장음표시 사용
251쪽
gitionem pignus dederat fideiussor, i ramuis in rei ipse locum iusq; succellerit,liberatu ph. Ex causa enim fideiussionis sola ciuili ratione tener: desiij t, quar pignoris dationem non inficinat. Sed & si principalis obligatio naturalem tantum causam continet, deiussoria durat, quamquam fideius rircus heres extiterit quia tunc demum cum principali concurrens accessoria obligatio tollitur, quotiens utraq; ciuilis est. Plane si utroque vinculo principalis obligatio iustinetur, licet Praetorii iuris auxilio per in integrum restitutionem infringi ea possi t, non idcirco magis fideiussoris obligatio reti netur.Nec enim qu bd plenior fideiussoris obligatio est, rei infirmior eo impeditur quς iuris ratione contingit liberatio. Quo fit interdum,ut qui nullam propriam defensionem habebat fideius r,a reo heres relictus exceptione se tueatur, videlicet quia posita intercessoris persona rei induerit perso nam, ex qua auxilium in integrum restitutionis implorare potest R. Porro duobus reis promittendi acceptis,si alteri eorum creditor heres existat, non quasi pecunia soluta tota obligatio tollitur,sed confusione obligationis persona dumtaxat eximitur i. Ideoq; alter manet obligatus,& cum eo vel in solidumai nulla cum correo societas intercesserit: vel in partem, si socij fuerint,creditor recte aget. Ac pcr hoc nec mandatores, quiq; in eam obligationem dati erant fideiussores, liberantur . qui tamen clim solutam pecuniam vel ab ipso creditore qui reo successit, repetere possint, propterea quod eligendi arbitrium habent, exceptione doli petentem creditorem, quod solutum restituere mox cogi possim, repellent. Quae exceptio eiusdem pecuniae reo dari non potest,nisi in partem, si socij suerint. Hoc enim casu perinde omnia se habent, ac si viriles singuli promisissent n. Et haec est Pauliani responsi φ sententia. Plane cum duo rei debendi vel stipulandi inuicem succedunt,nulla confunditur obliga tio p: quod utraque aequalis sit de ire ροπως, nec dici possit vltra alteram magis tollat q. Itaque duas obligationis species hic reus sustinebit r :quod non esse nouum aliis quoque exemplis Vlpian. confirmat s. Et hae solae confusionum species inueniuntur. Nunc ad oblationem.
252쪽
B L A T I o N E etiam atque obsignatione eius quod debetur, liberari debitorem, obligationeq; tolli dicimus. Vtrumq, autem non abs re colungimus, ciuia non sufficiat verbo tenus pecuniam δε offerri, nisi Sc consignata deponatur'. Quo facto confestim debitor liberatur, aliter atque sola oblatione fiat qua no protinus,sed ita demum si res postea sine dolo malo debitoris amissa deperditatae fuerit, liberatio contingit. E t hoc qUI p. in με.
dein cassi, si ex iudiciis boni; fidei, quibus exceptio doli inest,
res debeatur, ipso iure acti ob tollitur, recteq;intenditur post-D.δερ eulta ea petentem nullam omnino habere actionem. In strictis 'M ' ρ ιν vero iudiciis exceptione opus eit , quae summo iure utiliter Dagente creditorem aequitate defensionis submoueatς. Vtiq; e t. autem post legitimam oblationem secutus rei promi istini ritus debitori liberationem adfert,quamquam aliqua do in- b. d. ore . terpellatus non soluisset. Nec enim per eum iam stetisse vi- detur, qui obtulit, 3c vel ante commissam moram oblatione purgari atque in creditorem itansferri auctoria in sententiis
comprobatum est siue ipso debitore, siue alio quolibet
nomine offerente accipere creditor recusauit: ut enim alte-a. m Q. Orius solutionem esita Sc oblationem Sc absenti de ignorati pro. 'desse constat e Verum enimuero frustrandi animo a credito ' re recusatam esse pecuniam necesse est. vii de cum velut alias.Sorbum. dic accepturus creditor distulisse proponeretur, mox epublic. pecunia tamquam aerosa sublata esset, periculo credi- isto. C.L.
