장음표시 사용
261쪽
GALENI. 21 qcamentum biberunt, postpurgationem, exhiberi de ' bere , suasit Hippocrato in libro de Assentionibus.
Stomacho autem noxiam duxit,dum pro cibo,ac nu
trimento, nobis usiui est, quemadmodum docuit libro a. de Atimentorum facultatibus, propter nitrosam
eius vim. Cui opinioni ct Oribasiiώμbscripsis libro 3 .siuorum Colletitorum medicinalium, capite Σo. hi de his egit, qua auena stomacho sunt, atque de ipsa sic habuit. Bua vera, ita stomacho aliena est, ut si estur largius,mosum etiam inducat. Quod uiam Galenus in libro de Alimentis comprobasse visu est, edulium id, stomacho noxium essescribens , si largim sumatur.
XXV. Bi La in ipsa, salsa ue in pituita quod suc
ci tenues sint euacuandum esse docet, nulla exspectata, uera, ac perfecta concoctione libro i .de Compositione medicamentorum secundum locos,cap. primo,de Alopecia agens. Quod etiam fecis se uisus est eodem libro in manantibus capitis ulceribus; atque libro a. in capitis dolore, ab iisdem succis oborto. nec non & in libro Quos, quibus, & quando purgare oporteat, in principio. Serosos inquiens humores, & tenues evacuabis, concoctionem expectans in crassis ,& tenacibus quales sunt, bilis atra, & pituita. Quibus aduersari uidentur ea, quae in libro de Consti tutione artis medicae ad calcem scripsit. Crassum , & tenax x ' P 3 quod
262쪽
218 CONTR A DI CTION squod est, attenuandum esse docens, quod te. nue, crassius reddendum,si evacuationem rite peragere uoluerimus. Crassos autem, uisci-dosq;, attenuandos prorsus esse apertissime ex ipso constat libro secundo Prognosticorum; tenues uero, crasitores reddendos, non modo sensit in libro de Constitu tione artis medicae,
sed etiam alibi frequentissime; succi quippὰ
Omnes, qui tenues sunt,crudi perhibentur, que admodum ab ipso scriptum habemus libro I. de Morbis uulgaribus Com. I. com. 2 . Concocta autem medicari, non cruda, inquit Hippocrates in Aphorismis &c. Quibus liquido
constat, non crassos modo, uiscidosq; succos, sed neque tenues quoque, absque aliqua eoru praeparatione, educendos esse. FvCHs Ius, tumoreueinterscriptorci celebe rimus, a. suorum Paradoxorum libro , longa satis oratione, orabum sententiam re egere nititur,quisauam bilem , haud serus crassiorem reddenda, esse opinabantur; ac crassa, tenaxi 'tuita, quo 'cile a pharmaco educatur, tenuis reddi debes. Nos vero in Contradititione hac, minime Arabum placita inue ligare proponimu ; neque an bilis ipsa, ronucis siucci, quo promptim educantur,crassiores reudi debeant;nequi an concoritio humores aequando Per atur; sied id tantum diligentiori trutina pensitan
263쪽
GA LENI. 229ptent; est quid sibi voluerit Valenus, quum ipsis in
libro de Constιtutione artu medica, atque alibi, euaeuationi , si rite persici debet, accommodandos horinretur. 'Dicamus itaque Usium, bile in euacuanda, nullam crassitiem exoptare, cum tenuiora, longe facilius quam crassa, educantur; sed ipsius tantum moderantiam, alterationemi, quo facilius, a natura evinci, atque a nobis euacuari ualeat; facilius nempe , commodius, atque minori etiam cum noxa bilis educitur, dum euicta eo pacto est, atque edomita. mitiori reddita, quam dum excandescit, acrissen, ac hominem exurit. Expeclanda propterea iueuacuationibus est, adiuuandas talis eius moderantia , qua concoctio quaedam exinit, atque per
