장음표시 사용
541쪽
Mira .virtus Regiae equitam ausa
D. n. 3, i uondorum Ilib. Et in primis turmae Cantibat a Monte.
Pnyeipuorum iv ea equitum nomina.Gumma eorum
sos Io AN NEs AusTRr ACvS, quasi redituros in proelium ad partem campi Alphonta Levat commonstratam paulatim ste-ctere : tum receptui clam siginum dedit n-Zaga equites adversus hostem instaurata pugna continuit, 'uibus Austriacus recentes alios in loco subjecit: Toletanus in saepimenta scio; tarios immisit: Levae milites retulere pedem, eo successu, ut initio quidem hostium oculos celeritate praeterverterint. Ac detecto piabilim recessu , tum vero atrox, si unquam alias,
proelium fuit: de quid virtus , quidve necessitas posset, arearuit. Regii de pauci admodum erant s pleribue peditum in tuto collocatis,)di conversis in eos ex aggere tormentis , embnus simul de cominus petebantur. Tamen se titudine aequiore quam loco. septingenti dumtaxat equites, ductoribus Ioanne Baptista, re Camillo, Montiis fratribus , non sustinuere modo multorum millium in eos incumbentium vires , sed tepulere interdum , stabilique usque adeo gradu contulere manus, ut Norbcium Tribunum , eo die omnium pugnacil-mum , tribus sutassis equis certare peditem c Agerint, re ceteras cohortes sui sellicitas ancipito tamdiu Marte fatigaverint, quoad pedites omnes, postremo se reliquos, ante hostium munitiones, periculo subduxere. Quos inter equites , haud dubm primam illa meruit laudem , 'uae campo extrema perstitit Camilli turma, a Perotto Centurione ducta, ex lectissimis viris Annibale GonZaga, Flaminio Delphi- ,Ioanne Maim uio,Lepido de Romanis Laurentio Tuccio, Nicolao Caesio, aliisque hic militibus , alibi ducibus. Morum profecto omnium memoriam exempli intererat ad posteros nominatim extendi, si mihi aeque promptum fuisset, eorum scire-mina , ac admirari virtutem. ui, nerealia hostis irrumperet, densatis
equis, tamquam vallum oppositis, adversus ingruentium vim telorum tormentorumque, texere socias turmas, ea constantia contemptuque mortia , ut cadente sitorum aliquo, ceu
542쪽
Li AER DECIM v s. sos disjectam valli partem, alio statim quippne adstabat, succedente reficerent. id , quod L sido contigit, pila trajecto extinctoque , ac
ielphino, dum nuic auocilio accurrit, ab hostibus capto: nec tamen Caesio , ne in Delphini locum succederet, cujusquam morte aut captivitate deterrito ; donec ipsi, serveto demum equitatu,novissimi excessere campo: meritoque veluti parael a Martis fabula aetores optimi retulere plausum. Sic proelium, revocatis a Bossuvio Duce militibus suis vano insidiarum' metu , finivit; majori utique susceptum apparatu , quam partium clade uestum . quippe vix quadringentu utrimque desideratis , aequata
propemodum jactura . nisi quod ex Regiis
plures sauciati captique , ex aliis cecidere albquanto plures. Meruitque eo die contrariam plane. notam utriusque exercitu' Imperator.
liquidem Austriacus capessendi belli temerit tem , administrandi cautione redemit: Bossu-vius initia caute providit, sed omissa opportunitate omnibus copiis insequendi hostem , victoriae extrema corrupit. ho majori accessione prudentiae sortitudinisque , celebris' fuit per omnem Regis exercitum Alexander Farnesius : qui de expeditionis illius momenta prorsus omnia mirabili eventorum anticipatione praemonuit, re in ea discrimina jam prolapsam exercitus partem , reliquamque in exitium tacite trahensam , pari consilio ac virtute sublevavit. Vt sane solitus ad illud tempus perparce suis de laudibus ad alios ipso perscribere, tunc haud sibi temperaverit, quinea de re datis ad Austriacam parentem litteris ,
- adderet, non mediocriter illo quidem die de Rege' meritum se videri, cujus exercitui quo propior exitio fuerat, eo praesentior uisse animo illius liberatorem. Certe veteranos quosique Duces, disio illorum discria ine , qui circumbenti ab hostibus tenebantur , do summa rei palam dubitasse, atque adeo ictorum neminem remorandra eos, quos deploratos habebant,recipere in f eprobinciam volvisse: quo majori gloria
Qnautaris trimque clades. Nota uiriuoque Ducit. Laus ab exercitu Tollata io Alexis
praesertii nad Austriacam marreui scribem.
