장음표시 사용
11쪽
tum omnia, neq; locoru quanto magis hic dies omni aetati vas- de salutaris,est celebrandus,&mea collatum omnibus beneficium, divinum certe,ad seros nepotes propagandum. Hoc fine unico solo, non vanae gloriolae spe, aut emendicata laudis d siderio, hanc cathedram conscendi, & dicendi partes in me si scepi. Et licet non semel ex eodem hoc loco verba ad os fecerim, nunquam tamen aeque ineptus ac indisertus mihi victis sum, ac jam in tanta huius diei solennitate videor. Quam dia
cendi disticultatem haud dubie inde esse hariolor, quod alias deliteris,sine quibus vita ingrata: injucunda, aliquid afferendum fuerit, aut de ipsius sapientiae studiis, sive in porticu natis, sive in peripato, seu deniq, in florentibus Hecademi sylvis; jam vero de Regum &Principum negotiis, deicito videlicet, clace, quae humili4 plebeia oratione nec poterant,nec debebant celebrati, verba habenda sint imperito mihi,& harum rerum prorsus igna m. Quomodo enim homo inter Musarum tacitos recessus, Iiterata haec otia in pulvere Scholastico vitam agens, qui pro in asteptris tellis, procul ab omni negotiorum strepitu teli rum pulvere de tantis' tam arduis rebus dignam oratione. promittere posset milicquid tamen sit, bene me sperare jubet propositum meum. Neq, enim quibus de causis bellum suscipi endum, vel qua gerendum ratione dicturus sum,quod hoc ab artis bellica peritioribus discendum,4 a scholis paulo alienius sit,
sed saltem bellum tanquam omnis mali, pacem vero tanquam omnis boni datricem&largitricem rudi quidem, sed non invit1 Minerva,depingam. me autem nullo prorsius ordine videar dicere, certos terminos&quasi cancellos orationi meae vel brevi
12쪽
nem belli, Secundo quam illud dedeceat hominem.
Tertio ejus etiam incommoda varia ostendam. Inal Iera orationis parte pacis commoda variari quid nostri pro illa im petrata sit costacii brevibus enarrabo.QVod dum facio, nullus dubito, quin praestituri sitis eam ili'
me audiendo benivolentiam quam sistetis, eam attentionem, quam vultus vester, dc ista oculorum in me conjectio tacite pollicetur. Quam benivolentiam vestram,quam at tentionem, si quis Deus milii conciliaverat, emcere enitar, ut fateamini discursum hunc meum, non blum non injucundum νsed animis vestris utilem, vel sola malorum, quae exanclasti re cordatione consolabilem fuisse. Interea A. O. λ vobis omnibus Ac singulis summa qua positim contentiones observantia peto, ut sicuti luna splendorem, quem ipsa non possidet a sole mutuariar, ita mihi quoq; benignitate&aequanimitate vestra succurrem, , c serenis animis ac placida aurium opera adcile non dedi. Memini.
Non min' scite: eleganter, quam vere eloquentiae Romanae PrincepsCicero iis mc. ait Omnis quae a rationesuscipitur re aliqua institutio. ωι a definitioeprosi isi.ut intcuatur quidsit,
Asu dissut iu Oc egregni Tulli monitu nos observare decebat,ne statim in limine deficiam aut incoctu aliquid demus, sed' ne cocta Omma promam'.Bellum igitur,ut definitione,quam Quid nominis vocantLogicoruschola primo loco examinem
donnulli dictum existimant Κατ αντιφωριν quasi minime
bellum,cum ubivis vastationes,depraedationes,, c caedes in eode-
13쪽
prehendantur,i cmaxima flagitia pro ludis habeantur locis ii ut haud immerito omni malorii farrago&cunctaru immanita tu quasi quaedam epitomedici mereatur,imo proverbio,aut veri-
verbio rectius exinde locus fact' sit: Bellum i dixeris. omne malum dixeris. Cui derivationi cur calculum n0strum non
addamus,4 multa&magna obstant, ex quibus hoc est praecipuum, quod allusiva siit haec crymologia, nec Omnibus bellis,cuippe quorum multa a Deo ipso praecepta sunt, competat. Huic ediametro repugnat, qliod PER OTTVS a bello,quod bonum significat, bellum derivari scribit, quod boni gratia bella olim susciperentur, nec ad inserendam , sed propulsandam iniuria in pacem .parandam. Sunt qui a Graeco βελγ, quod jacillum significat deducere malint quae derivatio dicet non adco sit falsa, tamen cum paulo longius petita, pari iuro, nobi reiicitur, quo ab aliis proponitur. Q tarta sententia est quorundam BeloJove primo bellorii si Diis placet inveniore bellum dictum esse aiitumantium cum lamen Borosus&Xenophon in aequi ocisNim-todum ante Belum bella gessisse asserant,quibus tiam adstipulatur scriptura sacra, quae si Berosi fides suspecta quibusdam, omni exceptione maior est . Haec enim expresse ait Nimrodum priamum cepisse potentem esse in terra. Simi praetere non pauci quos inter SALUSTIUS' alii, quibus bellum omnium optime derivatur a beluis, quarum bella lint propria, nec nisi Oh feritios flagitiosorum hominum mores ad homines translata Ad hanc enim notationem nomini scriptura sacra quan proxime id tu accedere, quando Ni mrodum robustum venatorem fuisse memorat, quod Lyri interprete nihil aliud significat quam insta. dias struxisse eum hominibus, Coiq; aut capere, aut sternere soli-
