장음표시 사용
31쪽
qvod suo sensu non ita abundaverit , quin ad meliorem amplesciendum paratus fuerit , modo rectius aliud, divinis literis
conveniem ius dictum putaverit. Pro Genitivo nulla sunt
Hara exempla quibus ejusmodi constructio probari possit .
Quamvis enim nonnulla sint , quae ita quoad sensum Latine veri possint, ea tamen non ideo in Genitivo apud Hebraeos dicta existimanda sunt, quia Latino sermone convenienter per Genitivum explicari possunt. Ita quum Saul dicitur I. Sam. XVIII ro, latino quidem recte dicitur, mirus Davidi ; in Hebraeo tamen Acculativi casus est, 'ns , quem verbale praecedens eleganter adsciscit. Item quando terra dicitur repleta nina , recte quidem la, tino sermone vertitur, cuntia DominiMd juxta eandem consesuetudinem Hebraeis usitatam non genitivi sed accusativi cassus est. Alia quaedam similia reperire licebit; nulla vero quae manifeste evincant particulamnae unquam ad Genitivum designandum apud Hebraeos fuisse usurpatam . Quamovis itaq; a sensu ipso haud aberraverint, qui virum helcinteis ligi existimaverunt excellentem&summum, promistum scili. cet Messiam eo modo, quo magna&summa aliquando ex more Hebraeorum Dei esse dicuntur , ac vice versa, Deus aliquando vir appellatur, ut Exod Xu,r. In I minprimis ChristesS, Iob. I go, ασὸμ α ριμ μ προ Θέν-γεμ, AELXVII, 3'. quae duo adli: L Geneven ses&Belgae mitio notarunt rectius tamen secerunt, qui missa ex plicatione hac praeter modum loquendi Hebraicum detorra,
cum particulam ita simplicii primitivo tantum nomini subiunii nunquam per Genitivum reddi possit, nec satis
id ipsum, quod Eva locuta est, exprimente, veriorem amis plexi sunt. z. Quae vero interpretatio omnium rectissima sit, modo facile constabit. Cum enim nulla reliquarum omnium,quotquot unquam ab interpretibus sunt allatae, verbis Eva recte
32쪽
veniat,sequitur solam illam veram genuinam esse quae iuxta accuratissimam locutionis observationem rectissime verbis Eovae convenire deprehenditur. Non autem aliam eam esse quam quae utrumq; nomen in Accusativo positum aede uno subjecto dictum esse supponitin demonstrat , ex communissimo illo particulae usu clarum est, quem omnes animadvertunt non modo ad Accusativum designandumo dinarie frequentissime adhiberi,sed etiam post aliud substan, tivum, vel pronomen Vim aut resipectum habens substantiVi, possitum semper vim habere Vel demoUrotivam qua praecedens nomen explanat illustrat,vel ouejuna vam, qua prius cum posteriore ita connectitur,ut unum ab altero separari non possit,sedpari respectu ad unum idemq; Verbum referatur. Duplex enim horum locorum ordo est unus eorum , quae appossitionem aboni manifestam alter eorum quae utrumq. nomen hoc particulae vinculo ira conjunctum ostendunt, ut ad idem verbum pariter referatur Ad evidentiam demonstra. tionis,utriusq; ordinis quaedam cης pla ante oculosio,
Perappositionem haec esse intelligenda nemo non
33쪽
culpessuper eam urbem, erusalem. Gen. v I, Io nis est mn ne n matri , ' nari a Elgenuit Noe tres filios, ns in Cham, Ra
Elfaciamin regnare regem in Medis ejus sinumnbaLConser EI: VIII, 2. Studio haec paucitantum e multis selegimus, ut simul ei objectioni occurreremus, quam adversus hanc sententiam fecit Drusius,& qui eum secuti sunt Sixtinus Ariama, Andreas Ri vetus, rati appositionem ejusmodi substantivorum de uno eodemq; subjecto ex usu lingvae non simplici, sed geminato articulons efferri, ac proinde Evam, si h ei mens fuisset, dicturam fuisse, ri' nes res ita p, cum tribrari soleant articulum utrim nomini praefigere. Quod enim omni fundamento careat haec Drusi annotatio, Ariama quidem ipse haud obscure fatetur,dum eam non ita esse repetuam ait ut non admittat excepti mem. Ecce enim, inquit, Ezech IRI. c. Sed idem ex duodecim locis lici annotatis est manifestisti. mum,quae non geminatum, sed semel tantum positum articu, tum habent. Adelegantias lingvae id potius reserendum , esse volunt alii doctissimi Grammatici Hebras, quod aliquans do utriq; iubstantivo articulos praeponatur; ut proinde regula generalis exinde enici non possit. Sunt quaedam exempla quae particulam primo nomini praepositam habent ita Sam: ul, as mi r ny R π alia quae postremo,ut loca supra notata, plurima vero utriq; : Vide Gen. XX, .m XII, 6.
