장음표시 사용
11쪽
rectum ejus sensum non sunt assequuti. Si enim ideo locus per se dubius esset , quod de ejus sensu vero a mutitis dubitetur , multa sane clarissima , de quibus nemo nisi
Atheus, vel Judaeus, vel ubamedanus,vel alius errans ambi. git, dubia essent & obscura redieritatis certitudinem satis est, sententiae cum ipsis verbis & rebus convenientiam ab iis fuisse observatam spectatam,qui nulla partium authoritate vel af. fectu abducti. sepositis propriis&aliis humanae rationis commentis vel praejudiciis, Deum ipsum ejusq; Spiritum in verbo revelato loquentem solum ducem autorem suarum cogitaritionum faciunt, illudque studium in sententiarum veritate serio religiose indaganda adhibent,quod ipse Deus in eodem ver bo efflagitat. 4. ceterum ut quivis animadvertat, certissimam&omnium clarissimam esse hanc sententiam, qua ad Christum Evae verba referuntur, propositionem hanc brevi argumento
in interpretatio sola cum loquentis verbis, simul
& rebus , de quibus loquenti sermo est vel esse praesupponitur, recte convenit, ea sola vera&genuina est Haec vero sola cum loquentis verbis, rebus de quibus sermo est vel esse praesupponitur, recti convenit. Sola itaq; vera genuina est.
s. Ad ostendendam argumenti certitudinem duo agen . da sunt Cum enim sola haec interpretatio dicatur recth cum loquentis verbis & rebus convenire, ostendendum est primo, quod nulla alia expositio praeter hanc unicam , recte cum loquentis verbis&rebus conveniat deinde, quod haec rectisti.
me conveniat. Id ut praestemus,ipsae interpretum sententiae primum enumerandae& ad certum ordinem revocandae sunt:
deinde quid de singulis iudicandum sit, ac demum quomodo vera rectissime confirmetur , videndum . Te imo ea qui a omnis
12쪽
omnis veritatis es sons Mauctor,ne ad alia, quam verissima, nos serri patiaris, humillime precamur. inter antiquiores Hebraeorum Magistros non desulisse,quin, explicuerunt per Messiam , ex Chaldaica illa Para, phrasi onathani Uzielis silio vulgo adscripta constat, quaeliscet non ipsum lonathanem sed recentiorem aliquem autorem habeat,quod satis clare ex variis ejusdem paraphraseos in Le, gem momentis cum aetate Ionathanisis aliarum rerum in eadem memoratarum comparatis demonstrarunt eruditissimi viri, Buxtorsius inmissione operis almud. p. 32. Hottino: Thes Philologuibr I cap. 3. Morinus Exc Biblic libr. a capsi. Walton: in prolet: Bibl. Sol.c. a J.8s.,quia tamen ab ipsisJus daeorum Bibliothecisin ossicinis prodiit , documento satis certo est, extitis quosdam Judaeorum Doctores qui hunc locum ita explicandum esse existimarunt. Verba autem ejus paraphrastos in hunc locum ita se habentis:
commentariis in Librum P traicujus antiquitatem lauto. ritatem inter Judaeos vide apud Buxi in Ribb. Bibi pa 33, adducta&citata a Ioan Reuchlino oor . . Cabriae, evincit quae licet in multissidem non mereatur, utpote fabulis variis mixta, quod Andreas Rivetus adversus Lutherum mamicum urgst exercitat. XLII. in Genesin, quia tamen ex ipsis Judaeorum antiquissimis monumentis profecta est, satis tuto evidentis testimonii loco adhibetur ad demonstrandum , vi guisse inter ipsosJudaeos hanc verborum Eva de Messiά inters
13쪽
pretationem 'quo tantum nomine&aLutheranis plurimis, aCalvinianorum nonnullis eruditissimis viris ejusdem Cabalae autoritas admittitur. Ipsa autem Cabala ita se habet: Missis es angelus Razisiad. Eam lapsum ut consolaretur eum, cuisu dixi: Nesupra modum conficiari gemitu is molestia, vis te da genus humanum insummam corruit perditios nem. c. Nam ex tua propagatione nascetur homo jussus opacisicus,vir heros,cujus nomen continebit in miserationibus,eti. am has quatuor iteras prctilis per rectam demis acidam oblationem mittet manu uam, sumet deligno vitae, is ejus Iuni juctui erit omnium sperantium alas cte Cum singula foec Adam uxori fuaepalam renunciasset, coepit ea praestente ad
posteritatis commemorationem gratiarum actionem erecto a
tari Deo crificare. Ita enim magistri nostritradiderunt, ρυῖd tum etiam primus obtulerit juvencano. At He jam Iutura omnium uter summota esseratione, tandemia viro D cognita concepito peperi rimogenitum. Unde incredibili gaudioperfusa, quod utaret et mox, salvatorem esse natum sic
exclamavit nam n V, a , . . acquisivi virum istum quatuor
literarum,quas literas ab angelouam pridem receperant , acquisiitum nominavit Cain. Addi his potest locus e Beresitis Nabbaso edit Thes. ao col3 a Constantino L empereur adhu us sententiae lucem adductus in notis ad ὀδο ,αν R. Limchitag. 2 et ubi verba Evae sic explicant ' ab lupEccepossessio Domini est in manu mea , Alios quidem Rabbi,
nos reddere, per maritum tradit ibidem Constantinus, sed id non convenire huic loco simul probat, potius Vero, cum significet, maritum mominum, rectius verti per Dominum. Plura sorte evidentiora in eundem sensum,Hebraeorum antiqva monumenta diligenter evolventibus, reperire licebit.