toris non futuram eam rem Scaevola respondiis Sola sane dcbitς quantitatis oblatiousuram cursum no retardat,ideoq;
oblationem obsanationi iungi semper reperias st quotiensgi I F. N. de inhibendo usurarum cursu agitur. Nec restagatur ImpQ- . ,ratorum rescriptumi , quo continetur, cum ita conuenisset nix , .cut si ad die usurae non soluerentur maiores praestaretur si creditor minores usuras sibi oblatas accipere noluerit, usuraru a u. non augeri quantitatem. Non enim usuras minores in obligationem deductas, deberi negat, quarum cursus ex sola o - blatione sortis no potuit retardari. Maiores ex stipulatione
ideo peti posse negat, quod obligationis condicio defecerit
253쪽
D. d. αώ. cum per creditorem factum sit quo minus usurae minores solueretur. Ccrtissima enim iuris regula est,pro ficto haberi', id quod ne fiat impedimento est is cui debetur i. Plane nec xi πις ρ pigneraticia actio debitori ex oblatione sola adquiritur, sed ais: .a. - consignatum csse oportet id quod debetur , quia suas con-l. .m . m. C. diciones habet pigneraticia, si solutum sit vel satisfactum, quit bus cessantibus institui non potest l. Solutionis autem vim .mutinino nuda oblatio non habet, nisi Acam obsignatio sequatur. Et ρ' , ideo quod edicto perpetuo comprehensum erat, ut soluto
ἰλλ 'o dcbito vel si per creditorem factum esset quominus soluere.
ti, G Mρ p tur, pigneraticia actio competeret, sic per interpretationem O o ' acceptum est, ut offerri creditori pecuniam, δί eo non acci- i. si rem s. piente deponi oporteret ni Quamquam in iure facta oblatio pK' pigneraticiam actionem institutam confirmat h. Quod vero . l. si tibiis . Paul. scripsit φ, si debitor olferret pecuniam, quae peteretur, P AE creditor nollet accipere, praetorem ci denegare actionem
ue sic est accipiendum, ut si post oblatam pecuniam debitam
creditor porro petere pergit, praetor, cuius offic io contine, turdare vel denegare actioncsp, quique lites resecare studet q,rit r. D.d. u. cum amplius non audiat. Unde dubitatum est, quid statuen-
ia o dum si i si procuratore petente reus offerat. Nam certe ini-ρ o. quum est cogi reum iudicium accipere, utcumq; suspicione ti non careat, qui domino litis non obtulerit. Itaque in aedes a n. . i. i. Di cra deponi pzcuniam placuiti,ut in pupillaribus pecuni s fi I r D. Οι- ri solet,.Enimuero aequum non est eum, qui sine iudices L uere paratus est, hoc nomine iudicio adstrigi,quod plus aduersarius eius per iudicem sit consecuturus i. Haec cum sola: oblatio intercessit. Ceterum si eam solemnis depositio secu- sita, . o. i ta est, protinus debitor liberabitur, nec expectandum erit, uti re pereat, Deponebantur vero signatae res interdum apud. is oris,. acta vel officium', interdum etiam in κε u i te et O , vel alio V. publico loco I quandoque Sc apud virum aliquem bonum h. iudicis arbitratu: ut plurimum autem apud aedem sacram a. b linis i . Cic.ad Attic.h Graecis postulantibus ut in fano deponerent, non conce ili. Quod ex antiquis moribus fluxisse puto, qui-
254쪽
bus pecuniae sacro commendari solebant, quasi tutiore loco liti esse non possent. Cuius rei cxcmpla ex Graecis nobis iderii Cicero in libris de legibus ς, suppeditat. Argumentoq; est, quod a nostris agitatum videmus, rebus priuatorum in aede i. sacram depositis, subreptis, furtinean sacrilegii iit aditio d. Et quod Herodia. scribite,in illo incendio,quo templum Paci S ρ cuuia D. Romae conflagrauit, magnam factam pecuniarum, quae illic
eae in sacculo consignabantur, i signis , ut ego quidem sentio, priuatis, non quod quidam somniant,publicis. Quo- h Atiis. . rum opinionem praeter varios Pandectarum locos g, etiam tillud Cicer in Verrem satis rcisellit: Ipse in tabellas rescri, a .. . obsignat gnis amicorum Et pro Quintio Tabulae maxime AErgi. signis hominum nobilium colignantur plutarc. in Graccho
