Quaestiones Zonareae, particula I [microform]; dissertatio inauguralis quam..

21쪽

non ultro sed alterius iussu suos in canones commentario conscripsisse', similiter atque in praefatione epitomes Se opus non suapte auctoritate, sed hortatu amicorum suscepisse '', ut se apud eos, qui legerent, de opere composit excusaret. Itaque Du angi non assentior, sed nego onaram Mamuel imperante aut certe non paulo post quam regnare coepit ille imperator ViXisse. nam certo arbitror, si imperium Manuelis vidisset, futurum fuisse, ut auctor initiorum regni usquam meminisset; summum ad annum i id fuisse concedam auctorem Theuetum sequentibiis annum IIII vel Iisso mansisse onaram nobis

coniciendum est, qui eum undenonageSimum amum agentem eSSe mortuum tradiderit.')Sed hae, quidem hactenus Quaecunque regitur de vita

rebusque gesti Zonarae repperimus, iam breviter componamuS.

Ioannes Zonara Constantinopoli genere admodum nobili circiter tot anno . Chr. n. natus et eruditus est, perfectus in litteris ad rem publicam accessit, in qua Alexio omneno(1681-1118 imperante summos fere honores, magni drungariI vigiliae et primi a secretis locum assecutus est. Quibu muneribus haud dubio non ultro Alexio mortu depoSitis, cum

ipse Se exsulem appellet, urbeque relicta in otium monasterii in insula fae Glyceriae siti se recepit, ubi per Sua conScripsit. Cum de morte, ubi, quando, quomodo fuerit in libris eorum, qui post eum seripserunt nihil acceperimus, honoribus impetratis, of tantisque libris compositis animo reputatis non valde, opinor, errabimus Zonaram circiter Ido, summum i id mortuum esse igitur inter annos Io 5-Iid circiter vixisse dicenteS.Cap. III. De seriptis Zonarae.

Praeter notissimam historiarum epitomen, quam omnium operum primum confecisse onaram e verbis prooemii epitomes, de qua postea accuratius agemus, Satis liquet, alia quoque scripta composuit, quae nune breviter perfractabimus, sum

non tanti habeantur quanti epitome. Quae sunt interpretationes

locorum obscuriorum canonum et epistolarum vel commentationes, quae ad novellas imperatorum vel ius graeci imperii pertinens raro aliquid in iis continetur, quod nostra magis intersis Sunt haec:

I. 'Eξηγησι των ιερῶν καὶ θειων κανονων ων τε αγιων καὶ σεπτων ἀποστολων καὶ των ιερων οἰκουμενικων συνόδων,

τῆ ἀγία ΓλυκερίαL cui adnotationi supra' maiorem fidem

habuimus quam Thevet propterea, quod librarius istius eodicis Zonarae temporibus fuerit propior neque hoc nisi gravi causa commotus addiderit E praefatione huius operis apparet onaram hoc non sua sponte sed alterius iussu conscripsisse qua de re supra diximus.' Qui ediderunt commentarios et de iis Scripserunt, inveniuntur apud Zedierum in lexico universali, apud

Migno in Patrologia graeca.'

1 id Paris. 1618 fol. et in Beveregit Pandectis Canonum. Fabricius bibi graec X, 2l ed. Ηartes VII, 66. Migne Patrol. Graec. 13T. Κrumhacher, byg. LitteraturgeSch. g. 1l5.2 ed ad calcem Gregorii Thaumaturo, Paris. 1621 fol. - commentarius in canones apostolorum e conciliorum ed. 1618 Paris. g. olf

22쪽

III oindo eommemoratur nomine Zonarae hic liber: Λογοσποδ του τὴν φυσικὴν τῆ γονῆ ἐκροὴν μιασμα γουμένουσ

Non dubito hoe scriptum Zonarae addistere, praesertim eum et in commentario epistolarum sanetorum patrum SimIlem fere commentarium seripseri e in praelatione epitomes questus sit, quod in monastorio cupidinibus pravisque cogitationibus urgeretur.')IV. Tum sertur nomine Zonarae hoc opus U αννο διο- ναχου τού Σωναρὰ ἐκ προσώπου τῶν ἀρχιερεων περὶ τουα δεῖν δυο δισεξαδέλφου τὴν αυτην γαγεσθαι προ γαμον ex cuius situlo comperimus Zonaram inter monachos ad dignitatem fortasse abbatis pervenisse. atque eandem quidem rem

multi alii antea et postea pertractaverunt, ut Sisinnius ' Patriarcha constantinopolis, Ioannes Xiphilinus ad Sisinnii doei-sionsem, ne duo fratres accipiant duas consobrinas os scholion Zonarae et novella Manuelis imperatoris annio id vel 116o vel diib. omnino imperatotes lyχantini et Iuris consulti saepissime in novellis et commentariis de nuptiis incestis et prohibitis operam consumpserunt,' qua de causa non mirum