543쪽
is Septemb. mittit Alexaneve ossiciosam legationem iuxuficauiam
militariter ast actari apud matrem, cui referregenerosi, quos ab ea traxerat, Piritus, neu indecorum putaret. Sub ea Ioannes Austriacus restitutum
exercitum , pugnaeque t si sorte hostis a tergo insequereriar ) intentum , Areschotum movere coepit: sed cum hostis , seu perculsurinsolita Regiorum confidentia, seu veritus , ne simili caperetur insidiarum arte, nusquam appareret; solutione cura Tillemontem regressus est, plus gloriae adeptus apud alios , quasi pago catas gue potitus, quam apud suos aleam expertos, et conscios. Haec dum gerebantur in Belgio, eodem tempore a Lusitanis infeliciter pugnabatur in Africae ora cladisque, re super omnem cladem, intersecti Regis nuncium primus ab Hispania Alexander accepit. Mistaque propterea in Lusitaniam Fabio Farnesio ad Cardin lem Henricum , Sebastiani Regis patruum, suum illi in communi jactura privatum ex aff-nitate moerorem, simulque ob suscepta Regni solemnia laetitiam, subita affectuum, tamquam vestium in sabulis, mutatione testatus est. At vero novis E Germania Galliaque copiis auctae ordinum vires aliam indidere Austriaco
mentem: auditaque Areschori proditione, ejus Gubernatore Mutio Pagano , viro sorti fid que, qui teger E lecto ad tumultum accurrerat,interempto : Bc Camillo Schiassinate magni animi subcenturione resistere nequidquam auso ; vereri coepit, idem ne pluribus Oveniret oppidis, quibus auxilia submitti non poterant, quin distractis copiis vires extenuarentur. Itaque satius habuit arces aliquot humi deponere, oppidaq; deserere, ac revocatis inde praesidiariis unum in Iocum exercitum contranere; donec ab Rege pecunia,ab Italia Germaniaque miles adveniret. Verum pecuniae militumque loco, acceptis ab Hispania litteris,quibus jube batur Austriacus experiri omnes ineundae concordiae vias; lectis utrimque legatis,iterum negotium pacis incaluit. Sed relatis ad Austriacum et,
544쪽
Lipa R DEci Mus. fricum tribus, Quae ordines deposcebant, capiti- I s p 8.bus ; Vt Archiduci Matthiae procederet Belgii Praefectura iisdem conditionibus , in quas jurari consenserant: Vt paci conventisque Dux AI conius det Casimirus insererentur: Vt Lim-
burgi Provinciam de quidquid in Brabantia
Hannoniaque , vi aut deditione Austriacus ceperat , ante Augusti exitum ordinibus restitueret. Enimvero si inis hisce postulatis Alis. eoosita praeter modum offensus , cum Parmensi Prin- lium super tacipe, uti solebat, dolorem suum contulit. Ille, rumpn Riv etsi . per iniquitas profecto conditiones non negavit; addidit tamen, Durius m to futurum, si
ordines, desserata eum Hispano concordia, in manus
traderent Gallorum Regis finitimas illis expiatitasque Provinciis, Cogitandum, aegre potuisset Carolum di di qualem Imperatorum ab iis regionibuspropu fare sola Gasiorum arma. quid facturis hoc tempore Regis eo ad, Duce quide Caroli filio,sed longe minore
militum numero, contra eamdem Gadorum gentem, 'seque Praeterea ingentes exercitus I Sibi itaque bis.
deri fustentandos concordiasse togatandum Regis arbitrium seper iis conditionibus audiatur, quas illi conditioves forte admiserit, dubitandum non esse, quin pro sua prudentia, flatris honori aliunde consul turuis et ,secitata earum indignitate rejecerit, p euo aeriorem posthae initurum belli nationem ;Fatrem certe, 6 3ue exercitum quasi armorum cupidos non ineulaturu. Austriacus, etsi non magia
pere timebat hostem multitudine ipsa laborantem; jamque audierat Casimiri copias ab Ordi- do, mox acnum exercitu seorsim locavisse castra,quod Co- Rip initi Boiluvio Ordinum Duci parere adnuerat Casimirus ; coactus tamen pecuniae de militum inopia, super aegritudinem animi corpo- risque, quae res duae magnos quoque spiritus frangunt, ac vel invitos abjiciunt ad ea quae
alias impavidi despexissent , statuit Alexandri consilio tunc uti; scriptisque quamquam paulo acrius ad Regem litteris , conditionum 1ntalentiam exposuit questiis ab Hispania fomeri hanc resecium audaciam, si omisim ab ovi
545쪽
ac ad Regem sci ibi Nunitionem
tum inducit Austriacus , de se aegro
Medicorum praedictiones de Austriaco, dc Sei, hellonio, utraeque falsae. Se bem
siet IOANNEs Av s TRIA Cus, trajestate opem esine disseries: possentique pecu
niam, Verba demum remitti , quibui utique bellatum geruntur: nisi si putent , artemsibi esse, Tu et exberbis aurum extra hanProinde orare,cut ev gnari .
