De Lycophrone, Euphronio, Eratosthene comicorum interpretibus

11쪽

nonnulla ex his studiis in suum usum conuertere licuerit Lycophroni, quantum ex agmentis diiudicari potest, omnino non circumspexisse uidetur, unde auxilia sibi pararet, ut haud inepte ad eum resere mihi uidear, quod Arsius de glosso-

graphis illis dieit p. 44), eos sic in explicandis uocibus homericis uersatos esse, ut omni doctrinae apparatu destituti non locorum comparatione sensum uocabulorum exquirerent, sed

quidquid primum intuentibus sensus flagitare uideretur, id pro interpretatione arriperent. plam eiusmodi interpretationum collectionem habes apud Leliratum l. c. et Nauchium prol. M. IIp. V seq.). Non multum sane ab his distat ratio Lycophronis,

qui loci cuiusque natura commotus interpretatus sit κόρκορος esse χλύδιόν τι, δορπηστις esse ριστον, σελ λίζεσθαι μελλιζεσθαι. Quae cum ita sint haud sine causa alias iusmodi explicationes sine auctoris nomine traditas eidem tribuere mihi uideor nam plane eundem interpretandi modum redolet, ut unum exemplum afferam, schol. V. 4 Mag. li 0 πίναεῖδος ρν N. Ratiocinabatur interpres rerum Atticarum imperitissimus ὁ πινι ικοπώλης Ves uendidit, πωλειν est uendere, igitur πίνα est ρνεον. Videtur mihi haec leuitas solo inter comicorum enarratores Lycophrone digna esse. Quae cum ita essent fieri non poterat quin successores acerbissime eum castigarent. In quibus primum locum tenet Matosthenes, Lycophroni tam diligenter aduersatus, ut saepe utriusque explicationes coniunctae occurrant a Schmidi, id.

p. 42. Bemb. p. 204). Aristophane Lycophronis opus lectum ess docere uidetur Dag. 85 idem fortasse de Euphronio statui potest cf. v. Wilamov. de Lyc. lex. p. 4). bErasiostene si quae derelicta erant Diodorus conlacisse uidetur, quem iustum librum πρις υκόφρονα scripsisse then. XI 478 . frag. 76 testatur. Si igitur Diodori obseruationes ita excitantur, ut alteri pinioni Oppositae sint, uerisimile est hanc Lyeophronis esse. Ultimam denique plagam Heracleo ei iniecisse uidetur seu 134). Nullo igitur iure emhardos p. 217 eumque secutus Gerhardius de Aristarcho Aristoph. interprete . u 3h contendunt notitiam Lycophronis operis per

12쪽

solum ratosthenem propagatam esse. m uero cum dubitari non possit quin a multis aliis lectum sit, cur ab ipso Didymo adhibitum esse negemus cf. Naben res p. 3)3 Iam conser frag. 25 ἀγνοεῖν φησι υκόqρονα τῶν ' κ. T. λ. δυμος δε τα αὐτα λων παρατιθεται ταὶ συκόφρω

Didymum Lycophronis uerba ex ratosthene hausisse nullo modo concludi potest uerbum autem παρατιθεται ostendem

uidetur Didymum Lycophronis explicationem non Eratostheni debuisse, sed ex ipso Lycophronis libro exhibuisse. Eadem res est in M. 34. Quid Vera Lycophronis doctrina sing. 85 num ratosthenis impugnationi debetur Quae cum ita sint non est cur cum Gerhardio nimis honeste de Lycophronis

meritis iudicemus, qui cum persuasum habeat ea tantum Lycophronis fragmenta seruata esse, in quibus Seuerum oppugnatorem nactus sit ratosthenem, Aristophanem grammaticum multa docte et sollerter excogitata huic auctori debuisse putat. Contra prorsus cum abero p. 65 facio post editos Didymi commentarios uix quemquam Lycophronis opus legisse statuente,

nam disputati de prouerbio 'Aρχ' ιυρια Eust. 782, 2), qua nisus indfleischius de Pausan et ei. Dionys. exicis rhetor. p. 18 Schmidtium Did. p. 54 secutus ausaniam Lycophronis pus legisse contendit, ad Alexandram pertinet v. 322 seq. cf. schol. Vet. v. 326). orphyrium autem stag. 2 ipsum illius libro usum esse uix credi potest. Postrem num bilem strag. 36 ex ipso Lycophronis libro sua hauserit temporum ratione habita ualde dubito'). Haud ita multum igitur utilitatis Lycophro his studiis a

se incohatis attulit longe eum laude doctrinae superauit, quem hoc in genere ei successisse ut Euphronius. Hunc praeter

