장음표시 사용
271쪽
Ducalem Liburiam Liternum versus limites distendere conati sunt, suosque Vulturni, ac Literni peculiares agros posteri Comites Leburianos vocitare etiam coeperer quibus oppidis postmodum Gastaldum praesecerunt ad hostes coi rcendos, limitesque defendendos; quod patet ex charta Monast. S. Laurentii Aversae An. DCCCCIV. in qua mentio Gaideri Gosauei Bolturnensis, s Leguriae . Quare X. ineunte seculo jam extenso isthaec audiri coeperat, di usque ad XII. durasse legimus, quo Comites Vultu nenses totam illam Liburiam, quae a Saonis quoque na- violi, Vulturnique ostiis Literni usque Castrum, & ultra,
totumque Puteolos per Consularem viam euntibus dextrorsum usque ad mare tractum occupabant; ut ex dua-
hus chartis, in quibus de Comitibus Vulturnensibus ver ba fiunt; iidemque Comites Liternum usque dominabantur A). At sub Pandulso quoque Capue Princ. cui Neapolis
Arehiepiscopus preesse dignoscitur ,
& pro parte precite Ecclesie ostenis dii michi unum preceptum quod continebat: In nomine Domini Dei
saltatoris Iesu Christi: Nos Dominus Guaiserius dictus Alo, & Guauserius filii qm. Wiseri germanis
fiatribus Comites Q Bolturnenses& Patrienses cum consentu Domiis
ni εὶ tandenolfi Dei gracia Capue. A Una adservatur in Tabula.
rao Monialium S. Mariae Capuae , Pene detrita, quae Annum exhibet MXLVII. Altera in Tabulario C pituli Capuani risc. 4. lit. B. eaque etiam temporis vetustate plurimum exesa, quae sie habet In nomine Domini nostri Iesu Christi. Anno ab Incarnatione ejus millesimo septuagesimo nono men -- sis ubri die vero tereia a & Langobardorum gentis Principis Ante me Alipertum Iudice venit pro salute anime nolire,& ex gen
tis nostre laltacionis, vi. . . . pro
Miserio L. Rachetruda genitoribus nostris, & Unitido thio nost. & Al- truda is sorore nostra concedimus in MLXXIII. e Landenulfus hie filius erat
niatis fuerat Coenobii P. Mariae de Capua, quae 'Iurimas praeiucto Monasterio pomisones obtulit , uti ex Chartis TabMurit e, dem Monasterii Annorum CM I. CΜLXIII. OEM X. Stephanus Presbiter & Abbas sb Ecclesia Maiore huius cibitate C. Pu ne, qui erat e Cancellariu di te Ecelestie in qua Dopnus a) Def. Indictis, quae deeurrebat.
b) Erat Caninicus Metropolit nae Ecclesiae Capuae . o Caneellarius olim erat dignitas illius Melisiae nune simplex beneficrum uni ex Canonicis Cap. addictum. d) Daωferii erant Comites in turnensiu , m Liternensis Castra ab seculo Chr. X. usque ad finem M. De ipsis loquitur Coron. Cas. Lib. IV. ω
Reg. Petri maci sub A. MLXXII. Er
272쪽
polis urbs siubjecta olim fuit, ut sup . dictum , Capuae sor. Principatui Puteoli urbs, ejusque ager peculiaris I .iburiae ad judicata fuit c uti totius eius agri extensio , quamvis abusive, Campanis omnino cederet Comitem filium lia.
