORENT. 7a3kpropediem, Deo auctore, Teque sepropitio, si quid sorte in praesens de- ,,siderio ipsorum est reliquum, quod sivel ad Pandectarum, vel ad alios Jusiris Civilis libros illustrandos per nos espraestari possit. Universos enim

secum Accursiumis, aliisque, ut vo- ant, glossematis multo meliores, quam unquam antea sint editi, brevi,,edere m) Cogitamus: ut hoc quoque nomine sese Tibi obstrictos obnoxiosque adgnoscant, cujus ope atque auspiciis non contemnendo Beneficii cumulo augeantur. Dignum quidem opus Tua magnitudine, ut Justinianus Imperator non minUS reis Iigione ac prudentia quam fortuna Augustus, te iisdem item nominibus clarum atque insignem, ejus monumenti , quod maximum orbis com modo meditatus est, vindicem nactus sit, atque adsertorem. Tu vero la

o Nihil horum quantum scimus,

praeterquam dulcis memoria restat. Nec enim, sive morte praeventus sive aliis negotiis praepeditus aliquid ab illo tempore tantis pollicitationibus dignum dedit largus hic Promissor Taurelius.

133쪽

7s4 II. FR. TAURELLII horis & ossicii nostri 9nalescunque hos fructus boni consule. Si quid

autem operis dignitati ac Majestati deerit, id nostrae imbecillitati rerum ipsarum dissicultate circum ventae ad scribendum, &, qua emines, Clementia, condonandum puta. Atque ut quaecunque in Tui Nominis Gloriam publicae utilitati molimur, maturare ac perficere possimus, nobis ut coepisti favere perge. Florentiae. Nonis Quintil.

CUm vetustissimo Florentinarum Pandectarum codice nullum mnino alium integritate ac fide Comparandum esse, jam est persuasissimum; proptereaque potissimam ei fidem jure ac merito habitam in qua stionibus disputationibusque finiendis, quoties controversa sliqua inter Legum Professores orta fuerit. Ejus ordinis hominibus valde nos gratificatum iri putantes, consilium dudum cepimus Libri illius ex umbra in lucem

134쪽

cem proferendi. Quae res cum denique eventum nunc acceperit, haud scimus quam feliciter , optamus quidem certe; operae prerium fore pu

tavimus, Omnem rationem atque O

dinem, quem in eo libro vobis pervulgando secuti sumus, e licare. Primum igitur omnium cciendum, in nullo nos quod quidquam momenti haberet, ne latum qUidem unguem ab eris fide discessiste, ut quoad

fieri posset, e sdem vera species r prontaretur, atque inde factum est, ut interdum quaedam, pauca pros cto, incerta, tum errata quodammodo in grammaticis, externi librarii inscitia sive negligentia ea suerit, aut Ampliciter aut certis notis adverte da vobis proponeremus potius, quam ea vel mutaremus nostro judicio, vel omitteremus, ut ita nobis res integra relinqueretur. Adhaec o thographiam Vocum perpetua Constantique f ratione scriptarum

omnino observavimus, siquidem non Fastic. N. ZZ modo p) Praestat igitur & in hoc celebri irgiliano codici, quem eademMedicea

135쪽

16 II. FR. TAURELLII modo non veremur illam doctis Viris sordere, quin etiam jucundam fore confidimus. Accedit, quod non ita

facile a tam antiqua tamque accurata Observatione recedendum esse censuimus: praesertim cum in multis respondet ea, quam vetustam literis conscriptam videmus in Medicea Bi-hliotheca, inde olim editam, in primis quinque iis Cornelii Taciti libris,quos

Fripsi ab excessu Divi Augusti; tum

quae ex antiquis diversis marmori-hus ac tabulis nobis fuit saepius oblata: quo magis mirati sumus Gregorium in andrum Virum doctissimum, deque Digestis alioqui bene meritum, praegnaspraegnatis, & urgueo, taliaque quam plurima consulto rejecisse; contra vero nonnulla tanquam ex Pandectis accepta retulisse, quae aliter in eis habeantur. Quae varie in eo

Bibliotheca custodit, & cujus in plurium vocum Orthographia inconstantiam contra dissimulantem Manutium exemplis adductis probavit Nori usp. m. & alia hi in Cenot. Pisanis. Ipsam tamen etiam Pandectarum scriptionem aliquoties variari paulo post Noster fatetur.