1 ed Leunclavius, Ius graeco-rom. I, 351 361 Enim Bonelidi ius Ohiotitalo II 216-23T, lus III, 2 i qq o. . . b::2 Comment ad ep. f. Pare. 618 fol. d. IV. p. I. Sti Athanasn Ammum monachum miSsum. - Zonar epit prooem. d. Dind. ol. I. g. i5.ed Bonn. I, pg. et e ch. I, 2 a, ubi de naturali seminis excretione, num si impura et peccatum, agitur .a e Corelerius o II, 333 Monum eccles Graec. - Demetraos Chomasianos, qui XIII saeculo ineunte fuit Analecta sacra et classica Spiciterio Solesmensi parata a Cardinale Pilia 18si RomM. Paris XXII , laudavit Zonaram e Balsamonem cap. VIII pg. 6, quod userabitur: 'Eπιστοὶ πρὲ τον τρηματι mkντα μητροπολαην ερκύρα τύν Πεδατ πε

. Ius orientale I, 86 88 Enim Bonit II, 22 Ius graeco- roman. Leunclavit 1si,2 11 - Scholion Leunci gompg. - Novella 16T Zachariae, Ius graeco- romanum III, oi 2 de homo Sisinnii. 5 Enim Bonit ius oriens. I so. Leunci. I, 121. - Zachariae III, 3. 8. Nicephori Boloniatae novella de incestis nuptiis A. 168o och Leunctavius 215 1 et g

est si Zonaras eandem rem exposuit, qui quin ut primus secretis novellas noverit et perlegerit et iisdem rebus occupatus fueri iam antea, non dubito. Soquitur libor Imάννου ἀσκητου του χωναρα γεγονότο μεγάλου δρουγγαρίου τὴ βίγλη καὶ πρωτοασηκρῆτισ γησi τῶν ἀναστασίμων κανονων τῶν του α3ιασκηνου , qui idem esse videtur, quem Fabricius hoc situlo exhibet: 'Eξηγησι των ἀναoτασίμων κανονων το πρωτου καὶ δευτερου

ἀχρι τῆσω,δὴβ γέγονε παρα αρωτάτου μητροπολίτου Θεσσαλονίκη κυρίου ικήτα ἐξ αύτού τού ωναρὰ. Quae ommentatio abollatio in symmietis et in Syntagmate de teοrgiorum seriptis et a Lambeei laudatur.')VI Commentarium in Sti Greorii Nagiangoni' Tetrastichao Monostista, qui anno 1563 apud Frane Zanetum graee et anno Ib88 latino abruoreulo Phaello Imolae editus est, non emo idola Davidis, ut quidam dicebant, sed Zonarae iam exposuit Ernestus ron ius. codex Regius Parisiensis sidhabere fertur prooemium onarae illius Commentarii editum in libro inseripio: V κητα φίλοσοφου τού καὶ Λαβὶδ ερμηνειαα τα ετράστιχα το μεγάλου πατρb Γρηγοριου του μαζιαν-tηνου τού αυτο ἐρsμηνεία εἰ τὰ μονόστιχα a Dueangi eum explicatione Tetrastichorum ieetae, quam Zonaras amplificasse videtur.' Praeterea laudantur minor Zonarae scripta: Ff Κανω

23쪽

quidem colerentur prohibuit, scriptus est. )Deinde exstant epistolae theologicae, quae a Theodoro Dousa ex oriente allatae Lugduni Batavorum anno 16 Id editae

Sunt, quas tamen non Zonaram, Sed Glycam ScripSiSSe persuasum habeo, cum Codex Parisinus regius ino. Odb ' solus

eas sub nomine Zonarae proferat, omnes alii lycae nomen promulgent neque esSnerum, Allatium, Pontanum, CaSau- bonum, viros clarissimos duce Sequentem easque una Xcepta Glycae adscribentem' me errare exiStimo.Quattuor etiam homiliae commemorantur: ἀπομνημα εἰστην παπαντικην του σωτηροσ. IL λογο εἰ την σταυρο

προσκυνησιν. - III. O τού αγίου Σιλβεστριου - IV ειστον Προσολυμων Σωφρώνιον. Gessuerus' in bibliotheca memorat paraphrasin M. S. in logicam Aristotelis', quam potius Ioanni Italo vindicandam esse suspicor, cum is maxime in Aristotelis operibus exponendis et illustrandis occupatus fuerit. )De omnibus his scriptis vix quicquam addi potest quae si perlegeris, non multa onarae ipsius inveneris, sed ex aliis libris, qui easdem vel similes res continent, plurima eum compilasse et conseripsisse animadverteris. istorie omnino pro nihilo putanda sunt ista seripia, in quibus iuris ecclesiastici consultus dumtaxati nonnulla inibi ipsa memoratuque signa

inveniat. Multo autem gravius quam ea Scripta quae modo commemoravi, mihi videtur esse Lexicon ve Συναγωγη λεξεων συλλεγεῖσα κ διαφορων βιβλιων τῆ παλαια τε φημι γραφῆσκαὶ τῆ νεα καὶ αυτῆ δήπου θυραθεν. Quod lexieon Iosephus