14쪽
tum fuisse,ut venator bestii salias insidiatur. cq iamen intereat
improbanda Hugonis Ioti sententia qui l. i. de jure pacis
belli, bellum ex veteri voce duellum factum esse scribit, sicuti duonus antiquitus dictum pro bonus, duis probis unde etiam Bellona priscis illis seculis Duellona vocata notante ROSINO ex Varrone. Nes ab re est quod dicit rotius, sicut enim in sanctissimo Dei verbo αονορια γιρι celebres continentur ita a- 'pud Homerum, Livium alios sunt usitatissimae Definitur au'tem bellum, ut definitionem quid rei ut vocant primoribus tantum labiis degustemus,& extremis digitulis saltem attingamus, a Variis Varie. IVST VS LIPSIUS BELGII PHOENIxl. civilis doctrinae cap. 3. bellur definit vim arma in Principem aut poplitum alienum . Alii duorum exercituum pugnam, ite prius indictam. Nonnulli contentionem volunt eis duorum exercituum rate prius indictam, in qua vi& armis publidis Mgitur de re amissa, seu de pace restituenda. In quibus seu definitionibus seu descriptionibus illud una primis dignum notatu, , quod bella nunquam suscepta antiquitus , cum nondum fugis set pudor
Ih quorum subiere locum fraud q, dolique ,
Insidiaeq; visac amor sceleratus habendi, i
quod, inquam, non ascepta fuerint bella,nisi rite ante indicta essent. Nam ex hoc intelligi potcst, nullum bestum esse justum,ni- quod aut rebus repetitis geratur, aut nunciatum anteiit indictum. Hinc Romani Feciales suos habebant, quos ita dictos apud Varronem reperio, quod fidei publicae intc populos pr.
ellent. vii bellum indicturi hastam eamq; sanguine insectami
15쪽
in fines hostium intorquebant, unde' ipsam Bellonam belli praesident hastatam finxit Statius Papinius. Deinde&illud non est praetereundum silentio, quod bellum duorum exercituum quandam contentionem esse dixi. Si enim inter duos pluresve homines decertationem fieri contingat, non bellum illud, sed duellum esse censebitur. Et quamvis nonnunquam plures Nam duo exercitus inter se congrediantur, tamen omnes illi ad duas praecipue&quidem contrarias partes, referendi. Sic in hoc tri
τα rapis φροντI, cuius finem per Dei gratiam vidimus, utinam diutissime nos, c posteri nostri videant, non unus, non duo,sed plures fuerunt exercit ,quos inter primari Caesa rea.
nus Suecicus, avaricus, Gallico-Vinariensi sin
i Cattor una, dcc quorum tamen alii pro sacra Casarcablaaestate&Religione Pontificia propugnanda; alii contra pro Suecorum Rcgina, Gemaanorum avangelii libertate ιζ. γγ Θνητι ni/uret acerrime pugnarunt. His
ita praemissis breviter dc pro ratione instituti nostri, quae bellorii prima sit origo, paucis edocebo. Neq; cnim in praesentiarum de bellorum divisione,qua aliud publicum, aliud privatum,aliud ostensivum,defensivum aliud, hoc justum,illud injustum est diacitur, verba facturus sum, multo minus vero quale nostrum sue rit bellum, quod pressit hactenus' fere Oppressit Germaniam . nostram, disquiram. Sicuti enim haec res periculi: solliciti ii moris plena sic mihi homini de Schola ultra ferulas, praecipue in negotio tam arduo non est judicandum, cum x ipsi continua
16쪽
tores scriptores huius belli, quos inter praecipui, petrus Baptista Burgus Genuensis, JOh Philippus Abelinus Argentoratensis Bogislaus Philippus a temnisin Adolphus Brachelius,
carolus Carata Episcopiis Aversanus, Everti ardus Nasen- bergius Embricensiis, dubii sint desinter se contrarii. Occur-Yunt autem mi diversiimimae autorum sententiae, ut bello rum primum autorem Inventorem neutiquam facilὰ prodi posse statuam. Reperiuntur enim, qui Nintim omnium primum bellatorem esse volunt, quos inter 'istinus l. i. criminquit Primus omnium Ninus Rex Assyriorum veterem dc quasi avitum gentium morem nova ingenii cupiditate muta
vit, irimus intulit bella finitimis, iudes adhuc ad resisten dum populos,ad Lybiae terminos usq; domuit Ideni ille Troiagi Pompeii abbreviatur Justinus i. a. exorem AEgyptiae mm, quem primo epitomes sitae libro, Nino facit antiquiorem omnium primum Scythis bella intulisse a Trifiat. Sunt alii non pauci, qui Bellonam, alii qui Marten bellandi n)orem reperisse contendunt, quae tamen sententiae extra omne
dubium erroneaein falsae 4 Autor Horologii Principum M.
