장음표시 사용
181쪽
foedus singulis mensibus renovabatur,etsi illi semper ex Heraclidis erant. Ut vero lu- rabant reges, se secundum leges patriae re- gnaturos iit Ephori, si fecissent, regnum in ipsorum manu stabilituros. Consimilia
ter in regno Romanorum Romulus cum
Senatu de populo hoc pactum facit. Popu lus leges ferret, ipse rex latas custodiret: Bellum populus decerneret, ipse gereret. Etsi vero imperatores piariq; viri ambitu magis, quam ullo iure imperium Roma inorum adepti sunt, lege regia, quam Vocant, omnimodam potestatem sibi arrogarunt; quae tamen extant legis illius fragmenta tum in libris, tum in Romanis in-1criptionibus , satis docent, Reipublicae curandares administrandae, non evertendae,&per tyrannidem opprimendae facultatem concessam illis fuisse. Quin degibus ibi teneri, pro iunt boni imperatores, senatui in rium acceptum tulerunt, &ad senatum grauissima quaeque
retulerunt, eoque inconsulto, quidquam, quo clad summam rei pertineret,decernere nefas putarunt. Quod si vero hodierna imperia spectemus, nullum sane est,quod eo nomine dignum censeatur,in quo inter Principemi subditos pactum eiusta odi non intercedatan imperio Germanico, noita pridem solebat rex Romanorum, in Impera-
182쪽
imperatorem coronaiadus, fidem lona inium praestare imperio, non secus ac Vas illis senio i, cum investituram nudi accipit Licet vero per Pontificem et baconcepta, in quae iurabat , paulo im nulla a Dei in t res tame eadem perpetuo mandr. Itaque Carolum . Austi iacum certis legibus S conditionibus in Imperatore cooptatum scimus, Vtin alios, qui sequuti sunt,quaxum summa erat Leges latas custoditurum mouas, inconsultis Electoribus, non laturum publica publico consilio curaturum nil alienaturum oppigneraturumve ex iis, quae ad imperium pertinent;& caetera, quae tigillatim ab Historiographis recensentur. Cum vero imperator δ' 'Αquisgrani coronatur, ColoniensisArchiepiscopus stipulatur primum, An non sit Ecclenam defensurus, iustitiam administraturus, imperium coseruaturus;viduas, Orphanos, omnesque omnino miseratione dignos proieci urus ξQuod ubi solenniter ante aram iurauit, rogantur principes, quique imperium repraelen tant, an ipsi eidem promittere Velint.Nec vero prius aut Vngitur, aut gladium rei pubi defendendae nomine,aliave imperij insignia accipit, quam iusiuradum illud praestiterit. Ex quo sane manifestum est, Imperatorem pure,
183쪽
In rcgno Polonico quin idem obseruerar dubiciabis nemo qui ritum in Henrici Arodegati ensis electione coronatioque nil per admodum Obi eruatum intellexerit. In primis cum conditio de utraque relisione tum Euangelica, tum Romana, co- seruanda apposita Dit, qua conceptis verbis ter stipulantibus proceribus te popomclit. In Huga cico, Bohemices caeteris, que1 ecens 're Onati esset de plane fit. Nec vexo tantunia ubi eleel ionis iuSint Pgrum n Etenus masit, verti etiam ubi successio me-xa vulgo obtinere putatur, eadem prorsus stipulacio intervenue Olet. Rex Fraseciae quando inaugurat , rogant primum Lau- clunenliso Bello uacus Pares Ecclesiastici, popului, qui ades uniuersum, unanca gueste cupiat iubeatque unde clam a popUlo tum eligi in ipsa inaugurationis formula dici nu . Vbi populus colensis e videatur, iurat, se leges Francia priuilegiaque ac iura
in uniuersum omita a tuitiarum domaniunon alienaturum,&caetera, quae etsi interpolata fuerunt, dologe diuersa ab antiqua formula quae extat in Bibliotheca capituli Bellovacensis , in quam Philippus primus
iuras e comperitur nihilo minus tamen diserte sitis x primitia tur Nec ver,prius
ribus, qui ci ipsi corollis ornati sunt sceptrum
184쪽
ptriamq;: virgam iustitiae accipit, aut rex Proclamatur, quam populus iusserit neque etiam prius ei pares iurant, quam ipsis fidem dederit, sit leges accurate custoditurum tot vero sunt, ne patrimoniumpi blicum dilapidet, ne vectigalia , portoria tributa suopte albitrio imponat in dicatve ne bellum decernat, patie haven 'ciat ramique, ne quid in publicum, nisi publico consilio statuat. Item sua senatui,1ua Comitiis, sua regni officianis constet