ἔξ αλυ λαμβάνοi . Atque ea signa anulis imprimebanturi α :quibus veteres non ornatus caiis G scd signandi usos Ma- frium. o. crobius ex Atteio Capitone scribit : plurimusq; erat corii in testamentiat, epistolis,tabulis, ceterisque, prout res exige- I. a. bat obsignandi Sm, Vsus. ni. obsigna Obsignationem autem legitimo modo,& Vt Diocletian. h u is Eloquituro, sollemniter fieri necesse est. In quo illud primum e videndum est,ut testato pecuniam creditori opportuno loco is 5c tempore creditor offerat,& co recusante obsignata apud.l. 6. C. Aaedituum vel tabularium vel alium quemlibet rudicis iussu deponato. Nec cnim obsi*natio aliter utilis est,quam si eam oblatio praecesserit ρ, nisi si offerri non possit vel quod pere-qi. accepta gre absit,uci quod sui copiam creditor non faciat: qua in specie solam consignationcm iudice adito sufficere receptum D. d ἰώ. est q. Minus vero opportuno temporc , vel alio, quam quo solui recte pollit loco , vel iustis occupationibus districto , creditori x, fasti oblatio nullas vires habet. Valebit certe, si H C. s. non multo poli diem solutioni adiectum facta it, cum nihil
propter moram creditoris interesset t. Ante diem vero cre- , a. d.
duoria aeque ac proauisoris gratia adiectum frustra pecunia
255쪽
offerri omnes ad unum interpretes sentiunt. Eoque Scaeuo-- 'bi 2 'lanax motum credunt,quem ego praetcrea etiam loci ratio-- Q.V- nem habuisse existimo ut eum alio loco quam in quem pro-
missium est,inuito stipulatori solui non potest,, ita 3c alibi fa- ista oblatio quam ubi lotui debcbat, nihil impedit quominus γin loco praeitituto sua die petatur. Plan P usurarium debitum ante diem solutioni praestitutum solui non posse,quod intc
pretum sententiae coniequens cit, haud scio an aequus iudex probauerit, cum nec i ure cautum sit,& in contrarium regula illa faciat qu.e indistinctξ diei dilationem pro reo esse definit α. Ccter lim iis tantum pecuniarccte offertur, quibus αι 'am a. utiliter soluerctur.Itaque cum minore XXV. annis, qui cur . . torem non habet, pccunia offertur,nc vel vluris vltra debi-
f. ι eminor. tor Onerctur, Vci creditor minor pecunia perdat, e reviri u
que institutum est, ut in loco publico consignata depon retur ' Praeterea tota pecunia offereda est, Minore enim pe-bi. tutor. F cunia quam dcberetur, oblata obsignataq; cum crcditor totu V accipere paratus esici, non inhiberi usurarum cursum MO-e Tra latur destin. responditb. Nam particulatim pecuniam debitam, leti : qua controuersia non est, acccipere non cogi creditorem,dl. i. C. qui licet plerisq; dissentiant, Vcrissimu est. Hoc amplius durare obsignatio dcbet,& in eadem causa manere pro non deposis ta enim habetur ea pecunia, quam postea debitor repeti cel. a. bitari rit i. Atque hoc modo facta ob Egnatio debitorem haud alia si ter atque si solluisset, liberat: ut quicumque postea casus in- C. Δ, r. cideris,sccurus debitor in portu nauiget. Vsurarum etiam Il. ':- in posterum cursum sistit e,pignorumq; in eam causam dat . . , i. iii persecutionem si M vcnditionem inli: bet, dc ex diuerso
i. - . sacria lori post oblatum debitum δί consignatum,non secus
D. maiiata. l. ac solutum mandati confestim competere actionem h. Ex- 'L tant citi sane pecuniam petere a depositatio creditori non
. a M. Via. probi bcbitur . Quinctiaque ma amodum debitor post mox l. δε i. . ram solutione factam octerens purgat moram, ita dc recus ita o tam priu, a se pecuniam, ii creditor accipcre paratus sit, de-d tiricia. 1, brior non det, vi rarum ratio ex eo die sabebitur . siquidem usurarium debitum svit h. I ex eo pendet, quod vulgo di citur, Vl timam moram noceret.
256쪽
DE INTERI Tu REI ANT C MORAM. et aris se M.