Antonius de Guevara. l. I. cap. 3O. scriptum reliquit, primam pugnam, quam in mundo commissam legimus, decretam sit isse in valle sylvestri, ubi nunc cst inare salis. Qninimo idem striptor ex verbi Divini oraculis, mentiri prorsus nesciis, o stendit anille: octingentos annos inde a primo mundi exordio emi uxisse, quibus nunquam congressi sunt, aut praelio dea certarunt populi. Et sane vero simile est,mundum quamdiu ambitione&cupiditate caruit,tamdiu quid esset bellum,igno rasi . Resere ergo bellorum originem Guevara in decim m
17쪽
let,legat Gen. I . Verum enim Verocum hac uevatae sentemtiae diametro pugnat quod Iosephus antiquitatum ludaica, tum diligentissimus scriptor, primi statim voluminis 3. c. ' dit, iam tum ante machi diluvium Tubalcain fortitudi
cunctis excelluisse, dores bellicas fortiter exercuisse. 1 Ex qm autore ut antiquissimo, ita uide dignissimo sole meridiano clarius est, militarem artem esse antiquistiniam,&cum ipD ferme homine, alit brevi post eum conditum cepisse, vel, verbis Magni LipsIutar, nata esse bella cuni orbe nato,
desitura nisi cum illo. Quicquid autem sit, de belli sellat
rumorigine,quam antiquissimam esse nemo facile ambiget, hoc nihilominus extra omnem dubitationis aleam positum
est, belluis cepisse bella,&homines abiis modum&rati nem belligerandi esse edoctos. Cum his namq; primum lio . mini bellum susceptum est, eo quod rudes desprisci illi mori Iesadhuc nudi sine maenibus absq; tecto vitam in sylvis degerent,vi nunquam non a beluis ac scris offenderentur. Quod quidem nemini in Historiarum cognitione vita illa me in ria in vetustatis nuncia, vel mediocriter saltem versato, tum aut insolens videbitur, cum Iastinus scribat,Scythas . xores liberosq, secum in plaustris vehere solitos domo sedi hiis certis caruisse,&plaustris, coriis imbrium hyemisq; causa tectis , pro domibus usos fuisse, quem morem Scrichfinia thorealis plagae incola suo tempore observasse memorat Saxo Grammaticus, ethamnum hodie observare experientia plui satis constat. Proinde qui beluarum&ferarum vim ab homi . num genere depulerant, illos variis mactabant laudibus ceu viros primorum principes omni honorum cultu prole quebantur,utide factum ut aquissimum videretur iugularet
18쪽
gulantes, trucidare trucidantes, cumprinais si nullis lacessitae iniuriis ultro tomines impeterent. Certabant autem &resistebant beluis, non instrumentis variis ad fallendum aptis, sed pugnis, unde pugna nomen babet, ct calcibus. Exin lapidibus f stibusq; pugnari ceptum est, teste Herodoto in Mela pomene. Nec contenti fuerunt jugulare serasi sed&pellibus earum sese muniverunt adversus rigorem hyemis, quod Scythis prae caeteris in usu fuisse ex Herodoto&Justino liquet. Illa autem belligerandi&venandi ratio qualisae quomodo instituta, haud dissicile est coniectu, si consideres, quam parum ab artefactis instructa, quibus armis usa sit illa tem pestas. Neq;
enim est quod accipitres cogitemus, aut retia aut viscum aut si quid aliud ad fallenda animalia , ut operae parcatur, callidis ingeniis est excogitatum ' Sagittarum enim: arcuum adeo fuere expertes, ut ne Germani quidem veteres in venationibus,qui tamen his,de quibus iermo est,tem poribus longe longe fuerunt posteriores, illis usi fuerint, fidem huic rei faciaente Julio Caesarel. 6 de bello Gallico ' Ex quibus omnibus quotusquisii est quin videat,a beluis&earum venatu bella in orbem primum derivata,praecipue cum Viderent non paucas esculentas esse: gulae hominum non ingratas. Hinc temporis progressu eo processsiit gulae tyrannis ut non modo nulli fe-iarum, sedila nulli Volucrum, nulli piscium parcere iram plius Scilicet hae cadaveros voluptates occidendis pecudibus hominum quoq; nullo negotio occidi posse docuerunt. Hinc saevitum in ipsos homines hinc homicidia prima linc latro. Finiari spolia amari ceperunt Excogitata igitur arma qualiacunq; quibus se commmairent, excogitata tela, quibus hostem perderent. Et ut nonnullorum armorum inventores