7. In Ecclesia autem Christiana , quae primorum Patrum sententia fuerit, haud facile est dictu. Quamvis enim
14쪽
quidam Graecis interpretibus sint usi, vos etiam vulgatus&
Latinor u plurimi sequuti sunt de omnibus tamen id nemo re cle asseveraverit.Obstitit plurimis lingvaeHebraeae ignorantia. s. Postquam autem clarior divinarum literarum lux Christiano cibi astulsit, multi in antiquae Cabalae sententiam iverunt. Emultis solum Iaedorum larium Cornelius a Lapide in lici memorat, articulum nR notam accusativi fecisse, ac veristisse, possedi homiuem Deum, quasi haec Eva dixerit inspiritu praevidens, Chrisum qui Deus est xj nasciturum i Verum praeter Clarium plurimi idem observarunt praesertim , primi literatores Hebraei Paulus Hagius , forsterus & Sebastianus GL MIerus , rivi post hos exicon Pentagiotton edidit Sehinferus aliiq;; inter priores vero maxime magnus ille Ecclesiae Pater Luttirtu qui initio reformationis,cum versionem Germanicam ederet, in Genitivo
reddendum putavit , dea Maan de . ENNEN I eo
scit sensu , ut vir Dominies et vir a Domino promissus vide Comment Germam ad Gen tom. IV. Penen quem imitati sunt mitio Genevenses & Belgae, in Bibl. Best mel annotariennae den Geneeflchen exemplar ed. oro. thhρbbegeti eam dei aecannis Erria ubi in margine anno tantur loca ct XVII, 3 i. oa r. 3 o. Sic tibii Danica
therus vero Hebraea deinde paulo melius edoctus De accusa
cationem ultimorum verborum Davidi tom VII i. per: Luth: German Jenens pag. Π Cra merum in notis ad Bibl. German cap. IV. Gen. Ita libita Christ. IV. gl. men Q eghasperiades dii, Nan Derreia. Quam sententi. am deinde plurimi non modo amplexi sunt, sed etiam desen. derunt, maxime vero aegid. Hunnius tom: L per. pag. 6 o adversus Calvinum, visubtilem magis quamgenuinam judicavit Lutheri interpretationem, ac ita potius vertendum
15쪽
γeensuit, Acquis Domino Virum quod ad Fhrasim m.
braicam propius accedere existimavit , in Comment in Gene ad Cap. IV. Paraeum, qui versionem LXX interpretum, &Thargum Onhelos aliamq;Lutheri versionem,Tom. Strens obtenderat: cui iterum simul QPiscatori iisdem insistenti iis Ana tua Bibi vestigusChristophorus HelvicusHebraeos fontestiarmonice dispositos opposuit in disputatione de dessidorio
MatrisEυae Gub Ἀσi3 Nec defuerunt inter reformatae religionis eruditissimos viros, qui eandem versionem rectissimam agnoverunt,parteCabalete antiqvae authoritate,partim ipsa ver. borti uerum mutua collatione permoti . ItaMartinusBorrhai in Mosen Bas iss7. Veteres interpretes, inquit, ε damum
sibi de Messia tromisso semine θjam sibi reddito, gratulatum
interpretantur et ais hanc Cabalam primordiale alutis nun.