hostem velit, auet starem indecore adeo pacisci regii
Ducem exercitus ne permittat. Interea munitio .
neni, quam paulo aute designaverat haud procul Namurco, perurgere Serbellonium sedulo jubet Elegerat eam Austriacus in Bugaeo colle, ad fluvium Mosam loci oppotadnitate triductus, atque exemplo patris , qui cum ab Henrico Gallorum Rege tribus magnis exercitibus p teretur, in hunc locum, quas trahebat modicas tunc quidem copias , traduxit: castrisque hic Dositis ac munitis securas tenuit. Iamque Ser ellonius, excitandis ac defendendis arcibus aeque promptus , magna ex parte aggerem actastam munitioni circumduxerat, opera Scipionis Campii Pisaurensis, in machinali sciemtia , Bartholomaeo patre , qui in Harlemensi obsidione obierat, haud minoris : cum . sive laboris festinatione stactus , sive caeli pestilemtia correptus, gravem in morbum incidit. Eodemque tempore Austriacus , inducto jam in castra exercitu, aeter equites, quos Ohavius Gonoeaga distribuerat in proximis pagis , si gravescente morbo illuc deferri se iuvit. D cumbebat uterque simili accessionum decessionumque circuitu, sed Medicorum praedictione longe dissimili. Medici quippe omnes de aderant complures) Austriacum vim morbi superaturum . seu salsi , seu fallentes assirmabant, de Serbellonio actum esse pronunciantes. Et credibilia loquebantur : cum .hic septuagen rio major, esta , ille tres ac triginta nondum
expleuet annos. Et tamen quo die iuvenis occubuit,senex convaluit. Quo pluris haberi tunc coepit Hippolitus Pennonius , Alexandro Farneuo additus valetudinis custos ab Octavio parente, ausus contra quam decrevi tMedicorum turba , Serbellonio sanitatem , mor
tem Austriaco praesagire; diu propterea irrisus, I
546쪽
LigER DECIM s. si ' sis ; eoque in vulgus 'ior, actariorem inde claritudinem adepti se Die Matthaeo Euangelistae sacro, quo die ante: alinos viginti Carolus Imperator obierat; Austri acus, perinde quasi ex ea recordatione, confatalis sive temporis admoneretur, exutis humanis curis, in Alexandrum Parmensem Principem jus omne transtulit pacis ac belli: eum
que s siquidem vita sibi abeundum esseti Belgii
Praefectum, armorumque Ducem quoad Regi videretur, appellavit. Et Alexander quidem , an id oneris subiret, aliquamdiu dubitavit: non ignarus , quam amictae accisaeque ea tempestate res forent; ac praeterea quanti dedecori futurum , si fortet Rex ratum in posterum non haberet delatum Imperium. Qilippe TV R- P i v s esse de gradu deturbari, quam ad eum non attolli. Hoc tamen famae periculum se
hos habuisse fidei erga Deum Regemque, scriit ad Austriacam parentem , Deum testatus,' sibi visum esse, proditorem haberi potuissenierito se , si Regis exercitum , gliseente hostium numero perculsum , a minoque Duce dilapsurum desereret, ipse in eo rerum articu lo , quo quidquid in iis supererat Catholicae Religionis,haud dubie cum Regis obsequio periclitaretur. Quod tamen conlatium quoniam Alexander non magnopere probaverat Octavio Duci, qui de caulas accepti a filio regiminis ob Austriaci morbum commonefactus, non ei assensus erat, ideoque nec destiterat praefidentem ejus animum redarguere; respondet in haec demum verba : Excellentia tua Dis prudenter est, admonitum me velle, quasi plus nimio res lim in eo munere capefendo, quod ut is Regio
carum Senatu adminstraretur, curare potius debuissem, Co id quoque mihi denisse in mentem, uti eum de nativis o Myrtaei morbo scriberem Excelle uae,min ad . Vermis cum recordarer, post obrutum maeni commendatoris exitium omne Provinciarum inde promanas', quod eartam habenas Rex
moderanda: Senatis tradidisset: quam facile cladem sut
ec eausam scribit ad Austriacam
vium patrem non probantem iiiii consilium.
