Dissertatio medica inauguralis de peritonitide in genere, et praecipue de acuta

31쪽

offectus frequentius haberi debet) ; abusus alcoholicorum sive quorumque remediorum stimulantium , quae ad vires puerperarum refocillandas perperam ab obstetricibus laudantur et propinantur ; si citius, quam decet, ex lecto cubiculoque in publicum prodeunt; si a victa praescripto recedunt; denique frigoris impressio, nimia securitas , et

a partu ViX separandae animi commotiones.

Quum symptomata peritonaei inflammationis, tum localia, tum generalia , non ita semper , ut ea descripsimus , locum habeant ; quum Varietates quam plurimae ab aetate , SeXu , temperamento Causarumque diversitate petendae , non raro oboriantur ; atque morbus in progressu suo cum aliis affectionibus, quod sat frequens accidit, complicetur , aliisque morbis propria aliquatenus Signa offerat; Sequitu Γ plureS aegri tudines esse , quae cum peritonitide confundi possent. Quarum omnium distinctionibus non diu insistemus, ne propositos thesi nostrae limites eXcedamus. Sufficiat ergo praecipuas designare assectiones, quibus discriminant notis breviter adjunctis. Morbi a peritonitide acuta secernendi et qui anno tentur digni,

sunt 1.' Musculorum abdominalium rheumatismus acutus. 2'. Coli carum species diversae. S.' Affectiones Verminosae. 4.' DysSenteria vis

cerumque in cavitate abdominali abditorum phlegma Si se particulares. In puerperis praeterea cavebitur ne cum febre e lactiS Secretione orienda, vel cum doloribus partum insequentibus aliisve aegritudinibus, quibustam Saepe puerperae Sunt eXpositae , confundatur si). i) Curi. Spreng. instit. Palli. spee., pag. 343.

32쪽

A rheumatismo musculorum abdominis distinguitur : 1.' Ratione do torum qui magis si Xi et constantes observantur in peritonitide , dum in

rheumatismo plerumque de parte in partem divagantur. 2.9 Ratione febris naturae, continuae in priore, in posteriore naturae remittentis. 5.' Ratione pulsus, urinae cutiSque Status. A colicis doloribus : hi sine febre saeviunt, frequenter remittunt , brevi silent, pressione non aggravantur, Venter Contr3CtuS QSt, Γemediis saepe oppoSitiS Curantur. A verminosis assectionibus: in quibus dolores multo minus graves, citius sedandi, aetas, temperamentum diversum Observantur. Praeterea signa alia pathognomica, morbi utriusque Natura et decursus Lem extra omnis dubitationis aleam ponunt. A dyssenteria : eo quod hic dolores ΠΟΠ acuti, lancinantes , Sed gravativi, profundiores praesto sint, frequenti alvi levandae cupidine , ojectionibus sanguinolentis , carnis loturae similibus, stipati: Meteo rismus est nullus , epidemice fere Semper graSsatur , declinante aes late, aut ineunte autUmno, Apparere Solet. A viscerum abdominalium inflammationibus haud ita facile secer notur. Attamen , si medicus ab initio adfuerit, si sedem morbi , na iuram succesSionemque Symptomalum sedulo respeXerit, si denique

ad signa cuique Phlegmasiae Bathognomica animum attenderit, dia gnosis lucide in conspectum prodibit. Iisdom principiis imbutus, peritonitidem a febre quam lacteam vocant, nec non a doloribus partem excipientibus facile distinguit.

33쪽

D recensitis supra peritonitidis symptomatibus , sunctionibus quae

Isoduntur, et membranae peritonaealis cum organis Vitae maXime ne cessariis connexione tradita , colligere est quantum sit ominosa et infausta inflammationis illius prognosis. Differt tamen periculum Pro Vario aegri statu, constitutione, temperamento, aetate, vitae genere etc., Pro causa quae eam produXit, prout morbus simplex est Vel compli catus, Tatione symplomatum intensitatis , denique ratione exitus di- Versi. Quo sensibilior est aegrotatis , quo valetudine et natura imbe cillior , quo violentior morbi impetus , symptomata quo graViora, com Plicationes quo majores numero eXstiterint, eo magis periclitabitur; verum valida aegri constitutio, Symplomatum levitas a causis levibus ortum ducentium , ventris dolores tolerabiles, gradatim imminuentes ;abdominis tensio minor , pulsus tardior brevi et mollior factus, cutis sudore aequabili madida etc. salutis , unico eXitu , benigna Opperiendae resolutione, indicia sunt. Nam suppuratio , quae et suis dignoscitur signis, summum diScrimen portendit; oborta gangraena , ad eX- trema ventum est. EX acuto ad Statum Chronicum morbus transgressus spem aegro relinquit ViX ullam, quippe qui, testante Broussa is, marasmo consumatur , Vel hydropicus pereat. Peritonitidem autem puerperalem majori periculo scatere, omniumque morborum , quibus puerperae ctriciuntur , infestissimum esse habendum uno ore practici omnes conclamant, id quod eXperientia quotidiana con firmat : caeteririn majus minusve discrimen interest, tum ratione prae dictarum circumstantiarum, tum aliarum nonnullarum, quae in puerperis contingere solent. 5.