heret in Episcopio sancti Stephani a &
Agates huius Cap. Ecclesie, ubi Ate--lsus venerabilis Archiepiscopus preest Ecclesiam S. Narari in partibus nostre Liburte seu Patriense Coismitatu cum terris & cella S. strense , & bineis, campis, & silvis seu pascuis , cum Gualdo simul de Tripandi , & Urumanu , casas de Castru Q vetere & Callinaru ocum set bis , & ancillis , & omne pertinencia .... simul & concedimus in pred. Ecclesia S Stephani &Agates eorumque Clericis, & Presbiteris ibi serbientibus alia Eccl. S. Marte de Galinaria cum omnem su stanciam suam . & cum serbis, &ancillis & omnia sua pertinencia in finibus dit te nostre Liburte seu Pa
triensi Comitatus prope id silicisque vadit ad lacu ce) , & gualdumajore , & . . . . multa
aesunt penitus detrita & deinceps per hoc nostrum roboreum preceptum predicta omnia quesu p. leguntur in pred. S. Eclesiam permaneat ejus Clericis & Presbiteris perpetualiter dominanda, & ρο- sdenda atque fruenda nomine . . . Ze a nullo nunquam ..... sed in a Adhue S. Stephanus, o Agatha Tistilares sunt Capuanae Eccle
exstabat , Castrum erat , postea deins sum fori Castrum Vetus υο- citabatuν , nune utilio dicitur la CL
e A corrupta Dr. voce Gallina riae silvae , de qua ιn ma verba feei Lib. II. d i. srope Viam veterem Conis. perpetuis temporibus omnia que lup in eadem S. Eclesia Ste- fani & Agates Quod υ ro preceptum caemcessionis & eon. firmacionis ex lusione pred . . . . . Comitum se ipsi ego Aldestit . . . .
Actu Capue Anno secundo Principatus excellentissimi Domini Lan-denulfi f Capue & Langobardorum gentis Principe de mense N
bembre die . . . Indicione undecima . Et erat ipsu preceptu cum dictorum Cum autem
ab aliquibus de υὶ Pantanu. Se h Ferrugnanu pars dire terrarum , &curtes de Callinariu . . . . . . . . desunι permulta
huic nostre Principali curie devolu- tu . . . Prefati Daseri Comiti de Bolturno re Patriense : quapropter elisdem dicte talesie S. Stesani & Aga. res & ibsius Clericis & Presbiteris
ibi serbientibus de nota concedi in mus , & confirmamus easdem ut reliqui e recteres consim tisuri . . . Ego qui supra Alipertus Iudex. Ego Petrus Presbiter.
Ego Elipea . . . . Sihelgaimus . . .
Gregorius testis. Iarem, quae Cumas ducebat.
Praeceptum latum fuit Anno DCCCCLXXXII. g Fims adhue Pantani exstat , non longe a Lacti , m IValdo P triensi. b Id β, Frignano , ut δερ. --nui, i infra denuo redibit sermo.
273쪽
heret Langobardum , Capuani Principis Feudatarium Certissime ap. Bollano. To. V. April. & ugheli. To. VI. in
Act. S. Severi Episc. Neap. memoratur Comes quidam Puteolorum Anonymus Ania. ML. quae urbs a Duce Neap. Johanne oppugnata fuit, ut suo restitueret Ducain
tui . Etiam Comitis alterius ratioDrtim Aienos meminit charta a p. Capacium Hist. Neap. Lib. II. cap. 3. α ag. ejusque filii Landulfi seculo quoque XI. Eorum nomina Lan gobardos ipses fuisse, nos edocent indubie . Pandulsus Capuae Princeps Neapoli potitus est An. MXXVII. quare nihil penitus haerendum , ab illo Comitem Langobardum Puteolis destinatum suisse Graec Neapolitano Comite Pulso, qui quidem, aliique vicinarum Insularum Comites, ut alibi, Neap. Duci suberant , qui armis se, Viribusque praemuniens, Neapolitanorum incursionibus mul. toties fortasse opposuit , Langobardorum fretus auxiliis , qui maximi Comitatum Puteolorum habebant, a quo tutius quoque verae Liburiae, Lacus Patriensis , pr im rumque locorum possiessio pendebat. Sed haec, quae ab Scriptoribus exoptamus, aut iub pulvere delite uni cu
Sis ignota, aut omnino deperdita . ...