ST 8c illa liberationis species,si res promissa absq;
κ ν mora,culpa, ctoue debitoris intercata. Quo ge- ς-- rescio.
nere naturaliter obligationem resolui nostri tra- ti Aiadunth: cum hoc naturali facto contingat, qubd L,bis..M. naturalis quoq; praestationis loco habeatur ς. Proinde si species in stipulatum deducta, antequam dies vel condicio sti- vi. . pulationis extitistet, fato ortalitateq; perierit, desinetpro- Πρ- , missor teneri . Similiq; modo qui certos ia uinos, veluti qui in arca sunt, promisit, iis sine culpa sua deperditis liberabi- tauri imis . ture, quoniam pecuniae non genus, sed certo loco conclusa quantitatem promiserit, quae cuiuslibet corporis exemplo xl. e is si aestimanda est s. Alioquin si incerti nummi obligatione con- ps tineantur, nullo casu debitor liberari potestt, qui eos ipsos, tibis. svis qui peri int,nummos promisisse non videtur. Idemq; in o- ω ι nimbus quae non in corpore, scd in quantitate cosistuntb,dicendum est i quae quod functionem in suo genere, pe muta-ρet.
tionemq; recipiant : certo corpore constringuntur, cuius interitu possidici eorum extincta obligatio. Sed hoc in pe- ιι illisa cunia numerata ita seruatur, si non eius periculum in se cre- Dditor susceperit. Contractus enim ex conuentione legem a cipere scitum est λ. Idq; in nautica pecunia, quam traiecti C. ιυγών. ciam appellamus, fieri solebati: quo nomine Amaius centesima faenus ante Iustiniani constitutionem creditori stipulari , elicebat m. Porro de qui illam aut illam re promisit, altera cxtincta, non eo magis liberatur,quod eligendi utram praesta- ---: iret, liberum arbitrium habebat: sed quae superest, in obliga- vis. Dic ntione manet n, si modo non eam ipsam, quae periit, osterente eo, accipere creditor an id recusasset. Pro soluto enim id his accipitur, quod post moram a creditore in accipiendo factam periit o. Bene autem illud exigimus, ut absq, facto, cul- t. si pa, mora debitoris res interierit. Nam si vel apse occiderit, vel culpa eius morti causam praebuerit, vel per eum steterit, i quominus daret periculti ad eum pertinet pyrustratori quip- si et in pe Sc moroso, ut Sc furi similibusq; personis q, omnes in re
debita contingentes casus adscribuntur. Quod tamen adhi- l. to. D. bita cautione ita temperandum censuit Martinus, ut si eo
257쪽
, casa interierit res, qui omnino incidisset, etsi res creditoris . p . . praestita fuisset, n ulo minus debitor liberetur, quamquam
ι. βωm re interpellatus non dederit . Quod non esse cxtra aequitatem by'' positum non negauerim, licet in cor Aariam Ioannis sentc-tiam frequentes interpretes eant. Cum vero post mora rςs bH o, interus, quia per rerum naturam impossibilis ipsius corporis, iis his , d praestatio est , Sc suam tamen moram debitori nocere ratio ις sic postulat in aestimationem condemnatio ficti. Verum ita peri u o debitorem onerat mora, si non ea legitimis modis ' purgata fuerit. Nam qui rem promissam obtulit , vel stipu- - lanti creditori nouandi causa spoponditu, ea postea percini t reu 3. pta liberatur, licet ante moram fecerit. Sed & si merentem. G1 seruum, puta in facinore deprehensum,promis r occiderit, s. nihil in obligationem p cccat, & ante moram & inculpatum κζ' id factum est, Itaque qui Stichum aut Pamphilum promisit, si alterum iusta de causa occiderit, altero