136쪽

pANDECTAE FLORENT. 727 volumine scripta sunt, siquidem sine

vitio, pariter varie reddidimus, unde compraehendere, comprehendere; Erisare, extare ; Plebiscitum & Plebisscitum invenietis. Si quando autem, ut nobis videbatur, Vitiose, non admisimus. Propterea non interpraetationem inpraetium, & praecarium sed interpretationem de pretium Spre--IumduntaXat appotuimus. Quod ad reliquum Libri ordinem attinet, Vulas in columnas noveritis, & absque ulla veIclausularum vel cum distinctione Me aliquo praeterquam capitum intervabo, fine punctis aut quam rarissimis, his plurimum in C Lrumheu legum Me, exscriptum esse. Quapropter quilibet suo ipsius arbutrio his aliter, atque in hoc nostro inveniet, uti possit. Nos quidem v stris omnium commodis considentes , & ut ne res omnino insueta, &confusionem qtiandam in se continens oculis vestris objiceretur, ea posuimus, multitudinem tamen punctorum vitavimus, &his quatuor rantum contenti fuimus: , r. Θ quae ipsa

rariuS, quam communis fert consuetudo, sunt inserta. Rari fuimus se ZZ a in

137쪽

is accentibus, quorum aeqne nudus es usu in eo volu me. Quemadmodum nec usia scripturae compendia recepta

sunt, ne in numero quidem Librorum fgnificando, aut rarissime alibi, quam in Titulo de legibus Senatusque Consultis: & praeterquam,quod saepe usus est is librarius, in versuum fine titulo eo, seu linea, quae locon aut msuperimponitur: & l bis terve s-mum Diphthongis conjunctis, Vnde satis appareat, Librum illum non ita

multum post Austriani supet hujus modi scripturae compendiis jussa q)

exaratum,ideoque ea scriptorem poene observasse; haec nos jussa non negleximus. Et ne in Graecis, quae hic frequentius copiosiusque quam in caeteris antea editis invenietis, ac mi , it. nems, compendiosaeque sit i rarum comprehentiones, quibus in ea lingua hodie impressores utuntur,a essent impedimento, quominus ea explicite traderentur : graeca fere omnia mavus sis literis expressimus.

138쪽

PANDECTAE FLORENT. 729Majusculis praeterea usi sumus in Titulorum & legum, principaliumque

clausularum initiis, tum nominibus Jurisconsultornm, librorumque ex quibus leges ipsae seu capita referuntur: tum in Dei & Imperatoris S Diri, propriisque adnominibus: tum in antiquis Legibus, Senatus-consultis, edictis, actionum, exceptionum formulis referendis: item iis, quae materialiter quod ajunt, & demonstrandi docendique causa P Untur. Praeter haec, si quas unas vel plures majustulas minoribus literis admiratas erara consuetum scribendi morem invenietis, vel si quas iesis majusculis insertas minores, scietis non temere sed dedita opera positas : quo significaretur vel unam literam poni pro duabus, ut Cele-Rimo , CorneII, avicere, pro alicere, Corne5i, celerrimo; vel alteram pro altera: Fa Vi.us, postolus ; pro Fabius,populus ;p-Fuit pro praebuit, Fi pro Ui, quod esse

videtur simile Digamma AeoliCo antiquis Grammaticis dicto: Verritenenses pro Berytienses, qui pro cui; dici o pro decisio; Bobis pro Vobis;

scrio, qui T , inquiD, proscripsit, ZZ 3 quid,

139쪽

m II. FR. VRELUI quid, inquit: vel unam Syllabam pro pluribus; ut SEN Tia pro sementia;

necesse essen; fore receperint. Quae cum infinitis similibus ne vos fallant, diligenter potius animadvertetis, quam nobis quicquam detrahatis. illud enim in primis egimus, ut libri Veritatem, antiquitatisque vestigia Vobis exprimeremus : idque ipsum per haec indicia potissimum, ut Vos hac de re insolita admoneremini, simul S ipsi commissi erroris calumniam suspicionemque effugeremuS. Illud plane non inficiabimur, opinarinos in quibusdam Graeci illius striptoris nativam prolationem,quandoque etiam negligentiam aut imperitiam potius reputandam, quam antiquum scribendi morem, qui tamen ipse in plurimis recte per eum servatus est perpetuo quodam Certoquctordine. Notas praeterea nonnullas adhibuimus,diversa vobis fgnificaturi. Aliqua enim in Contextum Pamdectarum non inserta, verum postea addita per antiquum librarium, tali signo notavimus, '' . &hoc quidem

plurimum, si & absque iis rectus sens

140쪽

sus constabat; nam quae desectu certo supplendo addita rebamur, ea non Curavimus demonstrare. Quae vero

superflua vita sunt, his notis conclus,mus: - Quae Parenthesi sunt comprehensa, non habentur Pandectis nos autem persecto rectoque sensu reddendo ea oti nota apposita adhuhuimus Parenthesin alias omniano rejecimus, quod nunquam in saxis aut MStis Codicibus, eo quo in . Praesens usu recepta sit, inveniatur.' Locos suspectos atque incertos, vel aici regulis latini sermonis alienos hoc j. signo demonstravimus ). Duas dis is versas lectiones ita recepimus:si ambae congruae sunt visae, tum quae primo pii loco scripta erat, in contextum insessio rendam Curavimus: alteram interionao ri margini adponendam cum hulUssessi modi signo: '. Praeterea, Ut Vestrae nρον quantum in nobis esset commodita-

an ti serviremus, addidimus septemifest Partium distinctionessuis locis instria nyo ptas: Paragraphorum, Legum, Pagi-i ρρου narum Numeros: Librorumque ac Tisi ii tulorum insuperiore paginarum mam tibi gine indicium. Quarum rerum nul- 4, in la in Exemplari est observatio. Opta-iri , ZZ 4 mus