Nunc ad ea, quae Tisiaria peculiari, primum, dei
de totus Linuriae tractus , loca continebat a VII. circ. seculo, quo ejus nomen audiri copptum est, ad XII. quo Terrae Laboris regio vocitata , ut mox dicemus, sermo nem brevissim crevocemus, ne .in pervolutandis veteribus
chartis viri venerandae antiquitatis studiosi pedem osse dant . Ea ex quamplurimis in Tabulariorum pluteis nec sine labore magno , ac sollicitudine excerpsi, atque sinde etiam oculis ipsis accepi, atque incolarum , rusticorumque quandoque testimonio perlustravi, ut quae ad hanc rem pertinebant, mihi, eruditorumque cognitioni sitis conlateretur. In peculiari strictim sumta Liburia Or, tum versius Gustuum erat S. Ange i , ejusque easa , seu villa, parumque ab ea distabant Puteianam, Cai manu
Brt. Cottaxo S FVRia S. Feliei, quae Curtes diceba tur: ibique Ecclesiae S. Marei, s S. Cosmi in Silieitu,
274쪽
ubi etiamnum in pertinentiis Caivani adpellatio perseverat. occasum versias erat villa Santacut , & Santatu Ea adpellata Rrt. a corrupto S. Acutii Mart. nomine ,
meus, Gualdum Patriens, 'IIa C arana, s Mortutuatque Ecclesiae S. Patin , ct S. Solyi in Silite scilicet
prope consularem viam seu Campanam , di S. Benedicti in Patriensi. Boream Versus, ea nempe parte, qua Clanium spectarat, Quarensis vicus exstabat fort. ab aliquo Herenniae familiae veteri monumento , Deus minerariu ab silicibus viarum consularium vel Cumas, vel Puteolos tendentium , Uas mutiana, Gaautim deIulendo in Gentiana, Casa vetere de Liburia in Gentiana , sS. Benedicti, cloea non longe ab oppido Iuliani Rusanu
nu, Campu S. Ser eri, ct S. Fama ea in inartu. ad ΛΥ- coro fine noste Liboris, fori ad ' Arcum Cumarum , vulto P Areo felice aliaque. Permulta alia proviri erant ibi loca, Caste, Curtes, Vici, atque Ecclesiae, quae in
antiquis Neapolitanae urbis Tabulariorum chartis nsne maximo veterum monumentorum detrimento. adhuc delitescentes, quasi thesauri, quos non raptorum manibus ereptos, sed intuentium B los fugientes, . Europesi fimo Rei p. literariae hucusque latere cernimus . utinam ct imposterum non defleantua i , Sed Lihuriae date umiae loea nunc investigemus. Tractus ille, qui e Literno cis Clanium amnem ad Pontem usque, nunc Si cisa vulgo vocitatum, super quem Con sularis Olim via. Remebatur, quae Puteolos ducebat, i . tercluditur, Variis, Praeter ea iam superius adnotata, i cis cingebatur. Ex una Uulturnensis chronici charta , quam Muratorius in To. II. restri secus vero integram; quam
275쪽
quam tamen in autographo olim P. D. Eustachii Caraciscioli C. R. in Arca Tabularii SS. Apostolorum Neap. ad servato exscribendam curavi, ut haec nobis locorum nomina innotescereiit plurima quidem illorum dignoscuntur, nempe: De LVI. petiis de terra . . . . Prima petia in
Deo Pi . Alia in Deo in terra de Plance i. de Silice,
ut alibi notatum . . . Atia in Castu S. AreaveIi. Alia quam tenent homines de Paternu . Atia . . . de Tebo D.
