장음표시 사용
101쪽
Parte assecta multum splendente fomenta emolis lientia. & leniter diluentia , ut flores sambuci lacti incocti prosunt. Nocerent sicca & terre , quia partes indurantur, de transpiratio mater morbificae impeditur. Parvae vesiculae humidum exsudant, quod uucera generat , nisi absorbeatur. Hine in simili casu terrea, ut pulvis ad erysipelas albus, ruber Dispensatorii Viennenss externe applicanda se dentur. Vesiculae, aut rumores sero acri turgentes aperiendi, & leviter exprimendi sunt, ne partes subjectae rodantur. Vitanda omnia resnosa, Oleosa, pinguia; qui ab his erysipelas retrocedens, & gangraena s
quens non raro observata fuit.
A quibusdam in erysipelate externe saturninaee mmendantur; sed saepe pessimo cum successis eorpori humano externe similia applicantur, prout uberius expertissimus Branbilia Augustissimarum Personarum chirurgus notavit. si si pars livescat , & gangraenae futurae metus
siti interne cortex peruvianus , externe antis timea ex ruta , scordio, cortice periniano cum aeo M aqua parata in auxilium Vocanda.
102쪽
SCarlatina frequentior est exeunte aestate , &junioribus familiarior. Praecedunt eam virium prostratio, subsequente
borripilatione , anxietate , calore , sebre. Tertia aut quarta die maculae prodeunt rubrae, crebriores, latiores , dc multo magis rubentes, ac illae, quae morbillos constituunt . Primo faciem, collum , pectus; dein dorsum , abdomen , artus occupant . Rubenr partes assectae, ac si vino rubro tinctae serent . Permanent maculae per aliquot dies : febris & rubedo octava aut nona die ut plurimum integre disparent 4 Maculis evanescet tibus cuticula desquammatur . Nonnunquam taeunda aut tertia vice redeunr. Dividitur scarlatina in sporadiearn , & epid micam, quae maxime circa aequinoctium vemale grassatur , & contagio contrahitur is Distinguitur quoque in benignam , & malia gnam , quam vomitus , anxietas , oppressio ad . Praecordia , ingens dolor capitis, sopor comitantur : fauces interne rubem I inde respiratio celerior , laboriosior, deglutitio dissicilis , & neglecto morbo suffocatio. . In scarlatina sexta , aut septima ab eruptione die in pedibus dc manibus pustulae nascuntur C
103쪽
miles miliaribus, sed non nisi aerem continentes a separatione , & elevatione-epidemidis dependentes , a quibus mole auctis decorticatio sequitur Uberius eas describit celeberr. Plencicae in accuratissima scarlatinae historia. Prognosis variat: benigna vix remediis eget; verum moderato calore , diluentibus , themtis,& post desquammationem leni cathartico facile
Abstinendum a remediis sudoriseris, vel nimiis strangulis, quia δc inde benignus morbus in periculosum & lethalem Deileverti potest . Si major calor ; acetum , succus citri , decoctum hordei, oxymel &c. conveniunt, quibus, praecipue si alvus sileat, sal polychrestum & ά-trum addendum. Urgente necessitate sinapis plantis, pedum apponendi. Scarlatina maligna majus minusve protendit periculum pro gravitate symptomatum . Hinc Pulsus parvus & celer, respiratio & deglutitio dis-ficillima , summa virium prostratio , &c. infau- . tam formant prognosim. Remedia exhibenda , quae a superioribus dei Vant Vires erigunt , putredini resstunt, & sym-
Potentissimum medicamentum est cortex peribvianus varia forma propinandus. V Non raro aegri, praecipue infantes , corticem respuunt , iis per enemata injiciendus. Calore & siti admodum urgente acida mine ratia ad gratam aciditatem cortici addi pomant,
104쪽
Pulsus parvus , celer , deliria , tremores Ves1-Wantia, camphoram, spiritum cornu cervi, monchum petunt, prout in superioribus capitibus. de febre putrida , maligna notatum fuit. Ubi deglutitio dissicilis ob affectas fauces; in jectiones ex aceto , aqua, melle injiciendae, cataplasmata Nro. 3. ) cum lacte collo applicanda sunt; urgentiori malo vesicantia & collo &
Non raro bene interim Valentes aegri post duas aut tres septimanas segata jam 1carlatina viribus labuntur, primo facies , dein totum corpus leucophlegmatico tumore turget, urinae secernuntur paucae loturae carnium similes , nonnunquam sanguineae . .