postea milia eius sit, , inora interueniente mortuo liberabituri quoniam quo tem poreis moritur nihil in stipulationem committit, qui veIalium eligere potuit I. Quod si sine iusta causa occiderit, no. i imp xuutum sit maleficium R,merito in cum de dolo act.o de ι - siderabitur. Ab alio sane re debita occisa,etiam si a fideiusso- i. sid bitor. re,debitorem liberari exploratum est . Nec promistari quic--- : . qu)m nocet, quod Stichum promissiam ante moram manu-D. devirb. Im se I it,li is priusquam super eo interpellaretur, decesseritia zz . Non tam cnim facto cius. quam fato ipso stipulatori homos in z. ereptus est. Diuerium merito probatum est in eo, qui rem penes se depositam vendidit,eamq; poenitentia ductus post D . t reuocauit e. Dolo enim fecit, qui rem suae creditam fidei, 4 AVI 1ει suae mandatam custodiae alienavit, nec dolus purgatur pin
7 se nitenti. id: denique nec secutus talus eum, qui clolo fecit, . t ch c liberat'. Quod idem de eo dici non potest, qui seruit suum
nulla adhuc mora facta manumisit, cum iure suo usus su Li - - nec in speciem delicti ea res cadat. Atque haec leuiter attin- --r. D. gere, quantum ad rem nostram faciebant,volui. Plenior ve-- ω ι - ro eorum cogntuo ex his quae demota suis locis tractantur,. petenda est. κ
258쪽
V PER I ORI specie inaec quoque persimilis est, de in i ita
easdem vires habet,si res promissa citra moram cul. nuntpam,fama naue dcbitoris commercio subducatura. Vt enim in nis rebus ab initio obligatio non con- . trahitur, quarum commercium non est b, ita Sc cum in cam et . causam condicionemque eg post facto recidit, necessario ψui iuri soluitur:quia dari iam res non potcst, promistarque non aliter atque si rebus humanis mortalitate res subtracta esset, Diisj- , . desinit teneri. Nam quod pro regula traditur e, ea quae semet η utiliter constituta sunt durare,licet ille casus cxtiterit , a quod incipere non possint, eo pertinet, ut re semel perfecta, nihili
ossiciat in persona efiicientcue causa postea contingens vitium d, Quod souperueniens casus vim este tamq; negotiisI. tibish,-
penitus tollat, aut etiam rem ipsam subtrahat, quemadmo- dum incipere non potuit re ita constituta, ita nec remanebit , i . obligatio .. Quod accidit, cum res ex hominum commercion. λ os eximitur. Daci enim ea iam non potest Lac ne erctium qui-ί ι dem praestari,quando nec res sacra g,vel liberum corpus h re-I-cipiat aestimationem,neq; pecunia reparetur, Ea porro tan- tum in obligatione conustunt. quae vel usibus subiici, dominioq; nostro possunt, vel pecunia lui i. Vnde 3c nihil agit,qui
secus stipulatur: dc qui rem prophanam vel Stichum seruum zi
promiserit liberatur, si sine facto eius sacra religiosaue res fa i l. intrecta x, vel Stichus a domino manumissias, i, aut ad libertatem pro praemio perductus fuerit m. Aliter, atque si res promista . . . fue .H ab hostibus capta sit. Hic enim in suspenso est,non etiam extinguitur obligatio , propterea quod spes sit fore ut ea qua '' doq; redeat o.Quae spes facit,ut legari etiam ea res P,δc venire M si hi q possit. Ceterum ut planiora fiant omnia, adhibenda est Iu '. liam, quam Paulus probat, distinctioi, ut si quidem promis allarium. D. foris fuerit teruus temporc stipulationis,dc postea is manumissiis sit, promissor teneatur,cui non est concedeo dii ut fa i.