34쪽
et σψ. Per mutuam conneXionem quaedam sibi ita sime eonjuncta, ut quamvis diversa sint, vinculo tamen par ticulae nR adeo colligentur, ut uno eodemq; modo ad proxime praecedens verbum referantur;qualia quaedam eorum sunt,quae supra a prava expositione vindicavimus, ita recstissis
Reperiuntur Praeterea quaedam hujus generis cum particula geminata, interpositis quoq; aliquando nonnullis aliis ad rem facientibus ut en F, 29. EX LI, i 4 ac nonnunquam cum praeposito a ante partieulam, ut I Reg. XI, i. IS. Inter cavero , quae nudam, solam hanc particulam ultimo tantum nomini praepositam habent, quali modo posita in verbis Evae deprehenditur, clarissimus omnivest locus Gentilet
quam acquis it simulae agrum in possessionem sietulcri ab E. phrone Chaertae ante UMamre. Vide quoq; Gen. XLIX, as Observandum hic est,agrum diversum fui ea spelunca, quoniam spelunca dicitur fuisse rura in agro Gen. XLX, 20. ac deinde ita connecti speluncat per pronomen es expressa
5c agrum pervinculum Particulae nre, ut utrumq; eodem modo referatur ad verbum praecedens nop ac praeterea reperiri
helcidem verbum, quod in verbis Eva est, Gen. IV, i ut proinde per omnia sibi quam simillima sint haec duo loca Ne mo autet non videt recte helcri verti per conjunctivam par. ticulam simulac , im in Accusativo agrum.Quamvis enim per Ablativnm eodem sensu cum praepositione reddi possiet,
35쪽
eum atro,tamen At Hebraica constructio observetur,quam po . tissimum modo indagamus, ita verba propria suo ordine rectissime collocanturin explicantur.
