장음표시 사용
231쪽
lam temporis vel condicionis moram ferre posse. Nec enim natura patitur, ut quae ipso actu ex praesenti contingit,in diem suspendatur liberatio. Ridiculumq; & ineptum eum esse nemo dissilebitur, qui se liberare aliquem Kalendis proximis, hodie di cat,vel qui acceptum serens,dicat se, si Titius Consul fiat, id facere.Nam actus ipse volutati eius repugnat:
nec absimilis est ei, qui parietem dealbatis, vel quid pingens, ex Kalendis futuris se dealbare vel pingere dicat. Quae det o a. germana ratio est,cur ex die vel in diem constitui seruitutes' non possint y: nimirum quod carum constitutione qualita MI quaedam fundo imprimaturi,quae semel insita haeret,statimq;e.. t. t. viget, nostra ut Voluntate non possit non insita videri. At-
o. qum sub condicione solui potest. Sed eo modo hoc non agi
tur, Ut cliena numeratio traditi6ue fiat, quod natura fieris isti s t ά. non potest, sed ipse dationis effectus in diem vel condicio- μέ F nem confertur. Nec enim quidquam vetat ita rem tradi, Via. Lisa, , ea eXistente aliqua condicione accipientis fiat. , vel ita pecu- niam numerari,ut statim quidem in accipientem transeat, ins Cis, '' solutu tamen tum demum cedat, cumcondicio aliqua euce frui I ria nerit, condiciatur si defecerit b . Quod postremum tum fit,
cum obligatio ipsa condicionem habet. In summa factum ipsum soluendi m diem differri no potest: domini j transsatio,
quae ex ea numeratione contingerct, inccito condicionis
euentu inhiberi potest. Quae omnia causam Don habent di ia: a, ..., n turali sensu atque intelligentia posita sui. COD Lm. ι-- terum quod dictum est, condicionis adiectioncm acceptila-r Qq G tionem non recipere, de expressa utique condicione acci- ά. piendum est: tacitam enim non aeque respuitς. Nec nouum cst,ut ca non expressa non noceant, quae aperte comprehen-
- . a. sa Vitium adserunt: nam & in compluribus aliis iuris parti- b M. bus idem est admisitim L Itaque ei, cui sub condicione promisit, Vtiliter acceptum serri nemo ambigit quamquam vias i.M. D. ipsa sub condicione ea accepti latio fiat, cum ei tacita haec p condicio insit, si obligationis condicio existat, Nam deficie---te ea , cum non obligetur, per consequens nec accepto Ii-bcrari reus potest φ, nec ante egisse aliquid accepti latio intellegitur,quam condicio promissionis venerit . Addam ego Scessum ab interpretibus silentio praetermissiim casum, quo tacita
232쪽
27 cita condicione accepti latio suspenditur. Pone dotis causa, debitori accepto fieri: accepti lationi utique tacita haec condicio inest Si nuptariequantur g nec alias mulieri actio perit monisecus ac si hoc cxpressusnciselli.
Consentire autem cum obligatione accepti latio dcbet, , A alta D. d. idem ipsum accepto ferri quod rogatum est. Stichi tamen i . d. . promissor si ita acceptum roget, sἰi hum promisit, Stichrem Pamphilum habe De accepta superiraculo Pamphili mentione 'uvid. accepti lationem non corrumpet x Nec cnim luperfluae adiectiones alias utiliter gesta negotia vitianti. Ita vero, uti sin-il nouseisis. gillatim persecuti sumus facta accepti latio eandem omnino ' -r cum solutione vim habet, una hac differentia intercedente, δε ζ'.quod i lia verbis, haec re fiat. Accepti latione enim liberatioo muripodo contingit etiam si pccunia non interuenit m. oo nomine Scab apocha differt, qua nisi vere soluta pecu - o. deare d. nia debitorem non liberat, cum contra veritatis fidem ea scriptora laedi quis non possit,qua cautum sit accepta ea quae tra- dita non sunt, ut vel post huiusmodi expolitam scripturam μ' adhuc creditori petere sit id tegrum, si spe futurae numerationis,quae deinde secuta non sit,icripsit se se intendat Apocha porro Graecis dicitur ea cautio,qua sibi solutam pecunii V. '' creditor profitetur p. Quod nomen Latini suum quoq; fece runt,eoq; iam ut Latino utimurq. Quamquam a posterioribus Imperatoribus pellimis Latinitatis auctoribus securitas
appelletur r. Ceterum ut maxime ac pii latio sine pecunis in . . . f.'t Licruentu liberet, non tamen gratuitam semper rcinissionem continet: cum non donationis tantum causa , sed dc transi- ri siquanti. gendit, S dotis constituendae R. 3c voluntatis defunJi adimplendar i gratia. M ut aliud nobis detur vel fiat y, acceptilatio QO L C.