Aristophanis sabulas Cratinum Dag. l07), Phrynichum 'ag. 4 l),' Μiro errore illoisonus anscd. r. II. 3 ex orphyrii te bis Schraderes p. 287 hilne hilemonem coaevum Alexandro Magno fuisse statuit. Estra κοτυμ Ἀλέξανδρος.

13쪽

Metagonis Auras ab Aristagora retractatas hist crit p. 220. Tag. 4 interpretatum esse fragmenta docent. Quod utrum iusto libro περ κωμιοδίας an commentariis fecerit disce nequit. Cum autem de huius hominis uita et aetate usque eo dissentiant uiri docti, ut alii eum primo . Chr. saeculo, alii

tertio a Chr. uixisse contendant, hanc quaestionem paucis retractandam esse credo. Quae primum mota est a. 18 38, cum

O. Sehneiderus de et in Arist. schol sent. p. 87, p. 74 not.)commotus ni fallor scholi Αv. 1379 uphronium inter Didymi et Athenae aetatem iisse statuerit, . Schmidtius do Callistrat Aristophane p. 21 ex Suidae uerbis Ἀριστοφάνης Βυ- ντιος - μαθητὴς - ιονυσίου οὐ γάμβου καὶ ωφρονίδατο Κορινθίου et Σικυουνίου hunc Euphronidam Aristophanis

magistrum non diuersum esse coniecerit ab Euphronio comicorum enarratore. Quam sententiam sibi probatam paullulum

immutauit Nauchius Arist. Π. p. 2 seq.), qui comparato Athenae V 24 e. Μάχων ὁ κωμωδιοποιος ὁ Κορίνθιος

μ εν et Σικυώνιος γενόμεενος - καὶ διδάσκαλος γενόμενος των κατα κωφεο δίαν μερων Ἀριστοφάνους - γραμματικο summa cum probabilitate apud Suidam scribendum esse iudicauit καὶν φρονίδα του . . . και Μάχωνος του Κορινθίου et Σικυωνίου Hanc sententiam non inhingunt Gerhardius p. 2 et Bern-hardos hist liti. r. II 669 Euphronium inter Aristarchidiscipulos numerantes'. Contra . Schmidii coniecturam accepit . Sehmidtius Did. p. 294 et stabilire studuit. Atque paene extra dubitationem poni cred uerum uidisse R. Schmidtium coniunctis Strabonis et schol Hephaest testimoniis es. Bero, anth Ur. p. XCII) otum est uiros doctos aetatis Alexan-

'modo mihi allata ost disputatio Blaui sed Aristarchi discipulisqinscripta, qui p. 68 seq. Euphronium Aristarchi discipulum fuisse euincere studet. Sed ut cetera omittam, quae Schmidii sententiam non reselliint, quidni schol Vesp. 96 isag 57x quo maximo utitur

argumento, interpretemur Euphronius dicit locum a se signo notatum esse, quia . c. t. cf. p. 10.

14쪽

drinae ita litteris operam dedisse, ut et in rebus grammaticis diligenter uersarentur et ipsi carmina licerent. Si igitur iux Euphronium huic aetati reddimus, mirum sane esset, si ille ab

