장음표시 사용
541쪽
VIII. Amor autem ille , cum venerati ne quadam & timore conjunditas esse debet. Quod dextrer explicavit Imperator Sigismundus: qui audiens a quibusdam disputari, num melius esset amari, an timeri a subditis3 respondit: quemadmodum sita peri amari dc timeri volunt, ita & Reges. Neque enim bener ames, nisi et am timeas. At in Regibus quoque situm esst, ut amentur Sc timeantur: si ita moderentur vitam, ut nec inferioribus sint terrori, nec superioribus despectui. Aianeas Sylvius A. comment . in res gestas Miaphons. Fugienda itaque familiaritas, leviatatem comitem habens; quae olim Ioha nem Albretanum , Nauartae Regem pessun- dedit: Usto ire de Naυarre.fol.m. 6o3. 9seq. quique eo nomine a sua uxore acerber exagit tur . ibid. f. 623. Fugienda compotatio famuliaris, &c. rebnervi dijst. de Repub. 2o . ineoroll. Olaus Magnus lib. 13. c. 34. Amoris illecebra est non solum universorum , sed &singulorum cura. nam & minimos etiam timere dehet. Pereet,f 39. n. 2IT. ct seq. 9 Scita singulorum ipse percipiat querelas. Iustum Lipsum in Dissertatiuncula et Nide Rodolpho Austriaco. Ac barbarus est mo- .dus auctoritatem acquirendi, si Princeps nunquam conspiciatur. Κιrchneriti di t. d.
Republ. . 2o. rh. 2. b. vid. Pierre Matth eu. I. I. narrat. q. n. M.f m. II 8.si solus edat, Pi cart. decz IT. c. s. Nam semper comitas est melior fastu. D)i. Gruteris pari. 2. discurs ad Taef. I8.
IX. Hactenus dictorum consectacla sunt. i. QiIod Princeps non debet supplicia; a
542쪽
De reanu RerumpublIearum. 2rtina rabies est, sanguine ac vulneribus gaudere, & supplicia, nisi dolente & commiserante animo decernere.
Σ) Vicissim praemia ipse, non per alium et Ipse
erre debet. Rirchnervi disput. I9.th. I.a. Fa- praemia vorabilia, personae Regiae reservanda, odium coferat. in officiales derivandum. Boccatini. I. d. Pamnas. c. 6I. Sententia fuit Rudolphi I. Imperatoris: Severum & immitem fuisse me aliquando poenituit; lenem & placabilem nunquam. Plerumque enim civiles disiensiones , mansu tudine , moderatione multo facilius, quam severitate 3c armis sedari possunt. Ita vere apud Euripidem Rex Menelaus inquit: Si
vela tendas nimium, navis mergitur,sed si relaxes rursus, vehitur tutius. Odit Deus numis vehementes impetus, odere cives: gratior est moderatio: Cistram has . Saxon .mfol.
ss 2 Opera cumprimis danda; ut subditi contenti sint statu praesenti, nee Imperii sit 3 opem pertaesum. Id enim Imperium firmissimum det,subest . Anton. Pereri. fol. iss. Subditi namque ditiprα- mater contenti, sunt desperati.Guiseiata. in υ- sint mpomnemlol.nu. .dc Regna male contentis,ut stat mvocant, plena, instar turris sunt, argento vivo oment. inaedificatae. Pereet, f21.nu. H3.Magnum ideoque est arcanum, subditos non habere male contentos: facileque evertitur regnum, ubi subditi Dominum tantum, non Imperium
rum, vel ex assectu cujusvis confictorum sparseres sparsores; qui ideo maxime sunt puniendi. puniat.