O M s p Qv E N s est de Nouatione dicere, quam tertiam liberationis specie initio huius artis po-sMn. C. de is uim US. Et hoc ordine cudu cst, ut Quid sit noua tio, Qui nouare possint, Quς obligationes,ino, tammi -
233쪽
. ria D E SOLUTIONI B. ET LIB.
. , . modo nouentur, Qu'sint nouationis effecta, videamus. Nob t. nouare. uatio Vlpiano auctorea est prioris debiti in aliam vel ciuilem P vel naturalem obligationern transfusio atque trallatio.Quae .-.D. definitio paucis totam nouationis substantiam euoluit atq; explicat, cuias ea vis ac potestas est, ut priore perempta no-em. Du ,re uam constituat Obligationem.
- Nouare creditores ipsi quod. sibi debetur possunt, aut 6 --.., i .. etiam alij ex eorum iuisux'. Pupillos prodigos ι,& his similes
. . D. rem personas semper excipio, quibus absq; tu torti curatorumve auctoritate novandi ius non est, nisi co modo meliorii suam
d/aim. us I. condicionem Iac: antς qua in re alior uin auctoritate non in-
'sedihent . uinetiam si rern saluam fore stipulatus pupillus,
a, pubes factus eam stipulationem nouandi causa ratam habue-
b t. n' . re rit, tutela.' actionem tolli Vlpian. mittit φ,cum eadem omnia
, . stipulatione illa contineantur, quae in tute Le iudicium ve- o. o. niunt Tutori utique pupillares obligationes nouare licet m, o 7 ... , siti Oc pupillo expediat h. In his enim quae ad administratior i. i e A.. nem rerum pupilli pertinent,domini pene loco est. Idemq;in prodigorum furiosorumq; curatoribus probandum est Ce-D ' ab ' terim ion cui recte soluitur, is protinus & nouare potest 3 ιβ π . f. quamquam hoc aliquoties verum sit l. Et hoc sentiens Paulus m: Nam nec alium nouare , ait, quamquam ei reeie so. ρ j si . . Lis dua- Quae verba, qui ad alterum ex duobus reis stipulandi re ferunt, in magno errore versantur: huic enim nouandi ius pl. his i - esse non ambigitur n, cui & solidi petendi O, dc accepto feren- --ψp.S iurisiurandi in iudicio deserendi q ,iisq; omnibus mo--t a. 6. dis communem debitorem in solidum liberandi ius est. Sedae i. eiu . Paulo propositum fuit ostendere a solutione ad ceteras libe- , Talis rationum species no recte argumentum duci: solutioncmq; I. uisecte. D. posse quem iure acci pere t tamen nouandi non habeat potestatem: sic enim ei,cuius nomen stipulationi inscrtum est ν .n.d. recte solui Ur, nec tamen is nouare potesti. Item si debitorem meum tibi soluere iussero, non propterea tu etiam sti-D. asia ' pulando id nouare potes, quamuis debitor soluendo tibi li-Mἰ. quo fer- beret cars.Fugitiuus quoq; creditam a se pecuniam accipien- ua. do non etiara nouando debitoribus liberationem praestatefiisi. I. - , potest i Et iacinino his, qui in nostra potestate sunt, peculiaria debita recte soluuntur 3,nouare tamen non possum ,nisi
234쪽
Iibera eis pecviij administratio sit permissa: hoc enim casu alienandir, iurisiurandi deferendi delegandi a , A non i. sc ii donationis causa paci ccndi h, & nouandi potestas eis let
competit maxime. Ait lex , Si erismm torim μ.im conticio. nem eo modo faciant. Quod idcirco adiectum credo, quia deteriorem eo modo debiti causam facerent, plusculum da-,i o. bitationis res haberet, quoniam perdere ac profundere vi- D, et , derentur. Non autem ad hoc cis conccisa intellegitur admi- a b , Distratio,vt perdant e. ideoq; nec donationis caula pacis ne rem .pc tant L vel ne res pignori lir g, nec pro alio rem peculiarem obligare ii, nouatio iacue,aut quo alio modo ad donationem. t. si in a. mogis, quam ad administrationem respiciente, deteriorem corum, quoru iuri subicct fiant,cauiam facere non possunti. , Astare Liberavero administratione non data peculiares obligatio- x κης. 3 nas citra domini voluntatem non recte eruus nouati. qcio notandam est, solutionis accipiendae datam potestatem ti t. i. f. i. D. non eo usq; cile porrigendam, ut alias quam naturaliter numerata pecunia debitori liberatio praestari polli l. Secundum Mae . . quod, ad exigendas pecunias datus procurator nouatione debitorem non liberabit ni. Plane cui plena liberaque rerum ad- iministratio commissa sit, aut,ut nostri plerumque loquutur, g qui totorum bonorum procurator sit, ei novandi potestas ' c. a. non denegatur R. Nam Sc aliud pro alio permutare &pi ira.gnori dare P, dc pacisci ne petat b, S: iusiurandum deferte , , 'non diminuendi caula transigere, sed dc bona fide, si hoc is itis.