547쪽
ra in regimine exercitus: ac in Regeεgillatim ad- .
sis hie eon benit inter omnes) passi res Belgica metesset, de inato protinus Aeeti re. Praeterea cum cathchei hujus exercitus inevitia item sine Duce I cturam o Mo oras irarem , si aliquorum Nob cum offensionei , discordesque eorum animos, aetioque o. alio trahentes, atque in tuendis Regio partibus que ridie remissiorisset O , quod pluris est, ob vinum aget rumdie ex primariis hisce in exercitu viris nono scure in Regis obsequio mutant ei: e TDrtasse , rei apud nos turbarentur, ad Ordinum partes inclinatu
rei; Ego si hujusmodi musu, propitium mili Deum anta precatui, statui subirepatim quodcumque di
ratis mea periculam,quod imminere mihi cernebam, si ave si Principe mei forsitan immemore praeterirer. t rebus infeliciter gestis ab eυentu damnarer i' quam resecto, quod imponebatur, onere, ob nimiam
nisi securitatem circumspetitio Aemque deserere hoc reliquum sedit, in hostium utique manus nulli saetis obsiliente concessirum y sse non dubia firmatim, Deum, qui remee notio ideo admissam a me ais
sitem hane aleam , ut Regi meo mea nunc opera egenti praserem me strenue fidum , ae perieti orum omnium ejus raca contemptorem: rei ita mead pros a clementia moderaturum, ut nihil taeterea non diagnum aut prudenti Excellentia tua voto, aut inge timeo erga Principem animo perfiam. Praeter has tamen causas, incitatum non parum se confesssus est ipse ab ea quoque suspicione ; ne videlicet inter e suorum angustias , exultantibus circa hostibus, campoque dominantibus, detrectasse, illorum metu , provinciam videretur. Accessit remilitum praecipue studium uno ore contestantium, sine ulla designatione se sua sponte decreturos fuisse uni Alexandro arm rum imperium. Ipse interea, divita curis animo , nunc avunculo assistere , nec vemis modo illum , sed re juvare : quippe in eam occasi nem suppeditasse aliquot aureorum millia compertum habeo : nunc militem .in ossicio continere, hostium consilia explorare, Ducis partes naviter obire, simul Regem de Austriaci morbo, cujus observari momenta omnia, atque
548쪽
Lipsi'. DECIMUS. yis atque in ephemeridem reserri iusserat , admonere tam anxie solliciteque, 'uasi non unus homo , ut idem scribit, sed militaris ipsa virtus,
artesq; Im peratoriae omneS uno in homine periclitarentur. At vero Austriacus, redeuntibus, Paulatim viribus, cum vitae resticui crederetur, repente concidit: ac duo de trigesimo Septembris die , expiatis totius vitae noxis , accepi que a Sacerdote , ante ejus cubiculum sacrificante,caelesti viatico, versa statim mente larere militariter coepit, instruere aciem, compellare ordinum ductores, expeditos equites immittere et modo incusare circumventos, modo oculis, manu, voce inclamare victoriam. Observatumque est, cum per eas belli imagines insanientem nulla sisteret amicorum industria, nulla medicorum ars , ad I E s v tantum ac Mariae nomina ita revocari atque inhiberi solitum , ut iis auditis re illico interquiesceret, de quidquid eorum gratia rogaretur, cetera contumax Cc inexorabilis, non gravate saceret. TANT v M est, piis assuescere dum sapis , ut etiam desipiens non possis esse non pius. Donec Κ lendis Octobris, quem ille mensem, ob Acti cum ac Tunetanam victorias . festum agitare consueverat; ex inspirato , mentis integritati redditus , recurrentesque animo labes iterum consessus, sub meridiem , magna utique pietatis significatione, decessit. Natus est Ioannes Austriacus Ralisbonae in Germania, sortitus eumdem . 'ui parenti Carolo Caesari fuerat, natalem diem. Mater ei Barbara Blomberga Ratissionensis , forma ac genere juxta nobilis. Ex qua ad Carolum indu- Aa , ut moerorem cantu allevaret, filium ille
suscepit, jam pridem viduus , Isabella conjuge
ante annos seriem amissa: Mamoue ea vivente,
servasse Carolum perquam sanete conjugalem fidem, sama est. Quin etiam sollicitus , ne quid in ea urbe restaretur, insantem expleto nondum anno, matri abreptum , Aloysio Qui-sdiadae , Imperatoriae aulae Praeseeo, quem, expe
Austeiacued speratur as Septemb. saerametriis inuolturis
549쪽
Naarui.ec in eo sollicitudo Qitisci adae. Iudoles eius
llidis cum gregalibus. ne ou. t. ,
ac praecipue equitandi studio et in quo semis Per victor.