εανικρασι ν sit, dandas serapia,qua calorem inius, atque feruorem restinguant , acredinem, alterent, hoe est uti dictum fuit , concoquant, obtundant,
mitiorem reddant; atque hac ratione cocti, ac veluti edomita, naturaD obsequens reddita, absque molestia, minorus negocio ad conuenientia euacua tionis loca, purgante a medicamento trahitur; non
autem concoctionem exposicit bilis laua, neque asia leno pracipitur, ut crassitiem adipissatur: in qua etiam significatione, concoctionis nomine usium fisse Galenum palam ι' libro f. de Morbis vulgariabus Com. a. com. 9. his verbis. Sicunt igitur, vomitum vomitu, or acri clisteri, mordaces deiectione
sepe curari; en vero Ur in hoc casu, una sane curatio, lectum excindere, ob quem, vel nauseabundi
264쪽
sunt, vel crebro intestinorum morsῖ molestati ad exonerandum ventrem consurgunt. Id autem, ut didia
cisti bifariam sit, uno quidem modo, nobis, eos h
morta euacuantibus, qui ornauseam stomacho , crinte imis morsium in erunt; altero autem, eos concoquentibus , ct in optimam qualitatem mutantibu ac contemperantibus. Salsam pariter pituitam ,
cum excremetum inutile sit, statumini ,seu habitum ad naturalem, amplius reduci nequeat; nulla in ea, expectata concohtione, euacuandam esse praeciapit,quoniam ad benignum Fuccum amplius remigrare non valeat . Quando itaque tenues puccos absique alia concoctione educendos e se suadet; vel de his intellex sse dicendum est, qui cum excrementiti' pro ses sint, nullam admittunt alterationem; vel de tys , qui, liceae, alterationem recipere queant, nullam tamen in eorum substantia,sed in qualitate tantum requirunt, atque exoptant; atque dum illos ad eu cuationem praeparandos, cra sorori reddendos esse innuere visus en in libro de Constitutione artis medica; dicamus praparationem illam, non crassitiem , propria, subnantia mutationem vere indicare ,
sedalterationem tantum, moderationem, quanam; ne sui acredine, fruores, euacuatura ob Ilant natura, nocumentum j, membris infigant .
XXVI. BI L I M sauam,primis autumni temporibus redundare scripsit com. 68. libri quarti de Ratione uictus in morbis acutis , super uerbis
265쪽
O A L E N I. 23 IHippocratis, In acutis morbis , quae aestate, δρautuno fit repentina sanguinis destillatio&c. Vbi Galenus haec uerba habet. Cum autem malum semper hoc signum sit, magisq;, quod primis, tum aestatis, tum autumni temporibus,
uirtutem ipsius intendi contingit; in ijs nempe diebus, flava redundat bilis, ambiensq; acer calidus est, quo fit, ut sanguinem, utranque ob causam bene fluentem esse oporteat. Cuius tamen contrarium aperte habuit 3. Aphorismorum sectione com . 8. sola acris siccitate, bilim generari solitam esse scribens: aestate itaque, in qua aeris viget siccitas, non autem autumno, exuperans erit sauabilis. Aphorismo praeterea triges mo;aut uno,bile atra abundare scripsit. Quod etiam repetitum ab ipso est 6. Aphorismorum sectione com . 3 7. ubi de apOplexin ab atra bile orta uerba facit. nec non &libro a. de Facultatibus naturalibus fere in calce, bilim atram, autumno potissimum dominari scribens, & in aetate ea, quae uigori succedit. Quod s hoc tempore bilis atra abundat, nequaquam flaua imperium corporis tenebit .