s. Assinis igitur huic interpretationi est illa,quae per ny
vel eum nes reddi posse existimant: ut proinde non omni ex parte improbanda sit eorum sententia, qui hoc vel illo Gen: IV I. loco,hanc particulam ita reddunt Cum frequentissime sic susurpatum, ut non aliter verti possit,inveniamus. Vesrum in eo falluntur isti interpretes , quod particulam dubio ita sensu positam haud recte ad praecedens nomen, quocumjungitur, sed ad verbum tantum eo sensu referant, ac si Eva dixisset,cum Deo acquisivi virum et cum potius ita secundum verum verborum ordinem collocanda sint , acqυ vi virum tina cum Domino 'quod clarius in Accusativo dicitur, acqυι- sisi ιirum ti ac Dominum. Ita enim fals,particulam ad verbum tantum referri,ex simillima hac locutione Sen.XLIX, 20. Ig. discimus cum pravus, imo nullus esset sensus, si hoc modo nΗ postidem verbum no verteretur, acquisi vicum agro, vel agro adjuvante meismum In applicatione itaq; parti .cular ni, non vero in simplici ejus acceptione errant , qui cum Domino verba Evae vertunt. Verum ut omnis amphibolia vitetur,rectissime ea loca,quae dubii sensus per praepositionem redduntur,per Accusativum &copulam efferuntur. 6. Dubitari itaq; nulla ratione potest,quin verbaE vae ad hunc modum,quo similiter eandem particulam postidem ver . bumn pinter duo substantiva positam reperimus, explicanda sint, sensu omnium planissimo, quo se acquisivisse visumsimtilae Deum, vel una cum Deo, inquit, ita ut Deum cum homine singulari quodam nexu personali conjunctum vel conjungendum esse dicat; prorsus quemadmodum Messiam eodem sensu Immanuelem appellandum praedixit Esaias, quo Deum simul
hominem in una persona nasciturum indicavit E si GL a m mpi , ct vocabis nomen ejus Immanta'
36쪽
adeo hanc explicationem quoq; rebus ipsis, de quibus Eva o qui secundum hanc sententiam praesupponitur,& vere quoq; loquitur, rectissime convenire clarissime cernimus. . Quod Sixtinus Amama praetet ea objicit, nudo postum esse σου sinen Emphatico , aut aliqvo pronomine demonstratis , ut nulus et ideatur esse ad pro Uyonem illam Evangelicam secim id non inter majoris momenti argumenta, vel ipso Amama haud diffitente, habendum est. Si vero ita designari aliquod individuum vagum&incertum existimandum est rectius ex
cocolligit D. SobastianusSchmjdius, non Cainum,quem inter manus habuit Eva, sed alium quendam nondum natum, necioso personae individuo adhuc cognitum Messiam intelligendum esse. 7. Quo observato, alias quoq; interpretationes omnes
minus verbis Evae convenire,solam autem hanc ex ipsa verbo. rum recta constructione fluentem, ac ei vicinam, quae eodem
sensu per appositionem vertit, veram uenuinam esse colligi, mus. Sicutienim nemo non ridicule dictum aut cogitatum existima i , si quis verba Mosi, Gen XLIX, eto in L 13. et peragrum, vel ab agro, velfavente agro Vel in Dat agro, vel in Genit agri redderet , ita omnino inconveni, enter si miles terpretationes ex eodem locutioni mo, do ab eodem Mose in verbis Evae ad bibito educeret. Quod idem reliquarum particularum usus PQ Oppositam rati,nem declarat. Cum enim praepositio a Vel persona aquales acquiritur per particulam n&n designetur sersona autem vel usus, macquiritur, per praefixum, medium verope qCod aliquid acquiritur,per praefixum I atq; hae Particulae omnes in verbimpconstructione ut diversae a particulans ponanti, r&usurpentur, manifestum est non possens juxta aliquam reliι quarum particularum significationem verti.
37쪽
29. Sie itaq; declaratum interpretationis verae funda' mentum, clare patet quod universaliter verumst, ut A dreae Riveto id adversus Hunnium neganti Exercit. XLII. AGen plura respondere non sit opus. Nemo enim non animadvertit, satis universaliter haec non modo dicta, sedeti, ain probata, tum per ραν, dum nullas alias interpretationes verbis loquentis Evae , aut rebus de quibus loqui praesup, ponitur,tum per SIGν,dum nastram iisdem convenire, simulq; locutitinis modum eo constructionis ordine usuroatum , quo heic reperitur nunquam alio sensu exponi posse ostendimus.