AIM . . . de Apranu . Aria de Ca Dei. Alia de prediacta EceI. S. Arcangeli. Alia in Terra longa prope Villam vulgo Casapuezana . Aria juxta terram de Apransr . . . Alia in Iocti S. Marae uini: ab uno Istu terra de Neapo-Ii r ab ano terra . . . Juanni de Ferranianti pictata cibi
fort. Neapolitanorum , & Campanorum Langobardorum
diviso Asia S. Mearii. Aua in Ioco de Age imundo in Deo Pore ea et alio capu terra de Neapsi . Aua terra S. Petri, S Laiprandi, s Neapoli. Alia de Guttolo, shomines de Astranu . Alia de terra de fui, s nepotes D mini Atenus Prineipis c Capuae . Alia in Ferruatanti
jux. terra S. Benedicti . Atia ad Cirosa . Alia ad Polbies. Atia in Ferrunianu plerata . . . in Ferrunianu majore. Asia terra Barus. Atia in Scampitu , ct Linianu. Atia ad Parete , s Bomines de Riaeanu . AIia ad ipsa mons-menta in via Conitari olim exstructa M. & ne taedio legentes assiciam, haec satis, ad alia properemus se A Constulari , sive Campans Vis ultra iam di etiam ad Sirites Pontem ager peculiaris Atellanus , atque Acerranus, Nolano conterminus, initium coepere: prior ne
pe , qui inter Campanam , atque Areuanam Viam praetergradiebatur : posterior , quae ultra Atellanam pateba . Nolam versius . At revera urbem illam , sta Coemeterii
oppidum nunc vulgo Cimitiae adpellatum γ excludebat , ut ex Paeto Arichis Princ. colligitur : Nevoti ibas . . . pacem cessit, ei ve diaris in Liburia, s Cemeteris . . distribuit. Particula illa s, disjunctive Liburiam ab Coe-. meterio quae diversa profecto esse debuerant speciatim enumerat: Liburiam scilicet tam Neapolitibus , qnam Lan-
276쪽
gobardis communem , & Coemeterium a Neam etiam eo temporis fortasse insimul cum Langobardis Abellam , di Cancellorum Castrum dominatum ; & quo eorum Ducatus
ortum versus explicabatur. In horum Agrorum tractu peris multa proinde inter utramque aemulam nationem certa. mina , ut in Erch. & Ign. Cass. notatum, ut alterutrimque imperium prolatarent; ex iisque, atque aliis Chartis Langob. a me perlustratis plurium locorum nomina in lucem prodiere , re quorum magna adhuc ex parte superest memoria. Ea sunt S. Carsit, qui nunc etiam vocitatur r
aliaque , quae hodie ad Nolanum territorium spectant , nomenque situm servant. Atque ut etiam ultra Clanium quandoque Liburiae nomen occasium versus emuxisse dignoscatur , heic ali. quorum quorumdam locorum mentionem facere opus est, quae revera adhuc intra Vulturni . ct Clanii cursus ex.
stant. Ea scilicet sunt Celu S. Nararii non longe a Pa-go GracEa nisi i r Camstia Traconaru fort. qui vulgo dicitur Ia Tronara . In Capru betere de Bouurno quae nunc Ia Civita : in Pineta Patrie e , s Bulturneo quae hodie Ia Peneia r in S.Casrens in Civita. alia.
quer quae quidem cum adiuncto in Liburia cognominantur in veteribus Chartis; & .exstant inter utrumque fluvium ; nec nimis longe ab nova Capua urbe. At de hac nova Liburiae extensione insta disserendum. vi
277쪽
Videndum nunc, quam ob causam, quove tempore Liburia , antiquo ejus nomine siublato, Terra Laboria, stuLaboris vocitari coeperit , uti nunc cognominatur tota nostra Campania Provincia . Equidem quod supra in Anon. Salem. ex Cl. Muratorio holavi , quo ipse loco Terram Laboris memorat, a Freccia , aut alio exscriptore Verinhum illud pro Libiaria suffectum fuisse, non est dubitandum . Tunc enim temporis, idest seculo X. non aliud n men vulgo, quam Liburiae, frequens erat; & ita in Chartis passim lepitur ad seculum usque XI. ut infra patebit, in quo prius Terrae Laboriae nomen invectum in Capuae Principatum sub Pandulfb IV. Capuae Principe. Qui vero hoc acciderit, haud secus adfirmare ausim, quam ex corrupta Leboriae , di Liburiae voce, quum ad ejus cololigendos fructus, ut quae ubertate agrorum, copia frugum satis proseAo opima erat, satis longo labore, & imis probo desudandum esset , cujus sertilitatis passim A ctores meminere. Atque is haec postrema ut ita dicam Libaria iam seculo XI. extensa, illa quid cm erat, quae Liternensis, & Cumani, seu Puteolani Agri partem, Neapolitanum nempe , Nolanum , Atellanum , Ahellanum, Suessu lanum , Acerranum , Capuanum , ct Vulturnensem definiebat , ut ex praecitata Pandulfi Charta pro honorum Capuanae Ecclesiae pertinentium confirmatione, quae in Theis lauro ejusdem Ecclesiae servatur Anni MXXXIX. in qua legitur et Item omnes terras , caries, duos, os homine . . .