hac consuetudine recessisset. Et ampleXus est utrumque genus

studiorum. Exstat apud Strabonem VIII 382 ὁ τα IIριάπεια ποιήσας Mφρόνιος, qui cum aperte non diuersus sit ab Euphorione Chersonesita priapeorum poeta ab Hephaestione p. 4 Gaiff.' laudato, et hius ad Euphor. p. 5. Αnal Alex. p. 345)Straboni nomen Euphorionis restituendum esse iudicavit; qui quidem cum omnes Strabonis codices in lectione ἐφρόνιος consentiant cumque Euphorio Chersonesita osteroquin plane ignotus sit, ipse hanc emendationem in dubium uocauit addend. p. 406). Iam uero terti saecul Euphronium aliquem exstitisse docet schol Heph. p. 57 εἷς ὁ τῆς II λειάδος - ' u ηρος - καὶ Σωσίθεος, καὶ ουκόφρων, καὶ ωλέζανδρος, και Αἰαντιάδης, καὶ Σωσιπάνσης, καὶ ιλίσκος. Ubi addit cod. S. τινες dis vos Αἰαντιάδου και Σωσιφάνοτ Λιονυσιάδην και υ φρόνιον τ' Πλειάδι συντάττοτσιν β). tque ne dubites confer schol Heph. p. 4 Ιριάπειον δε κλ θη, πειδη Εὐφοριων ὁ γραμμιατικις επὶ των II τολεμαέ ων εν λεβαωρ εἱ)α γρα μεν εις Πρίαποντosro ὁ έτρον Ἱστεον δε ὁτι το ι του του Mφορέ ωνος γέγονεν ἀκροατης Ἀρίσταρχος ὁ γραμμιατικός, ψ ιόνον Ἀριστο- φάκκὶς ο Βυζάντιος Bero, τουτου Βυζαντίου cod. χριστοφάνοους του Βυζαντίου estph.). Iam reputa Euphorionem Chersonesitam plane ignotum esse, uphronium inter pliadis

auctores receptum fuisse aetate tolemaeorum Euphronium quendam siue Euphorionem privea scripsisse, eundem rummaticum et Aristophanis Aristarchique magistrum appellari:

nonne res paene certa esse uidetur γΑtque otiam quae de huius Chersonesitae aetate einehius innal. p. 345 ex uersibus seruatis enucleauit, ad Euphronium perbene quadrant, siquidem eum circa initium regni tolemaei Philopatoris Ol. XL fuisse Oniecit Quae autem Chersonesus

h Unde Berghius coniecit schol. Ηeph. p. 58 pro nomine Aiαντιάδης in . S. omisso D ιρονιος restituendum esse.

15쪽

patria intellegenda sit quamquam dubium est, tamen magis probata mihi est einini opinio p. 342 Chersonesum urbem

illam Aegyptiacam esse, quam existi p. XCIII qui eum

Suidae Εὐφρονίδα os Κορινθίου η Σικυωνίου intrerum esse putet, hanc Chersonesum promontorium agri Corinthiaci esse credit, nam mirum esset, si inter Aristophahis magistros duo exstitissent, qui dubii utrum Corinthii an Sicyonii essent. Erat igitur Euphronius poeta Alexandrinus haud ignobilis, quem praeter carmina priapen fabulas scenicas conscripsisse inde intellegitur, quod a nonnullis inter poetas pliadis numerabatur. Utrum autem tragoedias a comoedias scripserit, quam alteram in sententiam Berghius inclinat, quia studia eius ad comoediam conuersa fuerint, non minus dubium est; nam ex studiorum grammaticorum indole poeticae rationem colligere non licere Lycophronis exemphim demonstrat, qui ipse quidem tragicus poeta comoediae studium impertiebat. Ideo reicienda uidetur Beroti coniectura Euphronium non diuersum esse ab Euphrone poeta comico illius aetatis, praesertim cum in Euphronis fragmentis semper nominis Orma Εἴφρων, semel Mφορίων Athen. XI 503 πι, nunquam ἐφρονιος occurrat. Cum hac temporis definitione bene conuenit natura Euphronianae doctrinae. Nam licet Gerhardius p. IV Aristarchum ab Euphronio in studiis Omicis longe superatum esse credat, insunt in Dagmentis haud pauca, quae a Lycophronis temeritate haud multum distent, quem tam pueriliter munere interpretis mctum esse uidimus, ut saepe non satis perspecta loci cuiusque natura quod sibi maxime aptum uideretur, id sine ullis dubitatione pro interpretatione apponeret. Ex Mium Versu 998-ων, ω ῖδεν Ἐλλὰς in κολωνος Euphronius conclusit Metonem Coloni natum esse sing. 4), ex v. 765 πάπιro esse ορνεόν τι frag. 04), ef fmg. 83, 65 al. Quid quod Euphronius saepe ita cum Callistrat consociatus procedit, ut uterque idem prodat seu l02 aut Callistrati uerior doctrina Euphronianae peruersae opponatur cf. hag. 4, 129. Unde uerisimilest Euphronii librum a Callistrato ut Lycophronis ab Eratosthene

lectum et emendatum esse.