543쪽
Optime Langiaeus Semestr. l. 8. c. II. Quales hodie sunt die Nem 3eitiuagen spargiren : &tam Principes, quam subditos, in has vel iulas partes proclives reddere student. Vanis simum pessimumque hominum genus, omnibus mortalibus libertatis desiderium est innatum ; & iis qui inviti, dc coacti miserias perserunt, quaevis vel levis lana occasio ad res novas idonea videtur. Dionys. Halicarnass. l. 4. Ideoque justis populi petitionibus satisfacie
rum privilegia sunt violanda Pierre Mathie ul. 6.narrat. I.=3.q.f. S2.Sicque Trajanus ad Plinium l. Io. Dis: Ho. rescribit, sequendas esse leges uniuscujusque civitatis. Nam de Bithyniae ac Ponti civitatibus loquens) sive habent Privilegium, quo caeteris creditoribus anteponantur, custodiendum est, si vero non habent, in injuriam privatorum id dari a me non oportebit. Et Epis. II . Id ergo, quod semper tutissimum est, sequendam cujusque civitatis legem puLO. At si fieri nequeat, ut omnes praesenti statu sint contenti; ea tamen pars civitatis, Remp. quae salva esse cupit, potentior existere debet. Arsoteles q. pol. 12. quo & semper Lysam der respexit. Amilius Probus in vita . Aeitem, quamvis Princeps plus timere debeat subditorum maledictiones , quam inimicorum arma: Quod fuit Apophthegma Hein-rici Castiliae Regis: Botero dedetii. f. 3. attamen Friderici II I. Imp. mansuetudo imitanda est; qui, cum nonnullos dicta probrosa in eum jecisse aulici referrent, nihil plane commotus , dixit: Principes de alios praestantes viros, quasi sgnum, ad quod omnes vitulentae
544쪽
De Arcanis Rerumpubliearum. 23 virulentae linguae tela conjicerent, expositos esse ; ut turres praealtas sulmina feriunt, humilia praetereunt tecta. At bener nobiscum a gitur, cum verbis tantum impetimur. Et in magno praesertim Regno, multa negligere, multa pati necesse habet Princeps. Ac ita Catharina Medicara dicere solebat; ehuli essettidi pietioli modesii, non riusilvano ne' grandi. Botero de detri.fol. II. X. Sed inter arcana, de quibus nunc tra- arc Eho, generalia sunt, quae omnibus negotiis, ΠΜmge in unaquaque Republ. pro ratione temporis
ac loci adhiberi possunt, ex quibus specialia simμm
deducuntur. Inter quae primum agmen du- uiacit utario. Quod arcanum generalissimum, ris. ex quo caetera Omnia, tanquam rivuli ex suo sonte, descendunt. Simulationem 1 Ctus dolum vocat, cum Simul aliud agitur, aliud simulatur. ino nomine rio qui 'non innuo turpem simulationem, neque quali arrogans uti solet: uti Nero ad quinquet nium , Herodes junior ad sexennium fuere, post quod tempus simulatio detecta,& natura hactenus occulta erupit. Qilam liceri Tyra no valde necessariam dicat Aristoteles, squa-- lis Tiberius fuit, artifex in vitiis occultangis, Ego tamen Catonem probo, quem Vellejus stribit, nunquam recte secisse, ut fecisse tantummodo videretur. Sed honestam nihil minus simulationem, quae non multum a vi tute recedit, utilem esse, & in tempore assi mendam, B. Hieronymus docet: qua etiam
justi homines ad suam & aliorum salutem sunt usi. Sicque in civilibus simulare, Politici vo- Sualiscant, aliam actionibus speciem praeserre,quam admit-- P T Ievera
545쪽
reηda. revera subest ; quod Plautus vocat, glaucoma Simu- oculis Objicere; Ulpianus, sub specie,sub pr lare Poia textu agere; Marcianus , sub colore: sicut a-iliticis quid.ctum ipsum Marcellus colorem , seu titulum quaesitum appellat; quam fallam expositionem interpretatur inintilianus. Quales sunt omnes actus imaginarii, cum fides facti simu latur, non intercedente veritate , ut Modestinus definit. Et hoc omnino fieri opus est, quando Reipublicae expedit, consilia esse in occulto; ne , si causa deprehendatur , in ipsa herba supprimantur , priusquam perveniant ad maturitatem. Multa sith eo praetextu, &ab aliis fieri vidi, & seci aliquando ipse calli-der Sc insidiose, inquit Cominarus. Quo artificio Principes, proprios Legatos quandoque fallere solent, dum sub alio praetextu eos ablegantes, veram causam celant,
ne, si sciant, rem Mius agant, ut supra in dissertat. de Legatis, dixi. Huic parti toties locus est , quoties alia causa praetenditur, Ne, quod agimus, id agere tamen videamur. Guphiander. thes 7 o. ct sequentibus. Rὸligis omnium validissimus est praetextus reli- majesta- gionis,quo selo Bodinus scribit, Australes sub ris-m. ditos suos in ossicio continere . Summa enim ratio est, quae pro Religione facit, ut inquit Papinianus:ut omnia post religionem pone da civitas Romana duxerit, teste Valerio Maximo , etiam in quibus summae Majestatis decus voluit apparere. Hac veluti thyrso pe Cutiuntur mentes humanae, ut facile in ejus
imagine etiam falsa & simulata acquiescant: maximὰ vulgus, cujus mobiles ad superstitionem perculsas semel mentes, dicit Tacitus, ut nulla res efficacius multitudinem,quam m-
546쪽
De Areanis Rerumpubliearum. 2sperstitio regat.Hinc & Gajus I Ctus, maximum
remedium expediendarum actionum vocat. Gryphiander , th. 77. 9c. ego. l. 2. pol. c. I.