authoritas in caetera, quae perpetUo in re grio Francico obieruata fuere. Vbi vero Provinciam aliquam, urbemve ingreditur, priuiligia eiusdem connrmare tenetur, iisque eius leges 'consuetudines sese sacramento devincit. Quod nominatim apud Tholosates, Delphinates, Armoricos, Pro vinciales Rupellanos ipssis obtinet; quorum cum regibus co ventiones disertissimae sunt quaeirustia omnes essent, nisi locum conditionis in contrainu tenere censerentur. Extat antiquorum regum Burgudiariusiurandum, his Verbis: Omni his istbus legem iustitiam, maniburgium, id est Burgund. tutela, conservabo. In Anglia,Scotia,Suedia, Dania id e fere mos est, qui in Franci At certe nusqua disertius, quam in Hiis 'nia. In Regno.n Aragonico, pactis multis remoniis inter eum, qui iustitia Arago-
185쪽
nicam, seu publicam maiestatem reprae sciuat, insublimiori quodam solio,&4egem in azgurantium, qui illi fidem ho-
minium praestat, lectisque legibus & con ditionibus, quibus implendis obligatur,
his tandem verbis Proceres lingua vernacula regem atrantur: Nos, qui tantum m lemus, quantum vos lita enim fert idio, ana Hispanicum &plus possitanus, quam VOS, regem vos eligimus,cum his&his c5- dicionibus. Inter vos&nos unus imperat magis,quam vos. Ne vero se perfunctorie tantum aut consi retudinis antiqua obser
uandae causa iurasIe putet, tertio quoque anno in publico conventu haec eade verba ei repeti solent. Quod si regia potentia. tus in lescat, leges publicas violet, fidem datam denique negligat;tum sane ipse iure, sum mo eo anathemate devotus censetur, quo olim Ecclesia Iulianum imperatoren apostatam evovit. Cuius quidem ea vis es , urno pro eo amplius, sed in eum pleces concipiantur; ipsi vero sua fide S obligatioue planc bluti sint, eo iure, quo
vasallus seniori excommunicato parere ne que ex ossicio creb et , neq; ex fici amen . to tenetur quod tum Concilii, tum Con :
ventus publici apud eos decreto sancitum est. Conii iliter in regno Castellae, Con cilio indicto rex inaugurandus publice 28 3. I. primum
186쪽
primum admon ri r sarcinici j; mox pelle guntiar conditiones disert1:Iimae, quae ad reipti bl tae v talitas em pestinent. Tum iurat rex, ic eas d1ligenter xlideliter ob lar
1 ogiste illi sese u se iurondo adstringit, mi em 'De Ubinde crincipes ciuitatumq;
te Orumque Belgiae populorum , Austria L tot secorum, Cari tithiorum caeterorum cum ' Pi incipibus suis disertissimae conventiones, quae sane conditionum locum obtinent. Brabantini vero in pruDis, ne ulli ambiguitati locus daretur, coditionem istam expresserunt. In duce enim suo inaugurado, con 'i'sitionibus antiquis, quibus nil fere ad reipub conseruationem deest, coram duce perlechis, ni eas omnes obseruarit, sibi integrum esse alium quelibet suo arbitratu eligere palam ei diserteque pro 'testantur. Ipse vero tum in eas,accepta c5ditione ultroque agnita, sese sacram QRx odisti Zis devincit.Quod etiam postremo in Philip -ὸi,d p Hispaniarum regis inauguratione Obseruatum fuit.In summa: inter rege: subditos contractum mutuo obligatorium
187쪽
CsIes, nemo negare possit, nempe ut bene imperanti bene obediatur , qui quiadem iureiurando ab illo prinitim , deinde ab his confirmari solet. Quaero Ver0 hic, cur iurat aliquis, nisi ut ex ammo se serio loqui ostendat An Vero quidquar
naturae magis consentaneum est , quam Vt ea, quae placuerunt, seruenturo laetit
de cur lex rex primus iurat , stipulante populo, nisi ut conditionem sive racitarii' ve expressam recipiat mur vero conditio contractui apponitur, nisi eo tantur Vt, ni ea impleatur, contra Sitis ipso iursolutus sit Muρd 1i vero condicionISIm
plend. e defectu contractus ipse iure Glutu est, qui periurum populum Vocet, qui regi conditionem, quam ni plere debuit despotuit, negligenti, legemque, 'quam iurauit, violanti, obsequi in deneget i Rujs vero contra eum regem foedi-fr 'gum, periurum, eo beneficio prorsus indignum non censearo Etenim ii vasal lum clientela nexul ex liberat,in quem se nior seloniam comi musit, etsi sane senior mdem proprie non dat vasallo, sed vasallu ipsi ui patronum clienti fraudem facientem lex duodecim Tabularum sacrum essse iubet si liberto advelsus patroni atro' cena ciniuriam actionem ciuilia iura penniittunt: si seruum ipsum iis casibus, potestatς