16쪽

Sed ut in his cum Lycophrone comparandus est Euphronius. ita in aliis longe illo praestantiormit Cum enim illo

tam angustis finibus sese continuerit, ut suis ipsius quamuis tenuibus uiribus confisus omnia subsidia interpretationis aspernaretur, Euphronius diligenter aliorum copias, si quid adiumenti inde accipere liceret, perscrutatus esse uidetur atque Lycophronis librum ab eo lectum esse probabile est Erat autem tum Homeri interpretatio aenodoti industria maxime exculta,

e qua, quamquam a comoediae ratione abhorrebat, tamen nonnulla in suum usum uertere posset interpres comicorum. Quod studiorum genus arripuisse et suam quasi normam fecisse Euphronium testimonio est sing. 87 quo docemur eum dubium de significatione uocabulorum ιπαρο ποδες ad Homeri interpretes confugisse et quae apud illos inuenerat eorum auctoritate retulisse. Eodem Modo ad momeri interpretes aeuocamur frag. 57, cuius doctrinam ex commentariis Homericis sumptam esse, cum Euphronii studiorum Homericorum nusquam mentio

fiat. docent schol A 34. 6693. Ex his studiis notitiam

signorum criticorum tunc temporis haud ita usitatorum habuisse uidetur, iam obesum quidem iam a Zenodoto usurpatum esse

constat cs. Uniger. de Zenod stud. Hom. l. 35. uin, Arist. Byg. p. 16) Quae eum cita sint magnam partem explicationum in scholiis aristophaneis, quam ex commentariis homericis petitae sunt, ab Euphronio allatam esse credo. Sed etiamsi nonmissa ex aliis sentibus promere poterat, inplerisque ad rem non faciebant. Atque in his summae laudiei tribuendum est, quod Lycophronis angustos fines longe transgressus bene intellecta omicorum ratione diligenter parodias atquo facetias detegere studebat, ut etiam nonnunquam plus quam ipsi uoluerant in eis inuenisse uideatur cf. hag. 116). Atque quam late patuerint studia eius pauca agmenta satis

e lecta esse videmus neque minus tragicorum iabulas, quippe qui nunquam non a comicis irriderentur euoluiss uidetur

sing. 99). In historiam clitterarum tuis inquisiuisses docet

17쪽

habeat, de suo promere non poterat.

Num notitia rerum publicarum Atticarum tam instructus fuerit, quam stag. 40, 64 ostendere uidentur, sciri nequit poterat hanc doctrinani ex ipsis fabulis collegisse, quod ab eo factum esse ex falsis eiusmodi explicationibus uelut fiag. 65, 103, 116 uerisimile fit. Sed non solum ea proferebat, quae ad comoedias bene intellegendas usui essent, sed etiam de rebus mere grammaticis

hie illi disputabat of hag. 57). Singulari autem diligentia

dialectos Doricam et Atticam comparasse uidetur stag. 3l, 67), ut poetis Doricis egregium studium dederit necesse sit. Quodsi consideras Aristophanem exeis Atticas et Laconicas proprio libello composuisse Nauch p. 8 i), in promptu est opinari

hoc genus studiorum a magistro incohatum persectum esse a

maiore discipulo. Quae cum ita sint cum Euphronius, quamquam in plerisque multum si Lycophronem comparas profecit, tamen in aliis egregio lapsus sit, actum est, ut ne ei quidem acerbi aduersarii deessent. Quorum princeps est Callistratus qui cum per- Saepe cum Euphroni coniungatur, quin illius librum diligentor legerit dubitari non potest; sed quamquam plurimos eius errores perstrinxit, tamen lenius in magistrum Aristophanis egisse uidetur, siquidem nunquam tam grauiter in eum inuehitur, quam Eratosthenes in Lycophronem, ut etiam autoschediasma eius suum secerit frag. 102. est dissicilior aduersarius ei erat Didymus ipse, acerrimis uerbis uelut τουτ μεν ἐκ ψευδος