Pariter usitatissimus est praetextus juris, ut Item paene nimio sui usu eviluerit. Nec enim est j-. quisquam hominum , maxime Principum, qui, quod agit, non iure agere videri velit: ut admodum insulsus videatur Politicus, si instarptaedonis Vlpiani, intereogatus cur id faciat, responsurus sit, quia facio, nec ullam causam suae actionis possit reddere, saltem fatuam &ineptam. Imo speciosam noverit, Sc quae etiam peritioribus imponat.Quod Principissio Notaia saggerit Machiavellus: utilitati saltem ac Im- tur M
Perio consulendum; nunquam defuturas cau- hi fas , quibus in actiones color aliquis juris in- vel ducatum.Homines autem specie magis SI colo- alia
Te rerum, quam rebus ipsis permoveri & iudi- iniquiacare; praesertim vulgus , quod specie recti, & tutum
rerum eventu captivum perpetuo ducatur. Et patrant.
pame nihil quam vulgus in toto orbe versari, ut paucorum sapientum ratio habenda non sit. Quin ex his quandoque patronos se oste rent . sicuti Philosophus quidam caedem Cliti ab Alexandro per euietatem recter factam Contendit, Mecitque, ut jure facta a milivibus decerneretur. Thomas UVolcius Cardinalis, incestum, & crebra divortia Heinrici Angliae Regis, apud Pontificem exculare tentabat. Nimirum est hoc, quod in simili Cicero conqueritur, nihil tam monstrose a quoquam diaci dc fingi posse, quod non aliquis Philos
phorum asseruerit. Gophiander ra. 96. Oc. Nec multi Papinianum I Ctum imitantur quem ajunt Occumbere maluisse quam Imperatoris statricidium excusare.
547쪽
e uia Et itidem generale est arcanum; occultare ratio as Odium, iram, dolorem, gaudium, & caeteros fectuum affectus, ne animadvertantur. Quod inspe-quata ciem dissimulationis incidit, quae est simulamen po- tionis quasi soror ac comes individua: quia eo
tius f ipis , dum dissimulamus quod est , simulamus
disiimu- etiam quod non est . Hocque summer necessa lationu. rium esse Politico reputatur, adeo ut Magnus. Rex non temerer dixerit, qui nescit dissimulatare, nescit regnare : imo nescit vivere . Cum enim in vita multa Politico obveniant, quae nolit; ut adessectum consiliorum suorum veniat , multa simulet oportet invitus, & dissimulet cum dolore, ut alicubi M. Tullius inquit. Gryphiander. h. th. I 34. cte. Ita injurias dissimulare quandoque oportet, saltein ad tempus. Et licet in privatis, injuriam dilΓ-mulatione aboleri dicat ICtus: in PrincipibusCujus tamen manet alta mente reposta; quousque necessi- occasio ad animum revocandi, ut ICti v rouocant, se inerat. Sicque in praesens Tiberius sendia injuriam civiliter habuit, inquit Tacitus, sed tu . in animo revolvente iras , etiamsi impetus offensionis languerat, memoria valebat. Ita
Saul dissimulabat despectum filiorum Belial,
ac erat quasi sitidus. David demum moritu rus a Simet injuriarum vindictant sumere fi lio praecipiebat.1 Falsi Crebrum pariter Politicis est, falsa spe de De diam ludere alios. Qua se invicem lactasse Ludo uere. vicum XI, & Carolum Burgundum , apud Cominaeum est videre : sicut apud Thumum, romodo Carolus V Francisco de restituenia o Mediolano frustra spem fecerit. Pertinet huc persuasio, qua callide allici αν animoa eorum operasque, qui alieni sunt
548쪽
iuris , ut Lipsius definit. Quod proprium 6 Onc
esse prudentiae statuit Cicero, conciliare sibi siore a- animos hominum, & ad usus suos adjungere. η mo Ita Metellus apud Sallustium, Legatos Iuguria estr mlhae alios ab aliis diversos aggreditur, ac pau-latim tentando, postquam opportunos sibi si ' Cognovit, multa pollicendo, persuasit. 6nt j Sicuti & e diverso distrahere adversarios, ra serere odia ac rumores, alere factiones. QAo- γ ἷλε modo Cato inter servos simultates nutriebat, strahere ne conjuncti in Dominum conspirarent. o Per Quam artem Ludovicus X I callebat, qui& siris quandoque utramque partem in bello pecunia aut milite adjuvabat, & in omnibus pener
Principum aulis suos habebat οὐ κου ας, ut Philosophus vocat: ex intimis Consiliariis, quibus annuum salarium furtim dabat, ut suae
Quod si tamen ultro citroque fides data sit, ni
neque perfidiae , neque perjurii auctores cuia tamen quam esse debemus,ut in simili Imperator M omninolexander rescripsit: cum, ICto teste, graVe sit seroan fidem fallere, utpote sanctissimum in vita, te- da Priuiaste Cicerone. Hocque Iure gentium ita inter Omnes populos convenit, absque quo esset, ut nec hominum commercia, nec ipsa civilis 2-cietas stare posset. Quod cum in aliis, tum maximer in Princiapibus , obtinere debet; quorum simplex assertio habetur loco juramenti: ut dixi in differt.