o. Solum illud dubiu modo discutiendii restat,quod plurimos
suspensos tenuit, ut quavis locutioni hunc sensum subesse ani madverterini,haud tamen credere ausi sint, Evade Messia locutam esse,hac potissimum ratione distracti quod Eva in ipso Paradiso Deo instructa haud ignoravit, Messiam ex soloMoelieris semine nasciturum esse. Ad quod existimarunt alii;non mirum esse, Evam ranto gaudio Perfusam oraculum Dei modo impletum credidisse,ac levem errorem tantum in personae imdividuo commisiss alias sanctas mulieres similiter primogeni, tis nimium detulisse. Sed miratur iterum Drusus hie docti unquam venisse in mentem,ut Evam,sio aevo id ignoris Gescribo, rent Mercero hoc nomine haec expositio videtur coacta Sixti,n, Amam ita excipit; Datur ter decepta fuit in individuo ignorans illudMγsterium, Messia non ex concubitu viri,sed exMu. litore tantism nasciturum, nunquid non facio erit Arriano sol Iudaeo dicere,eam in eo Rog fuisse deceptam,quomeresiam creadidit fore Oaάν ω-ξHoc idem totidem verbis repetit Hackspa. niugis noti Philoli ad disti: locaserint in h. l. simulq; concludit ego in tantosententiarum divortio AMPLIUScogitandum Missimo. Heidegerus,cum ab ipsa sententiae veritate, hujus ar, gumenti caussa discedendum non putarit, similiter aliud potius cogitandum judicavit; ori , inquit,etiam hunc artum in-
torpretata fuerit signum O argumentumfilii hominibu dandi se tueri qui iam nascitur . Nainu semensine ostero esse non potest
38쪽
to.Breviter ut hoc expediamus sententiae certitudinem claris scripturae verbis consignatam per consequentias incertas haud recte convelli dicimus,rectiore vero ordine e certis coisligi incerta. Quae itaq; certa per evidentes demonstrationes declarata sunt, primo omnium supponenda sunt: hinc alia pri mis proxima , ut demum ex his eruantur, quae prioribus sunt convenientissima.In hac quaestione certissimum illud ante om nia erit,quod modo evidenter demonstravimus; Evam respexisse ad Messian, deinde huic proxime verum supponemus illud, quod alii sine veritatis majore particulo negari non pos e existimant; Evam scivisse, Messiam nonex semine hominis pol, luto, sed ex semine virginis sanctificato esse nasciturue id quod ex oraculi divini sensu haud dubium est, ipsam satis percepisse. Reliquas controversias vel cogitationes,quas alii vel ad excusandagvae ignorantia,vel ad amoliendas alias ex istius ignoranotiae suppositione periculosas consequentias, nec nostras facies mus, nec necessarias judicabimus id vero potius inquiremus.
quomodo ex datisvi suppositis duobus veris colligi possit ter. tium. Certe si Eva hic agnoscit Messiam aliquando nascitu,
rum,eum vero quoq; novit ex solo Mulieris semine esse nascitu. rum sequitur omnino tertium Eva scilicet, non credi. disse Cainum tare Messiam. At quidῖ forte inquies Id ne satis ex ipso narrationis ordine manifestum est, Evam non de alio locutam esse, quam quo nuper nato exultaverat 'Heic vero te rogamus,candide Veritatis amator, ut cogitationes nonnihilsgas, animumq; prius ad narrationis ordinem lexum per cipiendum intendas,quam sententiam dixeris. I i. Nunquam enim Evam dixisse Cainum futurum esse ii
Ium virum Deum,ita ex verbis ipsis ostendimus; vap. inquit, acquisivi virum simul ac Dominum, non , quoniam ipsa non peperit virum illum in unione personali Deum futurum, sed Cainum,de quo proxime pro 'bre peperit Cainum. Regeres sorte, utroq; verbo unum eundemq; pariendi actum
haud dubie designari. Sed quid hoc, nisi conjectura humana
39쪽
, nulli solido fundamento innixi satius ne est ipsum literarum
divinarum ductum presse sequi, ac per distincta verba&noamina,distinetas quoq; res iubjecta intelligere Objicies iterum;cur itaq; haec immediate conjunguntur, si non de uno eo. demq; subjecto sunt intelligenda innitaq; tibi rationem,exacquisitionis modo,& verbi na usu ac constructione petitam. Verbum enim illud ita hoc loco rectius quam per possedi interpretamur cum fignificatio possedi in praeteritempus aliquod praecedens praeiupponat, quo rem possessam in sua potestate habuit:.quomodo explicanda omnino sunt loca ProverbiVIII,
22. Ps.CXXXIX, caltaq; similia;acquisitio vero,de qua hoc
loco,Per Caini nativitatem inceperit. Cam itaq; vel Caini na.