cto suo obligatione sua tollat. Quod si alienus fuerit no te- ii,
259쪽
neatur,nisi postquam solutionem moratus sit,iale quid con. . tigerit. Nec enim ei qui Stichum interpellatus non dedit, prodesse debet, quod is a domino postea manumissus cst, quem habere licuisset,sitis tempore sol ut' esset. Plane si se
uti; promissus a debitore manumissus, ῆntequa in eo soluendo moram fecisset, decet serit nihilominus liberabitur debitator . quoniam per ςum factum non sit quominus stipulator,ti μί- habeat. Nec tam manumissio quam mortalitas ipsae cum o- bligatione subtraxit. Decessit sc tenim utique,etsi manu mi Dius non fuisset. Ex hac causa ita extinguitur obligatio , ut nethlot L reuocetur quidem, si rursus aliquo modo in commercium res redeat : veluti si res sacra prophana esse coepe it, vel liber. s. aream. d. homo in seruitutem reciderit In totum enim sublata semel obligatio amplius exuscitari resti tui q; non potest Quod iis Faktis., . Paul. contra Celsi sententi. im, cuius etiamnum in Pandectis o - m. quaedam vestigiax relicta sunt,obtinuisse scribit. Seruo verbi manumisso non recte ille casus comparatur, si aliena area ,. -- ς promissa est, δc in ea dominus aedificium posuit. Quippe ad-ι. volpe -- huc area extat, nec esse desiit, quamquam aedificium sustineat. Itaque eius aestimatio recte petetur L DE COMPENS TIONE. D -----ERT i u τ ad hanc partem Compensatio , qu μ' ipso iure debitor aeque ac solutione liberatur. Sorula, uere enim videtur qui compensat , etiamsi de implenda condicione agatur b, in quλ a propria ver-
i 2, i hQ V significationem si duce voluntate recedi non solet E i. D. AdzO autem pro soluto habetur quod compensari potest
'set t. Vt eius pecunia , qtiae compensationis ratione non habita soluta est,tamquam indebitae, condicti Oe pignorisq; in ea cau- imperista 'sa dati, quae compensatione summoueri possit, repetitio scO- .ri: . - pς -x nec eius quantitatis, cuius petitionem ratio com-
tuitam,alter sub usurisSecuniam dcbeat, cocurretitis utrin-5hia bis. que quantitatis usura non praestabituri : dc quamquam sub
.cu. - hitur, sortis compensatione facta eatenus usurarum cursus impedietur i.Quibus consequens est,ut Zc ab initio mimus
260쪽
peti debeat, quatenus compensatio obiecta detrahat . Nec interest qua e causa debeatur. Hoc enim rure poli Iullinia. e post. constitutionem utimur, ut tam in strictis quam bonae ii. lei tu
diciis ipso iure compentatio fiat. qu.e antea ipso rure ita his m l. sed se
dumtaxat,in illis opposita doli exceptione ex D. Marci rescripto inducebaturi, quemadmodum Sc in omni ferξ iure quae in strictis perdoli exceptionem. 5c in bonae fidei iudiciis Mi. se iaipso iure fiunt m,propterea quod illis,ut antea attigimus, doli
exceptio continetur D. Hodie eo vςntum es Vt ne opposita ociis ianae.
quidem compensationis exceptio solutionem debiti moreturini si incipalis rescripti auxilium accedat . CMmpensatione utuntur quicumque obligatum sibi ha-
bent euin, qui petit. Plane fideiussores a reo conuenti non tanto in quod sibi,Verum etiam quod reo debetur, recte coin- suuritu. depens arat p. Nec enim in maiorem quantitatem , quam reus condemnari possit,tenentur q, x eis e aedem quae Sc reo e X- eum; en
ceptiones prosunt r. Absentis etiam defensor eius quod inui qt D e Lcem ab actore absenti debetur, compensationem obiicere.. D potestuaec necesse habebit de rato cauere, cum nihil petere ipse, sed hoc minus ab initio ab eo peti intellegatur squin nec alius, qaam cui debetur, compensatione uti: nec quod alij,quam ei qui conuenitur,debet, compensare cred tor cogitur x. Proinde si cum filios an .agatur,ita ille quod patri debetur, compensare poteritu,si cauerat, Amplius non pe- ti, ne a patre postea creditor appelletur, cilius actionem sine
mandato cxigens filius nor,consumpsit. In rem utique suam datus procurator postlitis contestationem eius depiti nomi- ροιο -- ne,cuius ei mandatae sunt actiones, si vice mutua conuenia- . detur, compentatio uom habebit x . Hoc enim lex nominatim se 'addit, p6Miris conteytitionem. Credo, quia liti, contellatione res procuratoris fity, eamq; deinceps tuo nomine quasti I delegatione in se translata x, cxequitur. Itaque Sc propriam it, Ccausam perscqui dicitura, nimirum cuius emolumentum & σι. Idamnum ad eum suo nomine pertinet: quiq, per omnia do T. 'a mini loco esi nus ex duobus reis quod alteri stipulator de. bl si sebet,compensare,nisi socii sint,non potet e. Bonorum plane 'societas efficit, ut unius personae vice omnimodo fungaturd, D .id 20. xt quod alter pactus fuerit, alteri prO.it, at ceruinq; releuci