que sunt in Ateiae finibus, ct in Acerra , ct canceVir, sin inibus Cauctu, es Sestiti r necnon in Calbu s Call. nuta, es in miae Montanaria, s in Francuris, S loco
Caldans ster Dor Mes . . . Item l tosas, turtes, terras, s guauora cum pascuis suis in Bolturnu , cs Arnoni , in Graeeoni , in Ferraianu, in Ponte Deteri, in Stilpli. . . que sunt omnes pertinentes xyre Leboree per Iuos Mer&c. Quum itaque in praecitata Charta , quae de Agris Trans. Vulturnensibus, stilicet Calatinis, Calenis, Teanemsbus, alii sique memoriam secerit , ad Terram Laboreae nostrae nullatenus pertinere adserat propriorum quippo
278쪽
suae urbis , cui subdebantur . agrorum nomina praes
omnino est . tunc Terrae Laboriae sensim denominationem irrepsisse; eamque eandem prius suille , quae Liburis dicebatur: agros enim pene cunct 3s Trans Clanianos. Uulis
turnoque conterminos novae Libu ae extensiae memorat,
ut dixi: proindeque etiam Trans-Vulturnensis excepisse ad Suesianos prope agros, ac Teanense . Et nequis fort. credat ex Notarii potius errore, quam consuetudine jam indueta in contractuum Chartis, laboriam thi vocitatam fuisse, aliam ab ea non dissimilem Chartam Tabularii S.Laurentii de Aversa A. ML. observare licet: ibi: quae quidem terra in pertinenuis de Arnonu . . . s nominatiar de Tructi.
IIu Ia Tronara, ut sup. notavi in Casu de BoLturno in Laboris , SQ di in altera permutationis Monast. S. Benedicti, & Moniat. S. I ,hannis Capuae A. MLXXIlI. legitur et que quidem petie terre fune in Guaiau de LM borea in Bouarno in pertinentiis S mcaari. I eo qui diacitur Carpinu , jusa ribum qui descen ut de acunara, se.
Et in alia apud Petr. Diac. in Reg. sol. aci8. in qua donatio Paldonis Comitis Venafri & Mariae ejus uxnis Monast. Cals n.in eaque Lubariae etiam nomen. Non ex errore igitur Notariorum Laboriae nomen in 'edium, sed ab indue a se Hra consuetudine ita extensam Liburiam adiapellandi; ut sere novam Capuani Principatus Provinciam,
nimium decurtat 1 Neapol. Liburia laetarent Langobardi Dynastae, eo temporis magnitudine sua mirum in modum A. MLXIV. aucti. Quod fort. liceat prosecto opinari causae fuit, ut mccellures Capuae Principes, Liburiae nomine obsisteto . Terram Leboream , ct Laboriam siubstituet int . & vix a Northmannis Capuas Principatu potitis nomen Terrae Laboris invectum sit c quum Liburiae nomen . quo etiam Principatus Salerni Dynastae olim usi in Gis Chartis . sicu i passim in Cavens Tubularior Castro Montis de Nuteria;
in Waldu de Sarniens myire Libarie, Sc. jamdudum
279쪽
obsolesceret quod nondum veterem , novamque Libuo riam includebat; sed universiam Capuam Principatus, di Salernitani ortum versus , qui Capuanu aliquando unitus fuerat, extensionem . Patet ex duabus Chartis siub Ric haris do Ι.Capuae Ρi inc. exaratis, quarum altera Capuae in Arca Monast. Monialium S. Johannis prostat; altera quae in Tabulario Monialium S. Blatii Aversae adservatur, quas inteis gras , aliasque. Deo dante , in lucem separate proferemus in hujus operis Appendice . In priori haec habenturr Innoia mine Domini. . . . Anni funt millesimo nonagesmo feeundo,