Scaliger in epistola ad Isaaeum Casaubonum missa laudavit et I A. II. Tithmannus anno 18o e tribus codicibus inter se diversis et contrariis edidit, qui illud opus qui num fuerit

auctor Du angius Liam valde dubitavit, auctoritate eodicum Vindobonensium 32, ibo, 33d infidorum, nomen onarae exhibentium confisus Zonarae vindicavit. Atqui Zonaras auctor non suis; nam teinius x exposui huius lexici auctorem esse Antonium monachum quendam, non Zonaram, id quod C. Waehsmuta')in libro qui est de Studiis ad Flori legia graeca laetis exeodicibus his: Nedice V, oti codicae quodam Sibliothecae Bononiensis anni 12si, quod est Steini feSte egregium vetustumque exemplar huius lexici, et Othoboniano codice 'x et odieqquodam, quem esse in bibliotheca Sullani ordimannus Leommemorat, probavit. Sed incerta est aetas illius Antonii monachi, quem eundem,Sse atque Antonium, cuius exsta collectio sententiarum sive gnomologium Melissa inseripha, heinio hWachsmuthio auctoribus verisimile si est, cuius aetatem Steinius non ultra saeculum octavum deprimi vult, C. Wachsmuthius

non e tertio decimo saeculo ex eunte definis Cuius spatii amplitudo facile in exiguum et angustum concludi potest, si respicimus quod sub voce Hλεκτρον in 'exiein seriptum est' Tλεκτρον H τραπεζα 'η αγία σοφια sum aliis Ioxidis prodatur ἐστί illis verbis Moeemur hoc 'ex1-eon post a 2od esse compositum, quo anno illam mensam a Venetianis raptam esse accepimus. Quibus expositis apparet auctorem huius dexici Antonium monachum tertio fecimo saeculo ira illa Constantinopoli abducta floruisse inter annos

24쪽

tim et lysi, quem annum sterium habemus e codice manus ripto, quem inspexit Stein ius in bibliothee Universitatis Bononiensis, cuius in exitu leguntur &ελειωθη το παρον λεξικον συν θεῶ ἀγα ἐν τει σψcθ' 12si , quae ab eadem manu Sunt, quae ieripsit sinitium 'αντ-νίου 1 h. e. μοναχου συναγωγχιλίξεων συλλεγεῖσα κηλ i. In illo exie inveniuntur res, quas iam in leXIVIS HESyeliII, Photii, ciuidae aliorumque leginius, praeeipue Cyrilli, Itaque puto hoc lexieon esse amplifieatum et gloSSis explicatum et compilatum ex aliis omnibus exicis, quae antea Scripta Sunt;

huc accedit, quod nova ratione, quam non antea uniniudVerhImuS, compositum est: omn is enim vis a materia Vocabulorum praeter

litterarum seriem H αβ per quinque sermonis parte (ἀρσενικον, θηλυκόν, ἐυδετερον, ρημα. επιρρημα aeeurate IStributa est. Neque omittam ossium ' in monasterio ingulae Patm lexicon mutilatum vocabulis secundum genera dispositis vidISSep eum vero Sacellionis liber, Σακελλίων, βιβυοθη IIατμιακ mihi non Praest, fuerit, itine exquirere non poSSum, utrum Oe Antonii lexieon idem sit atque illud, palimpsesto inSeraptum, quod Bossius commemoras, necne tamen verisimile mihi videtur, ea inter Se non esSe diVersa.

Praeterea nihil certi de Antonio Monacho enucleare POSSumus, cum iam librarius eodiei confracti fortasse eiusdem lexici anno Ida seripserit 'Aντωνιου τινο δὲ καὶ ποθεν, κατα τίνα χρονον ουδαμωσ'' , neque de lexico ipso eiusque auctoritate

quidquam certi potest diei, priusquam Bethgensteinius Glossas in Cyrillum laboratas et Lexieon Cyrilli, cuiu nune fragmenta exstant, integrum viri doctissimi ediderint.' Sed iam

redeamus ad notissimum atque principale Zonarae opus, ad epitomen historiarum'. 1 Ross, Reisen aia de griecta. Inset II, 18T. 2 Sahellion, Πατμια, βιβHo θηκη, Athenes 18so. Studemund, Inventa de Bibliothe des,loster S. Johannes Philol. 186T 1i 2I1T3. Dieia ae fresor et la bibliotaeque di Patmos, Byg. ischr. I, 2 ff. 1822. 3 Ad calcem Medice codicis' plus V et saec. XV in Bandini catalog. bibliore Med. I, 1 et Titimanni praef. ad lex XLV LXXI.

eticap. IV. De epitome historiarum. Nemo nunc dubitabit, quin epitomae auctor Zonaras Sit, cum omnes laodices Ionarae momem exhibeant. A. de inscriptione quidem pauca primum disseremus Rectissime p-timus eode. Parisinus Jombycinus a Tib sic inscribitur:

Deinde Zonarae esse hanc epitomen cum e codIeibustum inde intelligimus, quod Michael Glyeas, qui Manuel imperatore iid3 - 118o historiam ipse quoque usque ad Alexu

mortem II 18 ab mundi exordio narratione breviore quam Zonaras scripsitq), auctorem esse Zonaram commemorat multis locis' Praeter Glveam indorfius, qui Zonaram memoraVernunum in Maii Nova Coll. at bol. 8, g. 2gi Methodium invenis deniquo in iistori Patriarchica auctor appellatur

25쪽

antea iam opera scripsisset, eorum rim prooemio mentionem

fecisse neque id dixisset, quod in prooemio legimus se otiosum ab amicis semper admonentibus x ut alicui rei se dareteti aliquid faceret quo sibi gloriam parares,' ad historiam

conscribendam quasi instigatum hoc opus suscepisse, ut animus certis negotiis occupatus multarum cogitationum pravarumque

eupiditatum decumanos fluctum effugeret Quamquam quo

tempore epitome, composueris, Ionaras iusquam perhibui tamen persuasum habeo eam ab illo esse conscriptam Ioanne

Comneno imperante ii 18-II 8 quod satis inde apparet,

quod epitomo in Alexio mortuo subsisti et quod, postquam Ioannes anno i id e vita decessit auctor eam non longius Ioannis rebus gestis enarrandis produxit, ut verbis libri XVIII rextremi δουναι γαρ γραφὴν καὶ - λειποντα ου μοι λυσιτελεσ ουδευκαιρον κεκριται' polliceri videtur deinceps illa Glyeae, ut iam diximus, scriptori Manuelo II iii 3-ii 8o imperatore scribenti iam usui fuit, unde efficitur, ut tum fuerit nota Quibus

expositis epitomen inter annos IIIS II 3 circiter esse confectam conSentaneum est, qua consecta cetera ille, quae Supra enumeravimus scriptae composuit Nicolatus autem, sum Theuetum auctorem ieeutum esse videatur epitomen Infer quinque annos concepisse Zonaram dixit, cui sententiae fidem

ἔργον κοινωφελεσ, καὶ κείσεται σοι προ του θεου κακ τουτου ἀνταποδομα .

3 ed. Bon I, pg. εἰ δε τισιν νουσ ησχόληται, διαφευγειν πεφυκεν ω επίπαν, τὰ εκ των πολλῶν λογισμων τρικυμία χαὶ τῶν πονηρῶν θυ- μησεων δια τι τοίνυν την ἐκ τῶν φίλων παραθηξιν καὶ δια την τωνέυπαρων η καὶ ματαίων λογισφιων ἀποσόβησιν προσηγαγον εαυτόν τῶ σπουδάσματι. υτι ουν μοι επιβαλε ιν γενετο τω παρόντι συγ

Ad de eodicibus quidem qui exstant eorumque auctoritate conser quaeso quae Butiner-Wobstius in libello Studien gur Texh- gestate ite de Zonaras ' iudicaveris, unde apparet codicem optimum et vetustissimum esse Parisinum Regium numeratum Tibbombycinum anno I 28s scriptum quem anno 838I3s Friedericus Ηaasius eum Du angi editione, ut supra diximus, nuperrime Blitiner-Wobstius eum collationeMaasii contulit. Idem in eodem libello reliquos codices affert et disponis, prout auctoritate valent.' De editionibus, quae exStans, pauca addam. Primam editionemruieronymus Wolfius anno alibi latine et graeco notis

additis curavit Basileae liberalitate ref munificenti. Antonii Fuggeri viri nobilissimi, cui dicavit opus, typis expressam apud Ioannem Oporinum. olfius, quamquam rex omnibus libris

manuscripsis Zonarae opus bipertitum esse ipse in praefatione adnotavit, famem tu, arbitratu in partes res epitomen disposuit, cum ei rei Zonaras ipse obstet, qui post nonum librum hane quasi secundae partis inscriptionem Seripserat 'Aρχη τῆσπερὶ τῶν αυτοκρατορων στοριασ Postea Du angius genuinam divisionem in partes duas idque in libro XVIII restituit eosque lapitibus distinxit Parisiae anno 168i et offanam editionem eodicibus melioribus Parisinis adhibitis' emendavit. Deinceps Mauricius Pinder academiae Berotinensis regiae iussu primo XII libros graece et latine eum apparatu erifico

es notis angit emendatis voliae Bonnae anno 18 Iomisti Ultimi VI libri XIII XVIII), eum valde desiderarentur, a Ludovico Mindorfi, eum primis XII libris coniuncti anni 1868-i Lipsiae in VI voluminibus ex aedibus Teubneri prodierunt. Iecentiores editores ad Wolfi dispositionem redierunt, quae quin usui magis idonea esse videatur quam muCangu haud dubium est Quinta epitomes editio a Butiner-Wobssio, quem Bygantinis studiis multum perae dare notum