administratio postulet, ille nare potests, maxime cas rcs,quae facile corrumpi possitn t f . Non enim ei viquequaque omnia o 2 plene licent,sed quatenus S bona fides patitur, de negotio p r rum exigit administratio ed de si quis sine mandato me absente a debitore meo nouandi animo stipulatus sit,& ego ra- det aa. tum habuero, obligatio novabitur u Alioquinycino stipula-do sibi quod mihi debetur. actionem milii aufert,nisi cx mea voluntate stipuletur i. rcissi a Nouatio necti ain absens,ignorans inuit usq; debitor haud TI A allicr atque solutionc liberatur', interposito.videlicet aliquo t tom
235쪽
mi,e.n L ae a quo nouadi animo quod absens debeat stipulemuret. Qui m.
si etiam si a duobus debeatur, a tertio, quod ille as ille dcbet, G2- stipulari pol Iunius. Quod cum fit , neutrum statim nouatur, sed in terti j potestate est pro quo soluat i si modo id actum
proponatur, ut alterutrum detur vel fiat h. Hic enim cum al-b i. si is c.. terutrius tantum dcbiti nouandi causa obligationem in te cessile appareat,neutrum propter incertam promittentis
D. L,isb. Voluntat cm nouatur. Ceterum sinoca tum non est, merito
cu' utrumque in stipulationem deductum site, nouatum
mih M. D. d. etiam intellegitur,si hoc novandi animo factu ui est a. Et ita commode Iureconsultorum sententiae conciliabuntur, quae ... .' neglegentius aspicientibus contrariae viderentur. L HI, -- Nouantur obligationes quaeci aque, siue ciuiles,sive na- ά irales, liue honorariae: nec intercst re,an verbis, an consen-. cd: su sint cotractae e. Quare vel ipsam iudicati obligationem in D rirema stipulatum nouandi causa deduci posse non ambigituri,quo fi facto ad initium nouae petitionis parta ex causa iudicati exe-ἀ ic. D.dem cutio redigitur g. Legata etiam h, dc priuilegiarias quoq; obi '' gationes utilitcr nouari non dubium cst , amittiq; co modo his kbum. prioris debiti priuilegium . Denique, ne necesse haberetri, D dicere de singulis,omnia omnino debita,omne'; res in laoc ali. m. D. uationem transire possiliath: & vcl una stipulatione plures I in D. obligationes nouari nihil vetat Quod Aquiliana stipulati of . ne percommode, cuius vcrba ad omnes obligationum nou tis. causaS sunt concepta M.Nec vero ad nouationem quidquam refert, sequens obligatio utroque iure, an altero dumtaxat mi. in is.. teneat. Itaque si quod alius debet, a pupillo,ad quem ex ana P μμ p causa tantiade peruenerat,stipulcr,cum pupillus natura obli se γ umgztu , nouatio ficto. Sed etsi dplo creditoris uaductus mi i 67. D. ia nor alienam in se obligationem nouandi animo susceperit, u quam quanis osterior iii putatio inanis sit, prior tamen obligatio tolletur P, & res creditori peribit, qui sibi inveterem debitorem actionem restitui non probe dcsiderauerit, quam .ii ins D. ipse Voluntate sua amisit omni iuris auxilio propter dolum de mν t. suum indignus q. De se enim queri debet, qui hoc agens ut
Da minorem falleret, se ipse imprudens scfellit. Alia causa cst,q Art. ι , si a seruo quis stipuletur, quod alius debet. Nihilominus im prior obligatio manet, perinde atque si stipulatio nulla
236쪽
intercessisset x. Quod non iniuria mirum alicui videri possit. - .