eia uilis de ossa inmundo mittendo ad humanum genus in .staurandum. Wolfgangus Musculus in commentariis ad Gen. 1. Possedi virum a Deo, vetvirum illum Dei , bibus merbis haudobscure signiscatur, hensis Evam, primogenitum suum fore mirum ilium Dei, qui contriturus ese caput Serpentis secundum oraculum Dei. Scio quosdam hanc expositionem non admodum rilare,verum meo judicio , nihilo quodimpediat, qυ minusgermana censeripossit. Nam etiamsi non legamus, acquisi si virum ilium Seo , sedacquisivi Cirumisium a Deo, vel φὰ Deum nihilo tamen minus vel ex eo qu)d infantem recens natum vocat virum a Deo acquisitum , satis admonemur,
concepi disium de eollem singularem, quam non immerit)ad id referimita, quodpropter promissionem Dei impensi stim e lectis,
bant. Conradus Pellicanus in commentariis ad Gen cap. IV. idem ex usu articuli, ira praecedentibus, item ex Cabalistica expositione probat. Sixtinus Amama, quamvis aliam tuea,tur sententiam, Lutheri tamen versionem extra omnem contro. versiae aleam positam fusise fatetur,sitantum articulus, nomi
ni praepositus uisset, Vide ejus Antibarbi BibLEbm et, ad
16쪽
esse momenti infra ostendemus. Constantinus Uem pereurcum pro Lutheri sententia ex Beresith Rabba suppedita locum,quem supra notatum vide feci. o. oh Hen Heidege rus Fagi MForsteri sententiam prae aliis probat, motus tum Rabbalistarum quorundam explicatione,tum ipsa rerum consnexione , sane inquit, tantum Evaegaudium ostendit nihil
mite Eam expectassee. Erravit fortasse, quod nsciverit Messiam non osse nasci ut alios homines. Vide exercitationem ejus tam hos sacriPatriarch. sedi. 6.9. in contrariam tamen sententiam alii abierunt, nullum his arbitrati ad Messiam subesse respectum, simpliciter vero ad disinu avorem vel auxilium verba sua Evam referre. Eo sensu LX interpretes reddiderunt IΘεου, vulgatus terpres Wr Demn ,quos Patrum quidam sequuntur Chrysost:
Vide quoq; Hieron in cap. Emech, VIIIe 3 a. August. libri XV. de CiviDei cap. ωAmbros de Cain kAhi libr. i.c. . Vulgatum Pontificii mores instituto suo maxime sequuntur. Tirinus in Commera: adGeu. p. 99. per Deum vox eriratulan iis se Deum autorem gratuutionis agnoscentis Menochius inexplie Bine,per Deum,divinori ere beneficio Mariana, per Deum. i. e. Dei dono Tostatus Possedi hominem per Deum,i. e. aute hoc nulium habebam,nunc autem incepi habere,ctio per Deum dest, per voluntatem Dei dantis mihi potenti cmgenerandi. Cornel. a Lapide per Deum, . d. Natus
est mihi sitio , qua spossessi omea, edis idem estpotius Domini, possumo haereditas mihi a Deo donata. Inter Calvinianos maluerunt quidam Onhelosi Paraphrasin Chaldaicam imitari, articulum inexplicantis pern vel ut editio Veneta legit rip ta coram, velis, de aut
17쪽
M quasi in Hebraeonu postum fuisset pro nud. Alii R.
Salomonem sequuti m pro ny , vel positum existi. marunt, cujus verba sunt, ny sin os rani nim N inrta ui m i. e. Ei,f-hosa, vasa dixisset, im Rhova, cum Domino: quando orbabat meo maritum meum solus creabas nos, at in hoc cooperat tu Mus M Item Michla Jophii in nici nos 'n, i. e o quis i eum cum Domino, nam isse partemsuam addidit, irando et halitum. Vide Sixti mam Antibata Biblibr. . Gu Cast IV, Gem p.ra i seqv. Similem ejus articuli usum ex Abrabanete ad locum E, :0 8. atq; ex P. Isaac fili Aramae recenset Constantinus
L em pereur in notis ad ὀδεω ν ossKim hip. 232. Casevinus ipse qui hunc articulum notam Dativi esse voluit, ante se habet R. Mos Majmonidem, qui similiter nn per a ex.