6 die octabo de mense Nobembre per Indictione prima Anno oodecimo Principatus Dowini Nichardi G diriss i Principis Capue , Duce Carae , s Comes Adier . Ideo consat me Gadifridus Coiner de Casrta μ. quondam oehenotri. 6 Immuis mea conjuge , qui sumus nune aDiratores in Cais siro Aberse fort. quod Richardo Principi fidelis, illum fuerit secutus, di a Langobardis Campanis tanquam ho- sis, uti Richardus Princeps , exagitatus ... pro state Sremedium animo nosre, necnon iurentum nostrorum ....da ius , s concedimus ad ipsum Monasteritim S.IUonnistum in Obitate Capua , in quo Rachildi sitia nostra eum
Mila Sontimonialibus Ditam agi preordinavit . . . terras n
t,ia . s S. Anauius in Idicitia .... necnon terras S tur res genetrici mea in Deo Arnoni , s Mesulari . 6 Nonis . . . . S in Castru Iriolturno .... S in Sabiniano de Viam ere, 6 Casamurru , es me avo, 6 Cammeipria. SA. rota ... necn6n Gualdora de Acerris, ἐς Sessuli, qui diacitur Magenaui . . . que ad xor 6 genetrice , s eoae segenosra pertinere. . . s omnes Ita fiant in Principatu Terre Laboris , s Comitatu notro. &c. In altera A. MIXC. legitur confirmatio concessa Monasterio S. Blasi . omnium bonorum, quae possi&hat in pertinentiis ADerse , Castue , Culinulo, in Aterris. N
280쪽
in Ateiae Dotere , ct in Casris Vulturnense , es Patriense , sin Gualdu de partis os militie , s in tota nostra Terra Principatas Laboriae s Merser in eaque post Principis Richardi subscriptionem adest etiam illa Roberii ejus frit Comitis Averse, Agenos Comitii de Cannula, Paldenos
Guaserit Comitis de Bolturno s Patriense sub die tertia Augusti in Civitate Mema . Quibus ex chartis colligi
posse videtur, iam tum a Notariis Principatum Capuae cognominari coeptum Principatum Laboriae , qui proinde Terrae Laboriae , S Terrae Laboris vocitatus est . At unde isthaec fuerit consiuetudo inducta , investigandum nunc profecto est. ω Peregrinius noster id causae suisse, ait, Northmannorum Capuae Principum in Campanos Langobardos odium , qui Richardum II. Capua expulere An. MXCI. eiusque Northmanni assectae , quum ex urbe illa Principem suum eiectum vidissent, Capuanum Principatum nunquam in posterum memorare curarunt; Principemque suum Terrae Laboriae c ob Liburiam pene integram ab eo possessam vocitare coeperunt, etiam post subactam deinde Capuam A. MI IC. Ob quam Drt. causam Gaufridus Mala terra Richardum ipsum Averse Principem c quae urbs totius olim Liburiae caput suerat dixit e & Cingiensis Chronographus Richardum Mersanum adpellavit , ne amissa Capua , Principatum quoque amissse crederent . Et quoniam Capuae Dominus esse defierat, Principatus Liburiae , seu Terrae Li-huriae , Laboreae, & Aversae titulum assumsit , quasi novae Provinciae dominium adsectas et e Graeco Neapolitum quoque genio indulgens, qui Campanis Langoba dis insensi tunc hostes erant, R Campaniae Provinciae Duces quandoque suerant in , Terraeque taburiae Dotamini, Richardo titulum Lahoriae Principis non invidebant,std mvebant potius, promovebantque e eoque pacto de Campanorum Langobardorum injuriis ulcisti putabant,
quum ιπι In Cam .pado. seq. &ia addit, sbὶ Vio Peregr. inst. Dissert. v.