Magis haec accidunt hyeme quam aestate ; in antibus quam adultioribus ; maxime iis, qui ci 'tius libero exponebantur aeri. Si tumor leuco- phlegmaticus aptis non cedat remediis, serum ad nobiliores fertur partes , dc aegri comatos, convulsi, apoplectici, aut suffocati pereunt. Majus quoque periculum est, si febris leuco- phlegmatiae juncta sit. Frictiones , transpiratio in lecto , decoctum iuniperi Nro. .) addito oxymelle scillitico, &rhabarbarina sNro. s. in prosunt. His non ju- antibus ea propinanda, quae in capite de hydrope dicentur. Pauca & hoc loco de febre urticali reseram. In hoc morbo pustulae notantur pallido rubrae instar illarum, quae a percussione cum urticis conspiciuntur. Pruritum , sebrem remittentem'
105쪽
quasi catarinalem comitem habent. Tertia, quarta die prodeunt; aliae iterum se sequuntur cum desquammatione curis. Facillime transpiratione diluentibus curantur . Nonnunquam tamen epitamice grassantur , pulmones afficiunt, dc decoctum ex radice graminis , althaeae, insusum florum sambuci, vesicantia M. petunt, prout ex capitibus praemissis facile patet o
Tria febrium intermittentium stadia sunt, fit.
goris , caloris, & sudoris. Communiter incipiunt lassitudine . pandiculatione horripilatione , nausea, vomitu, dolore capitis , &c. Pulsus, qui debilis & parvus tempore frigoris fuerat, subsequente calore in pleniorem& sortiorem mutatur : augetur sitis a urina magis tingitur e demum sudore febris terminatur , evanescunt sy Iomata, remanente ut Plurimum debilitate. Febres intermittentes aliae sunt vernales, autumnales aliae. Priores a Februario in Augustum, ultimae ab Augusto in Februarium dominantur. Sed & autumnales quandoque jam Iunio mense occurrunt ἰ nonnunquam Vero circa mensis Septembris finem aggrediuntur,
106쪽
Distinguuntur & intermittentes apyrena, seul, tempore a paro simo libero , in quotidianam , tertianam , quartanam . Occurrit & tertiana d Plex ; quartana duplicata , triplicata. Quotidiana magis rueros & debiles vexu, crebrior
tempore verno spectatur, pertinax est: primae ac cessiones ut plurimum horis matutinis revertunt ararior est quotidiana, sed tertiana: duplex fisquentius pro quotidiana habetur, sic Riverius ex sexcentis aegris accessiones quotidie patientibus vix unum quotidiana laborare observavit. Differt quotidiana a tertiana duplici: quod hujus accessus alternis diebus, non vero singulis sibi mutuo respondeant. Hinc semper attendendum ad tempus invasionis, quia hoc intermittentes disti fuit . Tertiana sepius vere aut autumno spectatur rsubjecta juvenilia, temperamenti biliosi, corpora exercitata plus infestat: frigus intensum , strepitum dentium, calorem acrem & mordacem majorem cephalalgiam sitimque comitem hinet. Quartanae typus omnium intermittentium est maxime. regularis: communiter pomeridie aggreditur : se us est mitius , sed diuturnius ac in tertiana r calor ut plurimum quinque aut sex
Praeter febres intermittentes regulares occurrunt erraticae, seu typum obscurum habentes, aut nullum ordinem sequentes. Sunt & variae febres larvatae, pleuritidem , choleram , apoplexiam mentientes, vix noscendae. nisi quod symptomata certo iterum tempore re , deant
107쪽
deant Vehementer, quae aut admodum mitia sue runt , aut plane cessarunt. Similium febrium historiam descripsit egregius Lauter PKysicus L
' Causa proxima febris vix determinari potest . Bene monet Baglivius r in paraenesi ad Medicos de istituenda medendi methodo popularibus accomodata in quod. febris , si phaenomena spectemus' , reliquis morbis sit notior ; si constitutionem dc
causam , omnium ignotissimus. Probab1lis est sententia Illustr. van Suvieten Ieam in nervis , Sc liquido nerveo haerere. Causae remotae dc p disponentes Variae sunt. . Febres autumnales saepius bili putridae in pririmis viis haerenti originem debente nonnunquam gluten viscera obsidens febrem producite non I xo aer paJudosus , animi pathemata Sce. febrim causant. Quartana frequentius a victu crudo, da .riore , vita sedentaria, frigore autumnali insueto , a scabie retropulsa oritur. Prognosis variat ratione febris , temporis an ni , coninutionis epidemicae, aetatis, & subjecti. Febris vernalis mitis saepe post septimum pDioxysmum sponte cessat. ι . . Autumnales nonnunquam remediis pertinacissime resistunt; frequenter habent recidivas , done stiperveniente vere sine remedio solvantur. Hinc Celsus est: quartana .aestiva brevis, autumnalis f re longa est, maxime, quae coepit hyeme apropinquante . Sed dc 'i febres vernales tempore
umido & pluviose dissicilius curantur, quam
108쪽
Constitutio epidemica intermittentium quando que adeo gravis notatur, ut post unum aut auterum paroxysmum jam interimat.