Nam si pupillo interueniente nouationem contingere admittimus, cur non idem in seruo statuimus, qui aeque atque vi ille naturaliter obligaturiZEt non omnino male dicetur,quia , itam ciuilit, quam honorario uiure pro nullo seruus habea- iis n. tur,sitq, ut cum Theophilo dicam, nimiru tamquam persona nulla subsit, in suo statu obligationem manexo, utut nouandi animo seruus interuenerit. Esse enim perso Dam oportet, in quam Obligatio nouata transferaturae, quam sciuus nullam habere intellegitur. Adde quod alienam in scut. i. D. Lobligationem nisi cx peculii causa suscipere seruo non
pomissum ,: in tantum, ut si interueniendi animo non rem s. Q. Ap Cculiarem agens quid spoponderit, quasi nulla inde natura. p li obligatione nata, & in dominum de peculio actio denege- ba tUr r, Sc soluta pecunia repetatur a. Quod argumento est b,ut ' Mi .. naturaliter quidem tenere eam obligationem, quasse seruus pro alio nouandi causa non ex utilitate peculii obligauerit. Non tantum autem iam constitutas & praesentes,sed & futu- eras obligationes in stipulatum animo novandi deduci possem, sciendum est, tum tamen intellegamus non ante fieri noua-η 'I tionem, quam obligatio constiterit. Prius enim obligationc ι
esse oportet, quam in alium statum ea transferatur: & natu-s I nathra
rati rati Onc,quae nondu D cst,novari obligatio non potest. In I diem plane obligatio etiam antequam dies Venerit, nouatur ς licet agi ante diem non queat. Praesens enim obligatio na- scitur etiam ex ea stipulatione, qu. ae diem habet, statimque dcberi ex huiuscemodi causa intellegitur d. sta in diem co- ' Ostitutiam petitione dilata. Sed si quis a Seio nouadi causa sti ab .. . tipulatus sit, quod a Titio stipulaturus crat,tunc fiet nouatio, cum a d mo fuerit itipulatus: codemq; tempore de nascc---ἀtur&novabitur obligatio ς. Condicionales quoque obli- et si vi gationes non ante nouantur,quam earum condicio cxtite
rit. Atque ut plane perfecte is intellcgamus,quando nouatio contingat,admonendi sumus,intcrcsse, Vtrum purh in dicita, vel sub condicione qu5d nobis debetur, stipulemur. Cum pure stipulamur,pura quoque praecedens Obligatio ost, no- fλιβ 6- .uatio statim fit. N ec aliud probabitur, si ea qua ' noua di cau- sa interponitur stipulatio, diem habeatLnon cnim propterce ii 3
237쪽
ii HA . diei adiectionem obligatio suspenditurg, licet antequa dies D. δες u . vcnerit,agi non possit, aut quod quibus dani magis placet perperam maleq; agitur h. Quod utique de die certo accibo .vi. piendum cst.Nam dies incertus pro condicione est i: ideo hi sep nouationem moratur,si non solum,quando extaturus sit,sed etiam, an Omnino extiturii sit, pro certo habcri non possit. s. siq-oua Nam uta sub condicione stipulatur, non statim nouat pro-.1 les . u.. pleriptius condicionis incertum: cuius quia anceps de duait r. D. de bius euentus est, obligationis ortus suspenditur. Quamobri ' si condicionem omnino extituram certum esset, nouatio ili co fieret. Nam quae necessariam Sc in naturali ordine post tam causam habent,condiciones, obligationem non magis xl sipupi differunt x, quam quae in praeteritum vel in praesens conferuntur i. Vnde id quod ad obligationis ortum adtinet, pros' h. o. pura habetur ca stipulatio, quae sub huiusmodi condicio--ς- Ond. ne concipitur,nec nouationi moram facit. Cum vero ambi, o Duri guo Mincerto euentu condicio suspenditur, suspenso quo-m D se que sunt stipulationis nouandi causa interpositae vires. Ridiculum enim est, pene memoratu indignum, quod qui dam tentant dicere cx condicionali quoque stipulatione, vii , . - pra sentem Obligatione nasci, eo moti quod Paul. sci ipsit f.,
ex praesenti tempore vires capere condicionalem stipulationem. Quod alio longe sensu a Paulo dictum esse alias com modius ostendemus. Nam a re proposita eius loci sententia paulo longius abhorret. Illud institutae est scriptionis ac to-poris, etiam puram stipulationem, quae ad nouandam sub
condicione conceptam stipulatronem, interponitur non an thaliquid agere, quam prioris condicio cλtiterit: qua pendente si res promissa intercat, ex Istens postea condicio no-i uationem noti conanPittet,quonia corpus nullum lubest, in p. r. M. i. quo nunc primum nascens obligatio consistat h. Priore vero obligatione reus co iure soluitur, quos luerctur,extincta repromissa antequam per eum factum esset quominus ciarct.