AUTUMNO in ipso, licer non faua bilis, sed
atra, abys pradominuumccis, quemadmodum ab ipsoscriptum en libro a. de Facultatibus naturali his ad calcem;atque libro I .de Morbis vulgaribus Com. I. com. I. sc ιnquiens. At quia, singulis aum temporibus ,singub uigent humorci cquemadmo
266쪽
dum ab illo accepimus id aut e sicriptum ab Hippo-'crate fit Com. I. in bb. de natura humana, textu 38. hyeme pituita, sanguis uere , anate bilis fu-ua, autumno acida; non inconuenit tamen, ct primis autumni temporibus ,fauam ipsam redundarabilem; ut qua ainiuis emoribus procreatasit; atque optime quidem redundare scriptum est, non autem generari,quippe quod,ipsam iam aestate genitam,autumnus excipiat. Adhuc, ct non autumno ψso dixit, sed rimis autumni temporibuου; qua illius pars, a latis adhuc natura, temperiem apere uidetur.
XXVII. Bi Li M pallidam , uitellinamq; in iocinore,
ac uenis fieri, contendit; porraceam, at que aeruginosam in uentriculo magis; in initio libelli de Atra bile, his uerbis. Ipse ergo bilis, seu pallida, seu flava, seu uitellina uisa
tu r, generationem in uasis obtinet; in uentriculo autem, alia quaedam porracea gignitur, acalidis, & mali succi cibis, maleq; a uentriculo concoctis. Sententiam candem habuit libro a. de Temperamentis in calce, ubi uentriculi examinantur intemperies, quae scilicet ex proprio temperamento, uel alterius cuiuspiam gratia sint, docens, quo pacto ex euacuatis dignoscere conueniat, quibus in uentriculo bilis, abali js membris desuat,& quibus in ipso met gignatur uentriculo , aitque nam quibus in uentre, biliosum excrementum gignitur, id po ri
267쪽
ri virorem refert; quibus uero ex IocInore descendit; ijs, uel plane flavum, uel omnino saltem pallidum . Ac paulo inferius, ita subdidit; quae uero bilis porrum refert, ijs solis gignitur in uentre, qui male concoxerunt. Huius tamen contrarium sentire uidetur libro r. Prognosticorum com . 39.porraceam bilem inuenis generari scribens, licet quandoque propter quorundam esculentorum cruditatem , aut olerum, qualia sunt, beta, cepe , brassica, in uentriculo procreetur, eius aute uerba haec sunt. At uero gignitur in corpore, quemadmodum crocea bilis, per naturam habentibus , ita porracea altera praeter naturam. constatq; , ut haec saepenumero in uetriculo gignitur, propter quorundam cruditatem esculentorum , aut olerum, qualia betae, cepe , brassica sunt; atque interdum talibus nequaquam ingestis, ratione aegrotationis, in uenis gignitur; ac decumbit, aut in uentrem superiorem, aut inferiorem; calorem in corpore indicans praeter naturam, atque excrementi proprietatem, talis temperamento , qualis praedictorum olerum succus est. SCRIpsi T Galenus libro Σ. Trognouelicorum m. 3O. Porraceos hosce Accos, duplicem habere sui generationem; alteram in v ntriculo, ingestu tys, qua talem succum gignendi vim habent; vel ob similitudinem substantia, coloris, ac cauditatis intense
268쪽
ua uero, ct pallida, ct porracea, etiam sine morbis euomuntursaepenumero, ac deiycιuntur. Eam tamen interdum, uti dicitum ea, etiam in uenis, ratione aegrotationis seri asseruit,ac inde in superiorem, Dei in eriorem uentrem decumbere, calorem in corpore indicans prater naturam, atque excrementi proprie ratem , talis temperamento, qualis praedictorum olerumμccus est. Et licet iuxta rectum generationis bilis in corpore ordinem, porracea in uenissem-