ponendum putavit, quas dixisset Eva jam quia nos morituris,mm,habebimus filium, qui oco nostris eum creatorem uum
colat, vide Merciin Genesi. os Gerundensis rationem pro eadem sententia recitat, sed non approbat Drusius in unis notatu ad h. l. p. ira inter sacri. edit Lond. I. Omnes autem quotquot Vel per Deum, vera, de, sive ex Teo , vel cum Deo, vel in dat Deo vertunt in .hoc sensit conveniunt;non rei peXisset Evam ad Messam sive Christum,
nec alitid dixisse , quam te acquisivisse virum Deo cooperant , v I avente ac benedicente, in Θεω, ut Graeci loquuntur, δυino
fore se beneficio; atq; ita eam ibigrotulari ae si nato, ut
eum Deo tanqυamgeueris fui primita ostierat Vide tum in terpretes Pontificios supra citatosabOSq; tu me Calvimanis praecipue Calvinum ipsum in h.' Francisse lunium tomo Loper Theol: in Anal: taen cap IV., Tremeli. Iun. in Bibliis fura: Dau Paraeum in commentariiπGen., Mercerum in Genesi, Drusium in loca i*cilio Ra Sixtin Amarn in Antibarb:
18쪽
ar Constat ex his ad classes binas omnes omnium intem pretum sentcntias referri posse:unam eorum, qui potius alioqVocunq; modo verba explicata volunt, quam ut de Christo intelligenda esse concedant: ram eorum,qm Meniam lave Christum hete Deum vocabulo nominatum credunt. ahunc itaq; ordinem omnes revocabimus ac quae fundamenta suarum assertionum singulae habeant, breviter expendo
ostenduntur Sententiae minterpretationes eorum non recte convenire verbis Evae , aut rebus de quibus loqui supjonitur, qui vel per Deum, vela, de, sive ex Domino, vel in dat Domino ver
tunt, eo sensu , ut nullum ad Messiam sive Christum respectum subintelligendum Pu
Vi ad Vulgati interpretis sententiam per Deuntinverterunt, Graecorum, Latinorum fidem magis, quam Hebraicam veritatem sequuti sunt. Nullo enim Scripturae loco demonstrari potest inter duo nomina positum ita admodum causa principa. Rexprimendum adhiberi aut vertito . Diversa aut emost ratio aliorum , non idem exprimentium, urcum de loco
19쪽
transmittendum I ns per Iordanem Cremius tamen hievertitur super , quamWr baut de tempore,Exod. XII l,7. Ino fermentata comedentur πῖν nya n per spem dies. Haec enim, sine praepositionester, etiam apud Latinos verti construiq; possunt, ut multo minus juxta genium lingvae Hebraeae,praepositionis vis possit urgeri. Locus vero Esau li, inraui nisu non aboa:nibus redditur, rie nia fortie,sed ab aliis ne με vel Quicquid sit, Rex Assyriae non principalis χd tantum ministerialis causa est, per quem Deus punitanN hic notat conjunctione cupraecedentem .scuti particula I v. et usurpata ima ineadem constructione est cum proxime praecedentem a novacula, ut inde nihil subsidii ad significationem per peti possit. Alia loca pro hoc particulae uiua nimine adducta sunt.
a. in vero 'ns pro hic positum arbitrantur, quasi hic esset ellipsis praepositionis , ne certum quidem locum producere possunt, quo ejusmodi Ellipsis probetur, multo minus eandem particulam similiter eost verbum adtivum inter duo nomina eodem significatu positam. Locus a Piscatore adductiis Gen. XLIV. , ymnes a in particulam non postverbum activum , sed post verbum neu.trum subjunctam, nec duobus nominibus , sed unico apposi. tam habet;ut proinde si vel maxime hic per ex redderetur, illi ressunt ex urbe, haud tamen inde sequeretur similiter in hoc loco eam exponendam esse, cum nulla similis sit vel verbi vel duorum nominum constructio. Verum nec ulla nos ne cessitate duci ut eo loco vertamus pera vel ex alii quoq; recte censent, cum phrasi Hebraica similiter per accusativum expini possit,ac apud Latinos, egredi en, Terentiexire campum, Statius;egra stupueritiam. etonius.
20쪽
Danem ms, sed verba sequentia declarant particulam non
ablativum sed accusativum indicare,cum reliqua nomina,quae in eadem constructione eodem ordine mutuo apud se collo. cantur, non nisi per accusativum possint exponi: Iotus locus ita se habet Et ostendit ei PMova totam terram. Gileadem ad Damae mimGrsam Naphiis, ac terram Ephraφim, anage, ac totam terramIuda, aq; ad mareposterius, Sicut itaq; posteriora nomina haud recte quis verteret,a terra Puda; ta nec priora cum simili constructionis ordine omnia sibi lint conjunm. 4. Ad locum . Reg. VI; l, g et, ubi nNvidetur prinponi Ablativo hoc modo: an ατ n no rasn n n I a, quod communiter sic verti solet Et aedisicavit ex lapidibusi tu altare in nomine Domini; respondemus, non observari satis modum loquendi I braicum, ad quem potius , quam ad formulas Latinas in acuratis versionibus verba explicanda
sunt Hebraei autem in istis formulis nigri I, c. ccussativum per articulum adiectum exprimunt, ac formatam rem
aliquando per praefixum subjunguut, modo clare appositum,
modo in subintelligendum , ut proinde haec ita verti secundum Hebrarum textum debeant: Et exstruxit lapides in altare in nomine Domiti, prorsus quemadmodum eadem los quendisormula occurrit ipso initio Gen cap. II, 22.
tiones hic valere jubemus. s. Qui praeterea ex loco Gen. XLIX, et , aliquod uae versionis praesidium quaerunt,ubi lacobus benedicens Josepho
tu adissabit te, is ab omnipotente benedicet tibi observare debent particulam, hic regi a proximo praecedente in invoce, I id enim interposita conjunctions ' prbbat,ut pro inde hoc loco idem sit ac nRz; verum id non posse trahi ad