26쪽

Florentino et 156 a Ludovico Dolce in italicam linguam, anno 156 in gallicam ab Ioanne de Maumon et 1683 ab Ioanno Mileto Mille do St. Amour translata est.' Num

nuper aliae versiones prodierint nescio neque SuSpicor. IIae habui, quae summatim de vita et scripti Zonarae praemittenda esse putarem. Iam singulatim disseram, quibus usus Sit fontibus in conscribenda epitome. Cap. V. quibus fontibus usus Sit Zonara8. Raro admodum auctor ipse in opere suo mentionem fecit fontium, solo in ferti, capite prooemii iam saepissime commemorati, quod opere tot confecto epitomae praescriptum esse facile intellegitur'), enumeravit nonnullos non omne fonteS.

Sunt hi: Oetateuchos vel primi Bibliorum libri quattuor libri regum et Paralipomena alavii Ioseph historia antiquitatum Iudaeorum praetere libri saeri 'Eσθηρ ωβὶτ 'Iουδηθ.

Sunt autem illi sex primorum librorum fontes; ceteros quos exhauserit e compilaverit, silentio hoc loco texit neque ipso in opere nisi occasione data commemoravis Quorum quidem numerum magnum ex principali fonte,' in quo illi iam auciores citati erant, eum petivisse nunc satis constat. Nomina ibi commemorata libentissime onaras in suam epitomen recepit ea scilicet causa ut, quo plures nominavisset auctores, e doctior haberetur. Nam non to auctores, quo citabat, eum adlapu componendum perlegisSe vel inde apparet, quod ipse multis locis penuriam librorum maxime necessariorum questus est, quo partim iam tum inferiisse partim neglegentius ab iis, quibus id negotio dederat, inquisitos esse ipse suspicatus est. Nisi sicut aliis rebus ita his illum se apud eum, qui legeret epitomen excuSare voluisse dixeris de fontibus non accurate inquisitis et perfractatis.

cum Zonaras ipse sontes, quos adhibuit, non omne Senumeraveris indagandum Sse videtur, qui fuerint. Quamquam, cum ego muneribus officiisque impeditus his studiis non vacabam cum in aliis Bygantinis auctoribus tum in fontibus Zonarao cognoscendis multi viri doctissimi versati sunt,

quorum nomina et libros ad calcem commemorabo, at tamen quaedam nova addere posse mihi videor.

Priusquam te fontibus ripsis dicam, primum VideamuS, quid ipse auctor de fontium adhibendorum ratione et scribendi genere dixerit in prooemio, ubi I, ed. Bonn. g. 8is. rationem viamque protulis, qua usurum esset rem epitome conficienda: εἰ δὲ καὶ ἀκριβούσθαι βουλησομαι, περὶ καστο τῶν ίστορουμενων, καὶ δηλουν τί - όδε περὶ τουδε γε ο συγ γραφευσ, τί δ' ἔτερο περὶ του αύτου, πολυστιχον α' καιαυτο την περὶ καστου πραγματείαν ποιήσομαι. δια ταυταμοι παρεαν δέδοκται τα - ο ἐλλήλοι οῖ περὶ τῶν α ων συγγράψαντε ηναντίων ται - εἰ μὴ των γα εχ σπουδαίων καὶ δ παραλιμπανομενον περὶ τα καίρια λυμανε ται τῆ συγγραφῆ εἰ δ' - χαρακτηρ του λόγου ποικίλλεται καὶ δἰ λου μοιό ἐστιν ἐαυτβ θαυμαζ&ω μηδε τι τον λογον αἰτιωτ, η τον τουτου πατερα με ἐκ πολλων γαρ βίβλων λὰξ ἐστορία ἐρανισάμενοσ, ἐν γε πολλοῖ ταῖ των συγγραφέων ἐκείνων χρησαίμην, σμνθη και και φρα σεσιν ἐν οσοι δ' ἐν καὶ αυτο παρφδησε η παραφρασω, πρό τὴν ἐκείνων χαρακτηρα την ἰδέαν του λόγου μοι με αραύσομαι, ναμ ασυμ Πνο αύτὴ αυτὴ δοκη '--.DΗanc tamen rationem nusquam sere accurate perSecutus St; nam primum saepissime contrarias Sententia auctorum uorum, quas seire nihil aut non multum interest, commemoravit; deinde nunquam sontium verba ipsa exscripsit, sed Semper ea Submutavi et operam dedit, ut elegantiorem auctorem suum redderet, qua in re figuras verbaque sermonis suae aetatis neceSSATIO ImmI- sit tum quae a Zonara ipso addita esse videantur, quia lan reperiri non potest, vix commemoratu digna sunt atque ea pleraque ad etymologiam pertinens. - Denique dicendum est Zonaram In ratione, quam sibi proposuit, non mansiSSe neque Ib conSfIlISSe.