19쪽
in medium producam iis, galeam gladium Sc hastam Lamonii, Sc ante hos AEgyptii repererunt : Loricam Mydias Mellenius, Clypeos Proetus: Acrisius inter se belligerantes excogitarunt Ocreas& Cristas Cares quidana 'la iaceas AE-toli, falcem Thraces, securim Penthesii lea Amazonum Re na Arcum& sagittas Scythes Iovis filius,uel secundum alios Apollo Largiamur hoc Plinio, doqui ex Plinio hausitIcdoro, nihilominus tamen Ic hoc tam certum, quam quod certissimum Moysen vetustissimum esse armorum inventorena. Quod si enim AEgyptiacarum rerum memoriam E Josephi antiquitatibus excusseritis mecum, Aud. fortissJimum latorem fuisse Μoysen. primam expeditionem in AEthiopes gloriose apparavisse iri venietis. Nec nulla instrinarenta bellica Demetrius acedoniae Rex invenit, quem constat ira excogitandis fabricandis Machinis bellicis ita extulisse in genium, ut πολιοζκGης fuerit appellatus Taceo an cata pultae,sundae,testudinurnt,arietis, vineae, pluteorum desaliari bellicarum machinarum inventores, de quibus satis copiose
agit Lipsius inpoliorcetiκων ibb. ad quos studiosos harum re sum ablegatos votis. 4lnicum arnen silentio lila praeteri enoni possum, quod pulvis tormentarius, quo nihil terribilite perniciositis nihil ab humano ingenio excogitari potuissescet id paruna sit ad palatum Henr. Salmuth,qui in notis ad Pan-cirolliina, nihil fatura ius inveniri potuisse ait casu eoq; mirahili inventus fuerit. Cum enim ignobilis quidam Germanus, dignus qui ut Perilitis taurum aeneum, ita ipseri ac pulverem pyrium ictorimentum se inventum primus experiretur, imo
Pulveris tormentarii& bombari digni
20쪽
ri dignissimus, cujus memoria tolleretui funditus, ac deleretur, domi in mortario pulverem sulphureum medicamenti praeparandi causa aliquando servaret,i lapide mortarium texisset, contigit, ut dum ignem e silice prope excuteret, scintilla quaedam in mortarium deliceretur, quae subito crumpens, lapidem in altum tulit. Hic inussitatae rei casu edoctiis mor-llicrae hujus machinae repertor, ferrea fistula facta& pulvere
consecto, primum machinas ex brevi post bombardas sci6peta,quibus aino nomen dedit Graecis enim δορις γ onum stlopus, notante vidone Pancirollo, sonum ex bue- carum inflatione ortum significat in maximam humani generis perniciem adinvenit . Nam quod Robertus alturius i. o. de re militari bombardarum inventionem Archimedi attribuit, id dubio procul cum vero pugnat, nec imajorem fidem meretur, quam quod nonnulli scriptores a Chinensibus Typographiam inventam esse nugantur. Hinc go ut diverticulo in viam redeamus passJm, hinc fre- Auentiore manu domajori sed beluino prorsius ausu variis na- inis circumseptiin muniti, Sciario bellorum apparatu instructi homines ceperunt conflictari. Nec vero voluntas male faciendi unum aut alterum tantam invasit, sed manus hominum integros populos, jublicum odium publica 'la de se satiare expetivit. Ad hostiles igitur impetus cohi-Dendos,&propulsandos, muris vallo se cinxerunt honaineri ex quibus hostis hostem urgeret, invaderet, premere opprimeret . Nec huic tam manifesto hominum surori su