Exhaustis , cacochmicis, gravidis fibris sat mitis lethalis fieri valet; vel & illis, qui diuturno alio morbo laborarunt. Senes non raro pereunt in frigore sebrili qua tanae r ubi e contra Sydeniamus cum stupore ubdit infantes tenellos in cunis per plures menses quartana laborasse , nec inde oppressos fuisse .
Inter intermittentes quartanae sunt pertinacis. simae; δc autumnales cum magnis viscerum obstructionibus vix sanantur , sed perseverant ad
veris accessum usque. Antequam de cura intermittentium agam , notandum iterum occurrit Syndenhami effatum δε
ebrim instrumentum naturae esse, quo impura a puris separat, & extra corpus excernit, hinc quandoque longius serenda est , cum sebre pertinacissimae obstructiones, & dispositiones ad moria hos chronicos optime tollantur, dum solventissi- 'Ina remedia ad extrema vasa sebrili motu ducuntur . Multi Galeno teste ab epilepsia liberati fuerunt ue alii a lepra, varicibus, tumoribus limis ,
aliorumque viscerum per quartanam Vindicabantur . Boerhavius notat: homines longaevos insore aetatis quartana omnium intermittentium maxime diuturna laborasse. Cura alia est in paroxysmo , alia extra par xysmum . In paroxysmo diluentia conveniunt, ut materies sebrilis per varias Vias: nempe alvum , uri . . nam,
109쪽
nam , sudorem , vomitum evacuari possit. In frigore febrili tepida, ut infusum florum sambuci, decoctum quinque radicum aperientium haurienda sunt ad transpirationem promoven-
dampCavendum ab omnibus aromaticis , multum
stimulantibus. Illustr. Van Suvieten juvenem Vidit tertiana Verna laborantem , qui lethali pleuritide corripiebatur , dum quinque guttae olei caryophyllorum cum saccharo diu tritae darentur ante parOXysmum ingruentem , ut frigus sebrile calido hoc remedio tolleretur. In calore febrili diluentia acidiuscula propinanda , ut decoctum hordei cum Oximelle, limoi da : aestuante admodum aegro acida mineralia diluta , & grata & utilissima sunt. Potulenta crebrius , sed parca quantitate ingerere oportet: ne aut Vomitus , aut anxietas a distento nimium ventriculo oriatur.
Debilitato admodum aegro vinosa paroxyta finito concedi possunt. Lintea indusa post sudorem mutanda , ne ab his humidis corpori applicatis horror iterum
nascatur, aut excreta materia per vasa resorbentia denuo in sanguinem feratur. Vomitus spontaneus paroxysmi tempore aquae tepidae haustu promovendus. Cura extra paroxysmum differt ratione aetatis , temperamenti , causae, symptomatum , constitutionis epidemicae.
Febris causa cognita talia remedia danda, quae eam corrigunt 1 α destruunt.
110쪽
Amarities oris , nausea &c. nisi contraindicans adsit , vomitorium requirunt tempore apyreriae exhibendum.
Illustr. van Soleten si) de sebribus intermittentibus monet: quod bilis putrida , quae in
ventriculo & intestinis continetur, subito evacuanda sit , ne mora adhuc magis nociva fiat. Imo notat: quod saepius vomitorium repetendumst, maxime in febribys autumnalibus. Cum successu aliquot drachmae salium mediorum emetico praemittuntur ; sic glutinosum inciditnr , di ad faciliorem evacuationem disponitur. Prosunt emetica in intermittentibus , non solum ejiciendo nociva in ventriculo contenta; sed etiam stimulando & turbando materiem febrilem. Concutiuntur vomitu viscera abdominalia ; hinc his impacta facilius solvuntur, & excutiuntur. Ad emesim procurandam maxime arridet solutio quatuor aut quinque granorum tartari emetici in libra aquae per vices sumenda, donec sui-ficiens vomitus sequatur. Si vomitorium contraindicatur , vel signa a snt latitantis saburrae in ventriculo , appetitus tamen prostratus , abdomen tensum , vita lauta praegressa, & alvus segnior observentur; purgantia substituenda. Si major calor, sitis intensor, urina flava observentur , tamarindi , cremor tartari, aqua laxativa utilissima sunt . Ceterum sal amarum , thermarum G 1 Ca-