27쪽

ae ratissimo in sontes horum librorum inquisiverint. Sehmidtio auctore Zonaras Flavii Iosephi archaeologiam integram in historia Iudaeorum enarranda exseripisse putabatur, sed epitome huius archaeologiae a Benedicto Niose, prosessore arburgensi, inventae in sopio libellis ad celebrandos dies natales Imperatorum nostrorum, Guiliami I. a. d. XI. Q. April. 88i et Gulielm d. a.d VI Cal. Febr. 188s, 18so, si,s2,s3,sa,sbyemissis edata usque ademia nonum intons libri XVII non iam dubium est, quin Zonaras

hac archaeologia breviata, cuius ille, ut verbis iesu utar, antiquissimus hostis est', in libris sex primis componendis usus si quod satis liquo saeiloquo est intellectu comparato Zonarae contextu verborram cum Iosephi epitome joc cum ex aliis infra enumeratis locis cognosci potest, tum ex his inter se collatis:

Ii Inde apparet illum errorem τον ἀπδ αμασκου νασέαν, qui Zonarae ipsi semper summo crimini vitioque dabatur, ex Iosophi epitome esse exorsum Conser quaeso etiam praeter eos, quos conferendos esse Benedictus Niese' commemoravit

Comparandi causa nune hos locos profero: Flavii Iosephi arch. ius. XVII. cap. I, 3. Ηρωδη δε τω βασιλει

Zonar libr. V. 22 ed. Bonn. I. 53, 3. ἐννεα γα τῶ βασιλεῖ

συνωκουν γυναι-εσ, πάτριον ν καὶ πλείοσι κατα ταυτόν συνοικειν. ησαν δε η τε του 'Aντιπάτρου μητηρ καὶ ητου ἀρχιερεωσθυγάτηρ, Epitome XVII, 1s. Ηρωδη δε τω βασιλεῖ

ἐκάλουν οἷ παλαιοι ωσἔστιν ευρειν πολλαχου

Quamquam epitomos non omnes libri editi sunt, tamens is constat Zonaram hae usum esse sonte. Utrum onaras, ut Niosius' saopius dixit, primus illa usus sit an prius amea usui fuerit auctori alicui, neque potest demonstrari neque opus es exquirere Praeter epitamen autem adhibui in con-

28쪽

seribenda historia libros sacros, ut ipse refert, quos et Solos et saepissime una cum epitomo Iosephi compilavit, interdum ea, quae Iosephi epitome et libri sacri tradiderunt inter se comparavit, qua in re libris sacris aeque atque in nominibus propriis scribendis numerisque tradendis maiorem fidem habuit quam epitomae. Cum de eadem re nuperrime Theodorus Buthner-Wobst 'egerit, nihil addam, nisi quod ille numerus, quem Zonaras I, pg. 22, 1 ex codicum optimorum auctoritate sic tradidit: δέκα- eo δ' η με ἐκ του 'Aδαμ αριθμουμιενο καὶ μετα χιλιουσἐξακοσιου πεντήκοντα καὶ ἐνιαυτου κατακλυσμο τὴ γῆ

ἐπενηνεκτο ἐφ μερα τεσσαρακοντα λαυρου καταχεομένου κτλ.

Bonodiet Nies in solo epitomos Iosephi codice Berotinensi Philippie 222, olim Meermanniano 162b' inventus est ille

eodex enim exhibe hunc numerum a Zonara traditu. κατατ χιλιοστον ἐξακοσιοστον πεντηκοστον κτον το απ 'Aδάj, quem Niesius, Zonara antea eniendaverat,' cum reliqui codices antiquiores epitomes εξακοσιοστόν omisissent. Qua re efficitur,

ut illa controversia, de qua Buthner-Wobstius i. e. 2i scripsi

expedita et manifestum nunc sis Zonaram non evolvisse Eusebii historiam ecclesiasticam, ut Sehmidtius opinabatur. Quamquam in omnibus fere cum Butiner-Wobstio consentio, quae de libro primo et secundo epitomes expoSuis, tamen non Probo, quae de interpretationibus rerum theologicarum insertis, rubi Zonaras nomen auctoris non laudavit, dixit, quas a Zonara ipso, qui iam tum in rebus theologicis diligenter versatus esset et

1 Comment Flecheis. 12 Sqq.2 Epit. arch. Flav. Ios libell. VII, IIIIIV. d. lege. 3 Epit arch. Ios libelli I, 5, 32. vi Neque fieri potuit, qui Zonaras in hoc numero tradito Lepten- Genesin inspiceret, quae diversis in locis 13o annum diluvii produxit.(Rdnsch, das Buch de Iubilaen d Κlein Genesis 18T. 312 eii de