. t s si Quod etiamsi mora stipulationem no niem pracesiisset,
adhuc tamen diceremus. Quam quamcntaria. on nouat, pia
Ariusis gat tam e codicionalis stipulatio ante' commissam moram is, ν periculoq; debitorem quasi rem promistam obtule iit p, libe- ' 'i rat. Vnde hoc ita procedere Marcellus acutcno tat, si secun-
238쪽
dae stipulationis tempore in potestate sua re promissor habuerit Nam clim oblationis potestate moram purgari eiusmodi stipulatione constet, tum demum id admittendum esse ratio suadet,cum rei copiam,facultatemq;promissor eo tempore quo stipulatio facta est, habuit. Quod si res abfuerit,
qtata superiori rationi locus non sit, oblatumque fingi non queat, quod per rerum naturam propter absentiam offerri non potuit, aliud merito respondebitur. Nec enim contra quam natura se res habere potest, in iure quidquam fingitur q. Et hoc quidem casu consequens erit dicere,si prius- quam rei facultatem promissor nancisceretur, ea decesserit, . . Periculum eius nihilominus perirer. Quam specie Venulci ir i q- responsum procedere poterit,quod alioquin dissidiu, meo ui '. 'iudicio,implacabile habet. Quamquam autem mihi non pla- si rem Ceat generalia Iure consultorum verba hisce angustiis coer-V
ceri, praesertim ubi suppletur quod sine scelere praetermitti
non potuit,cum tamen aperta non apparet Opinionum pugna,& ratio aliqua conciliandorum locorum inueniri potest eam, licet animum usquequaque non expleat, amplecti thmen satius esse puto, quam inutiliter propter repugnantiam duo nostrorum librorum loci relinquatur. Cum vero stipulationis nouandi animo adhibitae condicio deficit, in suo st, tu prior obligatio manet, nullatenus a posterior uae effectum non habuit,innovata tr nec eo ipso creditor quasi de- , -- λbitore tacite pactus ne petat, exceptione repelletur is, qui in D eum latum casum a prima obligatione discedere voluit, quo posterioris condicio cxtitisset.Quo fit, ut qui quod pure de bet, sub condicione novandi animo spoponderit, penden- te condicione solutum repetere non possit , quoniam ex . altera causa debiturum omnimodo certum sit: ex priore qui- D ilia iudem, si desecerit condicio: cx posteriore, si cucia erit. Ex di uerso, si quod sub condicione debetur, pure novandi causa promittatur, ne tunc quidem statim nouatio fiet, sed tuc demum cum priuris stipulationis codicio extiterit'. Esse enim constitutam obligationem oportet, priusqua novetur quod ante condicionis euentum dici rapn posse constat. Qua ratione & qui se pure soluturum quod alius sub codicione debet,constituit non prius obligatu quam debiti codicio ex-
239쪽
titerit : cum debiti causam in constituto similiter, ut in no- αἰ id ubi uario ne h, praecedere necet se sit. Hinc eueniet,ut si penden-D te condicione promissor deportetur nouationis spes omnis . l. i s. M. intercidat: quin persona iam non sit,quae obligetur*. Depo tatione enim ut iana ante contractae obligationes tolluntur' i i. oi ita multo magis nasciturae impediuntur. Non idcindicemus pendente condicione promissor decesserit. Itaque si a Ti-
''o. . tio nouandi animo sub condicione stipuler quod mihi Seius
no itis. debes,eaq;, licet racente adhuc t reditate extiterit, nouatio fiet ς, quoniam condicionales promi iliones morte promin s. ib. sorum non extinguuntur, sed earum spes vel ex incerto eue-
T tu pendens ad heredes transit de in ipsa hereditate,quae .l
ιι functi personam sustine interim dum heres non apparet,