de Foederum jure. Vnde eos ab omni malitia vult esse remotos Cacheranus, S Baldus, unam linguam habere dc unum calamum, immobiles, sicut est lapis angularis.Verum quam
multi sunt, apud quos dictis promissisque nulla fides, nisi quatenus expedit Quod de Parthis
549쪽
this prodidit Iustinus. Et etiam Bodinus s. de Republic. cap. 6. attestatur. Fidei Religionem plerosque Principes reputare nullam esse Ο- portere, si publica utilitas agatur. Et ita de Gallisajunt eos fraudibus agere , dc fidem publicam, quae perire non debet, specie quadam
Iuris, a legitimis etiam conventionibus extCT- minare, vanissimis ratiunculis innitentes. Dn.
Lansus Orat. coni. Gall. f. 291. Q Ripacta ocjuramenta pro decipulis habent, quibus incautos supplantent; sicut Lysander dicere χ-lebat: Pueros quidem astragalis , viros juramentis fallere oportere . Quo sensu ille apud Ennium ait jura υi lingua, mentem injuratam gero. Sed his Isidorus commode praecludit viam: macunque arte υerborum quis juret. Dcus tamen , qui conscientia testu est, se illud accipit, scut ille, cui juratur, intelligit. Glii
alio pacto flent perplexarier, pactum non pactum es,non pactum pactum est, eum istu lubet:
Imo cum tabula notantur , adsunt testes duodecim, tamen invenitur orator, qui factum neget. Si non aperte, saltem occulte quandoque. Gryphiander. th. I9ς. Oe. multis. Ita utilitas
Reip. o. cia Clapmarius facit h. Cap. I. ex Notu- triplici Imperii statu . Ego formam pliciat Reipublicae commixtam, sua pariter vel in xime habere Arcana, puto: quod nec Cla-pmarius alibi dissitetur. lib. s. cap. st. θx eq.IB
550쪽
De Arcanis Rerum ublicarum etscap. I9. Et huc pertinent fines secundarii Re rumpublicarum,de quibus Aristoteles 3. polit. 's. Et sic Oligarchiae finis Divitiaesunt; aequalitas Democratiae: iique fines minus principa- lex, praxi puer statum concernunt. Ergo, A Cana sunt rationes , huncce finem adipiscendLII Arcana Regni, quod obvenit successi Arcanane , pauciora sunt. Satis enim est, ne Prin- regDiceps suorum majorum transgrediatur institu- Succesta; deinde, ut tempori ad novos rerum casus sorii inserviat: ita, ut si Princeps Djusinodi, com- paucio-muni Sr vulgari saltem praeditus in agendo ra Oindustria sit; semper in Principatu se conser- quavare possit. Nisi enim extraordinariis & prae- stat. validis vitiis , in odium ostensionemque populi incurrat, merito naturali quodam jure assiis diligitur; & in ipsa vetustate cohaerentis& continuati Dominatus , omnium mutati
num memoria Obruta jacet. Nicol. Machia- vellus in Principe , e. 2. O discurs lib. 3. c. s. Icon animorum Barciai ci . I3. Hoennonius di p. polit. 9. thes 26. 27. o 29. Anton. PereTf. Igo. nu. I24. Ego in prodronao tract. de suoetas ct elect. fol. Is . num. I 3. Quamvis major pars Regum, rationem diversiain sequi malit, huncque vulgarem. δέ popularen imperandi modum detestetur; teste eodem Perez. aphσ-ri . de las segundaε cartas. num. s. ac adde fol. IH .aphori . 74. Hinc Princeps, talis antecessoris Consiliarios mutare & dimittere non
debet. 3. Reg. I 2. Comina in I. c. 3. Serenissimus magna Britannia Rex , 2. Insit. Regia. f. m. . Iohan. Gerhardi, decad. 4. quas. 6. Ego, ae
Consilio politico. cap. g. Si quis tamen post Primcipem invisum. & cujus Imperii poeniter,