34쪽

Sinistri neque tamen ab aliis phlegmasiis , qnod sanandi methodum attinet, diversi morbi curam conscripturo Opus est fateri primum , celebrem Brou sfais de peritonitide curanda optima dedisse praecepta, in omnibus inflammationibus dummodo reapse hae constent) maximam partem adoptanda. Verum illorum pleraque ipsi auctori propria non Sunt, utpote quae a practicis , tam antiquioribus, quum recentioribus ,

in aliis phlegmasiis profligandis adhibita fuerint.

Perspectu morbi natura prorsus inflammatoria , cursuque rapidiori , quo intra paucos dies aeger ad Perniciem praecipitatur, considerato , prima indicatio medici erit ad aegrotum accedentis Omnia , quae partem dolentem irritant aut fatigant, amovere. Quapropter aegrum Vestimentis exutum , omnibus ligamentis, corpore quocumque eXtraneo compressionis in abdomen eXercendae capaci, eXpeditum jubebit quoslibet nisus et motus diligentissime vitare , atque sic in lecto jacere, Ut neque a Stragulis, neque a corporibus circumdantibus moleste a Gficiatur immobilitatem servare integram , ingrata animi pathemata arcere , etc. Cubiculi temperatura determinanda. Si coeli temperios ses vidior, calidior cutis status, circulatio activa ; aer in quo degit aeger potius frigidiusculus erit. Si contra atmosphaera algidior, reactio debilior , aegri constitutio sensibilis, irritabilis; si natui vi vel praesenti valetudine metastasibus, inflammationibus localibus obnoXius sit, conclavis temperies calidior reddatur si .

35쪽

Quibus peractis , proXimum est irritationem in parte male adsecta inhingere aut prorsus sumaminare. Huic scopo instituentur sanguinis depletiones generales et locales. Ad priores confugiendum, quum Vehementissime saevit peritonitis, aeger junior, plethoricus est et robusta gaudet constitutione; quum pulsus pleni, fortes, duri observantu T. Verisesectione factu , hirudines applicandae. Hae quam proxime loco

dolenti apponentur; nam vulvae anove pro re nata illarum applicationem minori effectu agere arbitΓam V1 . Praedicta dum signa desunt, sanguinis tamen detractiones locales iudicantur. MOX regionem abdominalem saraguisugariam non eXigUUS numerUS Obsideant, atque, ut omnis essectus oblineatur, Vulnuscula morsuris producta aqua tepida foveantur. Raro semel applicatae sufficiunt , quin imo in morbi decursu , repelitis vicibus , pro aegri COUS titutione, mali intensitate , morbi periodo desiniendis, admovendae

sunt.

Λ primis peritonitidis exordiis , blandi solus et cataplasmata emollientia, abdomini imposita ac per totum ferme morbi decursum COH-tinuata, quum maXime prosunt. Quum autem catapla Smata pondere suo, doloribus exstantibus acerbis, molestiam aegrotanti adferant Cruciatusque nonnumquam immaniter adaugeant , fomentationes ante

poni solent. An frigidus , an calidus deb0at esse illarum usus fusius disserit froussais 1 et regulas certas tradit , quas supra memoΓaVi mus. Nos etsi fomentationum frigido adhibitarum applicationem non viderimus , bonosque effectus ex iis OriundoS neutiquam negemus, C SUS α) Opus citatum.

36쪽

huic meth odo faventes censemus rariores atque optimum in hac re ducem fore aegrotantis Sensationem. Nec minoris utilitatis ac effectus sunt halnea atque clismata. Priora , in acuto statu impedimentis numerosis obnoxia , raro generalia esse

possunt, quare localia , Veluti pediluvia, frequentius usurpantur. Posteriora , nimiis intestinorum ardoribus restringendis , doloribus compescendis, alvique constipatione Vincenda , tanta potentia gaudent, ut nullis aliis par remedium exstent, neque saepius in morbi curriculo possint adhiberi. His remediis externis addantur regimen et remedia quoque anti

logistica. Praescribantur ergo potus blandi, mucilaginosi , aciduli, frigide vel calide pro aegri appetitu et pro aliis circumstantiis sumendi :voluti, decoctum hordei vel oryzae cum nitrate potassae et multo oXi melle; vel decoctum herbarum emollientium, veluti rad. althaeae, herbae malvae et alia diluentia, tum cum acidis Vegetabilibus, tum cum aliis mucilaginosis substantiis , aliquando cum leniter laxantibus mixta. Horum parva quantitate Sed saepius bibat aeger, diaetam Servet se veram , ab alimentis Solidis Omnino abstineat, potus spirituosos vel quoquo modo stimulantes ProScribat, nec carnea juscula, nisi tenuiora,

Sumat.