hag. 4. ουτ μ; ποτε προδωσται frag. l. Ἀμάρτυρα δεδμφότερα hag. 116. - ἐστι δε fiag. 65. ν ε fiag. 84 eum perstringens, quae a Didymo ipso profecta esse in stag. 4, 65 pro certo affirmari potest. Sed ne Didymum quidem omnes Euphronii obseruationes reiecisse apparet ex frag. 78, ubi quod Didymus incaute arripuisse uidetur, a Symmacho, quem quidem notitiam Euphronii per solum Didymum habuisse credendum est, ita respuitur, ut Euphronius ipse salsae doctrinae auctor,

non Didymus castigetur Schmidi p. 295) quibus aliis grammaticis Euphronii cliber lectus sit inertes diiudicari nequit.

18쪽

Atque si tempus eius recte statuimus, ratostheni fere aequalis erat; cuius libri . κωμερδίας cum non uno tempore uolgati esse uideantur cf. p. 13), in supremis quidem libris, qua erat Eratosthenes sedulitate Euphronii rationem habitam esse probabile est. Aristophanem in scholis Euphronii magistri opus adhibuisse quamquam nusquam traditur suspicandum est, eoque probabilior fit suspicio, quod Callistratus Aristophaneus Euphronii uestigiis instat. Idem ortasse de Artemidoro Mistophaneo siue seudaristophaneo sumere licet ex Tag. 47. Si uere dicitur etiam ristarchus Euphronii discipulus cf. p. ), hune quoque illius librum legisse probabile est. Quod autem Dag. 10 Seleucus Aristarcheus cum Euphroni coniungitur num inde concludere a sit Seleucum Euphroni oblocutum esse dubito. Certior sano est opinio Chaeridem in hoc numero ponendum esse, qui stag. 65 Euphronii imprudentem explicationem pro banerit. Qui denique Antipater ille sit Dag. 77 una cura Euphroni laudatus et uter ab utro pendeat nescio'). Cum is Euphronii libro multae de dialeet Dorica doctae et indoctae Obseruationes futirint, Tryphonem, quem Aristophanis Byzantii quidem copias adiisse constat, in libro περι Λωριέων διαλέκτωconflando nonnulla Euphroni debuisse credibile est; sed quod Hes. S. V. ραφανές pro Tryphonis nomine Euphronium substituendum esse putat Schmidtius Did. p. 295), probari uix potuerit. Cum hoc modo studium comoediae per Euphronium haud mediocriter auctum esset, tertius exstitit qui primus ratione et uia haec studia sustinuit Eratosthenes. Qui Callimachi in ordinanda bibliotheea lexandrina successor inus Rhen. VI, p. 117 cum ad antiquam comoediam tractandam aspiraret, amplissimo opere περ κωμωδιας siue περι ναια κωριωδίας munere eritici et interprotis insigni diligentia et successu functus est. Cuius quidem operis, ex quo liber duodecimus excitatur stag. 47, quas fuerit dispositio cum raro librorum numerus

' Si uere traditur in cod. V. ως Eυφρονιος, Antipatrum Euphronio antiquiorem fuisse tatuendum est.