tivitas medium illud est, per quod Eva dicit se acquisivisse Mes.sa; id quod per narratione proxime praecedentem indicatur,o peperit Cainum quae ad mox sequentia ita referenda est, ac si dixissetEva P ri prat' aφer hunc partum, vel
per hunc infantem aeqvisivi Virum is Dominum: sicuti medium per quod aliquid acquiritur per praefixum I solet exprimi, r. Sam. XX V, a . Ei XLIII, 24. heic ver per narrationem praecedentem,&nominis impositionem; nam ideo dictus estpp,quod vocum similitudo ostendit. Porro in ipso acquisitionis modo,ut medium per quod res acquiritur sit diversum a re p.
sa, quae acquiritu , necesse est non enim argentum illud , quo vel Abrahamus speluncam , vel David aream Araunae
sibi comparavit,idem est cum spelunca Marea nec miraculosa illa potentia,per quam Deus dicitur sibi acquisivisse populum ex AEgy pto,eade est ac populus ipse Exod XV, Lex quo simul claru est,per Cainum, qui tantum ut mediu acquisitionis prinsupponitur,non posse intelligi rem acquisita trusc:&Dominia. 1 a Clare itaq; sic demonstratum esse credimus, Evam non credidisse Cainum esse Messiam,cum Cainum ipsa diversum fecerit ab eo quem Messiae titulis insignivit ut proinde suppo; nere non sit opus, Evam in hoc errasse:q odpraeterea ex verbis Adop
40쪽
Apostolisdem Abelis ad Ebr. cap XI, s. laudantis haud est
obscurum,cum Abel non ab aliis quam a Parentibus suam aes
ceperit fidem, nec supponi possit Matrem aliam quam filium habuisse fidem,ac quod sequitur, nec credidisse Cainum fore
Messiam. 13. Ultimo loco id tantum bre iter declarandum restat; quomodo Eva dici possit acquisivisse Messiam, quem non peuperit,nec unquam vidit Facilis autem est ex suppositisi demonstratis responso Acquisivisse enim dicitur, non quem peperit,& mox ante oculos vidit, sed quem per hunc partum certo ex seminis propagatione tandem oriundum tam claruvidit,ac si ante oculisse positus fuisset scut&Abrahamus per seminis multiplicationem certus factus de semine bene
dicto Messia,simili sententia dicitur Christi diem vidisse loli. Vt II, sok quod peream fidem intelligendum est, quam in Abrahamo laudat ipse Deus, Gen. XV, o credidit in Deum impura sit ei Eud injustitiam, Muibus addi possunt, quae ab eruditissima. D Sebastiano Schmidio optime in eundem
sensum cogitata sunt,&a celeberr D. Catovio in Bibliis illuι stratis ad hi laudata. Nobis suffecerit demonstrasse verba Evae haud aliterquam de Messia Christo Servatore intelligi post e,nec quicquam esse, quod genuinum hunc sensum destruisat aut convellat omnia vero recte explicata&intellecta ad idem convenientissime referri. Ita simul inserviet hic locus gloriae Christi adversus Atheos , Judaeos, ullam med anos, Socianos similesq; tuendae cujus divinam naturam pudor est
tam multos ad tantam elestis verbi lucem circumfulgentem ignoraret furor autem,veritatem ab ipso condito orbe cogonitam& innumeris prophetiarum eventorummmirandorum documentis manifestam negare.