Quorum omnium concursu Te fracta morbi intensitate, conveniunt

ejusmodi remedia, quae actionem Systematis capillaris aliarum par tium sollicitant , adeoque humores quam maXime a peritonaeo revellunt. Huc pertinent dirivantia et revulsiva. Ut exhalationis functio excitetur, cutis colluatur atque leviter sti mutetur balneis frictionibusque, patienti ac continua manu aut quoviS

37쪽

alio corpore peractis. Eodem consilio interne commendantur mixturae quae dulciter diaphoresim provocant. Non minus utiles sunt potiones, blande laxativae, ex oleo ricini , amygdalarumque dulcium, manna etc. et diu retica levia, imprimis si pertinax perstat alvi obstructio et hydropis metus est. Vergente morbo, demptoque acuti ei statu , quum Jocalis tantum remanet sensibilitas, optum et antispasmodica medica menta alia usui venient. Summis lamen cautelis iis utetur medicus, ne sopitos suscitet ignes. Sed optum egregium in prudentis manibus auxilium erit , si diarrhaea immodica , incoercibilis aegrotantis vires

exhaurit, Vel molesta insomnia aegrum Perpetuo angent. Inter remedia revulsiva praecipue eminent rubefacientia et vesi Cantia. Haec Vero , quoniam in prima morbi periodo irritationem titreactionem generalem augerit, non prius, et Ventri, et extremitatibus applicabuntur, quam impetus inflammatorius debita medicatione refraenatus fuerit. Eo tempore apposita tanto saepe SucceSsu agunt ut, qui supererant in abdomine dolores prorSus exstinguantur, id quod in no socomio academico in puerperis iterum atque iterum Vidimus. An uia guentum Stibia tum vesicatoriis aliquando anteponi valet 8 amrmative

, TeSpondendum Credimus.

Quod peritonitidem puerperalem attinet, curam non diverSam esse censemus , si morbus SimΡleX est, ut eum Supra Supposuimus , et aegra sussiciente robore pollet. Verum enimvero, cum huic peritonitidi maxima saepe accedat complicatio , atque ViX umquam Per totum aegritudinis

curriculum regimen antiphlogisticum adhiberi possit , hinc hujus modi curatio instituatur oportet, quae Peculiari et cujusque Puerperae singulari conditioni conveniens eSt.

38쪽

Hic locus esset memorandi restauratam a doctore Vanderetande si),Antverpiae medico et professore , peritonitidis tractandae methodum, paucis abhinc annis promulgatam; Sed tum hujus curandi modi observationes propriae desunt, tum paginarum Numerus vetat. Id solum di cendum arbitramur absurditatibus innumeris refertum esse libellum auctoris sanaeque physiologiae repugΠare ejus doctrinam, verbo , in eo praecipue peccare quod depletionum sanguinis , nec localium , nec gene

Tatium , ullam rationem habeat 2).

39쪽

Assertum Broussais, dicentis vesicantia in peritonitide maxime chronica solum ConVenire posse, falsum censemus. II. Substantiae nuper detectae , emetina ac morPhina, Si non Prorsus inutiles, saltem superfluae sunt habendae.

Peruv. imparem non eXistere , quin imb saepe anteponi debere recentiora palam secere Pericula. IV. Tartarum emeticum , Secundiam systema Italorum modernum , magna dosi in inflammationibus acutis Pectoris Propinatum, re medium Censemus maXime ancePS aC Periculosissimum. Verumtamen accidit, rarti quidem, ut medicus illam substantiam aegris administrare non mod6 Possit, sed et officio religioneque tenetur.

Appetitibus quibusdam sponte evenientibus quandoque indulgendum.

40쪽

VI. In nigritis coloris cutis disserentia non a solis ardore vel climate dependet. VII. Febris hectica amputationem non semper contraindicat, quin potius, ablato membro, illa saepe Cessat.

VIII.

In exostosibus incisio periostii nimiam ejusdem tensionem laxat, adeoque sedandis doloribus perutilis est. Imprima ur, J -L. I ESTELOOT , Med. Pro f. ordinarius, h. l. Medicae facultatis DecianuS.