pergini deberes, ex flaua nempe, qua in uenis enadmodum infammata, uitellinast, ex hac uero,magis adhuc est eruescenti, ac stre Ua, porra ea emergit; a qua demum aruginosa, ct nigra; in uenis tamen agrotantium, porraceam bilem procreari tanrum uoluit Valenus , qui libro I. de olimentorum facultatibus capite I. docens, quo pacto ex ingestorum ciborum succoram ue in corpore existentium,diuersitate, uenter magi Aminus, lubricus sit, ita scriptum reliquit. Ad hac humoris bilis,alim est um, alius pallidud; in quorum utroque,maximμm est pro
maiorιs, ct minoris ratione, discrimen, ut interim alias eiusspecies pratermιttam, qua in corporibus agrotaritibus apparent. Uuibus uerbis, cum pomra eam , ab ea, qua insanis gignitur, excipiat, i te clarius constat, Valenum asseuerare, porrac ambium , nonnisiin agrotantibus procreari. Ῥι cendum itaquc cs, porraceam bitim in acnis nasci agrornms
269쪽
GA LENI. 237 oppositum asseruit libro I. de Tuenda ualedine, in initio; duo esse scribens, quae corpus nostrum laedunt, corrumpuntq; ac tenet naturalem calorem, agendo in nos, destruere se, atque exsiccare nos, his uerbis. Artus quoque
ipsi inualidi , atque ad motus suos incerti, inconstantesq; probantur, affectio autem haec in animalibus senium appellatur, ei quae in stirpibus νας graece dicitu' proportione respondens; est enim & illa, stirpis senium, siccitatis excessu proueniens. Vna igitur haec est omnigenito corpori, corruptelae, interit usq; con- nata necessitas; altera est, quae ctiam in animalibus praecipue cernitur , totius substantiae fluor, quem insitus calor excitat. Quod etiam paulo inferius hisce uerbis confirmauit. Si corpus nostrum impatibile, omnisq; affectionis expers esset, sicut adamas, aut quiduis id genus, minime artem ullam requireret, quae ei tuendo praesideret. Sed quoniam duplices corruptionis causas, alteras internas, & a se; altera, extrinsecus incidentes habet, necesse est curam, prouidentiamque non paruam desideret, ct ex se quidem duplici ratione consumi compus indicauimus, una, quod, uel aetati Scur-s u , uel assiduo substantiae fluore ad interitum tendat; altera quae utique elum, potionemq; consequitur; ipso excrementorum prouentu.
Atque idem innuere uisus est7. Aphorismorum
270쪽
eausis intrinsecis,& extrinsecae quidem causae sunt, sicut aer di luens, & putrefaciens ;α intrinsecae quidem causae sunt, sicut calor innatus, qui in nobis existit,nostras resoluens humiditates, & calores extranei in nobis a nostris nutrientibus generati, & reliqua, nostras putrefacientia humiditates.
CALOR procto, a calore sibi simili, excedente tamen , per resolutionem extingui, dissolui poten. quemadmodum in accensa lucerna consucuum satis est, quas ub Sole ponatur, extinguitur quodammodo , dissipaturs lumen Usim ; atque idcirco rastoteles et . Problematum fritione,problemate I 3. quamit, cur eni, quod caudatas in umbra non resolua tur, in Sole vero resoluatur, dixit g non ob aliud esse,msi qui a caliditas resoluit, poti quam adaugeat; in Sole naque, ut nulla arcente,calor es luit,atque Ocyus evanescit; in umbra vero , plus circunfundens calorem interiorem reprimit. Uerum nihila proprio,
natiuos calore corrumpi dicatur , eo modo, quo ab extranea, vel etiam excedenti caliditate corrumpuntur singula; excerpta est autem sententia hac ex Valeno in libello de Tabe, tibi, quorundam opini
nem restitis,qui naturalem calorem ab extraneo nondi Iinguentes, perperam , uiuentium calorem, cum flamma ignis compararunt,quos i e carpit, sermo nem eorum nequaqua uerum esse a irmans . Igneus itaque, ct intensus, atque extranem, non autemnaiuralis omnium rerum calor, eas denruit, atque