188쪽
state herili liberan cum tamen naturalis tantum, non ciuilis obligatio iniit: an non
hiulto magis solliatis erit populus ea side, quam regi prae urit , ii rex, qui primus ipsi
tamqLLU at mino orta curator, blennitentur aulr Jaenii lege iit Annon vero etiam 1i non stiritus, non ea sacra non ea faciam Inenta intervellirent; satis tamen ipsa narit
tura docet, Reges ea conditione a populo constitui, ut bene imperent iudices,utius dicanta duces belli, ut exercitum adversus hostes educant suod si vero lar- Uiunt, intuliani inferunt, hostes ipsi fiunt; ut reges non simi, itanc agnosci a populo debere. Quid si, inquies, popul Dali Ο que visibactum, in sua verba iurare princeps coegitὶ Quid si, inqua ego, praedO,pyn Tasa tyrannus, cum quo nulla iuris vllius societas esse censetur, admoto gladio, byngrapham ab aliquo extorserit,An non scitum est,sdem vi elicitam non obligareὸ
traNaturς ius quidqua promittatur Quid vero magis cum Natura pugnat, quam si populus sibi ipse catenas compedes iniiciat ξ si iugulum se suum mucroni obiectu-1um, si manus sibi ipsi se violeter allaturii,
principi quod idem plane est promiserit 3
Itaq, inter rege populum mutua obligatio est, quae sive Civilis, siveNaturalis tantu
189쪽
siti sive tacita, sive verbis concepta, nullo pacto tolli,n illo iure violati, nulla vi reicindi potest. Cuius quidem tanta vise IL
Vr princeps, qui eam contumaciter violer)yrannus; populus, qui ultro rumpat, seditiosus vere dici possit. Iam cum hactenus regem descripserimus, sequitur, ut Tyrannum paulo acci ratius describamus Reetem cum si diximus, qui regnum sive per stirpem, sive per electionem delatum, illeq; commissum. legitime etiam regit atque gubernat Eum itaque tyrannuna, utpote regi plane contrarium esse, sequitur, qui aut vi malisque artibus imperium invasit, aut ultro sponteq; delatum regnum contra iusi fas regit, contraque leges&pacta, quibus sese sacrosancte devinxit,pervicaciter admini strat. Quod etiam utrumq; in Vnum eun- demque hominem cadere potest. Ille ut go dicitur Tyrannus absq; titulo, hic Tyrannus exercitio Potest vero fieri, t& vi Occupatum regnum, iuste; iure delatu, iniuste quis regat. At certe cum regnUIn
ius sit magis quam haei editas; functio, quam possessio, videtur, qui suo munere
male fungitur, quam qui munus non rite accepit, eo nomme dignior Sic Papam te ingressurus, dicitur uatrustis male guberitans, dicitur abutens Diccbat ille: ο
190쪽
συγγενοῦς λοιφερει Praestat extraneus quivisi ultus, non modo ciui, verum consanguineo. Ita etiam nobis dicere liceat:Princeps non rite constitutus, modo iustus sit, cuivis rite inaugurato, qui iniuste gubernet,longissime praestat. Cum eten in reges pascendo, iudicando, curatio populo uni institutici malo sane me fur pascat, quana pastor devoret malo mihi praedo ius dicat, quam iudex vam faciat malo me empiriciis curet,quam medicus rite Infulatus veneno interimat malo falsius tutor mea bona bene administret, qua legitimus di
lapidet. Deinde utcumque illum ambitio j
sollicitet, videri possit quodammodo Vim in Atiaean. primo fecisse, ut postea iustitia exerceret, in Aemilio, ut Cyrus, Alexander, Romani, qui victis G Hre.
Plaerumque autonomiam S immunitates st rus prurilegiaque conceciebant: cum hic lane eo tantum, ut iniuste regnet, ius suum iactare videatur,quod hodie, o modo Mo schi, Turcaevesertim, Christiani principes permulti faciunt. Itaque illorum factu
tractu temporis interdum ovalescit: horum quo senesicit magis, eo deteri evadit. Qu9d si vero, ait Augustinus, sim tillare Augos Ib. gna, magna tantum latrocinia, in quibus decisis. iustitia locum non habet simi in eo quide Der c. . ipares, quod Vterque latro,uterque praedo,