residere intellegitur. Pori b in nouationem et etiam postmo-6 2 rarn mortuus homo ut Min constitutum de in iudicium recte deducitur,cum extare adhuc propter moram,quae perpe- ἔ . tuam obligationem facit, videatur . - ι .ueum Nouatio per stipulationem fit. pacto enim quod ex una/it causa debetur,in aliam conuerti non potest h. Receptum est ctiam nouationem fieri litis contestatione. Vnde duplex a M. A diuus.- nostris Nouatio constituitur: Voluntaria una, quae stipula-- tione Necessiria altera, quae stipulatione fiat. Quae diuisio in xl. iri, o varias rept hensiones incurrit. Certa enim notionis defini- tio a Iureconsuliis traditur quaecum in contestationem lietis transferri non possit, nec eidem nomen quoque rectε aptabitur i. Nouatio autem ab eo nomen habere ducturn di--ι,.D..ti citur,quod praecedente sublata, nouam constituat obligatio is,.at nenim. Litis contestatione non modb noua obligatio nullans L .ia, comparatur, sed nec aliqua tollitii r n: quinimmo etiam firmatur roboraturque magis,ut apparet in iis actionibus, quar. I ri, D. 4 tempore morioue eorum,quibuscum agitur, finiretur . itaque cuna dubitaretur, an qui constitutoria egisset, veterem
obligatione consumeret, solutione sola ex ea actione facta liberationem contingere Vlpia.admittit, non etiam litis co- , Eoo. tcstatione P. Sed etsi dominus de peculio conuentus sit, na. turalis obligatio,quaseruus tenetur,manere nihilominus di citum. Et certe si ex veritate non ex auctoritate rem totam
Dd, mi aestimare volumus,vix est, ut superior diuisio defendi possit. Nam
240쪽
Nam quantumlibet diuersas & dissidentes species communion C aliqua societateque generis contineri necesse cst , litis cotestatio nouationi simile nihil habet. Prytereo enim quod j i equae nouationis propria sunt,contestationi non insunt, este-Micta etiam penitus a nouatione abhorrentia habet. Nam nec D usurarum cursus litis contestatione inhibetur x, nec pignorata fideius Aresue liberantur 3,lc crescit, nedum purgatur mora: Hrb. obit ut ceteras omittam quas Paulus commemoratu,differentias u d apud quem verbum, voluntaria, non eo pertinere dici pol. aras utest, ut aliam esse nouationem non voluntariam demonstret hoc enim nusquam relatum est) sed propriae nouationis na- ι sit a turae designandae causa additum esse. Atque ut hoc reprelie seu 2 do quod ab interpretibus confictum est, ita illud non reprobo,Noua iudicati actione priorem nouari .Nam&iudi-x L MOcio quasi contrahi traditum est,,ut non iam iudicii origo se di
ipsa rudicati velut obligatio spectetur*,nec antiqua amplius γl. 3. 3 ita actione, sed iudicati post sententiam agatura. Semelemm, Paul.b causi triansiremiteturio condemnationem ; γ inde te mi Gia . q.-Zeberi. nec iam ex pristina obligatione usurae debentur, sed F ut M. ex noua iudicati causa ς. Sed & quibus in causis delegatio ' per litis contestationem fit a, iisdem etiam Velut nouatio-alcasMi.C.
nem committi, si quis contendat, non repugnabo. Simili-- ater iurisiurandi condicionem ex numero esse nouandi Pau- , ius scribitς. Post iusiurandum enim non iam pristina debiti causa&antiquus actionis tit ius inspicitur, scd noua iurisiu-C. A . . randi actio causaqi exercetur Postremi, sciendum cst intc iri ga . dum qua sit nouationem por exceptionem fieri. Nam si quis quod sibi a libero humine debebatur, a scruo cx peculii cat in .D. d. saeam obligationem in se suscipiente novandi an into . putastus sit, hic licet non ipso iure nouatio fiat, quia perso-D. d. . ., esurinam,ut iam dixi, servus non habet, cuius interuentu possit.ζhi'I' β' noua contrahi obligatio, exceptione tamen creditor repelletur, si a priore petat g. De illo quaeri & dubitari solet, An 6 si et V . poenali stipulatione praecedens obligatio nouctui: Et res est
inter interpretes valde controuersa h. Ego sic statuo, cu quid i. ita iis Ma- fcri stipulati sumus, poenaq; ccrtae pecuniae, si id non fiat,pro si missa, existente condicionc squod tum acciderc Papinia,Pc-i i ita j -- gasi de Sabini sententias componens interpretatur i, cum in