Zonara; 221 2ii 28s 35s 3T adn. . Omnino nego onaram, etsi(I, 18, bd. Bonn Λεπτην Γένεσιν non auctorem adhibiturum esse se dixit, tamen non quaedam ea teste tradidisse videri, VI, 1 ubi narras, potestates caelestes ante cetera esse creatas, quae modo legimus in Lepte Genesi Praeterea reperiuntur vestigia Leptes Geneseos I, II, 25, 38, obd. indorf. et conferri possunt g. 36, 38, 52 d. Bonn cum iis

libri Iubilaeorum 21, 26, 1. Rdnsc 312I1. . Quae vestigia ad epitomen Ioseph referre non dubito vide Io, T 1 II, 18ι,185 2o3.

opera theologica perlegisSet, additas esse putavit; non probo, quoniam epitome primum Zonarae pus ipseque antea otiosus sui neque quidquam egit nisi poenitentiam. Itaque persuasum

habeo, eas res I, 35, 12 d1,2i 58,5 51, 11 - 16 31, 12;

1 3, )' posteaquam Theodoretum, Scyllige vel Cedrenum nepitome scribenda adhibuit, addidisse et inseruisse onaram, ut libro tertio, ubi Zonaras Theodoretum et a XV capite Xenophontis Cyropaediam' metuis, Buthner-Wobstiust l. pg. 135 de somniorum interpretatione' et de iis, quae capitibus II-id

πρωτοτοκων φθοράν κτλ. 51,11 - 16: καὶ τὴν σωτηριον ἐτυπου σταυρον

2 vide infra. adn. i. 3 lib. III cap. 2-11 sumpsit auctorem Theodores commentarium ad Danielem Ioseph sepo Sito.a A pagina iT-26 ed Bonn 211 - 22. d. ind. libros sacros Iudith et Tobias confractos et abbreviatos, quamquam Ib IPS et verbis ipsis antea dictis repugnas, inseruit unde Xenophontis libernia est Cyropaedia usque ad finem libri tertii ita exscriptus est, ut Cyropae dia Uen miniature Schmidi Zonar.VI, Dind. XII habeamus. Praeterea quossim locos inveni, qui non in iis, quos enumerav auctorI-bus leguntur, ut I. 2oTl2o8 I, 212, 1l-21 ,2 I 223, 12sqq. I, 226 11-1T; 22 22 231,2io,1o, ubi quaedam e Chronico Paschali, Polybio, PlutarchIoaddita sunt. Sed hos locos, ut Businer-Wobstius opinatur postea Inserios esse ego quoque persuasum habeo, quod infra pg. l adn. 3. et Pg. id proferam Nisi haec additamenta omnia ad unum auctorem referenda Sunt.b Butiner-Wobstius, die Abhstngighei de Meschichffschre1bers Zonaras vo den rhallenen uellens Comment FlecheIs. g. 135I6.

29쪽

septem innovi regnasse et ex Aegypto subacta reversum Damasci obiisse Zonar. I, 365, 6 ed Bonn. , tamen paulo poSt(I, 3o6, 22 Ηerodoto auctore illum Ecbatanis, in urbe Syriae, mortuum isse dradit Eandem dere inconstantiam rem fortio libro iam invenimus, ubi Nabuchodonosorem, qui vulgo e-bueadnegar audii, Iosepho esse III, Liam mortuum III, li)rursus viventem bellumque suscipientem feeit libro sacro Iudith inscripto teste. LEodem modo in libro IV Alexandrum Magnum paulo ante mortuum Plutarcho duce statim Tyrum obsidere

errorem non commisisse 'onaras, opus rivum Miligentius elaborasse consectosque libros perlegisset Mos igitur locos, quo commemoravi, Ionara ripS opere confecto meque iterum serieci, insertos esse Iuto, IraeSertim sum Irinci

Ae narratiunculam quidem, quam Zonaras exeunte capite XIV. libri IV. do Alexandro Magno eisdem fere verbis atque Arrianus

mus est, interpretationibus et additamentis illustrato esse exhaustam . Sehmidii, onar.VI, XVIII Dind. plane assentior ac non Buthner-Wobstio, qui a Zonara ipso ex Arriaeno ipso eam additam esse vult.' Fieri potest, ut Zonaras in componendo libro usus si Plutarchi manuscripto, in quem iam haec narra

fiuncula ex Arriano a librari quodam adscripta, quasi esset eius ipsius transierat, quod non rar eveniSSe nemo negat.

In eapitibus, quae hoc XIV caput libri IV. Sequuntur, omnia Ioseph uno loco excepto sumpsit; I. pg. 3bs, 12-18 31o, sqq.ed Dind. quaedam de LXX conscribenda ommemorat, quae apud Epiphanium ), Iustinum, Irenaeum leguntur et quae postea addita esse volo a Zonara, quamquam Buffuer-Wobstius puta ea esse addita potius legendi fructus, quos ex tempore addidit. Ηο unum nusquam consideratum est Zonaram ab amicis, quorum monitu historiae scribendae se tradidit, nonnulla comperisse ), praesertim eum amici essent monachi et rerum ecclesiasticarum multo peritiores Zonara. Cur dubitemus, quin Zonaras eos interdum consuluerit et ab iis de quibusdam rebus edoctus sit, quae incognitae erant Quodsi concedimus, multa, quae erant dubia sunt aperta.Liber V et pars maior libri I. Iosephi epitome manaverunt, de quibus libris pauca addenda sunt. Unius rei enim mentionem facere liceat. Zonaras enim refert I, 3ss,2o- oo 1 sqq. permagnum illud munus, quod Aristobulus Pompei miserat, αμπελον χρυσην ἐκ πεντακοσίων ταλάντων , Iosephum ipsum Romae vidisse quem errorem Zonarae non crimini tribuendum esse inde intelligitur, quod non dubium est, qui Zonaras hune errorem iam in epitome legerit, id quod antea suspicatus eram epitome Iosephi nondum edita Compono, cum Bilhiner-Wobstius rem neglexeris, hos locos:

πεντακοσίων ταλάντων. Mεμνηται δε του δω

1 Epiphanius, de mensuris et pond. II, 161 ed Petav. IuSfin. Mari Cohors ad Graec. c. 13. Irenaeus advers haer. III, 21, 2.2 Scyli tres confitetur se multa a viris senioribus audita narrasse Prooem Cedreni a Behuero editi Bonn. Pg. 5. καὶ ποσα γράφωσ παλαιων ἀνδρων ἐδιδάχθημεν.

30쪽

πελον χρυσῆν ἐκ πεντα

κοσιων ταλάντων ταυ

πεντακυσίων ταλαντων.

Atque illa quidem, quae V βίβλου νομικά pertinent,

quos libros bis citavit ), persuasum habeo ex iis esse, quorum memoria animum Zonarae subierit, praesertim cum antea πρωτοασηκρητη in rebus duridicis versaturum esse onaram

libri VI eapito XVIII epitome Ioseph deposita bellum

Iudaicum Iosephi adhibuit auetor; sed reputans, qua ratione exhauserit illum Iosephi librum, qui est de archaeologia Iudaeorum, facere non poSSum, quin epitome quoque huius libri, qui est de bello Iudaico usum esse fonte Zonaram dicam, quamquam Benedictus lege a me interrogatus negavit epitomon belli Iudaici exstare. Reliquum est, ut in libro VI. pertractando de numeris, quos Dione auctore 56, 36 58 28 indicasse videtur onaras,(VI a s dicam. Quamquam nunc epitome Iosephi nondum ad hos loco edita nihil certi diei potest, utrum onaras ipse hos numeros posterius e Dione 56, 3o 58 28 eorrexerit an eos iam in fonte epitome e Dione correctos invenerit, tamen hoc maxime probo, Zonaram iam in fonte suo eos, quos tradidit numeros legisSe; quam Sententiam edita tota epitome Iosephi confirmatum iri spero. Iudaicis autem rebus in primis VI libris perfractatis novis omnino auctoribus utitur Zonaras, quibus ducibus historiam

Romanam, ut pollicitus est in supremo capite libri n. ab Aenea incipiens enarrat in libris, qui sequuntur VII-XVIII) Cum etiam in libris VII-XII raro testes suos laudaverit, ii inquirendi erant, quibus fidem habuisset scriptores Perinde hin libris prioribus I-VI duos fontes praecipue adhibuit, ita in his duos auctores simul exscripsit et contraxit sunt Cassii Dionis listoria Romana Plutarchi vitam parallelae, quas potissimum ad historiam Romanam deseribendam elegit et quas occasione data, sed admodum raro nominavit. Iam primum de fontibus librorum VII, VIII IX breviter disseremus. In his libris onaras Dionem et Plutarcheas vitas Romuli, Numae, Camilli, Poplicolae, Aemilii Pauli adhibuit, quod quicunque Zonaram cum Plutarcho et fragmentis librisque, qui supersunt Dionis vel feruntur, comparaveritae libello Adolfi Sehmid et Theodori Buthner-Wobst' perlegeris, intelleget Dionis opus est fons potissimus, Plutarchi vitae alter, Saepissime alter altero suppletur vel li, illio alterius montextus alteri fonti quasi inculcatur Nonnulla quidem Dionis opere a Melbero scito explanabuntur.' Ηerodotum, Appianum, Polybium, quos quidem

nominavit, inspexisse onaram omnino nego, Sed eorum nomina ad auctorem principem reserenda sunt Sententia, quam issentius' protulit dicens Plutarchea vestigia in onara inVenta e Dione, qui Plutarchum habuisset, orta esse, mune auphii' et Buitner-Wobsiti libellis resutata est; nam Zonara et Plutarchi contextus inter se comparati docent Zonaram Plutarcho ipso sontes usum isse.' Ceterum qua; de his libris Sehmidirus,

5 Quamquam hic quoque suspicor Zonaramnam excerpsa Plutarchea ante oculos habuisse, praesertim cum Plutarchum libentissime a By-gantinis scriptoribus in brevius confractum et refractatum esse notum sic Butiner-Wobstius d. c. 1.5 22 et adn. I excerpta Plutarchea