19쪽

'tur, nescimus Cum autem in tertio libro de Ranarum loco egerit Mag. 109), in septimo de herecratis elassensibus hag. M in octauo fortasse de Lysistrata frag. 132), in nonodo Avibus 'ag. 59 o incerti comici loco stag. 119), in un- doeim, des Cratino hag. 25). in duodecim, de quaestione grammatica hag. 47), iure statuere uidetur Bemhardyus p. 204, singulos operis libros nullo interiore argumenti uinculo conexos diuersis temporibus sublici iuris factos esse. Dissicillima autem 'uaestio isses do libro qui inscriptus erat 'άρπιτεκτονικός fiag. 17 60) AEtenim quamquam suo iure Bernhardyus doctrinam aedificia struendi hoc libro expositam misse negauit, sed architectonicum non diuersum esse statuit a Scevographic commemorat a Polluce i. Ἐνέτυχόν ποτε βιβλio, τιν Ξενοφῶντος 'Iππικὸν ζηγεῖσθαι ἰωντι. Eύρων δ' δνόματος κρισε τοsτ λεγειν Ἐρατοσθένκὶν εν τυ Σκευογραφικῶν,επῆλθε μοι ζητεῖν ὁ του Ἐρατοσθένους βιβλίον διὰ τὸ προσα- γ πὸν τῆς χρήσεως. Ἱ2 δ εδρον μόλις, ουδεν εῖχε δ ηλπιζον, tamen quod ipse profert, commentariis in poetarum interpretatione uersatis alios subiunctos fuisse subsidia rei scenicae dis-eeptantes, quorum prior architectonicus inscriptus, do theatro histrionumque uestitu et similibus, alter de arte et rebus histrionum gestis egerit. Omnibus testibus caret Quamquam enim etiam de his rebus Eratosthenem egisse ut ex rei natura necessarium ist. ita sagmentis 3, 100, comprobatur. tamen architectonicus huc non pertinet. Imo Dagmenta aperte demonstrant hunc librum in modum inomasticorum compositumniisse, quorum rationes ex olluce nouimus quod iam intellexit Holide . de loli scen. app. inare. sent. l. 23), qua cim re eL praecesserant Memocritus et Gorgias Meier, Op. II, p. I 6) Quae cum ita sint hoc nomasticum προ- τεκτονικός inscriptum misse minime mihi persuaserim, sed cum hi titulus libro qui de compositione instrumentorum, uelut de partibus aratri g. IT, egerit . bene conueniat, non autem Onomastico, in quo etiam de aliis rebus, uelut de uestimentis frag. 125 disputatum esse uerisimile est, architectonicum partemonomastici maiese credo. cuius alia quaedam pars fuerit ceuο-

20쪽

graphicus, Pollucis libro X respondens. Quamquam in x inmincerta non obstiterim, si quis totius operis titulum ceuoo hi- cum fuisse contendat. Quaeritur autem, num hoc nomasticum omnino ad opus r. . pertineat fragmenta enim seruata 17, 39 60 ita comparata sunt, ut uitae cotidianae instrumenta enarrari uideantur, ipsius autem comoediae nulla mentio ret. Facile igitur singularem quendam librum ab Opere . . Siniunctum intellegas. Sed cum disputati de uoce σισύρα L2 5)in scholiis ristophaneis seruata dubitari non possit quin xonomastico originem duxerit, adhibitum saltem esse hoc opus Eratosthenis in scholiis conflandis apparet Fortasse igitur res ita se habet, ut Eratosthenes uocabula, quae ex uita cotidiana

desumpta apud comicos nunquam non occurrerent, hoc nomastico composuerit, de singularibus autem uerbis aliisque de rebus ut quaeque ad singulas sabulas pertinuerint disputau rit. Alterum librum quem sibi fingit Bernhardyus histrionicum, qui de arte et rebus histrionum gestis egerit, ex agmentis non elicias, nam de olo disputat quouis alio loco exstitisse possunt. Quod autem huic libro attribuit schol Vesp. 579 Symmacho debetur. Dubium autem est quo duo libri grammatici Eratosthenis referendi sint, quorum testis est Clem. A lex. 365 Ρ πολ- λόδ υρος δε ὁ τμαιος πρωτος του κριτικο εἰσηγήσατο Ου- νομα καὶ ρ ιριατικὸς προσηγορεύθη. Ἐνιοι δε Ἐρατοσθενητι Κυρηναιόν φαςι, ἐπειδη ξοευκεν οἶτος βιβλια δύο γραμματικα επιγρα νας. Frustra Bemh. p. X. Clementem erroris

insimulat, nam grammaticae definitio schol. Dionys Thrae Binh. . p. 25. Villois. n. r. ΙΙ 172 υθεν ου ὰπ σκοπos καὶ φησιν ὁ σωρὸς illois. Ἐρατοσθενης φη, τι γραμ εατικλὶ ἐστιν εδις παντευὶς εν γράμsιασι, γράμματα καλων τα GKγ- γρύs Ῥατα procul dubio ex his libris grammaticis desumpta est;

quam cur emii prooemio operis . . nitribuat non Ssequor.

Eisdem libris grammaticis deberi censeo, quae Varro de sermone latino Wilmann p. 90. Gramm lat. et I p. 30)ex ratosthene affert hanc enim se flexam flecti non uno

modo imnes putauerunt, ratosthenes ex parte priore acuta