i 6 IOANNEs AvSTRi Acus, expertus erat arcanorum celantissimum , tradidit in Hispaniam deferendum : ut a coniuge Magdalena Vlloa, honestissimis sanctissimisque
moribus matrona, educaretur : caveretque ne
cui mortalium suboleret pueri pater. Id, quoaegregie praestitit Aloysiius: allatumque Villam- parsiasti, suae ditionis oppidum , ita censugi commendavit, nihil ut aliud , nisi amici, taeque se optime meriti filium expresserit. Quod mulieri suspicionem aliquamdiu morit, ex marito henitum : eoque carius educavit. Quamquam majus adhuc aliquid suspectus coepit , animadversa in viro plusquam paterna, super insantis educatione , vigilantia. Forte ignis arripuerat aedium partem, ubi Magdalena re Ioannes puer noctu cubabant crepitabatque lam circa lectum stamma, cum somno excitus , Qui iuxta aderat Aloysius, illuc repente advolat nudus,ereptumque incendio puerum,alio tran fert: tum, quasi jam securus , ad coniugem Periculo eximendam redit, admirante illa praeter modum,quae cum non ignoraret,a varo plus oculis suis amari se , grandius exinde aliquid de pueri patre opinari perseveravit. Et ne indoles ejus praecelsa , mores graviter ossiciosi, incessu: ipi atque aspectus, privato maiorem arguebant. Ad aequalium puerorum greEs ita se dilebat, ut egregius Use,ctor haberetur : Cyrum diceres Cum iis luctatione, aut cursu, aut aut alio campestri ludo eatenus congrediebatur, dum videretur sibi victoria: rus. Ideo
in eo facile omnibus anteiret. Mane haec prima surgenti cura, equum inscendere,turmam pue
ror m ducerethinas ad manubrium 'ph
seinpere aut suspensum in annulum recta interer . Ex quibus ille decursibus cum omnium plausus p petuo victor auferret; valuit pueri-linarium
in oppidum conducerent equitand magis a quo equumst ectere condocefacti, patre
550쪽
iubetur ab Imp. ad sacros ordines
LIBER DECIM v s. si hunc concertatorem aliquando submitterent., gaudebat Aloysius, homo militaris, illa armorum indole , ac rudimentis , ut ajebat, maganorum operum: donec ab Imperatore Carolo admoneretur , ut fili lim mitioribus artibus imbutum ad sacri ordinis amorem praepararet. Sed, ut T A S prima post tincturam voluptatis aegre alium colorem bibit: dissicile jam deserebat ludicra illa oblectamenta puer: de Carolus haud ita multo post fato concessit. Quo quidem supremo tempore aperuit Caesar Phi- regii phil.lippo filio Hispaniae Regi, inamque antea clam Regi Ioan- illo id habuerat, ) Ioanni, qui apud Aloysium Quis cladam Villae garsiae educabatur, eumdem ac Philippo patrem esse : proinde advocaret apud se puerum , haberetque non minus curare caritate filium, quam sanguine germanum
Sed Philippus.Rex duos adhuc annos ab Caesaris obitu expectavit, quo interim Carolus filius Hispaniae Princeps adolesceret. Tum fraa Rex veli trem agniturus, Vallisoleto ad Spinae coeno um bis bium, venandi gratia magno Nobilium comit tu proficishitur. Ad eum locum jubet E Villa-garsia occurrere cum venatorum greste Aloysium, secumque Ioannem trahere. Aloysius instructa venatione , equum superbe phaleratum inscendit ipse, Ioannem vulgari jumento insidentem post se ducie, venatorum globo immistum. Cumque ad Torosium montem accessisset quem circa locum . venari prospectabat Resium comitatum, ex uo repente desilit . ademque ut iaciat, Ioanni Iagnificat. Paret ille et simul Aloysius ante eum provinutus in genua ;Porrigat, inquit, Cui meam mihi manum Celsi- Quistia lititudo tua. Nota quid habeat venera tio hac mea, mox ab Rege, qui te accersit, intest ei. Num equum ostendit. n instratum tibi hae ornatu sando. Restitit ad ea va illum aprum puer subita novitate attonitus : tradidit tamen . oheaudo.
manum, atque equum subiit: suspensis ad- Puhii adini miratione qui aderant, di tamquam in scena, Q a vvam exitum ea catastrophe habitura esset, intentis